Imitekele ya kwa Satana Tayakatale Aiwama
“Umubifi tacakamuwamine nangu panono.”—LUK. MIL. 8:13.
1. Mulandu nshi ilyashi lya kupingula ababifi litusansamushisha?
NANGU cikabe shani, bushiku bumo ababifi bakabalubulwisha. Bakalubulula pa fyo bacita. (Amapi. 5:22; Luk. Mil. 8:12, 13) Ili lyashi lilasansamusha bonse abatemwa ubulungami, lelo abo bafyenga e lyo no kucusha ku babifi. Uo bakabalilapo ukupingula pa babifi bonse, ni Satana Kaseebanya, wishi wa bubifi.—Yoh. 8:44.
2. Mulandu nshi palekabila ukupitapo inshita pa kupwisha umulandu watendeke mu Edeni?
2 Mwi bala lya Edeni, emo Satana alengele abantu ukukaana ukuteka kwa kwa Yehova pa mulandu wa kuti aali ne cilumba. Ici calengele abafyashi besu aba kubalilapo nabo batendeke ukusuusha ukuti Yehova talinga ukuteka kabili e calengele no kuti bamubembukile. (Rom. 5:12-14) Kwena, Yehova alishibe ifyali no kubacitikila pali bucipondoka bwabo. Kabili, ifyali no kufuma muli bucipondoka fyalingile ukwishibikwa kuli bamalaika e lyo na ku bantunse pe sonde. E ico pa kupwisha bwino uyu mulandu, e lyo na pa kutila cishibikwe bwino ukuti bacipondoka balilufyenye, palekabila ukupitapo inshita.
3. Bushe tufwile ukulamona shani amabuteko ya buntunse?
3 Apo abantu balikeene ukutekwa na Yehova, baipangile abene amabuteko ya kubatungulula. Ilyo umutumwa Paulo alelembela Abena Kristu banankwe abali mu Roma, alilandilepo pa ‘mabuteko’ ya bantunse. Mu nshita ya kwa Paulo, ubuteko bwaleteka bwali bwa bena Roma na kateka ali ni Nero kabili atekele ukufuma mu 54 C.E. ukufika mu 68 C.E. Paulo atile amabuteko pamo nga bulya ubwa Roma, ni ‘Lesa e wasuminishe ukuti yabeko.’ (Belengeni Abena Roma 13:1, 2.) Bushe pa kulanda ifi Paulo alelumbilisha ukuteka kwa bantunse ukuti kwalicila pa kwa kwa Lesa? Awe iyo. Lelo aloseshe mu kuti apo Yehova alisuminisha abantunse ukulateka, Abena Kristu bafwile ukucindika “ukupekanya kwa kwa Lesa” kabili bafwile no kusumina ukulatekwa na bakateka abantunse.
Inshila Iitwala ku Bonaushi
4. Londololeni umulandu abantunse bafililwa ukuteka bwino.
4 Nangu cibe fyo, abantunse abatungululwa na Satana te kuti bateke bwino abantu. Mulandu nshi? Umulandu umo wa kuti takwashimpwa pa mano ya kwa Lesa. Yehova fye e wakwata amano yapwililika. Kanshi ena eka fye e wingatweba ifyo ukuteka kusuma kwaba. (Yer. 8:9; Rom. 16:27) Yehova taba nga bantunse abatala baesha pa kuti bamone ifyo calaba. Ena lyonse aleshiba ifyo ifintu fili no kuba. Ubuteko bonse ubushikonka ifyo Lesa afwaya teti buteke bwino. Uyu e mulandu uukalamba uo abantunse abatungululwa na Satana bafililwa ukuteka bwino ukutula fye pa kutendeka, nangu ca kutila no bubifi bwakwe na bo kuti bwalenga imitekele yabo ukubipa.
5, 6. Cinshi nalimo icalengele ukuti Satana atendeke ukulwisha Yehova?
5 Umuntu wa mano tatendeka ukucita ifintu ifyo eshibe ukuti tafyakabombe. Nga akosapo fye ukucita icintu icishakabombe, nangu alefwaya nelyo talefwaya akesaiseka. Ificitika ukutula fye na kale filanga ukuti buwelewele ukuba umulwani wa kwa Kabumba wa maka yonse. (Belengeni Amapinda 21:30.) Nangu cibe fyo, icilumba e lyo no kufwaya ukulumbuka fyalengele Satana ukufuma kuli Yehova. Kanshi Kaseebanya umwine asalile inshila iitwala ku bonaushi.
6 Imibele ya kwa Satana iya filumba e yakwete ne mfumu ya Babiloni iyaleituntumba ukuti: “Nkaya ku muulu. Nkasansula icipuna candi ica bufumu pa muulu wa ntanda sha kwa Lesa, kabili nkekala pa lupili lwa kukumaninapo, ku mpela ya kapinda ka ku kuso. Nkaya pa muulu wa ncende shasansuka isha makumbi; nkailenga ukuba ngo Wapulamo.” (Esa. 14:13-15) Amapange ya buwelewele ayakwete ilya mfumu tayabombele, kabili ifyo ubuteko bwa Babiloni bwawile cali ca museebanya. Satana ne calo cakwe e fyo bali no kucimfiwa nomba line.
Mulandu Nshi Lesa Asuminisha Ifibumbwa Ukulaiteka?
7, 8. Busuma nshi bwaba muli ifi Yehova asuminisha ifyabipa ukulacitika ukufika pali ino nshita?
7 Bamo balapapa umulandu Yehova ashaleseshe abantu ukuti beba ku lubali lwa kwa Satana e lyo ne co tabaleseshe ukukonka ubutungulushi ubushali no kubacitila ifisuma. Apo ni Lesa Wa Maka Yonse, ukwabula ukutwishika nga alibaleseshe. (Ukufu. 6:3) Lelo tabaleseshe. Apo ni Lesa wa mano, alishibe ukuti nga ca kuti abaleka pa nshita fye iinono ukutwalilila na bucipondoka bwabo, mu kupita kwa nshita ifintu fyali no kuba fye bwino. Mu kupelako, cikeshibikwa ukuti Yehova ni Kateka umusuma kabili uwalungama, e lyo na bantunse aba cishinka bakanonkelamo mu fyo Lesa aacita.
8 Nga ca kuti abantunse balikeene amatunko ya kwa Satana no kukaana ukupondokela ukuteka kwa kwa Lesa, nga takwaba amafya yonse ayaba muli cino calo! Na lyo line mwalifuma ifisuma muli fi Yehova asuminisha abantunse ukulaiteka abene pa nshita inono. Ici calenga abafumacumi bashininwe ukuti calicindama ukumfwila Lesa no kumucetekela. Pa myaka iingi, abantu balyesha amabuteko ayalekanalekana, lelo takwaba nangu bumo ubwaba bwino. Ici cishinka cilalenga bakapepa ba kwa Lesa ukutetekela sana ukuti ukuteka kwa kwa Yehova, e kweka fye ukwaba bwino. Ca cine ukuti ifi Yehova asuminisha ukuteka kwabipa ukwa kwa Satana ukutwalilila, calenga abantunse ukulacula sana, ica kuti na bapepa Lesa mu cishinka nabo bene balaculila kumo. Lelo pa nshita imo ine, ukusuminisha ububifi ukutwalilila pa nshita iinono kulalenga bakapepa ba cine nabo ukunonkelamo.
Bucipondoka Ubwalenga Ukuti Yehova Acindikwe
9, 10. Londololeni ifyo ukuteka kwa kwa Satana kwalenga ukuti Yehova acindikwe.
9 Ukusuminisha abantu ukusongwa na Satana no kulaiteka abene takwalenga ukuti ukuteka kwa kwa Yehova kusuulwe, lelo kwalenga ukuti kucindikwe! Ifyacitika ukutula fye na kale filanga ukuti amashiwi Yeremia alandile ilyo apeelwe umupashi wa mushilo ya cine aya kuti abantu tabakwata amaka ya kuitungulula. (Belengeni Yeremia 10:23.) Na kuba, ukupondoka kwa kwa Satana kwalenga Yehova ukulanga sana imibele yakwe iisuma ukucila ifyo ali no kuilanga nga takwali kupondoka. Ailanga shani?
10 Apo twali-imwena na menso yesu ifyabipa ifyafuma mu kuteka kwa kwa Satana, twalimona sana imibele ya kwa Yehova iyawamisha ukucila ne fyo nalimo twali no kuimona nga takwali kupondoka. Ici calenga ukuti bonse abatemwa Yehova bamucindike nga nshi. Kanshi mu nshila imbi kuti twatila ukuteka kwa kwa Satana kwalilenga ukuti Lesa acindikwe. Kwalenga cishibikwe ukuti ifyo Yehova acita ku bapondokele ukuteka kwakwe e fyawamisha ifyo alingile ukucita. Pa kumfwikisha ici cishinka, lekeni panono tulande pa mibele imo imo iya kwa Yehova kabili twalamona ifyo ukuteka kwabipa ukwa kwa Satana kwalenga Yehova ukulanga iyi mibele yakwe mu nshila na shimbi.
11. Bushe Yehova alanga shani ukutemwa kwakwe?
11 Ukutemwa. Amalembo yatweba ukuti “Lesa kutemwa.” (1 Yoh. 4:8) Na kuba, icalengele ukuti Lesa abumbe abantu kutemwa. Na kabili, inshila ya kupapa kabili iyapesha amano iyo Yehova atupangilamo, ilenga cishibikwe ukuti ni Lesa wa kutemwa. Kabili Yehova pa mulandu wa kutemwa apangiile abantunse icifulo ca kwikalamo icisuma nga nshi umwaba fyonse ififwaikwa pa kuti babe ne nsansa. (Ukute. 1:29-31; 2:8, 9; Amalu. 139:14-16) Lelo ilyo ububifi bwatendeke pa bantunse, Yehova alangile ukutemwa mu nshila shimbi ishipya. Alangile shani uko kutemwa? Umutumwa Yohane ayambwile amashiwi ya kwa Yesu ayatila: “Lesa atemenwe nga nshi aba pano calo ica kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela ekonaika lelo akabe no mweo wa muyayaya.” (Yoh. 3:16) Akubula bucipondoka, bushe Lesa nga alilangile ukutemwa ukwacila pa kutuma Umwana wakwe uwafyalwa eka ukwisa pano calo pa kuti alubule ababembu? (Yoh. 15:13) Uku kutemwa ukwacila pa kutemwa kumbi, kwaba cilangililo ku bantunse icibafwa ukwishiba ifyo na bo bengalaipusula mu mikalile yabo cila bushiku pa kuti balelanga ukutemwa kwa kwa Lesa nga filya fine na Yesu acitile.—Yoh. 17:25, 26.
12. Ni mu nshila nshi Yehova alangilamo amaka yakwe?
12 Amaka. Ni “Lesa [fye] Uwa Maka Yonse” e wakwata amaka ya kupanga umweo. (Ukus. 11:17; Amalu. 36:9) Ilyo umuntu afyalwa, aba fye kwati lipepala ilishalembwapo. Ilyo afwa, ciba kwati pali lilya ipepala napalembwa ifintu ifingi pa fyo alepanga ukucita, ifyo alecita, ne fyalemucitikila ilyo aali no mweo ifyalengele ukuti abe ifyo aali. Yehova fye e wingebukisha fyonse ifi pa lwa muntu uufwile. Pa nshita yalinga, Yehova e wingapanga uyo muntu cipya cipya no kulenga aba ne mibele ilya ine fye akwete. (Yoh. 5:28, 29) Nangu ca kuti Lesa talefwaya abantu ukuti balefwa, imfwa yalenga ukuti Yehova alange ukutila alikwata na maka aya kubuusha abafwa. Cine cine, Yehova ni “Lesa Uwa Maka Yonse.”
13. Bushe ilambo lya kwa Yesu lilanga shani ukuti Yehova wa mulinganya uwapwililika?
13 Umulinganya. Yehova tabepa; kabili taba na lufyengo. (Amala. 32:4; Tito 1:2) Lesa lyonse alakonka ifipimo fyakwe ifyapulamo ifyakuma icine no mulinganya Alakonka ifi fipimo nangu ca kuti mu kucita ifyo limo alacita ifishingamuletela insansa. (Rom. 8:32) Ala mwandini Yehova afwile alilungulwike ukumona uko Umwana wakwe Yesu uo atemenwe sana alefwa pa cimuti kwati muntu wa miponto, uwabula icishinka! Lelo pa mulandu fye wa kuti alitemenwe abantunse ababembu, Yehova asuminishe icintu cabipa umusango yu ukucitika pa kuti akonke icipimo cakwe icapwililika ica mulinganya. (Belengeni Abena Roma 5:18-21.) Pa mulandu wa kuti mu calo mwalifula ulufyengo, e calengele Yehova ukulanga ukuti e wapulamo mu kulanga umulinganya.
14, 15. Ni mu nshila nshi shimo umo amano yapulamo aya kwa Yehova no kutekanya fimonekela?
14 Amano. Lilya line Adamu na Efa babembwike, Yehova asokolwele inshila aali no kupwishishamo ifyabipa ifyafumine muli bucipondoka bwabo. (Ukute. 3:15) Amano ya kwa Yehova yalimoneke sana muli filya fine acitile lilya line Adamu na Efa babembwike, e lyo na mu fyo panono panono alesokolwela ababomfi bakwe ifyo ali no kupwisha ifyabipa. (Rom. 11:33) Tapali nangu cimo icingalesha Lesa ukucita ifyo alefwaya pa kupwisha amafya. Nangu ca kutila mu calo mwaba imibele yabipa, inkondo, ukukanalangulukilako, bucintomfwa, ubukalushi, akapaatulula, no bumbimunda, Yehova ena alilanga ifibumbwa fyakwe ifyo amano yene yene yaba. Umusambi Yakobo atile: “Amano ayafuma ku muulu pa kubala yalenga umuntu ukuba uwasanguluka, e lyo yamulenga ukuba uwa mutende, uushipampamina fye pa cintu cimo, uwa cumfwila, uwa luse sana kabili yamulenga ukuba ne fisabo ifisuma, tayalenga umuntu ukuba na kapaatulula, nangu ukumulenga aba uwa bumbimunda.”—Yako. 3:17.
15 Ukutekanya no Kushishimisha. Abantu ababa abapwililika, e lyo nga tabalebembuka, nelyo ukupanga ifilubo, nga tacaishibikwa ukuti Yehova alitekanya sana kabili alashishimisha nga nshi. Apo Yehova mu kuitemenwa alilanga iyi mibele pa myaka iingi sana, cilangililo ca kuti alikwata sana iyi mibele iisuma nga nshi. Kanshi tufwile ukulamutasha icine cine. Umutumwa Petro alilandile bwino bwino ukutila “[tulemona] ukutekanya kwa kwa Shikulwifwe ukuti lipusukilo.”—2 Pet. 3:9, 15.
16. Mulandu nshi tufwile ukubela ne nsansa sana pali ifi Yehova aitemenwa ukutwelela?
16 Ukuitemenwa Ukwelela. Ifwe bonse tuli babembu, kabili tulaipununa imiku iingi. (Yako. 3:2; 1 Yoh. 1:8, 9) Kanshi tufwile ukulatasha Yehova pa fyo aitemenwa ukutwelela “nga nshi.” (Esa. 55:7) Tontonkanyeni na pali ici cishinka: Apo tufyalwa ababembu abashapwililika, tulomfwa ifyo cumfwika Lesa nga atwelela pa membu shesu. (Amalu. 51:5, 9, 17) Ukumfwa ifyo cumfwika Yehova nga atwelela, cilalenga twamutemenwako kabili tulafwaisha no kulamupashanya ilyo bambi batulufyanya.—Belengeni Abena Kolose 3:13.
Umulandu Icalo Cabipila
17, 18. Ni mu nshila nshi umo ukuteka kwa kwa Satana kwafililwa ukuteka bwino?
17 Icalo ca kwa Satana, ico umwine ateka, califilwa ukuwamya ifintu pa myaka iingi sana. Mu 1991, inyunshipepala ya The European yatile: “Bushe icalo calibipa? Ee, calibipa sana, lelo . . . te Lesa uwalenga ukuti cibipe, abalenga bantu babamo.” Aya mashiwi ya cine! Ilyo abafyashi besu aba kubalilapo basongelwe na Satana, basalilepo ukulatekwa no muntu ukucila ukulatekwa na Yehova. E fyo batampile imitekele iyafilwa ukuteka bwino abantu. Amafya no kucula ifyo abantu bakwata mu calo conse cilangililo ca kuti ukuteka kwa bantunse kwalifilwa.
18 Imitekele ya kwa Satana ifwaya abantu ukuba bakaitemwe. Lelo, bukaitemwe te kuti bucimfye ukutemwa, uko imitekele ya kwa Yehova yashimpwapo. Ukuteka kwa kwa Satana kwalifilwa ukwafwa abantu ukwikala bwino, ukuba ne nsansa, kabili kwalifilwa no kubacingilila. Ukuteka kwa kwa Yehova kwena calishininkishiwa ukuti e kwalungama! Bushe kwaliba ifya kumwenako muno nshiku ifilanga ici cishinka? Ee, e ko fyaba, nga fintu tukasambilila mu cipande cikonkelepo.
Finshi Tusambilile pa Mitekele Ilyo Twacibelenga . . .
[Ifikope pe bula 25]
Ukuteka kwa kwa Satana takwatala akucitila abantu ifisuma
[Abatusuminishe]
U.S. Army photo
WHO photo by P. Almasy
[Icikope pe bula 26]
Yehova akabomfya amaka yakwe na ku kubuusha abafwa
[Icikope pe bula 27]
Yehova alangile ukutemwa kwakwe no mulinganya ukupitila mwi lambo lya Mwana wakwe