Icumfwila ca Bukapepa mu Lupwa Lwayakanikana mu Mipepele

“CILACENA sana ukucila pa mpumo iili yonse iya ku mubili. . . . Njumfwa kwati balenkusulula umubili onse, lelo takuba uumona cene.” “Inshita shimo njumfwa ukuti nintendwa no bumi . . . nelyo mfwaya ukufuma pa ŋanda no kukanabwela na kabili.” “Cilaafya ukutontonkanya mu kulungama inshita shimo.”

Ayo mashiwi yaisulamo inkuntu yasokolola ukuyumfwa kwa kupelelwa no kutalalilwa. Yafuma ku bacushiwa ku musaalula—ukubepeshiwa, ifintiinya, ukwitwa amashina ya micendo, ukusuulwa—nelyo fye ukupumwa ukufuma ku banabo ba mu cupo ne filundwa fya lupwa. Mulandu nshi aba bantu basungilwe fyo buluku buluku? Ni pa mulandu fye wa fisumino fyapusanako ifya mipepele. Pe samba lya iyi mibele, ukwikala mu lupwa lwayakanikana mu mipepele kulenga ukupepa Yehova ukuba ukwa kusonsomba icine cine. Lelo, Abena Kristu bacushiwa aba musango yo mu kutunguluka balalangisha icumfwila ca bukapepa.

Ica kutasha caba ca kuti, inkumbabulili sha musango yo no kukanshika tafisangwa mu mayanda yonse ayaakanikana mu mipepele. Nangu ni fyo, e mo fyaba. Bushe iŋanda yenu ilalinga mu filondolwelwe pa muulu? Lyene, kuti wacisanga icakosa ukusungilila umucinshi ku mwina mobe nelyo abafyashi bobe. Nga ca kuti uli mukashi muli iyo mibele nelyo abana mu mibele ya musango yo, ni shani fintu wingatunguluka mu kulangisha icumfwila mu ŋanda yayakanikana mu mipepele? Kwafwilisha nshi kuntu bambi bengapeela? Kabili ni shani fintu Lesa amona uyu mulandu?

Mulandu Nshi Cakosela Ukuba uwa Cumfwila?

Bukaitemwe bwa mu calo no kukanatasha fibombela capamo no kukongama kobe kwine ukwa kukanapwililika no kulenga icumfwila ca bukapepa ukuba kushomboka kwatwalilila. Satana alishibe ci, kabili e po akosela pa konaula umupampamina obe. Ilingi line abomfya ifilundwa fya lupwa abakwatako panono nelyo fye ukukanakwata ukutesekesha no mucinshi ku fipimo fya bukapepa. Ifyakatamikwa fyobe ifyasumbuka ifya ku mupashi ne fya mibele isuma ilingi line filapusanininako fye ukufuma ku fya mu lupwa lobe ulushasumina. Ici cipilibula imimwene ipinkana iya pa myendele ne mibombele. (1 Petro 4:4) Ukutitikisha kwa kukwalula ukufuma ku fipimo fya Bwina Kristu kuti kwaba ukwakosa, apantu walyumfwila ikambisho lya kuti: “Mwiba ne senge na bo mu milimo iishitwala iya mfifi.” (Abena Efese 5:11) Mu menso yabo takwaba na kabili ico ucita icabe calungama. Conse ico caba ni pa mulandu wa mipepele yobe. Nyina umo, lintu afinininwe na bana abalelwala, alombele ukwaafwa ukufuma ku mulume wakwe kabili apokelele icasuko ca mitumfyo ica kuti, “Apo walikwata inshita ku kupepa kobe; iya bana e yo ibule.” Ukulandapo kwa musango yo kusansha ku kusonsomba kwa kuba uwa cumfwila.

Lyene kwalibako inshita lintu pambi mushingasuminishanya pa milandu iyo mu kulungatika ishilwisha Amalembo. Lelo, walishibo kuti uli lubali lwa lupwa kabili kuli ico cipimo walikwatako ukukakililwako kumo. “Ndakuntukilwa nga nshi lintu natontonkanya umusango tata atusungilamo pantu njiluka ukuti ayumfwa ukuba eka,” e fyasosa Connie. “Ndakabila lyonse ukulaicinkulako ukukanafiitwa pa kukaanya kwa kwa tata. Nalishiba ukuti kwalibako umulandu wa cine cine untu ankwilako mu kukosa nelyo ico acincintilila ukwiminina kwesu. Satana e kateka wa ino micitile ya fintu.” Susan, uwaupwa ku ushasumina, asumina ati: “Pa kutendeka naleyumfwa ukuti nalefwaya ukulekana—lelo nshiyumfwe fyo na kabili. Nalishibe ukuti ni Satana e walemubomfya ku kunjesha.”

Ukubombesha kwa kwa Satana ukwa kukulenga ukuyumfwe cinangwa kuti pambi kwamoneka ukushingatontoloka. Inshiku kuti pambi shilepita fye ukwabulo kulanshanya no mwina mobe. Ubumi kuti bwabo bwatalalila nga nshi. Ici cilafumyapo ukuicetekela no kucindama kwa pa lobe no kwesha icumfwila cobe ica bukapepa. Abana na bo balomfwa ukunakuka kwa mu nkuntu na lwa ku mubili. Mu ca kucitika cimo, nangu line abafyashi babo balebacincintila, ababomfi bacaice batatu aba kwa Lesa mu busumino balesangwa ku kulongana kwa Bwina Kristu. Umo uwa bene, uuli nomba mutumikishi wa nshita yonse, asumine ati: “Twaleyumfwa abatalala na bafunshika; tatwalelaala; caletupeelo bulanda.”

Cinshi Lesa Enekela Kuli Iwe?

Icumfwila kuli Lesa lyonse e ca ntanshi, ne cumfwila icakwato mwa kupelela ica kuli bumutwe bwa mulume cifwile lyonse ukuba nga fintu Yehova akambisha. (Imilimo 5:29) Ico kuti pambi cabe cayafya, lelo kuti cacitika. Twalililo kulolesha kuli Lesa ku kwafwiwa. Afwaya iwe “ukumupepela mu Mupashi na mu cine” no kukutika no kuinashisha ku makambisho yakwe. (Yohane 4:24) Ukwishiba ukufuma mu Cebo ca kwa Lesa, ilyo kwaisula mu musango walungama uwa mutima, kuletako icumfwila ca kuitemenwa. Nangu cingati imibele ya pa lobe kuti pambi yaaluka, Yehova tateluka nelyo Icebo cakwe. (Malaki 3:6; Yakobo 1:17) Yehova alipeela bumutwe ku mulume. Ici e fyo caba nampo nga umwaume alisumina bumutwe bwa kwa Kristu nelyo iyo. (1 Abena Korinti 11:3) Nangu cingatila ici kuti caba icaafya ukushipikishako nga ulolenkana no musebanya watwalilila no kulengwe nsoni, umusambi Yakobo atila: “Amano ayafuma mu muulu yena . . . ya bupete [yaliitemenwa ukumfwila, NW].” (Yakobo 3:17) Pa kupokelela ubu bumutwe mu kukanatwishika no kubusumina cifwaya umupashi wa kwa Lesa, maka maka icisabo ca uko ica kutemwa.—Abena Galatia 5:22, 23.

Lintu watemwa umuntu umo, cilangukilako ukulanga icumfwila ca bukapepa ukulola ku bulashi bwaimikwa na bulesa. Abena Efese 5:33 bafundo kuti: “Umo umo, onse atemwe umukashi wakwe ifyo aitemwo mwine, no mukashi abe na katiina ku mulume wakwe.”

Languluka Yesu. Alitukilwe no kupumwa, lelo tatukile uuli onse. Asungilile ukushimikwa kwabula akalema. (1 Petro 2:22, 23) Pa kuti Yesu engapita mu kusebana kukalamba ukwa musango yo, akabile ubukose bwakulisha no kutemwa kushingacimba ukwa kuli Wishi, Yehova. Lelo, ukutemwa “kushishimisha fyonse.”—1 Abena Korinti 13:4-8.

Paulo acinkwileko kabomba munankwe Timote, kabili alatucinkulako ilelo ukuti: “Lesa tatupeele umutima wa bukuuwe, lelo uwa maka kabili uwa kutemwa kabili uwa kutekanya.” (2 Timote 1:7) Ukutemwa kwashika ukwa kuli Yehova na kuli Yesu Kristu kuti kwakucincimushisha ku cumfwila ca bukapepa lintu imibele yamoneka iishingashipikishiwako. Ukutekanya kukakwaafwa ukusungilila imimwene yashikatala no kutwalilila ukutontomesha pa kwampana kobe na Yehova na Yesu Kristu.—Linganyako Abena Filipi 3:8-11.

Abanabo ba mu Cupo Abatunguluka mu Kulanga Icumfwila ca Bukapepa

Inshita shimo uli no kupembelela inshita ntali ku kumona fintu Yehova akasakamana impika shobe. Lelo, ukuboko kwakwe takwaipipa. “Lyonse cita fye ifintu ifyo Yehova akupeela insambu ne shuko lya kucita—ukumupepa pa kulongana no kulongana kukalamba, ukusambilila, ukuya mu mulimo, no kupepa,” e fyo umo uuletunguluka mu kulangisha icumfwila ca bukapepa apanda amano. Caba kubombesha kobe e ko Yehova apaala, te fintu fye upwilikisha. Pali 2 Abena Korinti 4:17, umutumwa Paulo atile ‘ubucushi bwa kashita akanononono, lelo bututeyanishisha ubukata bwa muyayaya.’ Etetula pali ici. Cikaba ca kukulenga ukushikatala. Umukashi umo alingulula ukuti: “Ulupwa lwandi talulewaminako, kabili inshita shimo ndatwishika nampo nga Yehova ali uwasekelela na ine. Lelo icintu cimo ico mona nge paalo lyakwe cishinka ca kuti ndafuma muli iyi mibele yaafya uwawaminako ukucila umulume wandi. Ukwishibo kuti incitilo shesu shilesekesha Yehova cicilenga ukuba icalinga ukuculila.”

Yehova alaya ati takakusuminishe ukupita mu mibele iyacila pa intu wingashipikisha. Mucetekele. Alishiba ukucila pa fintu iwe waishiba, kabili alicilapo kukwishiba na pa fyo waishiba we mwine. (Abena Roma 8:35-39; 11:33; 1 Abena Korinti 10:13) Ukupepa kuli Yehova mu mibele yaafya cilaafwa. Pepela umupashi wakwe ukuti ukutungulule, ukucilisha lintu ushishibe ukwa kulola nelyo ifya kubomba ne mibele. (Amapinda 3:5; 1 Petro 3:12) Libili libili mupaapaate akupeko ukutekanya, ukuilama, no kuicefya kwa kumfwila ubulashi mu bumi bobe. Kemba wa malumbo atile: “Yehova e cilibwe candi icasansuka, licele lyandi, kabili wa kumpokolola.” (Ilumbo 18:2) Ukwibukishe ci kwaba ca kwaafwa ica kukosha kuli abo ababa mu finshingwa ŋanda ifyayakanikana mu mipepele.

Pali fyonse, bombesha na maka ku kulenga icupo cobe ukube ca nsansa. Ee, Yesu amwenene libela ukuti imbila nsuma yali no kuleta ukupusana. Pepa, nangu ni fyo, ukuti ukupusana ukuli konse kwikaba pa mulandu wa mibele yobe iya mutima nelyo imyendele. (Mateo 10:35, 36) Pali uyu mulandu, ukubombela pamo kulacefyako impika sha mu cupo. Nangu fye ni we weka ulelangisha imibele ya mutima iyalinga, kuti casangwilako apakalamba ku kucilikila impika ukukanafika ku cipimo ca kushenkana ne fikansa. Ukutekanya no kutemwa fyalicindama nga nshi. ‘Ba uwa congwe’ kabili “uushipikisha.”—2 Timote 2:24.

Umutumwa Paulo abele “fyonse kuli bonse.” (1 Abena Korinti 9:22) Mu kupalako, ilintu taulenenuna ukukakililwako kwa Bwina Kristu, kuti inshita shimo wakabila ukuteulula ukutantika kobe ukupoosako inshita yakulilako no mwina mobe no lupwa. Peele nshita ikalamba ukufika pantu wingapesha kuli umo untu wasalile ukwakana nankwe ubumi bobe. Langa ukulangulukilako kwa Bwina Kristu. Ici caba kulumbulula kwa cumfwila ca bukapepa.

Umukashi uutiina Lesa no wanakila uwakondenkana kabili uulangulukilako alacisange caangukilako ukulangisha icumfwila ca bukapepa. (Abena Efese 5:22, 23) Amashiwi ya kusenamina, ‘ayalungwamo umucele,’ yalafwilisha ukucefyako imiku lintu ukushenkana kwingabako.—Abena Kolose 4:6; Amapinda 15:1.

Amano ya bukapepa yakukonkomesha ukupwisho kupusana bwangu bwangu no kubwesho mutende mu kuba na mashiwi yasuma ayakulilila, ukucilo kusendama “mucili no bukali.” (Abena Efese 4:26, 29, 31) Ici cifwaya ukuicefya. Shintilila mu kukosa pali Yehova. Umukashi wa Bwina Kristu umo mu kuicefya asumine ati: “Pa numa ye pepo lya cikabilila, nalyumfwa umupashi wa kwa Yehova ukunsesha ku kukumbatila umwina mwandi.” Icebo ca kwa Lesa cifundo kuti: “Mwiba ababwesesho muntu nelyo umo ububi pa bubi; . . . Ucimfishe ububi mu kucite cisuma.” (Abena Roma 12:17-21) Uku kwaba kufunda kwa mano kabili yaba ni nshila ya cumfwila ca bukapepa.

Abana Abalangisha Icumfwila ca Bukapepa

Ukufunda kwa kwa Yehova kuli imwe mwe bana ba mu ndupwa shayakanikana mu mipepele kwaba kwa kuti: “Nakileni abafyashi benu muli fyonse, pantu ici e citemuna Shikulu.” (Abena Kolose 3:20) Moneni ukuti Shikulu Yesu Kristu aletwa mu kulangulukapo. E ico, icumfwila ca ku bafyashi calikwata umwa kupelela. Mu mano yamo ukufunda kwa Imilimo 5:29, ukwa “kunakila Lesa ukucilo kunakila abantu,” na kabili kwalikumako ku misepela ya Bwina Kristu. Kukabako utushita lintu ukalafwaikwa ukuti upingulepo ica kucita ukushintilila pa cintu waishiba ukube calungama ukulingana na Malembo. Kuti pambi cafumamo umusango umo uwa kukandwa pa kukaana ukuibimba mu ncitilo imo iya kupepa kwa bufi. Ilintu ici tacili cilolelo ca kusekelela, kuti wasanga icisansamushi no kusekelela fye kuti wasekelela mu cishinka ca kuti uleculila pa kucite calungama mu menso ya kwa Lesa.—1 Petro 2:19, 20.

Apantu amatontonkanyo yobe yatungululwa ne fishinte fya Baibolo, kuti pambi wapusana na bafyashi bobe pa milandu imo. Ici tacibapanga abalwani bobe. Nangu cingati tabali babomfi baipeela aba kwa Yehova, baliwamina ukupeelwa umucinshi walinga. (Abena Efese 6:2) Solomone atile: “Umfwa kuli wiso untu akufyele, kabili wisuula noko.” (Amapinda 23:22) Esha ukumfwikisha ukukalipa kuntu bomfwa pa kukonkelela kobe ubusumino ubumoneka ubweni kuli bene. Lanshanya na bene, ne ‘congwe cobe cishibikwe.’ (Abena Filipi 4:5) Akana ukwangwako kobe no kusakamikwa. Kosela ku fishinte fya bukapepa, lelo, ‘nga cingacitwa; ube uwa mutende ku bantu bonse nga caba mu maka yobe.’ (Abena Roma 12:18) Icishinka ca kuti ulomfwila ifunde lya bafyashi nomba cilangisha kuli Yehova ukuti ufwaisha ukutwalilila ukuba uwa cumfwila ngo mutekwa wa Bufumu bwa kwa Lesa.

Cintu Bambi Bengacita

Abena Kristu abekala mu ndupwa ishayakanikana mu mipepele bakabila ukutungilila no kulangulukilako ukufuma kuli bakapepa banabo. Ici calimonwa ukufuma ku mashiwi ya umo uwatile: “Njumfwa uwabule subilo kabili uwabulo kwafwiwa nangu fye panono, apantu tapali cintu uuli onse engacita, kabili tapali ico ningacita ku kwalula cene. Ndesubila muli Yehova ukufikilisho kufwaya kwakwe mu lupwa lwesu, te mulandu na fintu ico cingaba.”

Ukubishanya na bamunyina ba ku mupashi na bankashi pa kulongana kwa Bwina Kristu caliba cubo. Uyu muntu umo wine alondolwele ubumi bwakwe ukube “fyalo fibili ifyapusana. Cimo icalo ndapatikishiwa ukubamo kabili cimo cintu natemwa ukubamo.” Ukutemwa kwa bumunyina e kucilenga ukucitikako kuli aba abacushiwa ukushipikisha no kubomba mu mibele yonse. Basanshemo mu mapepo yobe. (Abena Efese 1:16) Libili libili, pa tushita tonse, landa kuli bene amashiwi ya kukoselesha, ayashininkishiwa, na ya kusansamusha. (1 Abena Tesalonika 5:14) Lintu cingabomba na lintu calinga, basanshemo mu mibombele yobe iya teokrasi ne ya kwangalila pamo.

Amapaalo no Bunonshi bwa Cumfwila ca Bukapepa

Etetula cila bushiku pa mapaalo no bunonshi bwaba mu kulangisha icumfwila ca bukapepa mu ŋanda yaakanikana mu mipepele. Bombela pa kuba uwa cumfwila. ‘Winenuka.’ (Abena Galatia 6:9) Ukushipikisha imibele ishayana no lufyengo “pa mulandu wa kwa Lesa . . . ca kusenamina” kuli Lesa. (1 Petro 2:19, 20) Ba uwa cumfwila ukufika ku cipimo kuntu ifishinte fyalungama ifya kwa Yehova fishinganenunwa. Ici cilanga bucishinka ku mitantikile ya kwa Yehova. Imyendele yobe iya bukapepa kuti pambi yapususha fye no bumi bwa mwina mobe, abana, nelyo abafyashi.—1 Abena Korinti 7:16; 1 Petro 3:1.

Ilyo ulebomba na fintu ulupwa lwayakanikana mu mipepele lupinda no kwenekela, ibukisha ubucindami bwa kusunga bumpomfu kuli Yehova Lesa na Yesu Kristu. Kuti wanakilako pa fishinka fimo, lelo ukunasha bumpomfu kwaba kunasha fyonse, ukusanshako no bumi bwine. Umutumwa Paulo atile: “Lesa . . . pa mpela ya nshiku shino nalandila kuli ifwe mu Mwana, uo asontele ukube mpyani ya fintu fyonse, muli uyo kabili acitiile ifya muyayaya.” Ukwishiba “ipusukilo ilyakule fi” kukakukuulilila ku kuba uwa cumfwila.—AbaHebere 1:1, 2; 2:3.

Icumfwila cobe icabulo kusuusuka no kushangilila ku mibele yalungama ne fyakatamikwa caba bucingo bwabamo butuntulu kuli iwe na ku mwina mobe ushasumina. Bucishinka bulakuula ifikakilo fya lupwa. Amapinda 31:11 yasosa ulwa mukashi wa bunyinu kabili uwa bucishinka ukuti: “Umutima wa kwa wiba walimutetekela.” Imyendele yobe iya musangwela na katiina kashika kuti pambi fyaisula amenso ya mulume obe uushasumina. Kuti pambi camutungulula ku kupokelele cine ca kwa Lesa.

Icumfwila ca bukapepa caba mu cine cine icaumo mutengo kabili ica kupususho bumi. Pepela cene mu bumi bobe ubwa lupwa. Cikafumamo umutende wa muntontonkanya no kuleta ilumbo kuli Yehova.