Bushe Abatakatifu ba Cine Kuti Bamwafwa Shani?
MU MALEMBO, ishiwi lya ciGreek ilyapilibulwa “umutakatifu” mu maBaibolo yambi kuti lyapilibulwa ati “uwashila.” Ni kuli bani ili shiwi lyalelungatikwa? Icitabo ca An Expository Dictionary of New Testament Words citila, “Nga lyalanda pa bengi, lilosha ku basumina bonse kabili talilungatikwa fye ku bantu bamo abashila mu nshila yaibela, nelyo abafwa abalecita ifintu ifyaibela ifya mushilo.”
E co, umutumwa Paulo atile Abena Kristu bonse aba kubalilapo bali batakatifu, nelyo abashila. Ku ca kumwenako, alembele kalata mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo “ku lukuta lwa kwa Lesa lwa mu Korinti, pamo na bashila bonse abali mu [citungu ca mu Roma ica] Akaya monse.” (2 Abena Korinti 1:1) Pa numa, Paulo alembele kalata “kuli bonse abali mu Roma, abatemwikwa ba kwa Lesa, abaitwo kuba aba mushilo.” (Abena Roma 1:7) Ukwabula no kutwishika, aba ba mushilo bali bacili tabalafwa, kabili tabali abapaatulwa pa mulandu wa busuma bwabo ubwacila abasumina bambi. Cinshi calengele ukuti bapaatulwe ukuba abatakatifu?
Bashishiwe na Lesa
Icebo ca kwa Lesa cisosa ati umuntu tetwa ukuba umutakatifu ku bantu nelyo ku kabungwe. Amalembo yatila: ‘Lesa atupuswishe no kutwita ubwite ubwashila, te muntu mwabele milimo yesu lelo umwabelo kupanga kwakwe kwine, no kusenamina.’ (2 Timote 1:9) Uwashila ashishiwa pa kwitwa na Yehova, ukulingana ne cikuuku ca bupe fye ica kwa Lesa kabili umwabela ubufwayo Bwakwe.
Abashila ba mu cilonganino ca Bwina Kristu baba mu “cipingo cipya.” Umulopa waitilwe uwa kwa Yesu Kristu e wikasha ici cipingo no kushisha ababa muli cene. (AbaHebere 9:15; 10:29; 13:20, 24) Apo balisanguluka mu menso ya kwa Lesa, ni ‘bashimapepo ba mushilo kabili batuula amalambo ya bumupashi ayasekelelwa kuli Lesa muli Yesu Kristu.’—1 Petro 2:5, 9.
Ukulomba Abatakatifu Ukubafwa no Kuba Bakawikishanya
Apo abengi basumina ukuti abetwa abatakatifu kuti babapeela amaka yaibela, balashinshimuna ifipasho fyabo nelyo ukubalomba ukuti babe aba kubawikishisha. Bushe ici cisambilisho ca mu Baibolo? Mu Lyashi lya pa Lupili, Yesu afundile abakonshi bakwe ifya kupepa kuli Lesa ati: “E ico imwe pepeni ifyo, amuti: Shifwe wa mu muulu, ishina lyenu libelwe akatiina.” (Mateo 6:9) Amapepo yalingile yapepwa kuli Yehova Lesa fye.
Pa kwesha ukushinina ukuti abetwa abatakatifu kuti batulombelako, bamo abasoma ifya mipepele bambula ilembo lya Abena Roma 15:30, ilitila: “Mwe bamunyinane, ndemupaapaatila muli Shikulwifwe Yesu Kristu, kabili mu kutemwa kwa Mupashi, mukoshanye na ine mu mapepo yenu kuli Lesa pa mulandu wa ine.” Bushe Paulo alekoselesha balya basumina ukupepa kuli wene nelyo ukupaapaata kwi shina lyakwe pa kupepa kuli Lesa? Iyo. Nangu line Baibolo yalikoselesha ukupepelako abatakatifu ba cine, nelyo abashila, takwaba apo Lesa atweba ukupepa kuli abo batakatifu nelyo ukupitila muli bene.—Abena Filipi 1:1, 3, 4.
Lelo, Lesa alisonta uwa kutulombelako amapepo yesu. Yesu Kristu atile: “Ni ne nshila ne cine no mweo: takuli uwisa kuli Tata, kano aishila muli ine.” Yesu asosele no kuti: “Conse ico mukalombela mwi shina lyandi, nkacicita ukuti Tata akacindikilwe mu Mwana. Nga mukalombela akantu mwi shina lyandi, ine nkacita.” (Yohane 14:6, 13, 14) Kuti twacetekela ukuti Yehova alafwaisha ukuumfwa amapepo ayo tupepela mwi shina lwa kwa Yesu. Ulwa kwa Yesu Baibolo itila: “Aba na maka pe aya kupusushisha abeshila muli wene kuli Lesa, pa kuba no mweo pe ku kubapaapaatila [nelyo, ukubalombelako].”—AbaHebere 7:25.
Nga ca kuti Yesu alafwaya ukutupaapaatilako, cinshi bakapepa ba mu Kristendomu balombela ku bo beta ati abatakatifu mu mapepo? Mu citabo cakwe ica The Age of Faith, kalemba wa lyashi lya kale Will Durant alisanga ukwafuma ici cisambilisho. Nangu line bali na katiina kuli Lesa Wa maka yonse kabili balemona ukuti Yesu ena calyangwike ukulanda nankwe, Durant atila: “Takwali nangu umo uwapamine no kulanda na [Yesu] pa kanwa nkati pa numa ya kusuula sana Ifisambilisho Fyakwe. Calemoneka ica mano sana ukupepa ku mutakatifu uo bashininkisha ukuti alisontwa ukuya ku muulu, no kumulomba ukubapaapaatilako kuli Kristu.” Bushe aya masakamika pa lwa kupepa kuli Lesa ukupitila muli Yesu yaliba fye bwino?
Baibolo itusambilisha ati, kuti ‘twapama no kupalamina mu kuyanga’ kuli Lesa mwi pepo ukupitila muli Yesu. (Abena Efese 3:11, 12) Lesa Wa maka yonse taba kutali ica kuti te kuti omfwe amapepo yesu. Kemba wa malumbo Davidi apepele ukufuma ku mutima ati: “Mwe bomfwo kupepa, kuli imwe abantunse bonse e ko besa.” (Amalumbo 65:2) Ukucila ukupeela amaka ukupitila mu mafupa ya betwa abatakatifu abafwa, Yehova alapeela umupashi wakwe uwa mushilo ku balomba wene mu citetekelo. Yesu apelulwile ati: “Nga imwe pa kuba ababi mwaishibo kupa abana benu ifya bupe fisuma, bushe Shinwe wa mu muulu takacishemo nga nshi ukupo Mupashi wa mushilo ku bamulomba?”—Luka 11:13.
Umulimo wa Bashila
Abashila abo Paulo alembele bakalata bafwile imyanda ya myaka iingi iyapita kabili, mu kupita kwa nshita, bali no kubuuka no kupokelele “cilongwe ca mweo,” ukubuushiwa ku muulu. (Ukusokolola 2:10) Na bakapepa baipeelesha aba kwa Lesa balishiba ukuti ukupepa aba batakatifu ba cine te kuti kubacingilile ku kulwala, ku masanso yalengwa ne fyabumbwa pe sonde, ukubulwa indalama, ubukote nelyo imfwa. E co, kuti mwaipusha ati, ‘Bushe abashila ba kwa Lesa balatusakamana icine cine? Bushe tulingile ukubenekela ukutucitilako fimo?’
Abashila balilumbulwa sana mu kusesema kwalembelwe na Daniele. Mu mwanda wa myaka uwalenga 6 B.C.E., Daniele amwene icimonwa ca kucincimusha, ico ukufishiwapo kwa ciko kufika na mu kasuba kesu. Muli bemba mwafumine ifinama fine ifya kutiinya ifyaleimininako amabuteko ya buntunse, ayafilwa ukupeela ukukabila kwine kwine ukwa bantunse. Lyene Daniele aseseme ati: “Lelo abashila ba Wapulamo bakapokelelo bufumu, kabili bakakwato bufumu umuyayaya, umuyayaya, umuyayaya.”—Daniele 7:17, 18.
Paulo alisumine ukuti ubu ‘bupyani bwa ba mushilo,’ abakateka na Kristu mu muulu. (Abena Efese 1:18-21) Umulopa wa kwa Yesu waiswile nshila kuli ba 144,000 aba mushilo ku kubuushiwa ku bukata bwa ku muulu. Umutumwa Yohane atile: “Alishuka kabili wa mushilo uukwete icakaniko mu kubuuka kwa ntanshi; pali abo imfwa ya cibili taikwete amaka, lelo bakaba bashimapepo ba kwa Lesa kabili ba kwa Kristu, kabili bakateka pamo nankwe imyaka ikana limo.” (Ukusokolola 20:4, 6; 14:1, 3) Mu cimonwa, Yohane aumfwile fibumbwa fya ku muulu ifingi nga nshi fileimbila Yesu wacindamikwa ati: “Mwashitiile Lesa mu mulopa wenu aba mu mikowa yonse na ba ndimi, na bantu na bantu, na ba nko; kabili mwabacita kuli Lesa wesu ukube shamfumu kabili bashimapepo, kabili bakaba no bufumu pe sonde.” (Ukusokolola 5:9, 10) Mwandini ico cilakoselesha! Yehova Lesa umwine e wasala bwino bwino aba baume na banakashi. Na kabili balibomba pano isonde muli bucishinka, baliponenwe na mafya yonse ayaponena abantunse. (1 Abena Korinti 10:13) E co, kuti twacetekela ukuti, aba ba mushilo nelyo abatakatifu ababuushiwa, bakaba bakateka ba luse, abalangulukilako, apo balishiba ubunake no kupelebela kwesu.
Amapaalo mu Kuteka kwa Bufumu
Ubuteko bwa Bufumu nomba line bukacitapo cimo ku kufumya ububifi bonse no kucula pe sonde. Pali ilya nshita, abantunse bakapalama sana kuli Lesa ukucila kale. Yohane alembele ati: “Naumfwile ne shiwi likalamba lya mu cipuna ca bufumu, lileti, Moneni, ubwikalo bwa kwa Lesa buli pamo na bantu, kabili akekalilila pamo na bo; na bo bakaba abantu bakwe, na Lesa umwine akaba pamo na bo.” Ici cikaleta amapaalo yashaifulila ku bantunse, pantu ukusesema kutwalilila ati: “Akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka; pa kuti ifya ntanshi nafiya.”—Ukusokolola 21:3, 4.
Mwandini ikaba ni nshita ya nsansa! Ifikafuma mu kuteka kwapwililika ukwa kwa Kristu Yesu na ba 144,000 abashila fyalilondololwa na kabili mu mashiwi yaba pali Mika 4:3, 4 ayatila: “[Yehova] akapingula pa kati ka bantu na bantu abengi, no kukalulule nko ishakulisha ukufiko kutali, bakasuke abafule mpanga shabo shibe baplao, na mafumo yabo yabe ifya kutungwilako imiti; uluko talwakasumbwile ku luko lunankwe ulupanga, nangu kusambilila kabili ubulwi. Bakekalo muntu onse mwi samba lya mwangashi wakwe, kabili mwi samba lya mukunyu wakwe, tapakabe na wa kututumya; pantu akanwa ka kwa Yehova nakasosa.”
Ubwite bwa kuipakishako aya mapaalo bupeelwa na bashila. Ukwimininwako na nabwinga, abatakatifu ba cine batwalilila ukusosa ati: “Iseni!” Icikomo cisosa no kuti “No uleumfwa asose, ati, Iseni; no uleumfwe cilaka ese, uulefwaya abuulepo ica bupe amenshi ya Mweo.” (Ukusokolola 22:17) Finshi fyaba mu “menshi ya Mweo”? Mwaba ukwishiba bwino bwino ubufwayo bwa kwa Lesa. Mwi pepo lyakwe kuli Lesa Yesu atile: “Awe uyu e mweo wa muyayaya, ukuti bamwishibe, mwe Lesa wine wine mweka, no yo mwatumine, ni Yesu Kristu.” (Yohane 17:3) Uku kwishiba kuti mwakukwata ukupitila mwi sambililo lya Baibolo ilya lyonse. Fintu twingaba ne nsansa ukuti ukupitila mu Cebo ca kwa Lesa kuti twabeshiba abatakatifu bene bene no kusambilila ifyo Lesa akababomfya ku kunonsha abantunse ku ciyayaya!
[Icikope pe bula 4]
Paulo alembele bakalata bapuutwamo ku batakatifu ba cine
[Icikope pe bula 4, 5]
Abatumwa ba kwa Yesu aba cishinka basangwike abatakatifu ba cine, nelyo aba mushilo
[Icikope pe bula 6]
Kuti twapepa ne citetekelo kuli Lesa ukupitila muli Yesu Kristu
[Icikope pe bula 7]
Abatakatifu babuushiwa, nelyo aba mushilo, bakaba bakateka be sonde lyonse aba cikuuku