Ukubomfya Autulaini

ABENGI balatiina sana nga batontonkanya ulwa kubomfya autulaini pa kulanda. Balaicetekelako pa kulanda nga nabalemba amashiwi yonse fye pe pepala nelyo ukuyasungila ku mutwe.

Lelo, icishinka ca kuti cila bushiku, bonse tulanda ukwabula ukulemba amashiwi yonse tuli no kusosa. Tucite fyo ilyo tulelanshanya na balupwa ne fibusa, ilyo tuli mu butumikishi bwa mwi bala, na lintu tulepepa amapepo ya kufuma ku mutima, nampo nga ni pa lwesu nelyo tuleimininako ibumba.

Ilyo mulelanda ilyashi, bushe pali icingalubana pa kulemba amashiwi yonse muli no kulanda no kuyabelenga nelyo pa kubomfya autulaini alipo fye fishinka mu tutwe mu tutwe? Kwena ukubelenga fye fyonse ifyo mulembele kuti kwalenga mulelungika amashiwi no kuyabomfya bwino, lelo takubomba bwino sana ku kufika bakomfwa pa mitima. Nga mwabelenga amasentensi ayengi, imibelengele yenu no kwalula ishiwi tafyakomfwike nga filya mulanda lyonse, pantu nga mwabelenga amasentensi ayafulilako, ilingi kulaba ukubelengela pa musenselo umo wine. Nga ca kuti mulefindamina pa fyebo mulembele ukucila ukumone bumba, abengi tabakapoosesheko amano nga fintu bengacita nga baleumfwa ukuti mulebatontonkanyapo no kwalula ifyebo fyenu ukulingana ne mibele yabo. Pa kuti ilyashi licincimune sana abantu, imilandile yawama ni ilya iishili ya kufindamina pali autulaini.

Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa lyabelako ku kutwafwa mu mikalile ya cila bushiku. Ilyo twakumanya ifibusa, tatufumya akapepala no kutampa ukubelenga ifyo tulefwaya ukulanda pa kuti tubomfye amashiwi yawamisha. Mu mulimo wa mwi bala, tatusenda icipepala e lyo twalabelenga ati epali twalaba ifishinka fimo ifyo twaciba no kulanda. Ilyo mulelangilila mwi sukulu ifya kushimikila mu mibele ya musango yo, belesheni ukulanda filya mulanda mu cifyalilwa. Nga mwapekanya bwino, mukasanga ukuti autulaini, uwa kusungila ku mutwe nelyo uwalembwa, ilingi line e o mwingakabila fye ku kumucinkulako tumo tumo mulefwaya ukulanda. Lelo kuti mwacita shani pa kuti muicetekele pa kubomfya autulaini?

Teyanyeni Amatontonkanyo Yenu. Nga mulefwaya ukubomfya autulaini pa kulanda, mulingile ukuteyanya amatontonkanyo yenu. Te kutila mufwile ukusala amashiwi mulepanga ukubomfya. Cipilibula ukutontonkanishisha kabela ilyo mushilalanda.

Ilingi line, umuntu wa bwangukanwa kuti alanda icintu cimo ukwabula ukutontonkanya ica kuti pa numa alanguluka ati nga nshacicisosa. Na umbi kuti alashokauka fye pa kulanda, alande ci kabili aya kuli cimbi. Aya mafya yabili kuti yapwa nga umo intanshi apemwina no kupanga autulaini wayanguka mu mutwe ilyo ashilatendeka ukulanda. Intanshi ishibeni bwino ico mulefwaya ukusosa, lyene tantikeni ifyo mwalalanda pa kucisosa, e lyo tendekeni ukusosa.

Bushe mulepekanishisha umulimo wa mwi bala? Mwipoosa fye nshita ku kulonga ifya kusenda mu cola ca mu bunte, lelo teyanyeni na matontonkanyo yenu. Nga mulefwaya ukubomfya imilandile yatubululwa mu Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu, ibelengeni imiku iingi ku kwishiba ifikalamba ifilelandwapo. Londololeni icishinka cipulilemo ukubomfya sentensi umo nelyo yabili ayepi. Landeni mu mashiwi ayo mwe bene mulandilamo kabili aluleni ukulingana ne cifulo mushimikilamo. Nga mwakwata autulaini mu mutwe, mukasanga ukuti camwafwa sana. Finshi mwingasanshamo? (1) Ku ntendekelo, kuti mwalumbula cimo icisakamike abengi uko mwikala. Ipusheni uo mulelanshanya nankwe ukuti alandepo. (2) Mufwile ukukwata cimo mu mutima ico mulefwaya ukwebako umbi pali uyo mulandu, pamo ne lembo limo nelyo yabili ayalangilila ico Lesa alaya ukucita ku kwilululako abantu. Nga mwapeelwa ishuko lya kulanda, komaileni pa kuti Yehova akacite fi ukupitila mu Bufumu bwakwe, e kutila ubuteko bwakwe ubwa ku muulu. (3) Koselesheni uyo muntu ukucitapo cimo pa fintu mwalanshanya. Kuti mwamutambika ulupapulo atemwa isambililo lya Baibolo nangu fyonse fibili no kupangana bwino bwino ilyo muli no kubwelelako ku kutwalilila ukulanshanya.

Napamo autulaini muli no kukabila fye ku kulanshanya kwa musango yo wa mu mutwe. Nga mulefwaya ukulolesha pali autulaini ilyo mushilalanda no muntu wa kubalilapo, uyo autulaini akabapo fye amashiwi yanono aya ntendekelo, ilembo limo nelyo yabili, na mashiwi ayepi ayo mulefwaya kusansha mu kusondwelela. Ukupekanya no kubomfya autulaini wa musango yo kukalenga twitamantama pa kulanda, kukatwafwa ukushiila uyo muntu ifyebo fyayanguka ukwibukisha.

Nga ca kuti mu cifulo mushimikila balepusha icipusho cimo nelyo ukupaasha pali cimo libili libili, kuti camwafwa nga mwasapika pali uyo mulandu. Ilingi line, mukabila fye ifishinka fikalamba fibili nelyo fitatu capamo na malembo apo fyashimpwa. Akatabo ka “Ifyebo fya Baibolo Ifya Kulanshanyapo” atemwa imitwe inono iya mu filembo fyatikama mu citabo ca Ukupelulula Ukufuma Mu Malembo kuti fyaba e autulaini fye mulekabila. Napamo kuti mwasanga ifyebo fisuma mu lupapulo lumo ifyo mwingafwaya ukusanshamo. Lembeni autulaini umwipi capamo ne fyo fine fyebo mwayambula no kufisungila pamo ne fya kubomfya mu mulimo wa mwi bala. Ilyo mwine ng’anda aipusha icipusho nelyo alakaanya, lekeni eshibe ukuti kuti mwamulondolwela ifyo mwacetekela. (1 Pet. 3:15) Bomfyeni uyo autulaini pa kwasuka.

Ilyo muli no kwimininako ulupwa lwenu, ibumba lye sambililo lya citabo, nelyo icilonganino mwi pepo, nalyo line cisuma ukuteyanya amatontonkanyo yenu. Ukulingana na Luka 11:2-4, Yesu apeele abasambi bakwe autulaini wayanguka uwe pepo lyabamo ubupilibulo. Pa kupeela itempele mu Yerusalemu, Solomone apepele ipepo ilitali. Ukwabula no kutwishika alitontonkanishishe kabela ifyo ali no kusosa. Intanshi alandile pali Yehova no bulayo Alaile Davidi; e lyo alandile pe tempele; aisa kuli fimbi ifya kulungatika ukufilumbula cimo cimo, no kupepelako amabumba ya bantu yamo yamo. (1 Isha. 8:22-53) Kuti twanonkelamo muli fi fya kumwenako.

Autulaini Afwile Ukuba Uwayanguka. Bushe autulaini wenu, wa kubomfya pa kulande lyashi? Finshi filingile ukubapo?

Ibukisheni ukuti autulaini wa kumwafwa fye ukwibukisha ifishinka. Napamo kuti mwatila kuti cawama ukulemba amasentensi yanono aya ntendekelo. Lelo pa numa ya ico, poosesheni amano ku fishinka, te mashiwi iyo. Ilyo mwalanda ayo matontonkanyo mu masentensi, cisuma ukubomfya amasentensi ayepi. Ifishinka fikalamba fimo fimo ifyo mulefwaya ukulanda filingile ukupulamo bwino bwino muli autulaini wenu. Kuti mwacite ci nga mwafilemba mu filembo fikalamba, nelyo ukufishila. Pe samba lya cishinka cikalamba cimo na cimo, tantikeni ifyo mulefwaya ukulanda mu lyashi lyenu. Lembeni amalembo mulepanga ukubelenga. Ilingi line cisuma sana ukubelenga amalembo ukufuma muli Baibolo ine ukucila ukuyakopolwela pambi. Lembeni ifilangililo mulefwaya ukulanda. Napamo kuti namukwata ne fyebo fyacindama mwayambwile mu lupapulo lwa ku calo ifingalinga. Lembeni ifingi muli fyo fyebo pa kuti mukwate ifishinka fya kulungatika ifya kulandapo. Autulaini akanguka ukubomfya nga ali uwapempenkana.

Bamo babomfya amaautulaini ayayanguka nga nshi. Autulaini kuti akwete fye amashiwi yakalamba yamo yamo, ukulanga amalembo ayo kalanda alefwaya ukwisalanda fye ku mutwe, ne fikope fyalengwa nelyo ifya cine cine ifya kumwafwa ukwibukisha ifyebo fimo. Kalanda nga nakwata ifi fyebo fyayanguka, kuti alanda ilyashi lyakwe mu kukonkana bwino kabili kwati kulanshanya fye. Ubo e buyo bwa lino isambililo.

Pa mabula 39 ukufika ku 42 aya cino citabo, muli no kusanga ifyebo pa mutwe uleti “Ifya Kupanga Autulaini.” Nga mwafibelenga fikamwafwa ilyo mulebombela lino isambililo lileti “Ukubomfya Autulaini.”

Ifya Kubomfya Autulaini. Lelo pali iyi nshita, ubuyo bwenu te bwa kupekanya fye autulaini we lyashi lyenu. Ubuyo buli bwa kubomfya bwino autulaini.

Ica kubalilapo pa fya kubomfya autulaini kupekanya ifya kuyalanda. Lolesheni umutwe wa lyashi, belengeni icishinka cikalamba cimo na cimo, no kulanda mwe bene ifyo icishinka cikalamba cimo na cimo cilundene no mutwe wa lyashi. Lembeni inshita mwingapoosa pa cishinka cikalamba cimo na cimo. Nomba bwelelenimo no kusambilila sana icishinka cikalamba ica kubalilapo. Pitulukeni mu fishinka fya kushinina, amalembo, ifilangililo, ne fya kumwenako ifyo mulepanga ukubomfya pa kulanda ico cishinka. Piteni mu fyebo imiku iingi mpaka mumfwikishe bwino bwino ico ciputulwa ca lyashi. Citeni ifi fine na ku fishinka fikalamba fimbi. Moneni ifyo mwingafumyamo nga cakabilwa, pa kuti mupwishe mu nshita. Lyene pitulukeni mu lyashi lyonse. Poosesheni amano ku fishinka filimo, te mashiwi iyo. Mwisungila ilyashi ku mutwe.

Ilyo mulelanda ilyashi lyenu, mulingile no kulalolesha ibumba. Pa numa ya kubelenge lembo, ilingi line mulingile ukupelululapo ukubomfya fye Baibolo ukwabula ukulolesha pa fyo mulembele. Na lintu mwabomfya icilangililo, cishimikeni nga fintu mwingashimika ku fibusa ukucila ukubelenga pali autulaini. Ilyo mulelanda, mwilafindamina pali autulaini ukumonapo conse ico mwafwaya ukulanda. Landeni ukufuma ku mutima, kabili muli no kufika pa mitima ya bakomfwa wenu.

Ilyo mwabelesha ukulanda kwa kubomfya autulaini, ninshi mwalunduluka icine cine ukulola ku kuba kalanda wa ku cintubwingi uwa maka.