Ukuteyanya kwa kwa Yehova Kulatungilila Ubutumikishi Bwenu
“Namwene malaika umbi alepupuka mu kati ka muulu, akwete imbila nsuma ya muyayaya ya kubila.”—UKUSOKOLOLA 14:6.
1. Inte sha kwa Yehova shaeshiwa shani, kabili mulandu nshi baapusunsukila?
MULANDU nshi cacindamina sana ukwishiba umulimo uubomba ukuteyanya kwa kwa Yehova ukwa ku muulu mu kutungilila ubutumikishi bwa Bwina Kristu? Cisuma, akukaanaba ukutungililwa ne milalo ya ku muulu iya kwa Yehova, bushe Inte sha kwa Yehova nga balibomba umulimo wa kushimikila Ubufumu bwa kwa Lesa ukupulinkane ci calo ca bulwani? Inte shalibomba umulimo wa musango yo mu mwanda wa myaka uwaisulamo ukupupo luko, imitekele ya mapolitiki iya bumung’ang’ina fyonse, inkondo sha calo, no tuyofi twalekanalekana. Akukaanaba ukwaafwa kwa kwa Yehova, bushe Inte nga shalipusunswike ulufyengo lwalemoneka libili libili pa kati ka fyalo, impatila, ne lingi line ukupakaswa kwabipisha uko bapitamo?—Ilumbo 34:7.
Ukutwalilila Ukubako Te Mulandu no Kukaanya kwa mwi Sonde Lyonse
2. Kupalana nshi kwabapo pa kati ka Bena Kristu ba cine aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo na ba lelo?
2 Muli uno mwanda wa myaka uwalenga 20, abalwani ba fya mapepo na ba mu fikansa fya calo, balipindikapo ifipindami fyalekanalekana, mu fye funde na mu nshila shimbi, ku kwesha ukulesha nelyo ukufufya umulimo wa kwa Yehova. Bamunyina ba Bwina Kristu na bankashi balipakaswa, ukubepeshiwa, ukusoselwo bubi, no kuseebanishiwa—abengi no kwipaiwa balipaiwa—ilingi line pa mulandu wa kusongelekanya kwa bashimapepo ba muli Babele Mukalamba. Kuti casoswa nge fyo casoselwe ulwa Bena Kristu ba mu kubangilila, ukuti “icakaniko ici caishibikwa kuli ifwe ukuti konse konse cisoselwo bubi.” Kwati fye fintu bashimapepo ba ciYuda aba mu nshita ya kwa Kristu balwishishe na maka ukuti baleshe ubutumikishi bwakwe, e fyo na bashimapepo na basangu, mu kubombela pamo na bacende babo aba bupolitiki, baesha ukucincintila umulimo ukalamba uwa kusambilisha uwa bantu ba kwa Yehova.—Imilimo 28:22; Mateo 26:59, 65-67.
3. Cinshi twingasambililako kuli bumpomfu bwa kwa Henryka Żur?
3 Langulukeni icacitike mu Poland pa March 1, 1946 nge ca kumwenako. Umukashana wa myaka 15 Nte Henryka Żur uwafumine mupepi na Chełm, baendeele pamo na Nte umbi, munyina, pa kutandalila abaalesekelela mu cine mu mushi wali lwa mupepi. Uyu Nte no yu mukashana baliiketwe kwi bungwe lya bashilika ba ciKatolika ilitwa Narodowe Siły Zbrojne (National Armed Forces). Munyina balimuumine icabipisha lelo taafwile. Lelo Henryka wena iyo. Alicululushiwe mu bukatu pa maawala ayengi ilyo baleesha ukumupatikisha ukuti aciteko icishibilo ca musalaba wa ciKatolika. Umo pa baalemulungulusha atile: “Ifyo wasumina ufisungile mu mutima, lelo citako fye icishibilo ca musalaba. Nga wakaana icipoolopoolo cilekupembelela!” Bushe Henryka alinashisheko bumpomfu bwakwe? Iyo. Aba bacamwenso ba fya mapepo bamukululwilile mu mpanga yapalamineko no kumupika. Nalyo line, alicimfishe! Balifililwe ukutoba bumpomfu bwakwe.a—Abena Roma 8:35-39.
4. Ni shani fintu aba mu fikansa fya calo na ba mu fya mipepele baesha ukutitikisha umulimo wa kushimikilo Bufumu?
4 Ukucila pa myaka 100, ababomfi ba kwa Lesa aba muno nshiku balikalukilwa no kusaalulwa. Pa mulandu wa kuti Inte sha kwa Yehova tababamo kabili tabafwaya kubamo mu mipepele yalumbuka iya kwa Satana, kalengulula wakwate mpatila uuli onse nelyo impelwa amano abamona kwati finakabupalu. Balisanswa mu bunkalwe ku ba mu fikansa fya calo. BaNte abengi balipaiwa pa mulandu wa citetekelo cabo. Nangu fye fyalo ifyo bainika abati fya demokrasi, fyalyesha ukucilikila ukushimikila kwa mbila nsuma. Ukubwelela ku numa mu 1917 mu Canada na mu United States, bashimapepo basongelekenye milandu ya kuti Abasambi ba Baibolo, nga fintu Inte shaishibikwe pali ilya nshita, baali no mulandu wa kufwayo kupinuna ubuteko. Abalashi ba Watch Tower Society mu kufyengwa balipooselwe mu cifungo na pa numa ukwisasange fyo tabali na mulandu.—Ukusokolola 11:7-9; 12:17.
5. Mashiwi nshi ayabako ku kukoselesha ababomfi ba kwa Yehova?
5 Satana alyesha inshila fye shonse ku kufwayo kulesha umulimo wa kushimikila uwa bamunyina ba kwa Kristu na banabo ba bucishinka. Lelo, nga fintu ifya kukumanya ifingi filanga, ukubapaangila, ukubatiinya, ukubapuma, ukubabika mu fifungo, nangu mu nkambi sha kucushiwilwamo, nangu fye ni mfwa tafyatalalika Inte sha kwa Yehova. E fyo caba muli fyonse ifyacitikila Inte sha kwa Yehova ukufika na lelo. Libili libili, amashiwi ya kwa Elisha yalibakoselesha aya kuti: “Witiina; pantu abali kuli ifwe bengi ukucisha abali kuli bene.” Umulandu umo uli wa kuti bamalaika ba busumino balifula ukucila bacipipya ba kwa Kaseebanya!—2 Ishamfumu 6:16; Imilimo 5:27-32, 41, 42.
Yehova Alapaala Ukushimikila Kwapimpa
6, 7. (a) Kubombesha nshi ukwa mu kubangilila ukwacitilwe ku kushimikila imbila nsuma? (b) Kwaluka nshi ukusuma ukwaliko ukutendeka mu 1943?
6 Muli uno mwanda wa myaka uwalenga 20, Inte sha kwa Yehova balibomfya ukulunduluka ukwingi mu fya kupangapanga pa kuti bengatanununa no kukalakasha umulimo ukalamba uwa kushimikila ilyo impela tailaisa. Ku numa mu 1914, Pastor Russell, presidenti wa kubalilapo uwa Watch Tower Bible and Tract Society, e wabalilepo ukukoselesha ukubomfya amasilaidi ne fikope fisela, ifyakopeelwe pamo na mashiwi yashimpilwe pali Baibolo ayali mu maseleti ya pa cilimba, mu kutambisha kwa fyaba muli Baibolo ukwa maawala 8 ukwainikwe “The Photo-Drama of Creation.” Calipapwishe abaaletamba mu fyalo ifingi pali ilya nshita. Pa numa, muli ba 1930 na ba 1940, Inte shaishileishibikilwa ku kushimikila kwa ku ng’anda ne ng’anda ne filimba fya maseleti ifya kusenda, ukubomfya amaseleti ya malyashi ya Baibolo ayalandilwe na J. F. Rutherford, presidenti walenga bubili uwa Society.
7 Mu 1943 ukubombesha kukalamba ukwaletungululwa na Nathan H. Knorr, presidenti walenga butatu uwa Society kwalicitilwe, lintu capingwilwe ukuti bemikeko isukulu lya batumikishi mu cilonganino cimo na cimo. Inte shali no kukanshiwa mu kushimikila no kusambilisha ukwa ku ng’anda ne ng’anda ukwabulo kubomfya amaseleti ya pa cilimba. Ukutula lilya, amasukulu yambi yaliteyanishiwa aya ku kukansha bamishonari, bapainiya ba nshita yonse, baeluda ba mu filonganino, na bakangalila bashingamwa mu maofeshi ya Watch Tower Society. Cinshi cafumamo?
8. Ni shani fintu Inte shalangishe icitetekelo cikalamba mu 1943?
8 Ku numa mu 1943, mu kati ka Nkondo ya Calo iya 2, kwali fye baNte 129,000 abalebomba mu fyalo 54. Lelo, balikwete icitetekelo no mupampamina ukuti Mateo 24:14 aali no kufikilishiwa ilyo impela tailaisa. Balishininwe ukuti Yehova aali no kuleka ubukombe bwacindama ubwa kusoka ukubilwa ilyo ifya kucitika fyali no kukonkana ifyali no kupwisha ino micitile ya fintu iyabotelela tafilatendeka. (Mateo 24:21; Ukusokolola 16:16; 19:11-16, 19-21; 20:1-3) Bushe mwalifume cilambu mu kubombesha kwabo?
9. Fishinka nshi filango kuti umulimo wa kushimikila walitunguluka?
9 Nomba kuliko ifyalo nangu 13 ifikwete baNte abaalebomba abacilile pali 100,000 cimo cimo. Ifyafulilako pali ifi fyalo fyayandatilwa ne Calici lya ciKatolika. Lelo, moneni icilecitika. Brazil ali na bakasabankanya ba mbila nsuma mupepi na 450,000, kabili abasangilwe ku Cibukisho ca mfwa ya kwa Kristu mu 1997 balicilile pali 1,200,000. Ica kumwenako cimbi ni Mexico, umwaba baNte mupepi na 500,000 kabili kwali ukucila pali 1,600,000 pa kusefya Icibukisho. Ifyalo fya ciKatolika fimbi ni Italy (mupepi na baNte 225,000), France (mupepi na 125,000), Spain (ukucila pali 105,000), na Argentina (ukucila pali 115,000). Mu United States, umwafula baProtestanti, baKatolika, ne mipepele ya baYuda, mwaba baNte mupepi na 975,000 kabili ukucila pali 2,000,000 e basangilwe ku Cibukisho. Cine cine, ibumba likalamba balekonkomoka ukufuma muli Babele Mukalamba, ubuteko bwa calo ubwa kupepa kwa bufi, ne fisambililo fyakwe ifya maleele kabili balealukila ku malayo ya kwa Lesa ayayanguka kabili ayashininkishiwa aya “myulu ipya ne calo cipya.”—2 Petro 3:13; Esaya 2:3, 4; 65:17; Ukusokolola 18:4, 5; 21:1-4.
Ukuiteulula Ukulingana na Bantu
10. Ni shani fintu imibele yalwike mu ncende shimo shimo?
10 Abengi abayalukila kuli Yehova ukupitila muli Kristu Yesu basangilwe ukupitila mu kushimikila ku ng’anda ne ng’anda. (Yohane 3:16; Imilimo 20:20) Lelo inshila na shimbi shalibomfiwa. Inshita nashaluka, kabili imibele ya fya bunonshi ili ya kuti abanakashi abengi nomba balefuma pa ng’anda ukuya ku sha ncito. Ilingi line, mu kati ka mulungu, abantu abengi tabasangwa pa mayanda. E co, Inte sha kwa Yehova shaliteuluka ukulingana ne mibele. Ukupala Yesu na basambi bakwe aba mu kubangilila, baya ukuli abantu kabili pa nshita lintu abantu bengasangwa.—Mateo 5:1, 2; 9:35; Marko 6:34; 10:1; Imilimo 2:14; 17:16, 17.
11. Ni kwi kuntu Inte sha kwa Yehova shileshimikila ilelo, kabili finshi filefumamo?
11 BaNte balaitendekelako abene kabili mu kushilimuka balashimikila ku bantu abali mu ncende shikalamba isha kwimikamo bamotoka, pa fifulo fya matuuka, mu mafakitare, mu maofesi ne fifulo fya makwebo, pa masukulu, mu maofesi ya bakapokola, umwa kunwesesha amafuta, mu mahotela na mu mayanda ya kuliilamo, na mu misebo. Tutile fye, bashimikila ponse apengasangwa abantu. Kabili nga abantu balesangwa pa mayanda, lyene baNte balatwalilila ukulabatandalila. Icilefumamo muli iyi nshila ya kuiteulula kabili iibomba cili kwingilishiwako mu kwananye mpapulo sha Baibolo. Abapale mpaanga balesangwa. Amasambililo ya Baibolo ayapya yaletendekwa. Umulimo wa kusambilisha uwakulisha muli fyonse ifyo abantunse baacita ulebombwa mu kupimpa na batumikishi ukucila pa mamilioni yasano na hafu! Bushe imwe mwalikwate shuko lya kuba umo uwa bene?—2 Abena Korinti 2:14-17; 3:5, 6.
Cinshi Cikunta Inte sha kwa Yehova?
12. (a) Ni shani fintu Yehova alesambilisha abantu bakwe? (b) Uku kusambilisha kuleletako ukwambukila nshi?
12 Cinshi cintu ukuteyanya kwa ku muulu kubombako muli conse ici? Esaya aseseme ati: “Bakakuula bobe bonse bakaba abasambilishiwa kuli Yehova, kabili umutende wa bana bobe abaume ukafula.” (Esaya 54:13) Yehova alesambilisha ubu bumunyina bwa mu calo conse ukupitila mu kuteyanya kwakwe ukwa pano isonde ukumoneka—pa Mayanda ya Bufumu, pa mabungano na pa kulongana kukalamba. Mulafuma ukwikatana no mutende. Ukusambilisha kwa kwa Yehova kwaliletako abantu baibela, abasambilishiwa ukutemwana e lyo no kutemwa abanabo nge fyo baitemwa, ukukaanapata abanabo, uko konse bengekala muli ici calo cileta amalekano kabili icayakanikana.—Mateo 22:36-40.
13. Kuti twashininkisha shani ukuti mu mulimo wa kushimikila mwalibimbwa ukutungulula kwa bumalaika?
13 Ukutemwa e kukunta Inte sha kwa Yehova ukutwalilila ukushimikila te mulandu na bantu ukukanayangwako nelyo ukupakaswa. (1 Abena Korinti 13:1-8) Balishibo kuti umulimo wabo uwa kupususho bumi uletungululwa ukufuma ku muulu, nga fintu Ukusokolola 14:6 kusosa. Bukombe nshi bulebilwa ukupitila mu butungulushi bwa bumalaika? “Tiineni Lesa, no kumupeelo mucinshi, pa kuti naiise nshita ya bupingushi bwakwe; pepeni uwacitile umuulu ne calo na bemba no tumfukumfuku twa menshi.” Ukushimikile mbila nsuma ya Bufumu kusansabika ishina lya kwa Yehova. Abantu balelaalikwa ukwisapeelo mucinshi kuli Kabumba, Lesa, ukukaanaupeela ku fibumbwa na ku mfundo ya kusanguka iyabula ubuyo. Kabili mulandu nshi umulimo wa kushimikila upamfishe sana? Pantu inshita ya bupingushi naifika—iya kupingula Babele Mukalamba ne mbali shimbi isha micitile ya fintu iibifi iimoneka iya kwa Satana.—Ukusokolola 14:7; 18:8-10.
14. Ni bani babimbwamo muli uyu kampeni mukalamba uwa kusambilisha?
14 Umwina Kristu onse fye afwile ukubombako umulimo wa kushimikila. Baeluda ba bumupashi e baba pa ntanshi ukushimikila pamo ne cilonganino. Bapainiya abaakanshiwa balyobelwa no yu mulimo. Bakasabankanya bapimpa aba bukombe bwa Bufumu, nampo nga kuti bashimikila fye amaawala yanono pa mweshi nelyo ayengi, balesalanganya ubukombe mwi sonde lyonse.—Mateo 28:19, 20; AbaHebere 13:7, 17.
15. Cinshi cilelangililo kuti ukushimikila kwa Nte sha kwa Yehova kulalambatikwa pa mintontonkanya ya bantu?
15 Bushe icalo calyambukilwako kuli uku kubombesha konse? Ubushininkisho bumo ubulango kuti calyambukilwako bwingi bwa miku intu Inte sha kwa Yehova bamoneka mu maprogramu ya pa TV na mu mikululo ya lyashi. Ifi ilingi line filangisha umukoosha no mupampamina wesu uwa kufwayo kufika pa uli onse. Ee, ukupimpa kwesu no kumonekela libili libili kulalambatikwa nga nshi pa mintontonkanya ya bantu, nangu cingatila icinabwingi balakaano bukombe ukukaanina kumo ne nkombe!
Ukupimpa pa Kuti Tupwishishishe Ukushimikila
16. Mibele nshi iya mutima ilingile ukulangwa mu nshita inono iisheleko?
16 Tatwishibe inshita isheleko kuli ino micitile ya fintu, kabili tatukabila no kwishiba kulila fye natukwate nkuntu ishisuma ilyo tulebombela Yehova. (Mateo 24:36; 1 Abena Korinti 13:1-3) Lelo twalishibe fyo pa kuti ukutemwa kwa kwa Yehova, amaka yakwe, no bulungi fimoneke, imbila nsuma ifwile ukubililwa “kabela.” (Marko 13:10) Kanshi, te mulandu no bwingi bwa myaka buntu twalolela ukupwa kwa cino calo ca bubifi, ica lufyengo, kabili ica lukaakala, tufwile ukufishapo ukuipeela kwesu mu kupimpa ukulingana ne fili imibele yesu. Kuti pambi tuli bakoloci nelyo twalilwala, lelo nalyo line kuti twabombela Yehova no kupimpa kuntu twali na ko mu myaka ya bwaice nelyo mu nshiku ilyo ubumi bwaliko bwino. Nakalimo tatuli na kabili na maka ya kubomba pa nshita iikalamba mu butumikishi nge yo twalebomba kale, lelo mu cine cine kuti twasungilila umusango umo wine uwe lambo lya malumbo kuli Yehova.—AbaHebere 13:15.
17. Shimikeni ica kukumanya ca kukoselesha icingaafwa ifwe bonse.
17 E ico, nampo nga tuli baice nelyo abakalamba, natulange ukupimpa no kupeelako bonse abo twingakumanya ubukombe bwesu bwa kukoselesha pa lwa calo cipya. Natube ngo mukashana waba ne nsoni uwa myaka 7 umwina Australia uwaile na nyina kwi tuuka. Atile ashumfwa fye pa Ng’anda ya Bufumu fintu cacindama ukuti bonse tuleshimikila, e pa kulonga mu kacola kakwe babroshuwa babili abalanda pali Baibolo. Ilintu nyina aali uwapamfiwa pa kaunta, uyu mukashana munono alilubile. Lintu nyina alemufwaya, amumwene aletambika broshuwa ku mwanakashi umo ifi! Nyina aile ku kulombo kweleelwa ku mwanakashi pa kupumfyanya konse uko pambi uyu mwana wakwe amupumfyenye. Lelo uyu mwanakashi mu cikuuku alipokeleko broshuwa. Lintu nyina no yu mwana baali beka na kabili, amwipwishe uko aafumishe ubukose bwa kulanda ku muntu uo ashaishiba. Umwana ayaswike ati: “Naciyeba fye nati, Ipekanye, Ale, Kabiye! E fyo naciima no kuya!”
18. Ni shani twingalanga umupashi uusuma?
18 Bonse tulakabila umupashi uwapala uwa mukashana wa ku Australia, maka maka pa kulanda imbila nsuma ku bo tushaishiba nelyo fye ku balashi. Pambi kuti tuletiino kuti balekaana. Twilalaba cintu Yesu alandile ati: “Mwisakamikwa ico mukaasuka, nangu ni co mukaisosela; pantu Umupashi wa mushilo ukamusambilisha mu nshita ilya ine ico mufwile ukusosa.”—Luka 12:11, 12.
19. Mumona shani ubutumikishi bwenu?
19 E co cetekeleni mu kwaafwa kwa mupashi wa kwa Lesa ilyo mulelande mbila nsuma ku bantu mu nshila ya cikuuku. Amamilioni batetekela abaume na banakashi abashalingo kutetekela aba kuti inshita iili yonse kuti bafwa. Twatetekela Yehova no kuteyanya kwakwe ukwa ku muulu—muli Kristu Yesu, bamalaika ba mushilo, na Bena Kristu basubwa abaabuushiwa—ababa abomi kuli pe na pe! Kanshi, muleibukisho kuti: “Abali kuli ifwe bengi ukucisha abali kuli bene.”—2 Ishamfumu 6:16.
[Amafutunoti]
a Ku fya kumwenako na fimbi, moneni 1994 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, amabula 217-20.
Kuti Mwayasuka Shani?
◻ Mulimo nshi ukuteyanya kwa ku muulu ukwa kwa Lesa kwabombele ku kupusunsuka kwa bantu ba kwa Yehova?
◻ Fibombelo nshi ifya mu fikansa fya calo ne fya mipepele ifyasansa Inte sha kwa Yehova mu mwanda wa myaka uwalenga 20?
◻ Ni shani fintu Inte sha kwa Yehova shateulula ubutumikishi bwabo ukulingana ne nshita?
◻ Cinshi cikunta imwe ukushimikila?
[Icikope pe bula 17]
Henryka Żur
[Ifikope pe bula 18]
Japan
Martinique
United States
Kenya
United States
Inte sha kwa Yehova shishimikila pa nshita yonse na pa cifulo conse apengasangwa abantu
[Icikope pe bula 20]
Mu kubangilila kwa uno mwanda wa myaka, ifilimba fya maseleti fyalebomfiwa ku kusabankanya ubukombe bwa Bufumu