Bushe Ifya Mweo Fyaishilebako Shani?

Lesa e “ntulo ya mweo.” (Amalumbo 36:9) Bushe mwalisumina ukuti Lesa e ntulo ya mweo? Abantu bamo batila ifya mweo fyaishilebako fye ifine. Nga ca kuti ici cishinka ninshi tapali uwatubumbile, kabili ninshi tapaba ico twabela pano calo. Lelo nga ca kuti Yehova Lesa e wabumbile ifya mweo, ninshi kwaliba ico afibumbiile.a Moneni ifyo Baibo ilanda ukuti e fyo cali pa kuti ifya mweo fibeko no mulandu twingasuminina ukuti ifyo ilanda fya cine.

1. Bushe isonde ne ntanda fyaishilebako shani?

Baibo itila: “Pa kutendeka Lesa abumbile umuulu ne sonde.” (Ukutendeka 1:1) Abasambilila ifya sayansi abengi balisumina ukuti umuulu ne sonde fyalikwata apo fyatendekele. Bushe Lesa abumbile shani umuulu ne sonde? Abomfeshe amaka yakwe ayo abomfya pa kucita ifintu, e kutila umupashi wakwe uwa mushilo, ilyo alebumba ifintu fyonse ifyaba mu muulu na pe sonde, ukubikako fye ne fipinda bushiku, intanda, e lyo na maplaneti.—Ukutendeka 1:2.

2. Cinshi Lesa abumbiile isonde?

Yehova ‘tapangiile isonde apa fye, lelo alipangiile ukuti lileikalwamo.’ (Esaya 45:18) Apangile isonde mu nshila iisuma pa kuti tuleikalamo, kabili alibikilemo fyonse ifyo tukabila pa kuti tuleikala umuyayaya. (Belengeni Esaya 40:28; 42:5.) Basayantisti balanda ukuti isonde lyali-ibela icine cine kabili lyalipusanako ku maplaneti yambi. Isonde e planeti fye iyakwata ifyo abantunse bakabila pa kuti babe no mweo.

3. Cinshi calenga ukuti fwe bantu tupusaneko ne nama?

Ilyo Yehova apangile isonde alibikilemo ifya mweo. Abalilepo ukubikamo ifimenwa, e lyo ne nama. Lyena, “Lesa abumbile umuntu mu cipasho cakwe.” (Belengeni Ukutendeka 1:27.) Cinshi calenga ukuti fwe bantu tupusaneko ne nama? Apo twabumbilwe mu cipasho ca kwa Lesa, kuti twalanga imibele iyo Lesa aba nayo pamo nga ukutemwa e lyo no mulinganya. Na kabili atubumbile mu nshila ya kuti tulesambilila indimi, tulekumbwa ifintu ifisuma, no kulaipakisha inyimbo. Kabili ukupusanako ne nama iili yonse, ifwe kuti twapepa Kabumba wesu.

SAMBILILENI NA FIMBI

Sambilileni pa fishinka ifilanga ukuti kwali uwabumbile ifya mweo, e lyo na pa fingalenga twasumina ukuti ifyo Baibo ilanda ukuti e fyo cali pa kuti ifya mweo fibeko fya cine. Kabili moneni ifyo imibele abantunse bakwata itusambilisha pali Lesa.

4. Kwali uwabumbile ifya mweo

Abantu balabalumbanya nga bapanga ifintu ifyo bapashanya ku fyabumbwa ifyabako kale. Nomba nani tulingile ukutasha pa fyabumbwa ifyo abapanga ifintu bapashanyako? Tambeni VIDIO, lyena lanshanyeni icipusho cakonkapo.

VIDIO: Ukusumina Muli Lesa (2:43)

• Finshi fimo ifyo abantunse bapanga ifyo bapashanya ku fyabumbwa kale?

Ing’anda yonse muntu akuula. Nomba nani uwabumbile ifintu fyonse ifyabako? Belengeni AbaHebere 3:4, lyena lanshanyeni aya mepusho:

• Finshi fimo pa fyo Lesa abumba ifyo mwatemwa sana?

• Bushe caliba fye bwino ukusumina ukuti kwali uwabumbile umuulu ne sonde na fyonse ifyabamo? Mulandu nshi mwa-asukile fyo?

Bushe mwalishiba ici cishinka?

Kuti mwasanga ifipande na mavidio ifilanda pa bubumbo mu cipande citila “Ifilanga Ukuti Kwaliba Kabumba” ne citila “Ifyo Balanda pa fyo Ifya Mweo Fyaishilebako,” ifyaba pa jw.org.

“Ca cine ing’anda yonse muntu akuula, lelo uwabumbile ifintu fyonse ni Lesa.”

5. Ifyo Baibo ilanda pa bubumbo fya cine

VIDIO: Bushe Kwali Uwabumbile Umuulu ne Sonde?—Iyo Baipifya (3:51)

• Bushe Baibo isambilisha ukuti isonde ne fya mweo fyonse ifyabamo fyabumbilwe mu nshiku 6 isha ma-awala 24?

• Bushe mulemona ukuti ifyo Baibo ilanda pa bubumbo fya cine kabili kuti twaficetekela? Cinshi mwa-asukile fyo?

Belengeni Ukutendeka 1:1, lyena lanshanyeni ici cipusho:

• Abasambilila ifya sayansi batila umuulu ne sonde fyalikwata apo fyatendekele. Bushe ifi balanda fyapalana shani ne fyo twabelenga mu Baibo?

Abantu bamo batontonkanya ukuti nalimo Lesa apangile fye ulusandesande lumo, e lyo lwasangukila mu fya mweo ifyalekanalekana. Belengeni Ukutendeka 1:21, 25, 27, lyena lanshanyeni aya mepusho:

• Bushe Baibo isambilisha ukuti Lesa apangile fye ulusandesande lumo e lyo lwatendeka ukulasangukila mwi sabi, mu nama, e lyo na mu bantu? Nelyo bushe apangile ifya mweo fyonse mu “misango” yafiko?

6. Lesa abumbile abantu mu nshila iyaibela

Yehova e wabumbile abantunse ne nama, lelo kwaliba ifyalenga ukuti abantunse bapusaneko ku nama. Belengeni Ukutendeka 1:26, lyena lanshanyeni ici cipusho:

• Apo twabumbwa mu cipasho ca kwa Lesa, bushe ifi tulanga ukutemwa e lyo no luse filanga ukuti Lesa aba shani?

IFYO MUSAMBILILE

Yehova e wabumbile umuulu ne sonde ne fya mweo fyonse ifyabamo.

Ukupitulukamo

• Bushe Baibo isambilisha ukuti cali shani pa kuti umuulu ne sonde fibeko?

• Bushe Lesa apangile fye ulusandesande lumo e lyo lwasangukila mu fya mweo ifyalekanalekana, nelyo afibumbile fye?

• Bushe abantu bapusanako shani ku nama?

ISHIBILENIPO NA FIMBI

Moneni ifyabumbwa fimo ifilanga ukuti kwaliba Kabumba.

“Finshi Tusambilila ku Bubumbo?” (Loleni!, September 2006)

Moneni ifyo umufyashi umwaume engalondolwela umwana wakwe umwaume umunono ifyo Baibo yalanda pa bubumbo.

“Yehova . . . E Wabumbile Ifintu Fyonse” (2:37)

Moneni nga ca kuti icisambilisho ca kuti ifintu fyasangwike fye cilomfwana ne fyo Baibo ilanda.

“Bushe Lesa E Walengele Ifya Mweo Fitendeke Ukusanguka?” (Icipande ca pa jw.org)

Moneni nga ca kuti amafupa ya kale sana ne fyo basayantisiti basanga filanga ukuti kwali uwabumbile ifya mweo nelyo nga ca kuti fyaishilebako fye ifine.

The Origin of Life—Five Questions Worth Asking (broshuwa)