Bushe Ulaipakisha Isambililo lya pa Lobe?

UMUBOMFI wa kwa Lesa uuli onse uwafumaluka akaba uwacankwa ukupeelesha inshita ikalamba kwi sambililo lya Baibolo ilya pa lwakwe. (Ilumbo 1:1, 2) Lelo, pa mulandu wa kumfwa ukupinda kukalamba pa nshita yabo no bukose, abengi bacisango kuba icakosa ukupoosa inshita ikalamba na maka pe sambililo lya pa lwabo nga fintu bengatemwa.

Nangu cibe fyo, pa kuba na maka ya kutwalilila nga babomfi bacincila aba kwa Lesa, bonse bakabila ukukwata ubuseko bwabo no bukose ukubukululwa ubushiku no bushiku pa kusangako imbali shipya nelyo ishashikilako isha cine ca Cebo ca kwa Lesa. Icine ca Baibolo ico cakuseseshe mu kushika imyaka iingi iyapitapo te kuti pambi cilekusesha apakalamba nga nshi pali nomba. E ico, cili bwino, icakatama fye no kukatama, ukuti tucite ukubombesha kwasakamanishisha kabili ukwatwalilila pa kunonka ukushilimuka kupya mu cine pa kuisungilila fwe bene abacilimushiwa lwa ku mupashi.

Ni shani fintu abantu ba ku kale aba citetekelo bailengele abene ukuba abakosa lwa ku mupashi ukupitila mwi sambililo lya pa lwabo ilya Cebo ca kwa Lesa? Ni shani fintu bamo aba babomfi ba muno nshiku aba kwa Yehova balenga isambililo lyabo ukuba ilyacilapo kuipakisha capamo no kusandulula? Ni shani fintu balambulwa pa kubombesha kwabo?

Babukulwile Ubukose Bwabo Ukupitila mwi Sambililo lya pa Lwabo

Imfumu Yoshia iya kwa Yuda aimishe lulu wa kulwisha ukupepo tulubi mu kuba no kupimpa kwacilanapo pa numa ya kukwata ‘ibuuku line ilya malango ya kwa Yehova ilyapeele Mose’ ukubelengwa kuli wene. Ukwabulo kutwishika ulya tawali e muku wa kubalilapo uyo alangulwike ulu lubali lwa Cebo ca kwa Lesa; lelo ukumfwa ubukombe mu kulungatika ukufuma muli manyuskripiti wa kutendekelako kwalimucincishe mu kulwila kwakwe ukwa kupepa kwasanguluka.—2 Imilandu 34:14-19.

Kasesema Daniele akutulwike ‘impendwa ya myaka iya kufishapo amapopa ya Yerusalemu’ na bucine bwa iko te kufuma fye mwi buuku lya kwa Yeremia lelo na kabili ukufuma mu “mabuuku.” Aya mu kupalishako yasanshishemo amabuuku pamo nga Ubwina Lebi (26:34, 35), Esaya (44:26-28), Hosea (14:4-7), na Amose (9:13-15). Cintu ashininkishe ukupitila mwi sambililo lyakwe ilya mukoosha ilya mabuuku ya Baibolo catungulwile uyu mwaume waipeelesha ukufwaya Lesa mwi pepo lya kupaapaatisha. Ukupaapaata kwakwe ukwafumaluka kwalyaswikwe mu kuba no kusokolola kwalundwapo no kwebekesha ukukuma ku musumba wa Yerusalemu capamo na ku bantu bakwe.—Daniele, icipandwa 9.

Yoshia, uwalecite “cawama mu menso ya kwa Yehova,” na Daniele, uwali “uwatemwikwa” mu menso ya kwa Lesa, mu cituntulu tabaali abapusanako kufuma kuli ifwe ilelo. (2 Ishamfumu 22:2; Daniele 9:23) Ukubombesha kwa pa lwabo ukwapeeleshiwe kwi sambililo lya kukunta nga nshi ilya Malembo yaliko pali ilya nshita kwabatungulwile kuli bumupashi bwakulilako no kubaafwa ukuipakisha ifikakilo fyakoselako na Lesa. Cimo cine kuti casoswa pa lwa babomfi ba ku kale abengi aba kwa Yehova, pamo nga Yefta, kemba wa malumbo uwa mu ŋanda ya kwa Asafi, Nehemia, na Stefani. Aba bonse bapeele ubushininkisho bwe sambililo lya pa lwabo ilyasakamanisha ilya ciputulwa ca Baibolo icaliko mu nshita yabo.—Abapingushi 11:14-27; Amalumbo 79, 80; Nehemia 1:8-10; 8:9-12; 13:29-31; Imilimo 6:15–7:53.

Leka Ubutumikishi Bube ica Kukunta

Ababomfi ba kwa Yehova abengi ilelo abamubombela pa myaka iingi balikwata ukutantika kwe sambililo lya pa lwabo ilya Baibolo. Balisanga ici ukube cacindama pa kuti bengatwalilila ukuba abalola no kufishapo ifishingamo fyabo ifya Bwina Kristu mu kukumanina. Nangu ni fyo, abengi aba bene balasumino kuti tacaba lyonse icayanguka ukushikatalika ukubomfya ukwa nshita yabo na maka pa kati ke sambililo ne milandu imbi iyo ishilingile kulekeleshiwa.

Nalyo line, ukutwalilila ukuba abaibukila lwa ku mupashi ukupitila mwi sambililo lya pa lobe ilya mukoosha kwalicindama mu kubomba no kukabila kwa butumikishi bwa Bwina Kristu pali cino ciputulwa ca nshita icatantalila ica mulimo wa kushimikila pa lwa Bufumu uwa mu kusaalala kwa calo. Abo abacincimushiwa no kushilimuka kupya kabili ukwashikilako ukwa mu Cebo ca kwa Lesa kuti bakumanisha ukusonsomba kwa kufika pa mitima iili ne nsala. Ici cili ca cine nampo nga umo apeelwa ukubombela kuntu ukwikata isabi ilingi mu nshila ya bulondo bwa ku mupashi kwingenekelwa nelyo umo aleshipikisha mu fifulo fya kubombelamo uko ukukanayangwako kwa cinkumbawile kwaanana.

Lyonse Lya pa Cebo ca kwa Lesa

Cintu bambi balecita kuti cakupeelako icitontonshi pa fintu wingaipakisha icibelesho ce sambililo lyobe mu kucilapo nelyo fintu iwe no lupwa lobe mwingabomfya inshita ye sambililo mu kucilapo kulambula. Pa kati ka fintu ifyo umubomfi wa kwa Lesa ashingafwaya ukupusa cili kubelenga Icebo ca kwa Lesa ciine pa citendekelo ca lyonse. Abengi balicipango buyo ukubelenga te kucefyako pa fipandwa fitatu ukufika kuli fine ifya Baibolo cila mulungu. Bushe ulefwaya ukubelenga Baibolo onse mu mwaka umo? Lyene ukaba uwa nsansa ukupoosa inshita yafulilako ukubelenga yene, nakalimo citika we awala ubushiku bumo.

Bushe walibelenga ukupulinkana Baibolo ukucila pa muku umo? Mulandu nshi te kwimikilako ubuyo bupya inshita ikonkelepo? Ukucitilako mu nshila imbi, umwanakashi Umwina Kristu umo abelengele amabuuku ya mu Baibolo mu muyano muntu yalembelwemo. Asangilemo ifyebo ifingi, ukushimpwa pa kufwaya ukwishiba umutande wa bufyashi, ifyo apushile pa kabala ntanshi. Umwina Kristu umwanakashi na umbi alibelenga Baibolo ukufuma ku nkupo ne nkupo imiku isano pa myaka yapitapo isano, inshita imo na imo ukufuma ku mimwene yapusanako. Inshita ya kubalilapo, abelengele ukupulinkana yene mu kulungatika. Mu kubelenga kwalenga bubili, asupawile ifyabamo mu cipandwa cimo na cimo mu masentensi imo nelyo yabili muli notibuku. Ukufuma mu mwaka walenga butatu ukuya ku ntanshi, ayalukile ku ya filembo fikalamba iyakwatamo ifya kuloshako, intanshi mu kusalulula ukubebeta ifya kuloshako fyalangililwa capamo ne fyebo fyalundwako. Umuku walenga busano, abomfeshe bamapu ba Baibolo ku kwingilishako ukumfwikisha ukufuma ku lubali lwa masambililo ya pa lwa mpaanga. Asoso kuti: “Kuli ine, ukubelenga Baibolo kwasangwike ukwa kuipakisha nga nshi kwati fye kulya ica kulya.”

Abasambi bacincila bamo aba Baibolo balisanga cene ukuba ica kunonsha ukukwata kope wa Baibolo uubomfiwa kwi sambililo lya pa lwabo epela, ukulemba mu kwipifya mu mbali ukulandapo kwa kulengo buseko, ifilangililo fya kubalamuna itontonkanyo, nelyo amanambala ya mabula ya mpapulo shimbi isho bengaloshako pa numa. Umutumikishi wa nshita yonse umo acitontonkanya ica buseko pa mpela ya mweshi umo na umo ukulemba muli kope wakwe uwe sambililo ifishinka fipya ifyo asambilile mu kati ka mweshi. “Ukulolesha ku ntanshi kuli aya maawala yandi ayakatamikwa,” e fyo asosa, “kulangafwa ukufika pa mabuyo yambi aya mweshi mu kwangufyanya nga nshi.”

Imfundo Shimo Ishabamo Kulamuka

Bushe uyumfwa ukuti ukutantika kobe kwalisulamo ififwaikwa ukucitwa cila bushiku na cila mulungu kabili ukuti ulekabilako ifyebo fimo ukukuma ku fya kubomfya inshita yobe iyapelela mu kucilapo kuwama? Cisuma, senda cintu ulepanga ukubelenga, kabili bomfya bwino utushita tobe utwa kukokoloka. Pa ŋanda nelyo uko lyonse ukwatila isambililo, ukufika pantu wingapesha longanya ifitabo ne fisolobelo fya kusambililamo fimbi pa kuti fingaba ifyayanguka ukufikapo. Lenga icifulo ce sambililo lyobe ukuba icawamisha lelo tacifwile kuba icabamo ubwanalale nga nshi ica kuti watendeka ukushipula. Bushe nukwata ilyashi? Belenga mu fyebo mu kubangilila nga nshi ukufika apo wingapesha, lyene leka imfundo shise kuli iwe lintu uletuusha nelyo ulebombako utumilimo.

Bambi kuti babombela capamo na iwe mu kubomfya bwino inshita ku kumwenamo kwa bonse. Ku ca kumwenako, kuti wakwata umo ukubelenga kuli iwe ifyebo fyayanguka mu kupongomoka ilintu ulebomba utumilimo nelyo ukupangila kabelenga obe uwa cikuuku tii. Ni shani pa lwa bonse mu ŋanda ukusuminisha ukukwatako inshita ya mutalalila iye sambililo lya pa lwenu? “Cinshi cintu waipakishe ukubelenga nomba line?” Pa tushita tumo kuti pambi waba na maka ya kubalamuna ifibusa fyobe ukukwebako cintu basambilile pa kubalamuna ukulanshanya muli iyi nshila.

Bushe uli uwasekelela mu kuletako imfundo shipya kuli programu obe uwe sambililo? Kuti waimikako ubuyo bwa nshita ubwe sambililo mu nshila imo ine abengi bemikilamo ubuyo bwa nshita ku kulanda pa lwa Baibolo kuli bambi. Kasabankanya wa nshita yonse (painiya) alemikako ubuyo bwa cila mweshi ubwa maawala ye sambililo kabili alaba uwacankwa ilyo alemona charti wakwe uwa maawala ukwisula. Bambi balapeelesha inshita ya kutamba televisioni kabili muli iyo nshila ukulubulako inshita ye sambililo. Abengi basalapo umutwe we sambililo uyo basupila pa nshita imo, pamo nge fisabo fya mupashi, ifyebo fyafulilako pa lwa mabuuku ya mu Baibolo, nelyo ukulamuka kwa kusambilisha. Bamo balaipakisha ukupangako amacharti ya pa mutande wa bufyashi, pamo nga yamo ayo yalanga ukwampana pa kati ka shamfumu sha Israele na bakasesema nelyo Imilimo ya Batumwa na bakalata ba kwa Paulo.

Mwe bacaice, bushe mulefwaya icitetekelo cakoselako? Mulandu nshi te kubulilako ulupapulo lumo no kulusambilila mu kukumanina mu kati ka nshita yenu iya kutuusha ukufuma ku sukulu ukukonkelepo? Umusambi wa pa sukulu lya ku sekondari uwabatishiwa asoobwelepo Ukusapika Lesa Ukwa Mutundu wa Muntu, icitabo casabankanishiwe na Watch Tower Society. Icipandwa ne cipandwa, acitile ukusupawila kwa mu kwipifya muli notibuku pa lwa cintu alesambilila. Cali kusonsomba kabili casendeleko inshita yakulilako kucila intu atontonkenye. Nangu cibe fyo, lintu apwishishe icitabo conse, alyebekeshiwe nga nshi kuli bucine bwa bukombe bwa Baibolo.

Ba Lyonse Uwacincila ku Kusambilila

Ababomfi ba busumino aba kwa Yehova abengi nga nshi kale kale baliba ‘abapikintika pe mu mulimo wa kwa Shikulu.’ (1 Abena Korinti 15:58) Nelyo fye mu kuba no kutantika kwapitulukwamo no kutukuta kwafumaluka, icibelesho ukonka mu mulungu uutuntulu te kuti caluke nga nshi. Nalyo line, ukucincila kobe kwabulo kufilwa ku kunonka ukumfwikisha kwashikilako ukwa cine ku kuisunga we mwine uwaibukila mu kukumanina ku lwa mifwaile ilesokoloka iya kwa Yehova kukapangako ubupusano.

Caliba ica kukoselesha ukumfwa ifilambu fya abo abawamyako imisambililile yabo. Umwina Kristu umo umwaume, pa kwiluko kuti alelufya imibele ya mutima iyashininkishiwa ukulola ku kusapika ukumfwikisha kwashikilako ukwa cine, akolopenye ubumi bwakwe pa kuti engapeelesha amaawala yakwe ayafulilako kwi sambililo lya pa lwakwe. “Calindetela ukucankwa uko nshabalile nkwatapo,” e fintu asosa. “Mu kuba no kucetekela kulekulilako lyonse mu kulembwa kwa bulesa ukwa Baibolo, nsanga ifyo kuti nalanda kuli bambi pa lwa citetekelo candi mu kuba no kucincimuka kwine kwine. Njumfwa ukuti nalilishiwa bwino, umutuntulu lwa ku mupashi, kabili uwaikushiwa pa mpela ya kasuba kamo na kamo.”

Kangalila wenda uwa Nte sha kwa Yehova, uutandalila ifilonganino ifingi, alondolwele ubunonshi bumbi muli iyi nshila: “Abo ababa aba mukoosha mwi sambililo lya pa lwabo ilingi line baliba abomi kabili aba kwebekesha mu kulumbulula kwabo. Balabomba bwino na bambi, kabili tabapumbulwa mu kwanguka ku kulandapo kwapusanako ukufuma kuli bambi. Lintu bali mu butumikishi bwa mwi bala, balateuluka kabili baliba abaibukila ku kukabila kwa bantu bakumanya.”

Alundako icishinka ico bamo pambi bengafwaya ukusunga mu muntontonkanya lintu babebeta imisambililile yabo. “Pa kulongana ku kulanshanya kwa Malembo, abengi bakongamina ku kubelenga ifyasuko fyabo ukufuma fye mwi bula lyapulintwa. Kuti banonkelamo mu kucilapo nga ca kuti bali no kwetetula pa fyo ifyebo fyampene ku co basambilila ku numa nelyo ku bumi bwabo bwine.” Bushe uletontonkanye fyo kuti wawamyako muli ulu lubali?

Kasesema Daniele, pa numa ya myaka ya bumi ukucila pali 90, tayumfwile ukuti aali naumfwikisha inshila sha kwa Yehova mu kukumanina. Mu myaka yakwe iya kupelako, alombele ukukuma ku mulandu ashali na maka ya kumfwikisha mu kukumanina ukuti: “Mwe shikulu, kukaba shani ukulekelesha kwa ifi fintu?” (Daniele 12:8) Ukwabulo kutwishika uku kucincila kwabulo kwaluka ku kusambilila ifyafulilako pa lwa cine ca kwa Lesa kwali lufungulo kuli bumpomfu bwakwe ubwaibela ukupulinkana ubumi bwakwe ubwabamo ifya kucitika.—Daniele 7:8, 16, 19, 20.

Umo na umo uwa babomfi ba kwa Yehova alikwata icishingamo cimo cine ica kwiminina uwashangila nga umo uwa Nte Shakwe. Ba lyonse uwacincila ku kusambilila pa kuisungilila we mwine uwakosa lwa ku mupashi. Esha ukulunda ulubali lumo nelyo shibili ku kutantika kobe ukwa cila mulungu, cila mweshi, nelyo cila mwaka ukwe sambililo lya pa lobe. Mona fintu Lesa akapaala ukubombesha ukuli konse ukunono uko wacita. Ee, ipakishe isambililo lya Baibolo ilya pa lobe ne fya kufumamo liletako.—Ilumbo 107:43.