Umulandu Tufwile Ukubela Aba Mushilo

 1. Bushe ifyaba mwi buuku lya Ubwina Lebi kuti fyatwafwa shani ukuba aba mushilo?

IBUUKU lya Ubwina Lebi ilya mu Baibolo, e buuku lyalanda sana pali bumushilo. Apo ababomfi ba kwa Yehova bonse bafwile ukuba aba mushilo, ukumfwikisha no kulatontonkanya sana pa fyaba muli ili buuku kuti kwatwafwa ukuba aba mushilo.

 2. Finshi fimo ifyo ibuuku lya Ubwina Lebi lyalandapo?

² Ibuuku lya Ubwina Lebi, ilyo kasesema Mose alembele na lyo lyaba pa “Malembo yonse” aya mulimo ku kusambilisha. (2 Tim. 3:16) Muli cila cipandwa ica ili buuku, ishina Yehova lisangwa imiku nalimo 10. Ukwishiba ifyaba muli ili buuku kuti kwatulenga ukukanalacita ifingaleta umuseebanya pe shina lya kwa Lesa. (Lebi 22:32) Muli ili buuku, amashiwi ya kuti, “Nine Yehova” yalasangwa imiku iingi, aya mashiwi yafwile ukutulenga ukuba aba cumfwila kuli Lesa. Muli cino cipande na mu cikonkelepo, twalasambilila ifyebo ifisuma nga nshi ifyaba muli ili buuku ilyaba bupe ukufuma kuli Lesa ilitulenga ukulapepa Yehova mu nshila yasanguluka.

3, 4. Bushe filya balebasamba Aarone na bana bakwe fyaleimininako finshi? (Moneni icikope icili pa muulu.)

³ Belengeni Ubwina Lebi 8:5, 6. Yehova asalile Aarone ukuba shimapepo mukalamba mu Israele, na bana bakwe ukuba bashimapepo abalelandilako abena Israele. Aarone aleimininako Yesu Kristu na bana ba kwa Aarone baleimininako abasambi ba kwa Yesu abasubwa. Bushe filya Aarone balemusamba fyaleimininako ukusangululwa kwa kwa Yesu? Awe, pantu Yesu ali uwapwililika kabili “uwabula akalema,” kanshi talingile ukusangululwa. (Heb. 7:26; 9:14) Na lyo line, filya Aarone aleba uwasanguluka nga bamusamba, fyalelanga ifyo Yesu aba uwasanguluka kabili uwalungama. Inga filya balesamba abana ba kwa Aarone fyaleimininako cinshi?

⁴ Filya balesamba abana ba kwa Aarone fyaleimininako ukusangululwa kwa basalwa ukuba bashimapepo ku muulu. Bushe ukubatishiwa kwa basubwa kwalyampana no kusangululwa kwa bana ba kwa Aarone? Awe, pantu ulubatisho talufuuta imembu sha muntu, lelo caba cilangililo ca kuti umuntu naipeela kuli Yehova Lesa. Amenshi tayalenga abasubwa ukuba abasanguluka lelo icilenga “cebo ca kwa Lesa,” kanshi bafwile ukulakonka sana ifyo Kristu asambilishe. (Efes. 5:25-27) E ico, kuti twatila balisanguluka kabili ba mushilo. Inga “impaanga shimbi” bena caba shani?—Yoh. 10:16.

 5. Mulandu nshi twingalandila ukuti impaanga shimbi balisangululwa ne Cebo ca kwa Lesa?

⁵ Abana ba kwa Aarone tabaleimininako “bumba ilikalamba” ilya impaanga shimbi isha kwa Yesu. (Ukus. 7:9) Nomba, bushe aba bantu nga babatishiwa, nabo balaba aba mushilo no kusangululwa ne Cebo ca kwa Lesa? Ee, balaba aba mushilo kabili balasangululwa! Ilyo ababa ne subilo lya kwikala pe sonde babelenga ifyo Baibolo ilanda pa fyo umulopa wa kwa Yesu wacindama ne fyo ubomba, balatetekela aya mashiwi kabili balabombela Lesa “akasuba no bushiku.” (Ukus. 7:13-15) Icilanga ukuti ukusangululwa kwa basubwa ne mpaanga shimbi kwalitwalilila, ni co baliba ne “myendele iisuma.” (1 Pet. 2:12) Ala Yehova alasekelela nga amona ifyo abasubwa ne mpaanga shimbi abomfwila no kukonka Umucemi wabo Yesu, baba abasanguluka kabili abaikatana!

 6. Bushe tufwile ukukuibeebeta shani pa kuti tube aba mushilo?

⁶ Ifunde lya kwa Lesa ilya kuti bashimapepo baleba aba busaka, lyalikuma sana abantu ba kwa Yehova muno nshiku. Abantu abasambilila na ifwe Baibolo balamona ifyo ififulo fyesu ifya kupepelapo fyaba ifya busaka ne fyo tumoneka aba busaka ne fyo tufwala bwino. Lelo, ubusaka bwa bashimapepo bulenga twaishiba ukuti onse uwisa ku lupili lwa mapepo ya kwa Yehova, e kutila ukupepa kwa cine ukwa kwa Yehova afwile ukuba “uwasanguluka mu mutima.” (Belengeni Amalumbo 24:3, 4; Esa. 2:2, 3.) Ilyo Tulebombela Lesa, amatontonkanyo ne mitima yesu fifwile ukuba ifyasanguluka kabili tufwile ukuba aba busaka. Kanshi tufwile ukulaibeebeeta lyonse. Nga twaibeebeeta, nalimo fwe bamo kuti twasanga ukuti tulekabila ukwaluka sana muli fimo pa kuti tube aba mushilo. (2 Kor. 13:5) Ku ca kumwenako, umuntu uwabatishiwa nga aletamba ifye shiku afwile ukuyipusha ukuti ‘Bushe ifi ndecita ndelanga ukuti ndi wa mushilo?’ Lyena, afwile ukweba abakumwafwa pa kuti aleke ukutamba ifyabipa.—Yako. 5:14.

 7. Ukulingana na mashiwi yaba pa Ubwina Lebi 8:22-24, finshi twingasambilila ku fyacitile Yesu?

⁷ Ilyo imilimo ya bushimapepo yatendeke mu Israele, babuulile umulopa wa kwa sukusuku no kushinga Aarone Shimapepo Mukalamba na bana bakwe ku kutwi kwa ku kulyo, ku cikumo, na ku cikondo. (Belengeni Ubwina Lebi 8:22-24.) Ifi babomfeshe umulopa, cilangililo ca kuti bashimapepo bakaba ne cumfwila ilyo bakalabomba imilimo yabo. Yesu na o, Shimapepo Mukalamba alilanga abasubwa ne mpaanga shimbi ifyo balingile ukulacita. Alekonka lyonse ifyo Lesa alemutungulula. Yesu alebomfya amaboko yakwe ku kucita ukufwaya kwa kwa Yehova, kabili amakasa yakwe tayafumine mu nshila ya mushilo.—Yoh. 4:31-34.

 8. Cinshi ababomfi ba kwa Yehova bonse bafwile ukulacita?

⁸ Abena Kristu basubwa ne mpaanga shimbi isha kwa Yesu bafwile ukuba aba cishinka nga filya Shimapepo wabo Umukalamba aali. Ababomfi ba kwa Yehova bonse bafwile ukulaumfwila ukufunda kwaba mu Cebo ca kwa Lesa pa kuti belalenga umupashi ubulanda. (Efes. 4:30) Bafwile ‘ukulawamya inshila sha kwendamo amakasa yabo.’—Heb. 12:13.

 9. Finshi bamunyinefwe batatu abalebombela pamo na ba mwi Bumba Litungulula balandile, kabili ifyo balandile ukuti fyamwafwa shani ukutwalilila ukulanga ukuti muli ba mushilo?

⁹ Tontonkanyeni pa fyo bamunyinefwe batatu ababa ne subilo lya kwikala pe sonde kabili abalebombela pamo na baba mwi Bumba Litungulula pa myaka iingi balandile. Munyinefwe umo atile: “Nangu ca kuti ukubombela pamo nabo lyaba lishuko ilyaibela, ukubombela pamo naba bamunyinefwe kulenga tushininkishe ukuti tabapwililika nangu ca kuti balisubwa no mupashi. Lelo ubuyo bwandi pa myaka yonse iyi bwakulaumfwila abaletungulula.” Munyinefwe umbi atile: “Amalembo pamo nga 2 Abena Korinti 10:5, ayalanda pa ‘kunakila Kristu,’ yalingafwa ukulanakila no kulabombela pamo na baletungulula. Uku kunakila kwa kufuma ku mutima.” Munyinefwe na umbi atile: “Ukutemwa ifyo Yehova atemwa no kupata ifyo apata, ukulafwaya lyonse ukuti aletutungulula no kulacita ifyo atemwa, e filanga ukuti tulanakila icilonganino cakwe na bonse abo alebomfya mu kufikilisha ubufwayo bwakwe pe sonde.” Uyu munyinefwe aishileishiba ukuti ba Nathan Knorr, abali mwi Bumba Litungulula bena balikonkele bwino ifishinka ifyo bambi bakeene ifyali mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa mu 1925 ulwa mu ciNgeleshi mu cipande caleti, “Birth of the Nation.” (Ukufyalwa kwa Luko). Ifi ba Nathan Knorr bakonkele ifyo Ulupungu lwa kwa Kalinda lwalandile fyalifikile sana uyu munyinefwe pa mutima. Ukulatontonkanya lyonse pali ifi aba bamunyinefwe batatu balandile kuti kwalenga tuleba ne cumfwila no kulanga ukuti tuli ba mushilo.

10. Mulandu nshi cacindamina ukumfwila ifunde lya kwa Lesa ilyalanda pa mulopa?

¹⁰ Belengeni Ubwina Lebi 17:10. Yehova aebele abena Israele ukukanalya “umulopa uwa musango onse.” Ukutaluka ku mulopa uwa nama nelyo uwa muntu lifunde ilyakuma na Bena Kristu bene. (Imil. 15:28, 29) Tulatiina ukwishiba ukuti Lesa kuti ‘aloshe icinso cakwe pali ifwe’ no kutufumya mu cilonganino cakwe. Twalitemwa Lesa kabili tulafwaya ukulamumfwila. Na lintu twalwala ubulwele ubwingatwipaya, tulatwalilila ukumfwila Lesa nangu ca kuti abantu abashaishiba Yehova kabili abashimumfwila baletupatikisha ukutoba ifunde lya kwa Lesa. Kwena, tufwile ukwenekela abantu ukutupumya nga twakaana ukubikwamo umulopa, lelo tufwile ukusalapo ukumfwila Lesa. (Yuda 17, 18) Cinshi cingatwafwa ‘ukupampamina fye’ pa kukanalya umulopa nelyo ukukaana ukubikwamo umulopa?—Amala. 12:23.

11. Mulandu nshi twingalandila ukuti Ubushiku bwa Cifuta Mulandu tabwali bushiku bwa kukonka ulutambi?

¹¹ Filya shimapepo mukalamba alebomfya umulopa wa nama pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu cilenga twaishiba ifyo Lesa amona umulopa. Umulopa baleubomfya fye ku fintu ifyacindama sana. Baleubomfya pa kufuuta imembu sha bantu abalefwaya ukuti Yehova abelele. Umulopa wa ng’ombe iilume no wa mbushi baleusansa ku kabanga na pa ntanshi ya nkupiko ya pa cipao ca cipangano. (Lebi 16:14, 15, 19) Ukucita ifi kwalelenga Yehova ukwelela imembu isho abena Israele balecita. Na kabili, Yehova aebele abena Israele ukuti umuntu nga aipaya inama, afwile ukupongololamo umulopa waiko no kushiikapo iloba, “pantu umweo wa ca mweo conse waba mu mulopa.” (Lebi 17:11-14) Bushe ifi fyonse fyali fye lutambi ulushacindeme? Awe. Filya balebomfya umulopa pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu, ne funde lya kupongolwela umulopa pa nshi, fyalyampana ne funde ilyo Yehova apeele Noa na bana bakwe ilyalenda pa mulopa. (Ukute. 9:3-6) Yehova Lesa alibaleseshe ukulya umulopa pa kuti batwalilile ukuba abomi. Bushe Abena Kristu bafwile ukulamona shani ili funde?

12. Bushe kalata Paulo alembeele Abena Kristu abaHebere ilanda finshi pa mulopa na pa kwelelwa?

¹² Ilyo umutumwa Paulo alembeele Abena Kristu abaHebere pa fyo umulopa wakwata amaka ya kusangulula, alondolwele ukuti: “Ukulingana na Mafunde ni cikanga umulopa usangulule fyonse, e ico umulopa nga tausuumine te kuti kube ukubelelwa uluse.” (Heb. 9:22) Paulo na kabili alandile pa malambo ya nama, nangu ca kuti yalicindeme, yalelenga abena Israele ukwibukisha ukuti baali babembu no kuti balekabila ilambo ilyacindeme sana pa kuti imembu shabo shingelelwa shonse. Kanshi Amafunde yali “cinshingwa ca fintu ifisuma ifikesa, lelo tayali e filya fine fintu iyo.” (Heb. 10:1-4) Bushe imembu shali no kulaelelwa shani?

13. Mumfwa shani pali filya Yesu apeele umulopa wakwe uwacindama kuli Yehova?

¹³ Belengeni Abena Efese 1:7. Imfwa ya kwa Yesu Kristu uwaitemenwe ‘ukuipeela pa mulandu wesu,’ yalicindama icine cine kuli bonse abamutemwa na batemwa Wishi. (Gal. 2:20) Nangu cibe fyo, ico Yesu acitile pa numa ya kufwa no kubuuka e calenga tulubuuke, ukuti twelelwe imembu. Yesu afikilishe ifyo Amafunde ya kwa Mose yalandile pa fyo balecita pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu. Pali ubu bushiku, shimapepo mukalamba alebuula umulopa wa nama no ku-utwala mu muputule uwa Mushilo Sana uwali mu cikuulwa ca mushilo. Kabili ilyo bakuulile itempele ya kwa Solomone, shimapepo mukalamba aletwala umulopa mu muputule uwa mushilo sana no ku-upeela kuli Lesa. (Lebi 16:11-15) Yesu na o, aingile mu muulu no kupeela Yehova umutengo wa mulopa wakwe. (Heb. 9:6, 7, 11-14, 24-28) Kanshi tulatasha nga nshi pantu imembu shesu shile-elelwa kabili tulakwata kampingu uwasanguluka pa mulandu wa kutetekela mu mulopa wa kwa Yesu!

14, 15. Mulandu nshi cacindamina ukumfwikisha no kumfwila ifunde lya kwa Yehova ilyalanda pa mulopa?

¹⁴ Bushe nomba mwaumfwikisha umulandu Yehova atwebela ukuti tatufwile ukulya “umulopa wa musango onse”? (Lebi 17:10) Bushe na mumfwikisha umulandu Lesa amwena ukuti umulopa wa mushilo? Amona umulopa ukuti mweo. (Ukute. 9:4) Bushe mulasumina ukuti tufwile ukumona umulopa nga filya Lesa aumona no kulaumfwila ifunde lyakwe ilya kutaluka ku mulopa? Inshila fye imo iyo twingaba pa mutende na Lesa kuba ne citetekelo mu cilubula ce lambo lya kwa Yesu no kwishiba ukuti umulopa wakwe walicindama kuli Kabumba wesu.—Kol. 1:19, 20.

¹⁵ Ifwe bonse kuti twalwala mu kupumikisha ica kuti ilyo batutwala ku cipatala batila bafwile ukutubikamo umulopa. Ica musango yu nalimo kuti cacitikila lupwa wesu, nelyo umunensu. Bonse fye tufwile ukupingulapo ico tulingile ukucita nampo nga kubomfya utunono utufuma mu fikalamba ifyapanga umulopa nelyo iyo. Kabili tufwile ukupingulapo na pa fyo bengatundapa. Kanshi, calicindama ukufwailisha ifishinka pa fya myundapilwe no kupekanya ifyakucita ilyo kwacitika ifyo tushile-enekela. Ipepo no kuipekanya kuti fyatwafwa ukutwalilila abakosa no kukanacita ifyo ifunde lya kwa Lesa lyalesha. Tatufwaya nangu panono ukukalifya Yehova pa kusumina ukucita ifyo Icebo cakwe cakaanya! Abengi abasambilila sana ifya myundapile na bakoselesha abantu ukulabikwamo umulopa pa kundapwa, baleba abantu ukuti bafwile ukulapeela umulopa wabo pa kuti baleubomfya ku kupususha bambi. Lelo, abantu ba mushilo aba kwa Yehova balishiba ukuti Kabumba e ufwile ukubeba ifyo bafwile ukubomfya umulopa. Yehova amona “umulopa wa musango onse” ukuti wa mushilo. Tufwile ukutwalilila ukulaumfwila ifunde lyakwe ilyalanda pa mulopa. Imibele yesu iya mushilo ifwile ukulanga ukuti tulatasha sana pa maka ya kulubuula ayo umulopa wa kwa Yesu wakwata, mulopa fye weka e ulenga tweleelwe imembu no kuti tukabe no mweo wa muyayaya.—Yoh. 3:16.

16. Mulandu nshi Yehova afwaila ukuti tube aba mushilo?

¹⁶ Ilyo Lesa alelubula abena Israele mu busha mu Egupti, abebele ukuti: “Nine Yehova uwamufumishe mu calo ca Egupti ukuti mbe Lesa wenu; na imwe muleba aba mushilo, pantu ndi wa mushilo.” (Lebi 11:45) Kanshi abena Israele balingile ukuba aba mushilo pantu Yehova wa mushilo. Na ifwe fwe Nte sha kwa Yehova tufwile ukuba aba mushilo. Ifi e fyo ibuuku lya Ubwina Lebi litweba.

17. Bushe ifi mwasambilila, fyalenga mulemona shani ibuuku lya Ubwina Lebi?

¹⁷ Ukwabula no kutwishika, twanonkelamo mu kusambilila pali fimo ifyalembwa mwi buuku lya Ubwina Lebi. Cine cine, ifi twasambilila fyalenga tuletasha sana pali ili buuku ilyaba mu Baibolo. Ukutontonkanya pa fyebo ifyacindama ifyaba mwi buuku lya Ubwina Lebi kwalenga tumfwikishe umulandu tufwile ukubeela aba mushilo. Lelo, fyebo nshi na fimbi ifyacindama ifyo tufwile ukwishiba muli ili buuku ilyaba mu Cebo ca kwa Lesa? Finshi fimbi ifyo twingasambilila ukufuma muli ili buuku ifyakuma ukubombela Yehova umulimo wa mushilo? Tukasambilila pali ifi mu cipande cikonkelepo.