Ukucimfya kwa Kupepa kwa Cine Nakupalama

“Yehova akabe mfumu pano isonde ponse.”—SEKARIA 14:9.

 1. Cinshi cintu Abena Kristu basubwa bapitilemo mu kati ka Nkondo ya Calo iya Kubalilapo, kabili ni shani fintu ici casobelwe?

MU NKONDO ya calo iya kubalilapo, Abena Kristu basubwa baculile ku mafya ayengi no kupooswa mu cifungo ku fyalo fyalelwishanya. Amalambo yabo aya kutootela kuli Yehova yalipeleshiwe cibi, kabili baishileba mu mibele ya bunkole bwa ku mupashi. Ici conse calisobelwe pali Sekaria 14:2, iilondolola ukusansa Yerusalemu ku nko ishingi. Umusumba muli ubu busesemo ni “Yerusalemu wa mu muulu,” Ubufumu bwa ku muulu ubwa kwa Lesa kabili ukwabela “icipuna ca bufumu ca kwa Lesa ne ca Mwana wa mpaanga.” (AbaHebere 12:22, 28; 13:14; Ukusokolola 22:3) Abasubwa ba kwa Lesa pe sonde baiminineko ulya musumba. Aba busumino pali bene balipusunswike muli kulya kusansa, ukukaana ukuti basendwe bunkole “ukufuma ku musumba.”a

2, 3. (a) Ni shani fintu ukupepa kwa kwa Yehova kwacimfya ukutula 1919? (b) Ukutula 1935, finshi fyacitikako?

² Mu 1919 abasubwa aba busumino balilubwilwe ukufuma mu mibele yabo iya bunkole, kabili ilyo line fye babomfeshe bwino inshita ya mutende iyo yaishilebako pa numa ya nkondo. Pamo nge nkombe sha Yerusalemu wa mu muulu, bashukile ishuko lyakulisha ku kushimikila imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa no kwaafwa mu kulonganika ifilundwa fya kupelako ifya ba 144,000. (Mateo 24:14; 2 Abena Korinti 5:20) Mu 1931 bapokelele ishina lyalingisha ilya mu Malembo ilya Inte sha kwa Yehova.—Esaya 43:10, 12.

³ Ukutule lyo, Inte shasubwa isha kwa Lesa tabatala ababwelele numa. Nangu fye ni Hitler no buNazi bwakwe ubwateyanishiwa mu fya nkondo taali na maka ya kubatalalika. Te mulandu no kupakasa kwa mu kusaalala kwa calo, umulimo wabo walitwala ifisabo mwi sonde lyonse. Ukucilisha ukutula mu mwaka wa 1935, balilundwako ne “bumba likalamba,” ukufuma mu nko shonse ilyasobelwe mwi buuku lya Ukusokolola. Aba na bo Bena Kristu baipeela, ababatishiwa kabili “[balisamba] amalaya yabo, no kuyabuutusha mu mulopa wa Mwana wa mpaanga,” Yesu Kristu. (Ukusokolola 7:9, 14) Nangu cibe fyo, tabasubwa, mu kuba ne subilo lya bumi bwa ku muulu. Isubilo lyabo lya kupyana cintu Adamu na Efa balufishe, ukucilumbula, ubumi bwa buntunse ubwapwililika muli paradise wa pe sonde. (Ilumbo 37:29; Mateo 25:34) Ilelo, ibumba likalamba lifikile mu mpendwa ya myeo amamilioni yasano. Ukupepa kwa cine ukwa kwa Yehova kulecimfya, lelo ukucimfya kwa kuko ukwa kupelako takulati kwise.

Bambi Bambi mwi Tempele lya kwa Lesa Ilya ku Mupashi

4, 5. (a) Ni kwi kuntu ibumba likalamba bapepela Yehova? (b) Mashuko nshi baipakisha, kabili mu kufikilishiwa kwa busesemo nshi?

⁴ Nga fintu casobelwe, ibumba likalamba “balepepa [Lesa] mwi tempele lyakwe akasuba no bushiku.” (Ukusokolola 7:15, NW utumashiwi twa pe samba) Apantu tabali bena Israele ba ku mupashi, aba bushimapepo, Yohane afwile abamwene beminine mu lubansa lwa ku nse ulwe tempele ulwa Bena fyalo. (1 Petro 2:5) Fintu itempele lya kwa Yehova ilya ku mupashi lyaisaba ilya bukata, imansa sha liko ukwisulamo ili bumba likalamba ilyo, capamo na bashalapo ba kwa Israele wa ku mupashi, lilumbanya wene!

⁵ Ibumba likalamba tababombela Lesa mu mibele yaleimininwako ku lubansa lwa mu kati ulwa bushimapepo. Tabalungamikwa ku mifwaile ya kuba abana ndelwa aba kwa Lesa, aba ku mupashi. (Abena Roma 8:1, 15) Nangu ni fyo, pa kubelesha icitetekelo mu cilubula ca kwa Yesu, beminina pa ntanshi ya kwa Yehova mu kusanguluka. Balalungamikwa ku mifwaile ya kuba ifibusa fyakwe. (Linganyeniko Yakobo 2:21, 23.) Na bo bene balikwata ishuko lya kuninika amalambo pa ciipailo ca ku mupashi ica kwa Lesa. Muli fyo, muli ili bumba likalamba, ubusesemo bwa kwa Esaya 56:6, 7 bulefikilishiwa mu nshila yawamisha: “Bambi bambi abailunda kuli Yehova, ku kumupyungila no kutemwe shina lyakwe, . . . na bo nkaleta ku lupili lwandi lwa mushilo, no kubalengo kusamwa mu ŋanda yandi ye pepo; ifya kuninika fyabo na malambo yabo fikabe fya kuntemuna pa ciipailo candi; pantu iŋanda yandi iketwe ŋanda ye pepo iya bantu na bantu bonse.”

 6. (a) Musango nshi uwa malambo abantu bambi bambi baninika? (b) Ni ku lwa cinshi kuntu icipe ca menshi mu lubansa lwa bashimapepo cibacinkulako?

⁶ Pa malambo ayo aba bambi bambi baninika paba ne lambo lya “cisabo ca milomo [ukupala ubunga bwapelwa bwino] iitootele shina [lya kwa Lesa]” no “kucite cisuma ne fye senge.” (AbaHebere 13:15, 16) Icipe cikalamba ica menshi ico bashimapepo balebomfya ku kusambamo na kabili caliba ica kucinkulako cacindama kuli aba bambi bambi. Na bo bene bafwile ukunakila ku kusangulula kwa ku mupashi no kwa mibele ilyo balelondolwelwa Icebo ca kwa Lesa mu kumfwika panono panono.

Umwashila ne Fipe fya mu Kati

 7. (a) Ni shani fintu ibumba likalamba limona amashuko ya bushimapepo bwa mushilo? (b) Mashuko nshi ayalundwako ayo bambi bambi bapokelela?

⁷ Bushe Umwashila ne fipe fya mu kati fyalikwata ubupilibulo ubuli bonse kuli ili bumba likalamba ilya bambi bambi? Kwena, tabakatale ababa mu mibele ya ku mupashi iyaleimininwako no Mwashila. Tabafyalwa libili pamo nga bana baume ba kwa Lesa aba ku mupashi mu kuba no bukaaya bwa ku muulu. Bushe ici cibalenga ukufinuka nelyo ukuba no lunkumbwa? Iyo. Ukucila, balasekelela mwi shuko bakwata ilya kwafwilisha abashalapo ba ba 144,000, kabili balatasha apakalamba pa mifwaile ya kwa Lesa iya kupokelela aba bana ba ku mupashi, abakabombela pamo na Kristu mu kusumbula umutundu wa muntu ukufika ku kupwililika. Na kabili, ibumba likalamba ilya bambi bambi balateesa icikuuku ca pa fye ica kwa Lesa icishaikulila pa kubapeela isubilo lya pe sonde ilya mweo wa muyayaya mu Paradise. Bamo muli aba bambi bambi, ukupala abena Netinimu ba pa kale, balipeelwa amashuko ya bwangalishi ku kwafwilisha bushimapepo bwa mushilo.b (Esaya 61:5) Kufuma pali aba e po Yesu asonta “[bacilolo, NW] mu calo conse.”—Ilumbo 45:16.

8, 9. Bunonshi nshi ubo ibumba likalamba lisanga pa kulanguluka ifipe fya Mwashila?

⁸ Ilintu tabakatale abengila mu calepashanishiwa ku Mwashila, ibumba likalamba ilya bambi bambi balasambilila amasambililo yakatama ku fipe fyaba mu kati. Pamo nga fintu ica kutekapo inyali calekabila amafuta lyonse, e fyo bambi bambi na bo bene bakabila umupashi wa mushilo ku kubaafwa ukutesekesha icine cisako panono panono ukufuma mu Cebo ca kwa Lesa, icipishiwa mu “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mateo 24:45-47) Mu kulundapo, umupashi wa kwa Lesa ulabaafwa ukwankulako kuli ubu bwite: “Umupashi na Nabwinga [abashalapo basubwa] batila, Iseni: no uleumfwa asose, ati, Iseni; no uleumfwe cilaka ese, uulefwaya abuulepo ica bupe amenshi ya Mweo.” (Ukusokolola 22:17) Muli ifyo, ica kutekapo inyali cilacinkulako ibumba likalamba ulwa kukakililwako kwabo ukwa kulabengeshima nga Abena Kristu no kusengauka icili conse mu mibele ya mutima, amatontonkanyo, amashiwi, nelyo incitilo ifyo fingalenga umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa ubulanda.—Abena Efese 4:30.

⁹ Itebulo lya mukate licinkulako ibumba likalamba ukuti pa kutwalilila abatuntulu lwa ku mupashi, bafwile ukulya lyonse ica kulya ca ku mupashi ukufuma muli Baibolo no kufuma mu mpapulo sha “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mateo 4:4) Iciipailo ca kuninikapo ifye fungo cibacinkulako ulwa bucindami bwa kupepa mu mukoosha kuli Yehova ku kwaafwa pa kuti bengatwalilila muli bumpomfu bwabo. (Luka 21:36) Amapepo yabo yalingile ukusanshamo ukulumbulula kwa kufuma ku mutima ukwa kulumbanya no kutootela. (Ilumbo 106:1) Iciipailo ca fye fungo na kabili cibacinkulako ulwa kukabila kwa kulumbanya Lesa mu nshila shimbi, pamo ngo kupitila mu kwimba inyimbo sha Bufumu no mutima onse pa kulongana kwa Bwina Kristu no kupekanishisha kwene bwino pa kuti ‘bengalumbulula ipusukilo’ mu kufumamo cimo.—Abena Roma 10:10.

Ukucimfya Kwakumanina Ukwa Kupepa kwa Cine

10. (a) Cilolelo nshi cawamisha twingenekela? (b) Ca kucitika nshi cilingile ukubako intanshi?

¹⁰ Ilelo “abantu na bantu abengi” ukufuma mu nko shonse balekonkomokela ku ŋanda ya kwa Yehova iya kupepelako. (Esaya 2:2, 3) Ukushinine ci, Ukusokolola 15:4 kwalondolola ukuti: “Nani uushakatiine ishina lyenu, mwe Shikulu, no kulicindika, ico ni mwe mweka uwa mushilo? Awe abena fyalo fyonse bakesapepela ku menso yenu; ico nafimoneka ifya bulungami fyenu.” Sekaria icipandwa 14 cilalondolola icikonkapo. Mu nshita ya ku ntanshi iipalamishe, imibele ya mutima iyabipa iya cinabwingi ca bantu pe sonde ikafika pa kalume ilyo bakabungana pa muku wa kupelako ku kulwa na Yerusalemu—abeminishi ba Yerusalemu wa mu muulu aba pe sonde. E lyo Yehova akabombelapo. Pamo nga Lesa Kalwa, “akafumina ku kulwa ne nko isho” abakesha ukusansa muli iyi nshila.—Sekaria 14:2, 3.

11, 12. (a) Cinshi cintu Yehova akacita lintu bakapepa ba mwi tempele lyakwe aba mu cibulungwa conse basanswa? (b) Cinshi cikafumamo mu bulwi bwa kwa Lesa?

¹¹ “Ici cikabe cikuko ico Yehova akapuminako abantu na bantu bonse abalwa na Yerusalemu; imibili yabo ikabola apo beminine ku makasa yabo, amenso yabo yakabola mu fifokolobwa fya yako, ne ndimi shabo shikabola mu tunwa twabo. Nomba muli ubo bushiku muli bene mukabo kupumpana kukalamba ukwafuma kuli Yehova; bakekatana umuntu onse ukuboko kwa mubiye, no kuboko kwakwe kukemino kuboko kwa mubiye.”—Sekaria 14:12, 13.

¹² Nampo nga ici cikuko cikaba ca cine cine nelyo ca mampalanya fye, tatwaishiba. Nangu cibe fyo, tuli abashininkisha ulwa cintu cimo. Ilintu abalwani ba kwa Lesa baleselela ku kusansa ababomfi ba kwa Yehova aba mu cibulungwa conse, bali no kucilimwa ku kulangisha kwa kutiinya ukwa maka yapulamo aya kwa Lesa. Utunwa twabo tukatalalikwa. Cikaba kwati indimi shabo isha misuula nashibola. Ubuyo bwabo ubwapuminkana bukalamoneka icibuutubuutu fye kuli bene, kwati nalimo amenso yabo nayabola. Amaka yabo aya ku mubili, ayabatumpike ukuti bengasansa, yakapwa. Mu cimfulumfulu, bakayalukila umo no munankwe ku kwipayana ukwipaya kukalamba. E fyo abalwani ba pano isonde aba kupepa kwa kwa Lesa bakapyangwapo. Nomba, inko shonse shikaba nashipatikishiwa ukwishiba ukuti Yehova ni mulopwe wa mu kubumbwa konse. Ubusesemo bukafikilishiwa ni ubu: “Yehova akabe mfumu pano isonde ponse.” (Sekaria 14:9) Pa numa ya ico, Satana ne fibanda fyakwe bakakakwa ilyo Ukuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Kristu kukatendeka na mapaalo yashaiwamina ayabakilwa umutundu wa muntu.—Ukusokolola 20:1, 2; 21:3, 4.

Ukubuuka kwa pe Sonde

13. Ni bani ‘abashalapo aba mu nko shonse’?

¹³ Ubusesemo bwa kwa Sekaria bwatwalilila pa cipandwa 14 icikomo 16 ukuti: “Nomba, onse uwashalapo uwa mu nko shonse ishaishila Yerusalemu akanina umwaka no mwaka ku kushinshimune Mfumu, Yehova wa milalo, no kucito mutebeto we lambo uwa Nsakwe.” Ukulingana na Baibolo, abantu bonse abali aba mweo ilelo abakatwalilila ukubako ukufika ku mpela ya ino micitile ibifi kabili abapingulwa ukuba abalwani ba kupepa kwa cine bakamono “kukandwa, uboni bwa muyayaya.” (2 Abena Tesalonika 1:7-9; moneni na kabili Mateo 25:31-33, 46.) Tabakabuushiwe. Mu kupalishako, lyene, ‘abakashalapo’ basanshamo aba mu nko abaafwile pa ntanshi ya bulwi bwa kupelako ubwa kwa Lesa kabili abakwata isubilo lyashimpwa pali Baibolo ilya kubuuka. Yesu alaile ukuti: “Inshita ileisa, iyo bonse aba mu nshishi bakomfwamo ishiwi lyakwe, no kufumamo; abalecite fisuma bakabuukila ku mweo, na balebombe fibi bakabuukila ku bupingushi.”—Yohane 5:28, 29.

14. (a) Cinshi cintu abakabuushiwa bafwile ukucita pa kunonka umweo wa muyayaya? (b) Cinshi cikacitika ku bali bonse abakakaana ukuipeela kuli Yehova no kubelesha ukupepa kwa cine?

¹⁴ Aba bonse abakabuushiwa bafwile ukucitako cimo pa kuti ukubuuka kwabo kukabe ukubuukila ku mweo mu cifulo ca kubuukila ku bupingushi bwabipisha. Bafwile ukwisa mu mansa sha pe sonde ishe tempele lya kwa Yehova no kukontama pa kuipeela kuli Lesa ukupitila muli Yesu Kristu. Abali bonse abakabuushiwa abafilwa ukucite ci bakalolenkana ne cikuko cimo cine ico cili no kuponena inko sha pali ndakai. (Sekaria 14:18) Nani waishiba impendwa ya bakabuushiwa abakailunda kwi bumba likalamba mu buseko ku kusefya icalepashanishiwa ku Mitebeto ya Nsakwe? Ukwabulo kutwishika, bakaba bengi, kabili itempele lya kwa Yehova ilya ku mupashi likacilanapo kuba no bukata pa mulandu wa ici!

Icalepashanishiwa ku Mitebeto ya Nsakwe

15. (a) Ni mbali nshi shimo ishapulilemo isha Mutebeto wa Nsakwe uwa kwa Israele wa pa kale? (b) Mulandu nshi bacilume ba ŋombe 70 balepeelelwa ilambo mu kati ka mutebeto?

¹⁵ Cila mwaka, abena Israele ba pa kale balekabila ukusefya Umutebeto wa Nsakwe. Walesenda umulungu umo kabili walecitwa pa numa ya kupwisha ukuseepa. Yaleba ni nshita ya kusekelela iya kutasha. Pa mulungu uutuntulu, baali no kwikala mu nsakwe isha mabula ya miti, ukucilisha imisambo ya tuncindu. Uyu mutebeto walecinkulako abena Israele ifyo Lesa apuswishe bashibo ukufuma mu Egupti na fintu abasakamene ilyo baleikala mu nsakwe lintu balelulumba pa myaka 40 mu matololo mpaka na lintu bafikile ku Calo Calaiwe. (Ubwina Lebi 23:39-43) Mu kati ka mutebeto, bacilume ba ŋombe 70 balepeelwa ilambo pa ciipailo ca pe tempele. Ulu lubali ulwa mutebeto, mu kushininkisha lwaleimininako umulimo wapwililika kabili uwakumanina uwa kupususho bumi uwabombele Yesu Kristu. Ubunonshi bwe lambo lyakwe ilya cilubula mu kupelako bwali no kupongolokela pa bekashi bashingapendwa aba ndupwa 70 isha mutundu wa muntu abatuntwike kuli Noa.—Ukutendeka 10:1-29; Impendwa 29:12-34; Mateo 20:28.

16, 17. (a) Ni lilali lintu icalepashanishiwa ku Mutebeto wa Nsakwe catendeke, kabili ni shani fintu cabombele mu kukonkapo? (b) Ni shani fintu ibumba likalamba lisefyako uyu mutebeto?

¹⁶ Muli ifyo Imitebeto ya Nsakwe iya pa kale yalesonta ku kubungana kwa buseko ukwa babembu balubulwa ukwisa mwi tempele lya kwa Yehova ilya ku mupashi ilikalamba. Ukufikilishiwa kwa uyu mutebeto kwatendeke pa Pentekoste mu 33 C.E. mu kuba no kutendeka kwa kulonganika kwa buseko ukwa bena Israele ba ku mupashi mu cilonganino ca Bwina Kristu. (Imilimo 2:41, 46, 47) Aba abasubwa balitesekeshe ukuti baali “balebeshi” mu calo ca kwa Satana pa mulandu wa kuti ‘ubukaaya bwabo ubwine bwine bwa mu muulu.’ (1 Petro 2:11; Abena Filipi 3:20) Umutebeto wabo uwa buseko walifubalishiwe panono ku busangu ubwafuminemo ukupangwa kwa Kristendomu. (2 Abena Tesalonika 2:1-3) Nangu cibe fyo, umutebeto walitampilwe cipya cipya mu 1919 mu kuba no kulonganikwa kwa buseko ukwa filundwa fya kupelako ifya bena Israele ba ku mupashi ba 144,000, ukukonkwapo no kwe bumba likalamba ilyafuma mu nko shonse ilya pa Ukusokolola 7:9.

¹⁷ Ibumba likalamba lyalondololwa ukuti lyakwata imisambo ya tuncindu mu minwe yabo, icilangilila ukuti na bo bene baba ni bakasefya ba buseko aba calepashanishiwa ku Mutebeto wa Nsakwe. Pamo nga Abena Kristu baipeela, mu buseko balabombako umulimo wa kulonganika bakapepa bafulilako mwi tempele lya kwa Yehova. Mu kulundapo, pamo nga ababembu, balitesekesha ukuti tabakwata insambu sha kwikalilila pe sonde. Bene, capamo na bakabuushiwa ku ntanshi, bafwile ukutwalilila ukubelesha icitetekelo mu cilubula ce lambo lya kwa Kristu ukufikila bakafike ku kupwililika kwa buntunse pa kupwa kwa Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Kristu.—Ukusokolola 20:5.

18. (a) Cinshi cikacitika pa kupwa kwa Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa kwa Yesu Kristu? (b) Ni shani fintu ukupepa kwa cine ukwa kwa Yehova mu kupelako kukacimfya?

¹⁸ Lyene, bakapepa ba kwa Lesa pe sonde bakeminina pa ntanshi yakwe abapwililika ukwabula ukukabila bushimapepo bwa ku muulu. Inshita ikaba naifika lintu Yesu Kristu “akalubwilo bufumu kuli Lesa Wishi.” (1 Abena Korinti 15:24) Satana akakakulwa “inshita inono” ku kwesha abantunse bapwililika. Ababulwa ubusumino abali bonse bakonaulwa kuli pe na pe, pamo pene na Satana ne fibanda fyakwe. Abatwalilila aba busumino bakapeelwa umweo wa muyayaya. Bakekalilila mwi sonde lya Paradise. E co icalepashanishiwa ku Mutebeto wa Nsakwe cikaba nacifika ku nsondwelelo yabamo bukata, iyatunguluka. Ukupepa kwa cine kukaba nakucimfya icikacindika Yehova umuyayaya no kuleta insansa sha ciyayaya ku mutundu wa muntu.—Ukusokolola 20:3, 7-10, 14, 15.

[Amafutunoti]

Ifipusho fya Kupitulukamo

Ni shani fintu “Yerusalemu” asanshilwe mu nkondo ya calo iya kubalilapo?—Sekaria 14:2.

Cinshi cacitika ku bantu ba kwa Lesa ukutula mu 1919?

Ni bani pali lelo basefyako icalepashanishiwa ku Mutebeto wa Nsakwe?

Ni shani fintu ukupepa kwa cine kukacimfya umupwilapo?

[Icikope pe bula 23]

Imisambo ya tuncindu yalebomfiwa pa kusefya Umutebeto wa Nsakwe