Imibele iyo Tufwile Ukukonkelela
“Ukonkelele ubulungami, ukuipeelesha kuli bukapepa, icitetekelo, ukutemwa, ukushipikisha, [no] kufuuka.”—1 TIM. 6:11.
1. Langilileni umwalola ishiwi lya kuti “ukukonkelela” nelyo “ukusupila.”
CINSHI mutontonkanyapo nga mwaumfwa ishiwi lya kuti “ukukonkelela” nelyo “ukusupila”? Nalimo mutontonkanya pa fyacitike mu nshiku sha kwa Mose lintu abashilika abena Egupti bafwile pali Bemba Wakashika ilyo ‘balesupila’ abena Israele. (Ukufu. 14:23) Nelyo limbi mwibukisha ifyalecitika mu Israele nga ca kuti umuntu aipaya umunankwe mu kukanaishiba. Uyo muntu alebutukila ku musumba umo pa misumba 6 iyo basalile ukuba imisumba ya kushinamo. Nga tangufyenye ukufulumukila ku musumba wa kushinamo, “uwa kulandulo mulopa [kuti] asupila pa numa ya wa misoka, apo wapyo mutima wakwe, no kumusanga pantu yalepe nshila, no kumuuma afwa.”—Amala. 19:6.
2. (a) Cilambu nshi Lesa alaya ico Abena Kristu bamo bakonkelela? (b) Cinshi ico Yehova alaya Abena Kristu abengi muno nshiku?
2 Lelo nomba moneni ifyo umutumwa Paulo aletontonkanya pe subilo akwete, atile: “Ndesupila ukulola ku buyo bwa cilambu ca bwite bwa ku muulu ubwa kwa Lesa muli Kristu Yesu.” (Fil. 3:14) Baibolo ilanga ukuti Abena Kristu basubwa 144,000, ukubikako na Paulo wine, balabapeela icilambu ca kuyaikala ku muulu. Bakateka pamo na Yesu Kristu ilyo akalateka icalo pa Myaka Ikana Limo. Ala mwandini Lesa alipeela aba bantu ubuyo ubusuma ubo balingile ukukonkelela! Nomba Abena Kristu abengi muno nshiku bakwata isubilo nelyo ubuyo bwapusanako. Yehova alibalaya ukuti bakakwata ico Adamu na Efa balufishe, e kutila bakaba abapwililika no kwikala ku ciyayaya mu paradaise pano calo.—Ukus. 7:4, 9; 21:1-4.
3. Finshi tufwile ukucita pa kulanga ukuti tulatasha Lesa pa fyo aba ne cikuuku kuli ifwe?
3 Nangu beshe shani na maka ukulacita icalungama, abantunse ababembu te kuti babe no mweo wa muyayaya ku maka yabo abene. (Esa. 64:6) Abantu kuti baba fye no mweo wa muyayaya nga ca kuti bacetekela mu fyo Lesa apekanya ukuti bapusukilemo ukupitila muli Yesu Kristu. Finshi tufwile ukucita pa kulanga ukuti tulatasha Lesa pa fyo aba ne cikuuku kuli ifwe? Cimo ico tufwile ukucita, kumfwila ili funde litila: “Ukonkelele ubulungami, ukuipeelesha kuli bukapepa, icitetekelo, ukutemwa, ukushipikisha, [no] kufuuka.” (1 Tim. 6:11) Ukusambilila pali iyi mibele kuti kwalenga ifwe bonse ukupampamina pa kulakonkelela iyi ine mibele “mu kufikapo.”—1 Tes. 4:1.
“Ukonkelele Ubulungami”
4. Mulandu nshi twashininkishisha ukuti calicindama ukukonkelela “ubulungami,” kabili cinshi umuntu alingile ukubalilapo ukucita pa kuti alekonkelela ubulungami?
4 Mu makalata yonse yabili ayo umutumwa Paulo alembele Timote, alilandile pa mibele iingi iyo Timote alingile ukukonkelela, kabili lyonse alebalilapo ukulumbula “ubulungami.” (1 Tim. 6:11; 2 Tim. 2:22) Nangu fye mabuuku yambi aya mu Baibolo nayo yalatukoselesha ukukonkelela ubulungami. (Amapi. 15:9; 21:21; Esa. 51:1) Ico tufwile ukubalilapo ukucita pa kuti tulekonkelela ubulungami ‘kwishiba Lesa wa cine eka, na uyo atumine, Yesu Kristu.’ (Yoh. 17:3) Ukukonkelela ubulungami kulalenga umuntu ukulapila ku membu alecita kale no ‘kupilibuka’ pa kuti alecita ukufwaya kwa kwa Lesa.—Imil. 3:19.
5. Finshi tufwile ukucita pa kuti Lesa aletumona ukuti tuli balungami na pa kuti atwalilile ukulatumona ukuti twalilungama?
5 Abengi abakonkelela ubulungami bali-ipeela kuli Yehova kabili balibatishiwa mu menshi pa kuti na bambi beshibe ukuti Bena Kristu baipeela. Nga mwalibatishiwa, bushe mwalibala amutontonkanyapo ukuti imikalile yenu ilingile ukulanga ukuti mulakonkelela ubulungami? Na kuba, imikalile yenu ifwile ilanga ukuti mulakonkelela ubulungami. Cimo icilanga ukuti mulakonkelela ubulungami, ni filya mukonka ifyo Baibolo yalanda pa ‘calungama ne cabipa’ ilyo mulepingula pa fintu ifyacindama ifyo mufwaya ukucita mu bumi. (Belengeni AbaHebere 5:14.) Ica kumwenako fye, nga uli Mwina Kristu wacaice uwingalinga ukuupa nelyo ukuupwa, bushe wapingulapo ukuti tawakatale awishishanya no muntu uushili Mwina Kristu wabatishiwa? Nga ca kuti ulakonkelela ubulungami, ninshi wapingulapo ukutila tawakatale awishishanya no muntu uushili Mwina Kristu wabatishiwa.—1 Kor. 7:39.
6. Ukukonkelela ubulungami kusanshamo cinshi?
6 Ukuba umulungami kwalipusana no kulaimona fwe bene ukuti tuli balungami nelyo ukucilamo ukubo mulungami. (Luk. Mil. 7:16) Yesu alisokele abasambi bakwe ukuti tabafwile ukulacita ifingalenga balemoneka kwati balilungama ukucila bambi. (Mat. 6:1) Ukukonkelela ubulungami kusanshamo umutima wa muntu, e kutila afwile ukuleka imibele yabipa, ukutontonkanya pa fyabipa, e lyo na mapange yabipa. Nga ca kuti tuleesha na maka ukuleka ukucita ifya musango yu, ninshi te kuti tucite ulubembu ulwabipisha. (Belengeni Amapinda 4:23; linganyeniko Yakobo 1:14, 15.) Na kabili, Yehova akatupaala kabili akatwafwa ilyo tukalakonkelela imibele imbi iisuma.
“Ukonkelele . . . Ukuipeelesha Kuli Bukapepa”
7. Bushe “ukuipeelesha kuli bukapepa” e kuti shani?
7 Ukuipeelesha kusanshamo ukuipeela no kuba uwa cishinka. Icitabo cimo icilanda pali Baibolo catila ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula ukuti “ukuipeelesha kuli bukapepa” lipilibula “ukubikako sana amano pa kuti umuntu atwalilila ukuba na katiina kuli Lesa.” Abena Israele balifililwe ukuipeelesha muli uyu musango pantu libili libili tabaleba ne cumfwila kuli Lesa nangu fye ni lintu abafumishe mu Egupti.
8. (a) Cipusho nshi caimineko ilyo Adamu abembukile Lesa? (b) Bushe cali shani pa kuti icasuko kuli iyi “nkaama yashila” cisokololwe?
8 Imyaka iingi nga nshi ukutula apo Adamu abembukile, ici cipusho tacayaswikwe icitila, “Bushe kuti kwaba umuntu uwingaipeelesha umupwilapo kuli bukapepa?” Pa myaka iingi nga nshi, takwali umuntu uushapwililika uwaipeeleshe umupwilapo kuli bukapepa. Lelo pa nshita iyo Yehova umwine asalile, alisokolwele icasuko kuli iyi “nkaama yashila.” Akuushishe ubumi bwa Mwana wakwe uwafyalwa eka mwi fumo lya kwa Maria pa kuti engafyalwa ngo muntu uwapwililika. Imyaka yonse iyo ali uwa mweo pali cino calo ukubikako fye na lintu afwile imfwa ya museebanya, Yesu alitulangile ifyo twingaipeela kuli Lesa wa cine no kutwalilila ukuba ne cishinka kuli Ena. Amapepo yakwe yatulanga ifyo ali na katiina kuli Wishi wa ku muulu. (Mat. 11:25; Yoh. 12:27, 28) E mulandu wine Yehova apuutilemo Paulo ukulanda pa “kuipeelesha kuli bukapepa” lintu alelondolola ifyo imikalile ya kwa Yesu yali ilyo ali pano calo.—Belengeni 1 Timote 3:16.
9. Bushe kuti twakonkelela shani ukuipeelesha kuli bukapepa?
9 Apo tatwapwililika, te kuti tuipeeleshe umupwilapo kuli bukapepa. Lelo kuti twakonkelela ukuipeelesha kuli bukapepa. Ico tukabila ukucita kulapashanya sana Kristu. (1 Pet. 2:21) Nga tulepashanya Kristu ninshi tatwakabe nga bantu ababumbimunda “abamoneka kwati baliipeelesha kuli bukapepa lelo abakaana amaka ya buko.” (2 Tim. 3:5) Ici tacilepilibula ukuti abantu bambi te kuti bamone ukuti twaliipeelesha kuli bukapepa, iyo. Kuti bamona. Ica kumwenako fye, ilyo tulesala ilaya lya kufwala pa bwinga nelyo ifya kufwala ilyo tuleya mu kushita ifya kushitashita, imimonekele yesu ifwile ukulingana ne fyo tusosa ukuti ‘tulatiina Lesa.’ (1 Tim. 2:9, 10) Kanshi ukukonkelela ukuipeelesha kuli bukapepa kupilibula ukuti tufwile ukulatontonkanya pa mafunde ya kwa Lesa ilyo tulefwaya ukucita ifili fyonse mu bumi.
“Ukonkelele . . . Icitetekelo”
10. Cinshi tulingile ukucita pa kuti icitetekelo cesu citwalilile ukuba icakosa?
10 Belengeni Abena Roma 10:17. Pa kuti Umwina Kristu atwalilile ukuba ne citetekelo cakosa, afwile ukulatontonkanya lyonse pa cine icaba mu Cebo ca kwa Lesa. “Umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alitupekanishisha impapulo shisuma ishingi nga nshi. Ifitabo fitatu ifingatwafwa ukwishiba Kristu bwino pa kuti twingalamupashanya fitabo fitila Umuntu Wakulisha Uwabalile Abako Uwa Mweo, Sambilila Kuli Kasambilisha Mukalamba, ne citabo citila ‘Iseni Mulenkonka.’ (Mat. 24:45-47) Umusha wa cishinka alapekanya no kulongana, ukulongana kukalamba, no kulongana kwa citungu, kabili amalyashi ayengi pali uku kulongana yalanda sana “pali Kristu.” Ilyo ‘muleangwa apakalamba’ ku fyo Lesa atupekanishisha, bushe kuliko ifyo mwingacita pa kuti mulenonkelamo sana muli uku kulongana konse?—Heb. 2:1.
11. Bushe ipepo ne cumfwila fitwafwa shani ukukonkelela icitetekelo?
11 Ipepo na lyo lilatwafwa ukuba ne citetekelo cakosa. Bushiku bumo abasambi balombele Yesu ukuti: “Kusheni icitetekelo cesu.” Na ifwe bene kuti twalomba Lesa ukukusha icitetekelo cesu. (Luka 17:5) Pa kuti tukwate citetekelo cakosa, tufwile ukulalomba ukuti Lesa aletupeela umupashi wa mushilo pantu icitetekelo na co caba pa “fisabo fya mupashi.” (Gal. 5:22) Na kabili, ukulaumfwila amafunde ya kwa Lesa kulakosha icitetekelo cesu. Ica kumwenako fye, kuti twapingulapo ukulabombesha mu mulimo wa kushimikila. Ukulashimikila sana kuti kwalenga twaba ne nsansa nga nshi. Kabili nga tuletontonkanya pa mapaalo tuipakisha nga ‘tulefwaya intanshi ubufumu no bulungami [bwa kwa Lesa],’ icitetekelo cesu cikakoselako.—Mat. 6:33.
“Ukonkelele . . . Ukutemwa”
12, 13. (a) Lifunde nshi ilipya ilyo Yesu apeele abasambi bakwe? (b) Finshi ifyacindama ifyo tufwile ukucita ifikalanga ukuti tulakonkelela ukutemwa nga kulya Kristu akweteko?
12 Belengeni 1 Timote 5:1, 2. Paulo alifundile bwino sana Abena Kristu pa fyo bafwile ukutemwana. Ukuipeelesha kwesu kuli bukapepa kufwile no kusanshamo ukumfwila ifunde lipya ilyo Yesu apeela abasambi bakwe ilya ‘kutemwana’ nge fyo atutemenwe. (Yoh. 13:34) Ilyo umutumwa Yohane alandile pa kutemwa aba bwananyina, atile: “Onse uukwete ifya mikalile ya pano calo kabili amona munyina alekabila, lelo amwisalila inkumbu shakwe, bushe ninshi ukutemwa Lesa kwaikala shani muli wene?” (1 Yoh. 3:17) Bushe kuti mwaibukisha ilyo mwalangilepo ukutemwa ukwa kuti mwacitila aba bwananyina ifyo balekabila?
13 Cimbi icilanga ukuti tulakonkelela ukutemwa kulekelela bamunyinefwe, e kutila ukukanaba ne cikonko ku mukoshi. (Belengeni 1 Yohane 4:20.) Lelo tufwile ukulaumfwila uku kufunda kwaba mu Baibolo ukutila: “Twalilileni ukushipikishanya no kuitemenwa ukulekelelana nga umo ali ne ca kuilishanya ku mubiye. Ifyo Yehova amulekelela fye, e fyo na imwe mulekelele.” (Kol. 3:13) Bushe kuliko bamo mu cilonganino abo mwingalekelela nge fyo ili lembo lyalanda? Bushe mukabalekelela?
“Ukonkelele . . . Ukushipikisha”
14. Cinshi twingasambilila ku fyacitile Abena Kristu bali mu cilonganino ca mu Filadelfia?
14 Calyanguka ukwesha na maka yesu yonse ukufikilisha ubuyo ubushingasenda inshita ntali, lelo calyafya ukushipikisha pa kufikilisha ubuyo ubwingasenda imyaka iingi ukucila ne fyo twingenekela. Ukwabula no kutwishika tufwile ukulashipikisha pa kukonkelela ubuyo bwa kukwata umweo wa muyayaya. Shikulu Yesu aebele icilonganino ca ku Filadelfia ukuti: “Pantu wabakile icebo ca kushipikisha kwandi, na ine nkakubaka ku nshita ya kwesha.” (Ukus. 3:10) Yesu alekoselesha abasambi bakwe ukuti bafwile ukulashipikisha pantu ukushipikisha kulalenga umuntu ukukanafuupuka ilyo aleeshiwa. Abena Kristu bali mu cilonganino ca mu Filadelfia bafwile balishipikishe amesho ayengi pa nshita ntali. E ico, Yesu alebalaya ukuti ali no kubafwa lintu bali no kupita mu bwesho ubukalamba.—Luka 16:10.
15. Finshi Yesu asambilishe abasambi bakwe pa kushipikisha?
15 Yesu alishibe ukuti abasambi bakwe bakabapata kuli balupwa lwabo abashili Bena Kristu na ku bantu fye abengi. E mulandu wine akoseleshe abasambi bakwe imiku ibili ukuti: “Uwashipikisha ukufika na ku mpela, wene e ukapusuka.” (Mat. 10:22; 24:13) Na kabili, Yesu alangile abasambi bakwe ifyo bali no kucita pali ilya nshita pa kuti bengalashipikisha. Mu cilangililo cimo ico asosele, apashenye umushili wa mabwe ku bantu aba kuti “bapokelela icebo [ca kwa Lesa] no kusekelelela” nomba cilya baeshiwa bafutukako. Lelo apashenye abasambi bakwe aba cishinka ku mushili uusuma pantu ‘balekatisha’ icebo ca kwa Lesa no “kutwala ifisabo mu kushipikisha.”—Luka 8:13, 15.
16. Cinshi calenga abantu abengi nga nshi ukulashipikisha?
16 Bushe mwamona ico tufwile ukucita pa kuti tuleshipikisha? Tufwile ‘ukwikatisha’ icebo ca kwa Lesa, e kutila ukulatontonkanya pa cebo ca kwa Lesa lyonse. Ukukwata Baibolo ya New World Translation of the Holy Scriptures mu ndimi ishingi kwalilenga abantu ukwikatishe cebo pantu iyi Baibolo bali-ipilibula bwino kabili yalyanguka ukubelenga. Ukulatontonkanya sana pa fyalembwa mu Cebo ca kwa Lesa cila bushiku kukalenga tukaletwala ifisabo “mu kushipikisha.”—Amalu. 1:1, 2.
“Ukonkelele . . . Ukufuuka” no Mutende
17. (a) Mulandu nshi ukuba ‘uwafuuka’ kwacindamina? (b) Bushe Yesu alangile shani ukuti alifuuko mutima?
17 Takwaba uumfwa bwino nga bamubepesha ukuti nacita ifyo ashicitile nelyo ukusosa ifyo ashisosele. Ilingi line, umuntu nga bamubepesha ubufi, alakalipa pa kuipokolola. Lelo caliwama “ukufuuka” pa kukaana ukuti te ifwe tucitile ica musango yo. (Belengeni Amapinda 15:1.) Umuntu akabila ukuilama sana pa kuti abe uwafuuka pa kwasuka abalemubepesha ubufi. Yesu Kristu alitulangilile ifyo tufwile ukulacita nga ca kuti batubepesha. “Ilyo aletukwa, tabwekeshemo ukutukana. Ilyo alecula, tabapangiile, lelo atwalilile ukuipeela ku upingwila mu bulungami.” (1 Pet. 2:23) Tatulingile ukwenekela ukucita nga filya fine fye Yesu acitile, lelo tufwile ukulaesha na maka pa kuti tube abafuuke mitima nga nshi!
18. (a) Mulandu nshi cawamina ukuba abafuuka? (b) Mibele nshi imbi iyo Amalembo yatukoselesha ukukonkelela?
18 ‘Lyonse natuleba abaiteyanya ukusosa’ ifyo twasuminamo nga filya Yesu alecita, ‘ukusose fyo no mutima uwafuuka na katiina.’ (1 Pet. 3:15) Ca cine, nga tuli abafuuka tatwakalefulwa bwangu nga twafilwa ukumfwana bwino na bantu tukumanya ilyo tuleshimikila nelyo Abena Kristu banensu. (2 Tim. 2:24, 25) Ukuba abafuuka kulalenga twaba no mutende. Nalimo e mulandu wine Paulo alumbwilile “umutende” pamo ne mibele iyo tufwile ukukonkelela ilyo alembele kalata yalenga bubili kuli Timote. (2 Tim. 2:22; linganyeniko 1 Timote 6:11.) Na kuba, Amalembo yatukoselesha ukuti tufwile ukukonkelela no “umutende.”—Amalu. 34:14; Heb. 12:14.
19. Apo twasambilila pa mibele 7 iisuma nga nshi, cinshi mulefwaisha ukucita, kabili mulandu nshi?
19 Twasambililako panono pa mibele iisuma 7 iyo Amalembo yatukoselesha ukukonkelela, e kutila ubulungami, ukuipeelesha kuli bukapepa, icitetekelo, ukutemwa, ukushipikisha, ukufuuka, no mutende. Ala cilawama sana nga ca kuti bamunyinefwe ne nkashi mu filonganino fyonse baleesha na maka ukuba ne yi mibele iisuma nga nshi! Nga tuleesha na maka ukulanga iyi mibele tukalacindika Yehova kabili tukalenga akaletumumunga pa kuti tukalemulumbanya bwino.
Ifyo Tufwile Ukulatontonkanyapo
• Bushe ukukonkelela ubulungami no kuipeelesha kuli bukapepa kusanshamo finshi?
• Cinshi cikatwafwa ukukonkelela icitetekelo no kushipikisha?
• Bushe ukutemwa kulingile ukukuma shani fyonse ifyo tucita na bambi?
• Mulandu nshi tulingile ukulakonkelela ukufuuka no mutende?
[Icikope pe bula 12]
Yesu alisokele abasambi bakwe ukuti tabafwile ukulailanga ku bantu ukuti balilungama
[Icikope pe bula 13]
Kuti twakonkelela icitetekelo nga ca kuti tuletontonkanya pa cine icaba mu Cebo ca kwa Lesa
[Icikope pe bula 15]
Kuti twakonkelela ukutemwa no kufuuka