Mulandu Nshi uwa Kubela Abaipeelesha?
Bill uuli ne myaka 50 iya kufyalwa alikwata ulupwa kabili ni kafundisha wa milimo ya makuule. Umwaka fye onse, alabomfya indalama shakwe, kabili alapoosa imilungu iingi ukwafwilisha mu kushila no kukuula Amayanda ya Bufumu aya filonganino fya Nte sha kwa Yehova. Emma mushimbe wa myaka 22 uwasambilila sana kabili alikwata na masetifiketi ayasuma aya kwingililapo incito. Tasupila ifya kuisekesha umwine, lelo apoosa amaawala 70 mu butumikishi cila mweshi, ukulayafwa abantu ukumfwikisha Baibolo. Maurice na Betty balileke ncito. Tabatila apo twaleke ncito nomba katunasheko umulimo wa kushimikila iyo, lelo balikuukila ku calo cimbi ku kwaafwa abantu baba kulya ukusambilila pa lwa mifwaile ya kwa Lesa kwi sonde.
ABA bantu tabaimona ukuti balicila nelyo ukupusana na bambi. Bantu fye nga fintu bambi baba abafwaya ukucita ico bamona ukuti calilungama. Mulandu nshi babomfesha inshita yabo, amaka yabo, ukulamuka kwabo, ne fikwatwa fyabo mu kwaafwa bambi? Icibalenga ukucite fyo kutemwa kwashika uko batemwa Lesa no muntu munabo. Uku kutemwa kwalenga bonse aba ukuba no mupashi wa kuipeelesha kwine kwine.
Cinshi tulepilibula pa kusosa ukuti umupashi wa kuipeelesha? Cisuma, ukuipeelesha takupilibula ukuba ne mikalile ya butukami. Takukabila ukuipusula kwacishamo uko kwingatupusula ubuseko nelyo ukwikushiwa. Ukulingana na fintu The Shorter Oxford English Dictionary ilondolola, ukuipeelesha kupilibula fye ukuti “umo aleka ifintu ifimuletela ubuseko, insansa, nelyo ifyo akumbwa, pa mulandu wa mulimo atemwa pa kuti acite ifingawamina bambi.”
Yesu Kristu—Ica Kumwenako Cawamisha
Umwana wafyalwa eka uwa kwa Lesa, Yesu Kristu, e ca kumwenako cawamisha kuli onse uwaba no mupashi wa kuipeelesha. Ilyo ashilaisabo muntunse, ubumi bwakwe bufwile bwali ubwa kucincimusha kabili ubwa kwikusha icine cine. Aipakishe isenge lyapalamisha na Wishi kumo ne fibumbwa fya ku mupashi. Nangu cibe fyo, Umwana wa kwa Lesa abomfeshe ukulamuka kwakwe mu kubomba imilimo yakosa kabili iya kucincimusha pamo nga “cibinda wa mulimo.” (Amapinda 8:30, 31; NW) Cine cine imikalile yakwe yali iisuma nga nshi ukucila imikalile yonse iyo umuntu nelyo fye uwakwatisha icuma pano calo ashingaipakisha. Apo ali uwa cibili kuli Yehova Lesa, alikwete icifulo casumbuka mu muulu.
Lelo, Umwana wa kwa Lesa “aisangwile uwa fye, pa kubuule cipasho ca busha, pa kufyalwa mu cipasho ca buntunse.” (Abena Filipi 2:7) Mu kuitemenwa ashile fyonse ifyo aleipakisha no kwisaba umuntunse no kupeela umweo wakwe icilubula pa kuti engafumyapo ubucushi ubo Satana aletele. (Ukutendeka 3:1-7; Marko 10:45) Ico capilibwile ukwisaikala pamo na bantu ababembu mu calo icalaala mu maka ya kwa Satana Kaseebanya. (1 Yohane 5:19) Kabili capilibwile ukushipikisha amacushi na mafya alepitamo. Te mulandu na fintu aculile, Yesu Kristu apampamine pa kucita ukufwaya kwa kwa Wishi. (Mateo 26:39; Yohane 5:30; 6:38) Amacushi na mafya fyaeseshe ukutemwa kwa kwa Yesu na bucishinka bwakwe apakalamba nga nshi. Ali no kufika kwi no kuitemenwa kwakwe? Umutumwa Paulo atile, “aipetamike no kubo wa kunakila ukufika na ku mfwa, awe ukufika ku mfwa ya pa cimuti ca kucushiwilwapo.”––Abena Filipi 2:8; NW.
“Muli Imwe Mube Ukwangwa”
Twalikoseleshiwa ukukonka ica kumwenako ca kwa Yesu. Paulo akonkomeshe ukuti, “muli imwe mube ukwangwa ukwali na muli Kristu Yesu.” (Abena Filipi 2:5) Ni shani twingacite co? Inshila imo kupitila ‘mu kukaanaba abalolekesha ifya imwe bene, lelo abalolekesha ne fya banenu.’ (Abena Filipi 2:4) Ukutemwa kwine kwine “takuifwaila ifya kuko.”—1 Abena Korinti 13:5.
Abasakamana bambi ilingi line balanga ukuipeelesha kwabo ukupitila mu kubabombela. Nangu cibe fyo, ilelo, abantu abengi bafwaya ukuba bakaitemwe. Icalo cakwata imibele ya bukaitemwe. Tulekabila ukuibaka ku mupashi wa calo pantu nga ca kutila twauleka watunguluka mu kumumunga imimwene ne mibele yesu, kuti twaleka ulunkumbwa lwaba e cintu cakatama. Lyene conse ico tulecita—na fintu tulebomfya inshita yesu, amaka yesu, ne fikwatwa fyesu—fikatungululwa na bukaitemwe bwesu. E co tulekabila ukulwisha sana bukaitemwe bwa musango yo.
Nangu fye kupanda amano kusuma limo limo kuti kwashimya umupashi wesu uwa kuipeelesha. Pa kwishiba icali no kufuma mu kuipeelesha kwa kwa Yesu, umutumwa Petro atile: “Ifyo te fyo, mwe Shikulu.” (Mateo 16:22) Camoneke ukuba icakosa ukumfwikisha ukuitemenwa kuntu Yesu akwete ukwa kuti aipeeleshe ukufika na ku mfwa pa kusumbula bumulopwe bwa kwa Wishi no kupususha umuntunse. E co, aeseshe ukunashanasha Yesu ukuti ecita ica musango yo.
‘Uikaanye we Mwine’
Ni shani fintu Yesu ayankwileko? Ubulondoloshi butila: “Awe pa kupilibuka no kumona abasambi bakwe, aebawile Petro, ati, Kabiye ku numa yandi, we Satana, ico tauleangwa ifya kwa Lesa, kano ifya bantu.” Lyene Yesu aitile ibumba pamo na basambi bakwe no kutila: ‘Ngo muntu afwayo kwisankonka, aikaanye umwine, asende ne cimuti ca kucushiwilwapo cakwe, e fyo ankonke.’––Marko 8:33, 34.
Mupepi ne myaka 30 pa numa ya kupanda Yesu ayo mano, Petro alangilile ukuti ukufika pali ilya nshita ali naumfwikisha fintu cipilibula ukuipeelesha. Takoseleshe abasumina banankwe ukunashako ukupikintika kwabo no kubeba ati ifyo te fyo. Lelo, Petro abacincishe ukuikaka mu misana ku kubomba umulimo no kufuma ku fya lunkumbwa lwa kale ulwa mu calo. Te mulandu na mesho, bali no kutangisha ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa mu bumi bwabo.––1 Petro 1:6, 13, 14; 4:1, 2.
Inshila yacilapo ukulambula iyo ifwe bonse tulingile ukusupila yaba kupeela fyonse ifyo twakwata kuli Yehova, ukukonka Yesu Kristu muli bucishinka no kuleka Lesa ukutungulula imilimo yesu. Pali ulu lubali, Paulo aba ca kumwenako cisuma. Ukwishibo kuti inshita isheleko inono, no kufwaya ukutasha Yehova fyamulengele ukusha ifyo abena fyalo basupila atemwa ukwenekela ifyali no kumupumbula ku kucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Atile: “Awe ine ndecankwa apakalamba ukupoosela no kupooselwa” mu kubombela bambi ifisuma. (2 Abena Korinti 12:15) Paulo abomfeshe ukulamuka kwakwe ku kulundulula ifya bulesa, te fyakwe iyo.––Imilimo 20:24; Abena Filipi 3:8.
Bushe kuti twaiceeceeta shani pa kumona nga ca kutila tumone fintu nga fintu umutumwa Paulo alefimona? Nalimo kuti twaipusha ifipusho pamo nge ifi: Bushe mbomfya shani inshita yandi, amaka yandi, ukulamuka kwandi, ne fikwatwa fyandi? Bushe ifi ne fya bupe fimbi ifya mutengo mfibomfya mu kucitamo ifya pa lwandi, nelyo mfibomfya ku kwaafwa bambi? Bushe nalitontonkanyapo ukubombako sana umulimo wa kupususha ubumi uwa kushimikila imbila nsuma, napamo ukuba kabila wa Bufumu uwa nshita yonse? Bushe kuti nabombako sana imilimo pamo nga ukukuula nelyo ukusakamana Amayanda ya Bufumu? Bushe ndashukila ishuko lya kwafwako abali mu kukabila? Bushe ndapeela kuli Yehova apapelela amaka yandi?––Amapinda 3:9.
“Ukupeela ce Shuko”
Lelo, bushe ukuipeelesha kwalibamo amano yene yene? Cine cine e mo yaba! Paulo alishibe ico ukufuma ku fyo apitilemo ukuti ukuipeelesha kwa musango yo kulaletako amapaalo yene yene. Ukuipeela kwamuletele insansa no kwikushiwa ukukalamba. Ifi e fintu alondolwelele abakalamba ba ku Efese lintu akumene na bo ku Milete. Paulo atile: “Muli fyonse nalimulangile, ukuti pa kucucutike fyo [mu nshila ya kuipeelesha] mufwile ukwafwa abanaka, no kwibukishe cebo ca kwa Shikulu Yesu, uwatile, Ukupeela ce shuko ukucilo kupokelela.” (Imilimo 20:35) Imintapendwa ya bantu balisanga ukuti ukulangisho mupashi wa musango yo na ndakai line kulalete nsansa ishingi. Kabili kukaleta fye no buseko ku nshita ya ku ntanshi ilyo Yehova akalambula abo abatangishako ifya bukapepa ne fya bantu bambi ukucila ifya pa lwabo.––1 Timote 4:8-10.
Ilyo bamwipwishe ico abombela sana mu kwafwa bambi ukukuula Amayanda ya Bufumu, Bill atile: “Ukwafwa ifilonganino ifimoneka ukuba ifinono muli iyi nshila kunenga ukuba uwaikushiwa nga nshi. Ndaipakisha ukubomfya ukulamuka konse uko nalamuka mu milimo ku kwafwilisha bambi.” Mulandu nshi Emma apingwilapo ukubomfya amaka yakwe no butukushi bwakwe ku kwafwa bambi ukusambilila icine ca mu Malembo? “Nshitontonkanya pa lwa kucita ifintu fimbi. Apo ncili umwaice na maka ninkwata aya kwafwilishako, mfwaya fye ukubomba ukulingana na pantu ningapesha pa kusekesha Yehova no kwaafwako bambi. Ukupeela ifikwatwa fyandi fimo te cintu icikalamba. Ncita fye fintu mfwile ukucita ukulingana na fintu Yehova ancitila.”
Maurice na Betty tabaiseeka pa kukaanaikala mu bwanalale, ico balibombesha pa myaka iingi mu kukusha no kupayanishisho lupwa lwabo. Nomba apo balileka incito, balefwaya ukutwalilila ukucita ifintu fyacindama no kubomfya ubumi bwabo bwino. Batila: “Tatulefwaya imikalile ya kucibondola nomba. Ukwafwa bambi aba mu calo cimbi ukusambilila pa lwa kwa Yehova kutupeela ishuko lya kutwalilila ukulacite fintu fyabamo imifwaile.”
Bushe mulepampamina pa kuba abaipeelesha? Ukucite ico takwayanguka. Lyonse ulunkumbwa lwa mibili yesu iya buntunse iishapwililika lulalwishanya no kufwaisha tufwaisha ukwa kulatemuna Lesa. (Abena Roma 7:21-23) Lelo bulwi ubwingacimfiwa nga ca kutila twaleka Yehova ukulatungulula ubumi bwesu. (Abena Galatia 5:16, 17) Cine cine ali no kwibukisha ukuipeelesha kwesu mu mulimo wakwe kabili akatupaala sana. Na cine, Yehova Lesa ‘akesula ifipunda fya mu muulu, no kutupongolwele paalo, kukasuke kukabule incende ya kubapo.’—Malaki 3:10; AbaHebere 6:10.
[Icikope pe bula 23]
Yesu alikwete umupashi wa kuipeelesha. Bushe mwaliukwata?
[Ifikope pe bula 24]
Paulo apoosele amaka yakwe ku mulimo wa kushimikila pa lwa Bufumu