Mulefwaya “Ubulungami Bwakwe” Intanshi
“E ico, intanshi mulefwaya ubufumu no bulungami bwakwe, na fyonse ifi ifyo mukabila akamupeela.”—MAT. 6:33.
1, 2. Bushe ubulungami bwa kwa Lesa cinshi, kabili ni pi bwashimpwa?
“E ICO, intanshi mulefwaya ubufumu.” (Mat. 6:33) Aya mashiwi ayo Yesu Kristu alandile mu Lyashi lyakwe ilya pa Lupili yalishibikwa sana ku Nte sha kwa Yehova pali lelo. Muli fyonse ifyo tucita, tulesha ukulanga ukuti twalitemwa ubu Bufumu kabili tulafwaya ukubutungilila. Lelo tufwile no kubika amano ku mashiwi yambi ayaba pali ili ilembo ayatila “no bulungami bwakwe.” Bushe ubulungami bwa kwa Lesa cinshi, kabili calola mwi ukufwaya bwena intanshi?
2 Ishiwi lyapilibulwa ati “ubulungami” ilyo babomfeshe mu lulimi balembelemo Baibolo pa kubala, kuti lyapilibulwa no kuti “umulinganya” nelyo “ubololoke.” Kanshi ubulungami bwa kwa Lesa bololoke bwakwe ukulingana ne fyo umwine amona ukuti e fyalungama. Apo e Kabumba, Yehova e walinga ukutweba ifyo amona ukuti fisuma nelyo fibi, e lyo ne fyo amona ukuti fyalilungama nelyo tafyalungama. (Ukus. 4:11) Icilenga Lesa ukuba uwalungama te mafunde ayengi ayakosa ayalenga abantu ukufilwa ukuba ifibusa fyakwe. Lelo ubulungami bwakwe bwashimpwa pa fyo aba na pa mibele yakwe iyapulamo pamo nga umulinganya e lyo no ukutemwa, amano, na maka. Kanshi ubulungami bwa kwa Lesa bwalyampana no bufwayo bwakwe. Enekela abafwaya bulungami bwakwe ukulacita ifyo afwaya.
3. (a) Bushe ukufwaya ubulungami intanshi calola mwi? (b) Mulandu nshi tufwaila ukukonka amafunde ya kwa Yehova ayalungama?
3 Calola mwi ukufwaya ubulungami bwa kwa Lesa intanshi? Cipilibula ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa pa kuti tumuteemune. Ukufwaya ubulungami bwakwe kusanshamo no kwesha na maka ukonka ifyo afwaya no kukonka amafunde yakwe ayalungama, te kukonka ifyo ifwe tufwaya. (Belengeni Abena Roma 12:2.) Ukulacita ifi e kulenga twaba ifibusa fya kwa Yehova. Ico tukonkela amafunde yakwe ukucila ukonka ifyo tufwaya te kutiina ukukandwa, lelo icilenga ni co twalitemwa Lesa kabili tulafwaya ukumuteemuna. Twalimona ukuti ici e calungama, pantu na kuba e co afwaya tulecita. Tufwile ukutemwa ubulungami nga filya Yesu Kristu Imfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa abutemenwe.—Heb. 1:8, 9.
4. Mulandu nshi ukufwaya ubulungami bwa kwa Lesa kwacindamina?
4 Bushe ukufwaya ubulungami bwa kwa Yehova kwacindama shani? Tontonkanyeni pali ici: Mu bwesho bwa kubalilapo mwi bala lya Edeni, Adamu na Efa balingile ukulanga nga ca kuti balisumine ukutila Yehova e walingile ukulabeba ifya kucita. (Ukute. 2:17; 3:5) Fwe bana babo tulacula no kufwa, pa mulandu wa kuti balikeene ukulatungululwa na Lesa. (Rom. 5:12) Lelo Icebo ca kwa Lesa citila: “Uukonkelela ubulungami ne cikuuku akasanga umweo, ubulungami no bukata.” (Amapi. 21:21) Ca cine ukufwaya ubulungami bwa kwa Lesa intanshi, kulalenga twaba ifibusa fya kwa Yehova no kuti tukesepusuka.—Rom. 3:23, 24.
Ukuimona Ukuti Tuli Balungami Sana Kubi
5. Cinshi cingalenga twafilwa ukufwaya ubulungami bwa kwa Lesa?
5 Ilyo umutumwa Paulo alembele Abena Kristu ba ku Roma, alandile pa co tushifwile ukucita pa kuti tatufililwe ukufwaya ubulungami bwa kwa Lesa intanshi. Ilyo alelanda ku baYuda banankwe Paulo atile: “Ndi nte, nati, ukupimpa kwa kuli Lesa balikwata; lelo te kupimpa umwabelo kwishiba. Pantu pa kuba abashaishiba bulungami bwa kwa Lesa, na pa kufwayo kwimiko bulungami bwabo, tabanakiile ku bulungami bwa kwa Lesa.” (Rom. 10:2, 3) Ukulingana ne fyalandile Paulo, balya bakapepa tabaishibe ubulungami bwa kwa Lesa pantu babikile amano ku kufwaya ukulanga ubulungami bwabo.a
6. Cinshi tushifwile ukucita, kabili mulandu nshi?
6 Cimo icilanga ukuti tuleimikila ubulungami, kucimfyanya na banensu mu kubombela Lesa, nelyo ukulinganya imibombele yesu ku ya bambi. Ici kuti calenga twaicetekela sana mu fyo tucita. Lelo nga tuleimona ifyo ninshi tulelalanga fye ukuti tatwabika amano ku bulungami bwa kwa Yehova. (Gal. 6:3, 4) Ukutemwa Yehova e kufwile ukulenga tulecita icalungama. Kanshi lyonse nga tulefwaya bambi bamona ukuti twalilungama sana, ninshi tulelanga ukuti tatwatemwa Lesa.—Belengeni Luka 16:15.
7. Cinshi Yesu acitile pa kwafwa abakwete ubwafya bwa kuimona ukuti balilungama sana?
7 Yesu alefwaisha ukwafwa “abaicetekele ukuti balilungama [kabili abalemona] bambi abashala kwati tapali ifyo baali.” Pa kulanda pali ubu bwafya bwa kuimona ukulungama sana, Yesu alandile icilangililo caleti: “Abantu babili baile mu kupepa mwi tempele, umo ali muFarise na umbi ali kasonkesha wa misonko. UmuFarise aiminine alapepa mu mutima ati, ‘Mwe Lesa, ndemutootela ico nshaba nga bantu bambi abashala, abapuupu, abashalungama, abacende, nangu ngo yu kasonkesha wa misonko. Ndaleka ukulya imiku ibili mu mulungu, kabili mpeela ica pe kumi ica pali fyonse ifyo nanonka.’ Lelo kasonkesha wa misonko uwaiminine akatalamukila, talefwaya no kulolesha mu muulu, lelo aleuma fye pa cifuba no kulasosa ati: ‘Mwe Lesa, mbeleleni uluse ne mubembu.’” Yesu asondwelele ici cilangililo na mashiwi ya kuti: “Ndemweba nati, Uyu kasonkesha wa misonko aile ku ng’anda ku mwakwe uwalungama ukucila ulya muFarise; pantu onse uwaicindamika bakamuceefya, lelo onse uwaiceefya bakamucindamika.”—Luka 18:9-14.
‘Ukucilamo Ukuba Umulungami’ Nako Kubi
8, 9. Bushe ‘ukucishamo ukuba uwalungama’ calola mwi, kabili kuti kwalenga twalacita cinshi?
8 Icintu na cimbi ico tushifwile ukucita, calondololwa pali Lukala Milandu 7:16 apatila: “Wicilamo ukuba umulungami, nangu ukucilamo ukuicita uwa mano. Cinshi uleyonawila?” Uyu kalemba alanda na pa co tushifwile ukucitile fyo mu cikomo 20. Atila: “Pantu pano isonde tapaba umuntu umulungami uucita icisuma lyonse kabili uushibembuka.” Umuntu ‘uucilamo ukuba umulungami’ alaisalila umwine ifyo amona ukuti e fyalungama kabili ifyo fine e fyo apingwilako bambi. Lelo alalaba ukuti nga acita ifyo, ninshi alecindikisha ifyo ena amona ukuti fyalilungama mu nshita ya kucindika ifyo Lesa afwaya, ne ci cilenga aba uushalungama kuli Lesa.
9 ‘Ukucilamo ukuba umulungami’ kuti kwalenga twalatwishika nga ca kuti ifyo Yehova acita filaba fye bwino. Lelo tufwile ukwibukisha ukuti nga tuletwishika nampo ifyo Yehova acita fyalilungama nelyo iyo, ninshi tulecindika ifyo tumona ukuti e fyalungama no kusuula ubulungami bwa kwa Yehova. Ciba kwati twalubulwisha Yehova no kumupingula ukulingana ne fyo tumona ubusuma no bubi. Lelo Yehova e walinga ukutweba icalungama ne cishalungama, te ifwe iyo!—Rom. 14:10.
10. Nga filya cali kuli Yobo, cinshi cingalenga twalapingula Lesa?
10 Nangu ca kutila tapali uwingafwaya ukupingula Lesa, apo tatwapwililika limo kuti twacita ifingalanga ukuti tulemupingula, maka maka nga kuli ifyo twamona kwati tafili bwino nelyo nga tulecula. Na Yobo umuntu wa cishinka alipangilepo ici cilubo. Yobo bamulondolwele pa kubala ukuti ali “umulungami, aletiina Lesa kabili aletaluka ku fyabipa.” (Yobo 1:1) Lelo ilyo Yobo aponenwe na mafya ayengi, amwene kwati balimufyengele. Ici calengele Yobo ukuilanga kwati ‘alilungama ukucila Lesa.’ (Yobo 32:1, 2) Yobo alekabila ukulungikwa mu fyo alemona ifintu. E ico tatufwile ukupapa nga ca kutila limo ilyo twaponenwa na mafya twalatontonkanya nga filya Yobo aletontonkanya. Cinshi cingatwafwa ukulungika ukutontonkanya kwesu ico nga cacitika?
Te Lyonse Twishiba Ifishinka Fyonse
11, 12. (a) Nga twamona kwati tamuli umulinganya muli fimo ifyacitika, cinshi tufwile ukwibukisha? (b) Cinshi bamo bengamwena kwati tamwali umulinganya mu fyacitile umwine we bala mu cilangililo ca kwa Yesu?
11 Ica kubalilapo ico tufwile ukulaibukisha ca kuti te lyonse twishiba ifishinka fyonse. Na kuli Yobo wine e fyo cali. Taishibe ukuti bamalaika ba kwa Lesa balilongene ku muulu uko Satana na o aile no kulanda ifya bufi pali ena. (Yobo 1:6-12, 1:22–2:6) Yobo taishibe ukuti uwaletele amafya pali ena ni Satana. Na kuba, katwishi Yobo nga alishibe na Satana bwino bwino! Ena alemona kwati uwaletele yalya mafya ni Lesa. Ca cine, nga tatwishibe ifishinka fyonse, te kuti twishibe icilengele fimo ukucitika.
12 Ica kumwenako, tontonkanyeni pa cilangililo Yesu alandile pa babomfi balebomba mwi bala lya myangashi. (Belengeni Mateo 20:8-16.) Yesu alondolwele ukuti umwine we bala afoleshe ababomfi indalama shimo shine nangu ca kuti bamo babombele akasuba konse e lyo bambi iawala limo fye. Muletipo shani pa co acitile? Bushe cali fye bwino? Napamo mwaumfwilako uluse balya ababombele akasuba konse ninshi akasuba na kabalika icine cine. Ukulanda fye icishinka aba balingile ukufola ishingi! Nga kukonka ifyo, ninshi umwine we bala kuti amoneka kwati takwete ukutemwa no mulinganya. Ne fyo ayaswike fye ababomfi ilyo bailishenye kuti fyalenga umwine we bala amoneka kwati taba na mulinganya. Nomba bushe twalishiba ifishinka fyonse?
13. Fishinka nshi fimbi ifyo twingatontonkanyapo pa cilangililo Yesu alandile pa babomfi ba mwi bala lya myangashi?
13 Natulande pa fishinka fimbi muli ici cilangililo. Ukwabula no kutwishika umwine we bala alimwene ukuti ababomfi bonse balekabila indalama sha kulishishamo indupwa shabo. Ilyo Yesu ali pano isonde, ababomfi ba mwi bala balebalipila cila bushiku. Indalama balefola cila bushiku, e sho baleliishishamo indupwa shabo. Nomba tontonkanyeni pali balya umwine we bala aingishe incito pa numa kabili ababombele fye iawala limo. Abafola fye indalama isho babombele pe awala limo napamo nga tabakwanishe ukuliisha indupwa shabo; e lyo aba bene bantu bali-ipeeleshe ukubomba kabili balilolelele akasuba konse ukuti babengishe incito. (Mat. 20:1-7) Tabaitemenwe fye ukuti babombe iawala limo. Tapaba icili conse icilanga ukuti tabalefwaya fye ukubomba akasuba konse. Elenganyeni ukuti mulelolela akasuba konse ukuti bamwingishe incito kabili namwishiba ukuti ulupwa lwenu lulelolela ukuti mutwale indalama sha kulilamo pali ubo bushiku. Ukwabula no kutwishika kuti mwatemwa sana nga bamwingisha incito kabili kuti mwapapa nga bamupeela indalama ishingi ica kuti shakumana ukuliishishamo ulupwa lwenu!
14. Cinshi icacindama ico twasambilila ku cilangililo cilanda pe bala lya myangashi?
14 Nomba natubebete ifyacitile umwine we bala. Takwali nangu umo uo apeele indalama ishinono. Alishibe ukuti ababomfi bonse balekabila indalama sha kuliilamo. Nangu ca kutila abalefwaya ukwingila incito bali abengi sana, talebafolesha ishinono, alebapeela shilya shine balingile ukufola pa bushiku bumo. Ababomfi bakwe bonse baile ku mayanda ne ndalama ishalingile ukuliishishamo indupwa shabo. Ifi fishinka fimbi ifyo twalandapo fyatwafwa ukwishiba ukuti mwali umulinganya mu fyo umwine we bala acitile. Na kuba ifyo acitile fyalangile ukuti alikwete ukutemwa no mulinganya. Cinshi twingasambililako? Nga tatwishibe ifishinka fyonse kuti twalamona ubwafya na pashili ubwafya. Kanshi ici cilangililo catulanga bwino bwino ukuti ubulungami bwa kwa Lesa bwalicila pa bulungami bwa bantu pantu bwena tabwashimpwa pa mafunde ya bantu kabili bulacita ifisuma kuli bonse fye.
Limo Tulaluba mu fyo Tumona Ifintu Kabili Tatwishiba Fyonse
15. Cinshi cingalenga twalamona ulufyengo na mu fintu umushili ulufyengo?
15 Ica bubili ico tufwile ukulaibukisha nga twamona kwati muli ulufyengo muli fimo ifyacitika, ca kuti, limo tulaluba mu fyo tumona ifintu kabili tatwishiba fyonse. Ukukanapwililika, impatila, nelyo uko twakulila e filenga twafilwa ukumona ifintu ifyo fifwile ukuba. Cimbi icilenga ni co tatwakwata amaka ya kwiluka ico abantu bacitila ifintu fimo e lyo no kwishiba ifyaba mu mitima yabo. Lelo Yehova na Yesu bena baleshiba ifyo abantu batontonkanya ne fyaba mu mitima yabo.—Amapi. 24:12; Mat. 9:4; Luka 5:22.
16, 17. Ilyo Davidi abembwike na Batisheba, mulandu nshi Yehova tapampamine fye pa kukonka ifyo ifunde lyakwe lyalandile pa bucende?
16 Lekeni tulande pa lyashi lilanda pali filya Davidi abembwike na Batisheba. (2 Sam. 11:2-5) Ukulingana na Mafunde ya kwa Mose, balingile ukwipaiwa. (Lebi 20:10; Amala. 22:22) Nangu ca kuti Yehova alibakandile, tapampamine pa kukonka ifyo ifunde lyakwe lyalandile. Bushe Yehova tali na mulinganya? Bushe asalilepo ukukanakonka amafunde yakwe ayalungama pa kutila acingilile Davidi? E fyo bamo ababelenga Baibolo bamona.
17 Lelo Yehova apeele ili funde lilanda pa bucende ku bapingushi abali abashapwililika, abashalemona mu mitima. Te mulandu no kukanapwililika, ifunde lyalebafwa ukuba no mulinganya mu fyo balepingula. Yehova ena alamona mu mitima. (Ukute. 18:25; 1 Imila. 29:17) Kanshi tatufwile ukwenekela Yehova ukupampamina fye pa kukonka ifunde ilyo abikileko ukuti lileafwa bakapingula abashapwililika. Nga akonka ifunde lya musango uyu, bushe te kuti cibe kwati muntu uufwala amakalashi ya kumwenako ilyo alamona fye bwino? Yehova alishibe ifyali mu mutima wa kwa Davidi na Batisheba kabili alimwene ukuti balilapile icine cine. Ici cine, e calengele ubupingushi bwakwe ukubamo uluse no kutemwa.
Twalilileni Ukufwaya Ubulungami bwa kwa Yehova
18, 19. Cinshi cingalenga ukuti twilapingula Yehova ukulingana ne fyo ifwe tumona ukuti e fyalungama?
18 Kanshi limo nga ca kuti ifyo twabelenga mu Baibolo nelyo ifyacitika mu bumi bwesu fyalenga twamona kwati Yehova taba no mulinganya, twikesha ukupingula Lesa ukulingana ne fyo ifwe tumona ukuti e fyalungama. Tuleibukisha ukuti te lyonse twishiba ifishinka fyonse e lyo limo tulafilwa ukumfwikisha icicitike. Tuleibukisha no kuti “ubukali bwa muntu tabuleta ubulungami bwa kwa Lesa.” (Yako. 1:19, 20) Ukucita ifi, kukalenga imitima yesu ‘ilafulilwa Yehova.’—Amapi. 19:3.
19 Nga filya Yesu alecita, lekeni lyonse tulecita ifilanga ukuti Yehova e walinga ukutweba ifyalungama ne fisuma. (Marko 10:17, 18) Natule-esha na maka ‘ukwishiba bwino bwino’ ifyo Lesa amona ukuti fyalilungama (Rom. 10:2; 2 Tim. 3:7) Nga tulekonka ifyo Yehova amona ukuti fyalilungama no kulacita ifyo afwaya ninshi tulelanga ukuti tulafwaya “ubulungami bwakwe” intanshi.—Mat. 6:33.
[Futunoti]
a Ukulingana ne fyalandile uwasambilila umo, ishiwi babomfeshe mu lulimi balembelemo Baibolo pa kubala ilyapilibulwa ati “ukwimika” kuti lyapilibula no kuti ‘ukuikuulila ica kukwibukishishako.’ Kanshi cali kwati abaYuda baleikuulila ica kubebukishishako pa kuti cilebaletela ilumbo ukucila ukuletela Lesa.
Bushe Muleibukisha?
• Mulandu nshi cacindamina ukufwaya ubulungami bwa kwa Yehova?
• Finshi fibili ifyo tushilingile ukucita?
• Kuti twalanga shani ukuti tulafwaya ubulungami bwa kwa Lesa intanshi?
[Icikope pe bula 9]
Cinshi tusambilila ku cilangililo Yesu alandile pa baume babili abalepepa pe tempele?
[Icikope pe bula 10]
Bushe mwali umulinganya muli filya umwine we bala afoleshe ababombele iawala limo na babombele akasuba konse indalama shimo shine?