Ukushipikisha—Kwalikatama ku Bena Kristu

“Ku citetekelo cenu lundeniko . . . ukushipikisha.”—2 PETRO 1:5, 6.

1, 2. Mulandu nshi ifwe bonse tufwile ukushipikisha ukufika na ku mpela?

KANGALILA wenda no mukashi wakwe baletandalila Umwina Kristu munabo uwa myaka ya muli ba 90. Aali napoosa makumi ya myaka mu butumikishi bwa nshita yonse. Ilintu balelanda, munyina umukoloci aibukishe pa lwa mashuko yamo ayo aipakishe pa myake ingi. “Lelo,” e fyo alilishike ilintu ifilamba fyatendeke ukukonkoloka pa cinso cakwe, “nomba nshaba na maka ya kucite fyafula mu cili conse.” Kangalila wenda akupukwile Baibolo wakwe no kubelenga Mateo 24:13, apo Yesu Kristu ayambulwa ngo ulesosa ati: “Lelo uwashipikisha ukufika ku mpela, wene akapusuka.” Lyene kangalila aloleshe munyina watemwikwa no kuti: “Umulimo wa kupelako ifwe bonse twakwata, te mulandu no kufula nelyo ukucepa kwa fyo twingacita, wa kushipikisha ukufika na ku mpela.”

² Ee, pamo nga Abena Kristu ifwe bonse tufwile ukushipikisha ukufika ku mpela ya ino micitile ya fintu nelyo ku mpela ya bumi bwesu. Takwabako inshila imbi ku kupokelela ukusuminisha kwa kwa Yehova ukwe pusukilo. Tuli muli nakatango wa bumi, kabili tufwile ‘ukubutuka no kushipikisha’ (NW) ukufika na lintu twaciluka umupelwa wa kupwishishisha. (AbaHebere 12:1) Umutumwa Petro akomaile pa bucindami bwa iyi mibele lintu acincishe Abena Kristu banankwe ati: “Ku citetekelo cenu lundeniko . . . ukushipikisha.” (2 Petro 1:5, 6) Lelo bushe mu kulungatika ukushipikisha cinshi?

Ukushipikisha—Cintu Cipilibula

3, 4. Cipilibula cinshi ukushipikisha?

³ Cipilibula cinshi ukushipikisha? Verbu wa ciGreek uwa “shipikisha,” (hy·po·meʹno) mu kukonke shiwi apilibula “ukwikala nelyo ukushala pe samba.” Amoneka imiku 17 muli Baibolo. Ukulingana na bakalemba ba dikishonari W. Bauer, F. W. Gingrich, na F. Danker, apilibula “ukushala mu cifulo ca kufyuka . . . , ukushansha, ukutwalililo kubako.” Nauni wa ciGreek uwa “ukushipikisha” (hy·po·mo·neʹ) amoneka imiku 30. Ukukuma kuli wene, A New Testament Wordbook, kuli William Barclay, citila: “Waba mupashi uwingashishimisha ifintu, te mu kuba no kusuusuka, lelo mu kuba ne subilo lyabilima . . . Yaba mibele iisunga umuntu uwaiminina mu kulolenkana ne cipuupu. Yaba mibele iingalula ica kwesha cakosesha ukusanguka ubukata pantu bushilya bwa kukalipwa imona ubuyo.”

⁴ Ukushipikisha, lyene, kutulenga ukushansha no kukanalufya isubilo pa kulolenkana ne fipindami nelyo amafya. (Abena Roma 5:3-5) Kulalolesha bushilya bwa kukalipwa kwa pali ino nshita ukuya ku buyo—icilambu, nelyo ica bupe, ubumi bwa ciyayaya, atemwa mu muulu nelyo pe sonde.—Yakobo 1:12.

Ukushipikisha—Mulandu Nshi?

 5. (a) Mulandu nshi Abena Kristu bonse ‘bakabilo kushipikisha’? (b) Ni mu mbali nshi shibili umo ifya kwesha fyesu pambi fingakanishiwa?

⁵ Pamo nga Abena Kristu, ifwe bonse ‘[ukushipikisha, NW] e ko tukabila.’ (AbaHebere 10:36) Mulandu nshi? Mu kutendekelako pantu ‘tukumanya ifya kwesha ifya misango misango.’ Ilembo lya ciGreek pano pali Yakobo 1:2 litubulula ica kukumanya cabulo kwenekela nelyo icabipa, pamo nga lintu umuntu asanswa ne cipondo. (Linganyeniko Luka 10:30.) Tukumanya ifya kwesha ifyo pambi fingakanishiwa mu mbali shibili: ifya buntuuntu fye pamo nge ca kufumamo ca lubembu lwapyanwa, ne fyo ifisako pa mulandu wa kuipeelesha kwesu ukwa bukapepa. (1 Abena Korinti 10:13; 2 Timote 3:12) Ni yali kwi yamo aya muli aya mesho?

 6. Ni shani fintu Nte umo ashipikishe lintu alolenkene no kulwala kwa kulungulusha?

⁶ Ukulwala kwabipisha. Ukupala Timote, Abena Kristu bamo bafwile ukushipikisho “kulwalilila.” (1 Timote 5:23) No kucilisha lintu twalolenkana no kulwala kwa ntandabwanga, ukwatapata, e lintu tukabila ukushipikisha, ukushansha, mu kuba no kwaafwa kwa kwa Lesa no kukanalaba isubilo lyesu ilya Bwina Kristu. Languluka ica kumwenako ca kwa Nte umo mu myaka ya mu kubangilila kwa ba 50 uwalwishishe ubulwi bwalepa, ubwakosa na mumena ashaibipila uwalekula lubilo lubilo. Ukupita mu kulepula kubili atwalilile uwashangila mu kupingulapo kwakwe ukwa kukanapokelela ukukuushishamo kwa mulopa. (Imilimo 15:28, 29) Lelo mumena amonekele na kabili mwi fumo no kutwalilila ukulakula mupepi no mongololo. Lintu mumena alekula, apitile mu kukalipwa kwa ku mubili ukushingelenganishiwa kuntu takuli ubwingi bwa muti uwingaba na maka ya kunashako. Nalyo line, aloleshe bushilya bwa kukalipwa kwa ino nshita ku cilambu ca bumi mu calo cipya. Atwalilile ukwakana ili subilo lyabilima na badokota, banasi, na ba kumupempula. Ashipikishe ukufika na ku mpela—impela ya bumi bwakwe. Impika ya butuntulu bobe ubwa bumi te kuti pambi ibe iya kutiinyo bumi nelyo iya kulungulusha nga iyo iyakumanishiwe na ulya munyina watemwikwa, lelo kuti pambi nalyo line yaletako ubwesho bukalamba ubwa kushipikisha.

 7. Musango nshi uwa kukalipwa untu ukushipikisha kubimbamo kuli bamo aba bamunyinefwe ne nkashi aba ku mupashi?

⁷ Ukukalipwa kwa mu nkuntu. Ukufuma ku nshita ne nshita, bamo aba mu bantu ba kwa Yehova bakumanyo “kulunguluka kwa mutima” ukufumamo “umupashi wapumwa.” (NW) (Amapinda 15:13) Ukupopomenwa kwabipisha kwalibo kwaseeka muli ishi “inshita ishayafya.” (2 Timote 3:1) Science News uwa December 5, 1992, acitile lipoti ukuti: “Ifipendo fya kupopomenwa kwatapata, ilingi line ukwa kulemanika fyalingilishiwako mu nkulo imo na imo iikonkapo iyafyalwa ukutula 1915.” Ifilenga ifya kupopomenwa kwa musango yo fyabe fyalekanalekana, ukutendekela pa fya kusangwilako fya ku muntontonkanya ukufika ku fya kukumanya fyabamo kukalipwa kwabipisha. Ku Bena Kristu bamo, ukushipikisha kubimbamo ukushomboka kwa cila bushiku ukwa kushansha mu kulolenkana no kukalipwa kwa mu nkuntu. Lelo tabanenuka. Batwalilila aba busumino kuli Yehova te mulandu ne filamba.—Linganyeniko Ilumbo 126:5, 6.

 8. Bwesho nshi ubwa mu fya ndalama pambi twingakumanya?

⁸ Ifya kwesha fyalekanalekana tukumanya kuti limbi fyasanshamo ubwafya bwabipisha ubwa mu fya ndalama. Lintu munyina mu New Jersey, U.S.A., mu kupumikisha aisangile umwine ukwabule ncito, mu kubamo insambu ali uwasakamikwa pa lwa kuliisha ulupwa lwakwe no kukanalufya iŋanda yakwe. Nangu cibe fyo, talabile kwi subilo lya Bufumu. Ilintu alefwaya incito imbi, ashukile ishuko lya mu nshita ukubombako nga painiya wa kwafwilisha. Mu kupelako, alisangile ncito.—Mateo 6:25-34.

 9. (a) Ni shani pambi ukulufya kwa watemwikwa mu mfwa kwingafwaya ukushipikisha? (b) Malembo nshi yalanga ukuti tacalubana ukuponye filamba fya bulanda?

⁹ Nga ca kuti walikumanyapo ukulufya kwa watemwikwa mu mfwa, ulakabila ukushipikisha uko kutwalilila inshita yalepa pa numa abo abakushingulwike nababwelela ku mibombele yabo iya lyonse. Kuti pambi wasanga fye no kuti cilaba icaafya kuli iwe cila mwaka maka maka mupepi na pa nshita intu uwatemwikwa obe afwile. Ukushipikisha ukulufya kwa musango yo tacipilibulo kuti calilubana ukuponye filamba fya bulanda. Ca cifyalilwa ukuloosha imfwa ya untu twatemenwe, kabili ici tacilanga mu nshila iili yonse ukubulishe citetekelo mwi subilo lya kubuuka. (Ukutendeka 23:2; linganyeniko AbaHebere 11:19.) Yesu “alilile ifilamba” pa numa Lasaro afwile, nelyo cingati mu kuicetekela Ali naeba Marita ukuti: “Indume yobe ilebuuka.” Kabili Lasaro alibuukile!—Yohane 11:23, 32-35, 41-44.

10. Mulandu nshi abantu ba kwa Yehova bakwatila ukukabila kwaibela ukwa kushipikisha?

¹⁰ Ukusansha ku kushipikisha ifya kwesha ifya bantunse bonse fye, abantu ba kwa Yehova balikwata ukukabila kwaibela ukwa kushipikisha. “Mukaba abapatwa ku nko shonse pa mulandu we shina lyandi,” e fyasokele Yesu. (Mateo 24:9) Na kabili asosele ati: “Nga bapakese ine, bakapakasa na imwe.” (Yohane 15:20) Mulandu nshi uwa kupatilwa no kupakaswa? Pantu te mulandu na kuntu twikala pali lino isonde pamo nga babomfi ba kwa Lesa, Satana aleesha ukutoba bumpomfu bwesu kuli Yehova. (1 Petro 5:8; linganyeniko Ukusokolola 12:17.) Pali uyu mulandu Satana lyonse aliimya ukupakasa kwakaluka, ukubika ukushipikisha kwesu ku bwesho bwatapata.

11, 12. (a) Inte sha kwa Yehova na bana babo balolenkene no bwesho nshi ubwa kushipikisha muli ba 1930 no kubangilila kwa ba 1940? (b) Mulandu nshi Inte sha kwa Yehova bashipikila sulupu ku cimpashanya ca luko?

¹¹ Ku ca kumwenako, muli ba 1930 no kubangilila kwa ba 1940, Inte sha kwa Yehova na bana babo mu United States na Canada babele ifya kutontapo ukupakasa pa mulandu wa kuti tabapikile sulupu ku cimpashanya ca luko pa milandu ya kampingu. Inte balacindika icimpashanya ca luko muntu bekala, lelo balomfwila icishinte icaimikwa mwi Funde lya kwa Lesa pa Ukufuma 20:4, 5 apatila: “Wilacita cabaswa, icipasho ca cintu conse ca mu muulu ku muulu, nangu ca mu calo pa nshi, nangu ca mu menshi mwi samba lya calo: wilafishinshimuna, nangu kufibombela; pantu ne Yehova Lesa obe ndi Lesa wa kalumwa.” Lintu abana bamo aba Nte abaleya ku sukulu batamfiwe pa mulandu wa kuti balefwaisha ukulungika ukupepa kwabo kuli Yehova Lesa eka, baNte balimike Amasukulu ya Bufumu ayo balesambilishiwamo. Aba basambi babwelele ku masukulu ya cintubwingi lintu Icilye Casumbukisha ica United States capokelele ukwiminina kwabo ukwa butotelo, nga fintu inko shabuutushiwa shicita ilelo. Nangu cibe fyo, ukushipikisha kwabamo bukose ukwa aba bacaice kubomba nge ca kumwenako capulamo ukucilisha ku misepela ya Bwina Kristu abo pambi pali nomba bengalolenkana no kupumya pa mulandu wa kuti baletukuta ukwikalila ku fipimo fya Baibolo.—1 Yohane 5:21.

¹² Ifya kwesha fyalekanalekana tukumanya—fyonse ifyo ifyaseeka ku bantunse ne fyo tulolenkana na fyo pa mulandu wa citetekelo cesu ica Bwina Kristu—fyalangilila umulandu tukabila ukushipikisha. Lelo ni shani fintu twingashipikisha?

Ukushipikisha Ukufika ku Mpela—Shani?

13. Ni shani fintu Yehova apeela ukushipikisha?

¹³ Abantu ba kwa Lesa balikwata ubusuma bwashininkishiwa ukucila abo abashipepa Yehova. Ku kwafwiwa, kuti twashina kuli “Lesa uupeelo kushipikisha.” (Abena Roma 15:5, NW) Ni shani, nangu ni fyo, Yehova apeelo kushipikisha? Inshila imo acitilamo ico kupitila mu fya kumwenapo fya kushipikisha ifyalembwa mu Cebo cakwe Baibolo. (Abena Roma 15:4) Lintu twalanguluka ifi, tatukoseleshiwa fye ukushipikisha lelo na kabili tulasambilila ifingi pa nshila ya kushipikishishamo. Langulukeni ifya kumwenapo fyapulamo fibili—ukushipikisha kwabamo bukose ukwa kwa Yobo no kushipikisha kwabula akalema ukwa kwa Yesu Kristu.—AbaHebere 12:1-3; Yakobo 5:11.

14, 15. (a) Fya kwesha nshi Yobo ashipikishe? (b) Ni shani fintu Yobo aali na maka ya kushipikishe fya kwesha alolenkene na fyo?

¹⁴ Mibele nshi yabikile ukushipikisha kwa kwa Yobo ku bwesho? Apitile mu mafya ya mu fya bunonshi lintu alufishe ubwingi bwa fikwatwa fyakwe. (Yobo 1:14-17; linganyeniko Yobo 1:3.) Yobo aumfwile ukutapata kwa kulufya lintu abana bakwe bonse ikumi mu kupumikisha bafwile ku mwela ukalamba. (Yobo 1:18-21) Akumenye ukulwala kukalamba, ukwatapatisha. (Yobo 2:7, 8; 7:4, 5) Umukashi wakwe wine amutitikishe ukuti ataluke kuli Lesa. (Yobo 2:9) Ifibusa fyapalamisha basosele ifintu ifyali ifya kucena, ifyabulamo icikuuku, kabili ifya bufi. (Linganyeniko Yobo 16:1-3 na Yobo 42:7.) Muli conse ici, nangu cibe fyo, Yobo alishanshishe, ukusungilila bumpomfu. (Yobo 27:5) Ifintu ashipikishe fyalipalako ku fya kwesha fintu abantu ba kwa Yehova bakumanya ilelo.

¹⁵ Ni shani fintu aali na maka ya kushipikisha ifyo fya kwesha fyonse? Icintu cimo ukucilisha icatungilile Yobo cali lisubilo. “Ku muti kuli [isubilo, NW],” e fyo abilishe. “Nga wabungulwa kuti wapepemuka kabili, kabili utumisambo twa uko tatwingapwa.” (Yobo 14:7) Lisubilo nshi Yobo akwete? Nga fintu alandile ifikomo fyafulilako pa numa, alondolwele ukuti: “Umuntu uwafwa, nga engaba no mweo kabili, . . . nga mwaita, na ine nayasuka, nga mwafuluke cacitwa ku minwe yenu.” (Yobo 14:14, 15) Ee, Yobo alimwene bushilya bwa kukalipwa kwa nomba. Alishibe ukuti ifya kwesha fyakwe tafyali no kwikalilila kuli pe na pe. Mu kucefyako aali no kushipikisha ukufika na ku mfwa. Ukwenekela kwakwe kwabamo isubilo kwali kwa kuti Yehova, uyo mu kubamo kutemwa afwaisha ukubuusha abafwa, aali no kumubwesesha ku bumi.—Imilimo 24:15.

16. (a) Cinshi tusambilila pa lwa kushipikisha ukufuma ku ca kumwenako ca kwa Yobo? (b) Ni shani fintu isubilo lya Bufumu lifwile ukuba ilya cine cine kuli ifwe, kabili mulandu nshi?

¹⁶ Cinshi tusambilila ku kushipikisha kwa kwa Yobo? Pa kushipikisha ukufika ku mpela, tatufwile ukulaba isubilo lyesu. Ibukisheni, na kabili, ukuti ukushininkishiwa kwe subilo lya Bufumu cipilibulo kuti ubucushi ubuli bonse tukumanya bwaba mu kwampanako “bwa kashita akanononono.” (2 Abena Korinti 4:16-18) Isubilo lyesu ilyaumo mutengo lyashimpwa mu kukosa pa bulayo bwa kwa Yehova ubwa nshita iipalamishe lintu “akafuute filamba fyonse ku menso [yesu], ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka.” (Ukusokolola 21:3, 4) Lilya isubilo, ilyo ‘lishituseebanya,’ lifwile ukucingilila ukutontonkanya kwesu. (Abena Roma 5:4, 5; 1 Abena Tesalonika 5:8) Lifwile ukuba ilya cine cine kuli ifwe—ilya cine cine ica kuti mu menso ya citetekelo, kuti twaibika mu cikope tuli mu calo cipya—ukukanalwishanya na kabili no kulwala no kupopomenwa lelo ukubuuka cila bushiku mu butuntulu busuma ubwa bumi kabili mu kuba no muntontonkanya walengama; ukukanasakamana na kabili pa lwa kutitikisha kwa fya ndalama lelo ukwikala mu mutelelwe; ukukanaloosha na kabili imfwa ya bantu twatemwa lelo ukukumanya ukucincimuka kwa kubamona babuushiwa. (AbaHebere 11:1) Ukwabula isubilo lya musango yo kuti twaba abafimbilikishiwa ne fya kwesha fya pali ino nshita ica kuti twanenuka. Mu kuba ne subilo lyesu, we ca kutuninkisha ca maka twakwata ku kutwalilila ukulwisha, ukutwalilila ukushipikisha ukufika na ku mpela!

17. (a) Fya kwesha nshi Yesu ashipikishe? (b) Ukucula kukalamba uko Yesu ashipikishe kuti pambi mu kucitikako kwamonwa ukufuma ku cishinka nshi? (Moneni utulembo twa pe samba.)

¹⁷ Baibolo itukoselesha “ukutonta amenso” pali Yesu no ‘kutontonkanya wene.’ Fya kwesha nshi fintu ashipikishe? Fimo ifya fyene fyafumine ku lubembu no kukanapwililika kwa bambi. Yesu ashipikishe te “fikansa fya babembu” fye lelo na kabili ne mpika shaleima pa kati ka basambi bakwe, ukusanshako no kukansana kwabwekeshiwabwekeshiwapo pa wali umukalamba. Ukucila pali ico, akumenye ubwesho bushingalinganishiwako ubwa citetekelo cakwe. “Ashipikishe [icimuti ca kucushiwilwapo, NW].” (AbaHebere 12:1-3; Luka 9:46; 22:24) Caliba icaafya nangu fye kwelenganya ukucula kwa ku muntontonkanya no kwa ku mubili ukwabimbilwemo mu kutapata kwa kupoopelwa no museebanya wa kuputunkanishiwa ngo wa miponto.a

18. Ukulingana no mutumwa Paulo, fintu nshi fibili fyatungilile Yesu?

¹⁸ Cinshi calengele Yesu ukushipikisha ukufika na ku mpela? Umutumwa Paulo alumbula ifintu fibili ifyatungilile Yesu ukuti: “ukulomba no kupaapaata” na kabili “ukusekelela ukwabikilwe pa ntanshi yakwe.” Yesu, Umwana wapwililika uwa kwa Lesa, tali na nsoni ukulomba ukwaafwa. Apepele “no kukuuta kwa kalanda ne filamba.” (AbaHebere 5:7; 12:2) Ukucilisha lintu ubwesho bwakwe bwapulamo bwalepalamina e lintu acisangile icafwaikwa ukupepela ubukose mu kubwekeshabwekeshapo kabili mu mukoosha. (Luka 22:39-44) Mu kwankula ku kulomba kwa kwa Yesu, Yehova tafumishepo ubwesho, lelo akoseshe Yesu ku kushipikisha bwene. Yesu na kabili alishipikishe pantu aloleshe bushilya bwa cimuti ca kucushiwilwapo ku cilambu cakwe—ubuseko ali no kukwata mu kusangwila ku kushishiwa kwe shina lya kwa Yehova no kulubula ulupwa lwa buntunse ukufuma ku mfwa.—Mateo 6:9; 20:28.

19, 20. Ni shani fintu ica kumwenapo ca kwa Yesu citwaafwa ukukwata imimwene yabamo kupelulula iya cintu ukushipikisha kubimbamo?

¹⁹ Ukufuma ku ca kumwenapo ca kwa Yesu, tusambililako ifintu ifingi ifitwaafwa ukukwata imimwene yabamo ukupelulula iya cintu ukushipikisha kubimbamo. Inshila ya kushipikisha tayaba iyaanguka. Nga ca kuti tulecisanga icakosa ukushipikisha ubwesho bumo, mwalibamo icisansamushi mu kwishibo kuti cali cimo cine na kuli Yesu. Pa kushipikisha ukufika ku mpela, tufwile ukupepela ubukose mu kubwekeshabwekeshapo. Lintu tuli pe samba lya bwesho kuti pambi inshita shimo twayumfwa abashalinga ukupepa. Lelo Yehova alatulaalika ukupongolwela ifili mu mitima yesu pali wene ‘pa kuti alatusakamana.’ (1 Petro 5:7) Kabili ku cintu Yehova alaya mu Cebo cakwe, aliikakililako umwine ku kupeela “ukucishamo kwa maka” kuli abo abeta pali wene mu citetekelo.—2 Abena Korinti 4:7-9.

²⁰ Inshita shimo tufwile ukushipikisha ne filamba. Kuli Yesu ukulungulusha kwa cimuti ca kucushiwilwapo mu kwine kweka takwali mulandu wa kusekelela. Ukucila, cali buseko bwali mu cilambu icabikilwe pa ntanshi yakwe. Mu mulandu wesu tacabamo kupelulula ukwenekelo kuti tukayumfwa lyonse abasansamuka na ba cimwemwe lintu tuli pe samba lya bwesho. (Linganyeniko AbaHebere 12:11.) Pa kulolesha ku ntanshi ku cilambu, nangu cibe fyo, kuti pambi twaba na maka ya ‘kwishibo kuti ca kusekelela fye’ nangu fye lintu twalolenkana ne mibele ya kwesha kwacishamo. (Yakobo 1:2-4; Imilimo 5:41) Icintu cacindama ca kuti tutwalilile abashangila—nelyo fye ni mu kuba ne filamba. Na kuba, Yesu tasosele ati, ‘Uwalukushe filamba fyacepesha e ukapusuka’ lelo atile, “Uwashipikisha ukufika ku mpela, wene akapusuka.”—Mateo 24:13.

21. (a) Pali 2 Petro 1:5, 6, twacincishiwa ukulundako cinshi ku kushipikisha kwesu? (b) Mepusho nshi yali no kulangulukwa mu cipande cikonkelepo?

²¹ Ukushipikisha muli fyo kwalikatama kwi pusukilo. Nangu cibe fyo, pali 2 Petro 1:5, 6 (NW), twalicincishiwa ukulundako ukuipeelesha kwa bukapepa ku kushipikisha kwesu. Cinshi caba ukuipeelesha kwa bukapepa? Kwaampana shani ku kushipikisha, kabili ni shani mwingakunonka? Ifi fipusho fili no kulangulukwa mu cipande cikonkelepo.

[Futunoti]

Ni Shani Wingaasuka?

◻ Cipilibula cinshi ukushipikisha?

◻ Mulandu nshi abantu ba kwa Yehova bakwatila ukukabila kwaibela ukwa kushipikisha?

◻ Cinshi calengele Yobo ukushipikisha?

◻ Ni shani fintu ica kumwenapo ca kwa Yesu citwaafwa ukukwata imimwene yabamo kupelulula iya kushipikisha?

[Icikope pe bula 10]

Amasukulu ya Bufumu yalimikwe ku kusambilisha abana ba Bwina Kristu abatamfiwe ku sukulu pa mulandu wa kulungika ukupepa kwabo kuli Yehova eka

[Icikope pe bula 12]

Ukupampamina pa kucindika Wishi, Yesu apepele ubukose ku kushipikisha