Bushe Kuti Mwayasuka Ici Cipusho?
Bushe icishiba ca mukuba icali mwi tempele lya kwa Solomone cali shani ubukulu?
Pali 1 Ishamfumu 7:26 palanda ukuti muli ici cishiba mwaleingila “amabati [imbeketi] amakana yabili” aya menshi ayo bashimapepo balesambamo. Lelo pali 2 Imilandu 4:5 patila muli ici cishiba mwaleingila “babati [imbeketi] amakana yatatu.” Ici calilenga bamo ukulanda ukuti icalenga pabe ubu bupusano ni co uwalekopolola ibuuku lya 2 Imilandu alilufyenye.
Lelo nga twamona bwino bwino, tusanga ukuti aya malembo yalanda fye icintu cimo. Pali 1 Ishamfumu 7:26 patila: “Cali ica kubamo amabati amakana yabili,” nelyo imbeketi 2,000. Nomba pali 2 Imilandu 4:5 pena patila: “Cali icingabamo babati amakana yatatu,” nelyo imbeketi 3,000. Kanshi 2 Imilandu 4:5 ilanda pa menshi yonse ayaleingilamo nga kwisusha icishiba ukufika pa milomo, lelo 1 Ishamfumu 7:26 ilanda fye pa menshi ayo balebikamo ilingi line. E ico kanshi, cimoneka kwati amenshi ayo balebikamo ilingi line, tayalefika imbeketi 3,000, yaleba fye imbeketi 2,000.
Mulandu nshi Yesu na Petro balipilile fye indalama imo iya musonko we tempele?
Ilyo Yesu aali pano calo, ifunde lyatile abaYuda bonse abaume abacilile imyaka 20 bafwile ukulipila indalama ya musonko we tempele. Balelipila indalama sha drakima shibili cila mwaka. Ishi e ndalama umuntu alefola nga abomba inshiku shibili. Ilyo abantu bamo baipwishe Petro pali uyu musonko, Yesu aebele Petro ukuti: “Kabiye kuli bemba, upoosemo indobo, no kubuule sabi ilyo ulebalilapo ukuloba, na lintu waasamuna akanwa ka liko, ulesangamo indalama ya statere. Ubuule yene no kubapeela umusonko obe no wandi.”—Mateo 17:24-27.
Abasambilila abengi batila iyi ndalama ya statere na kuba yali likobili ilyo baleita ati tetradrakima, umwali amadrakima yane ayo abantu babili balelipila umusonko we tempele. Ikobili lya tetradrakima e lyaseekele sana ukucila ikobili lyalebamo amadrakima yabili. Icitabo ca The New Bible Dictionary citila: “AbaYuda baletemwa ukulipila umusonko we tempele babili babili.”
Na kabili, uulefwaya ukulipila umusonko wa muntu fye umo balemulipilisha pa kucinja indalama. Indalama balelipilisha pa kucinja na yo yali ikalambako. Lelo abalesonka indalama ya bantu babili pa muku umo, tabalebalipilisha. Kanshi nangu fye ni pali aka kantu akanono, tulamona ukuti ifyo Mateo alembele ni filya fine fyalecitika mu nshiku sha kwa Yesu.
[Icikope pe bula 15]
Ikobili lya Tetradrakima