Bushe Mulatasha pa fyo Yehova Amubikako Amano?
“Amenso ya kwa Yehova yali mu ncende shonse,yalamona ababi na basuma.”—AMAPI. 15:3.
1, 2. Bupusano nshi bwaba pa makamera, e lyo na filya Baibolo itila amenso ya kwa Yehova yaba mu ncende shonse?
MUNO nshiku, mu fyalo ifingi balebomfya sana amakamera ayakopa ifyo abantu bale-ensha imyotoka pa musebo, e lyo na masanso yonse ayacitika. Nga ca kutila namutekenya apunka umuntu e lyo abutuka, pa kuti bakapokola beshibe uwacimupunka, balamona ifyo amakamera yakopele. Ifi babomfya amakamera mu ncende ishingi, te kuti umuntu abutuke nga apanga umulandu.
2 Ifi abantu babomfya amakamera kuti calenga twatontonkanya pali filya Baibolo yalanda pali Shifwe Yehova uwatutemwa ukuti, amenso yakwe “yali mu ncende shonse.” (Amapi. 15:3) Bushe ici cilepilibula ukuti lyonse fye afwaya fye ukumona ifilubo muli ifwe pa kuti atukande? (Yer. 16:17; Heb. 4:13) Awe nakalya! Ico amenso ya kwa Yehova yabela pali ifwe ni co alitemwa umuntu umo na umo kabili afwaya ukuti tuleba ne nsansa.—1 Pet. 3:12.
3. Ni nshila nshi shisano isho twalasambililapo umo Lesa alangila ukuti alitutemwa?
3 Finshi fingalenga twashininkisha ukuti ico Lesa alolesesha pali ifwe ni co alitutemwa? Twalasambilila pa nshila shisano umo alangila ukuti alitutemwa. (1) Alatusoka nga tuli ne mibele yabipa, (2) alatulungika nga twalufyanya, (3) alatutungulula ukubomfya Icebo cakwe, (4) alatwafwa nga twaba na mafya, na (5) alatulambula nga amona ukuti tulecita ifisuma.
LESA ALATUSOKA
4. Mulandu nshi Yehova asokeele Kaini ukuti ulubembu ‘lwalimubelamine pa mwinshi’?
4 Natulande pa fyo Lesa atusoka nga amona ukuti twatendeka ukuba ne mibele yabipa. (1 Imila. 28:9) Moneni ifyo acitile kuli Kaini ‘uwakalipe nga nshi’ pa mulandu wa kuti Lesa tamusekelele. (Belengeni Ukutendeka 4:3-7.) Yehova aebele Kaini ukuti atampe ‘ukucita icisuma.’ Yehova amusokele ukuti nga tacitile icisuma, ulubembu ‘lwalimubelamine pa mwinshi.’ Lesa amwipwishe ati: “Bushe walalucimfya?” Lesa alefwaya ukuti Kaini acitepo cimo pa kuti na o ‘amusekelele.’ Ne ci cali no kulenga bucibusa bwakwe na Lesa ukutwalilila.
5. Bushe Yehova atusoka shani pa mibele yabipa iyo nalimo twingakwata?
5 E fyo caba na muno nshiku. Yehova alamona mu mitima yesu; te kuti tumufise ifyo tuleumfwa ne fyo tulefwaya ukucita. Shifwe uwaba no kutemwa afwaya ukuti tulecita ifyalungama; lelo tatupatikisha ukwaluka. Ukubomfya Icebo cakwe Baibolo, alatusoka nga twatendeka ukucita ifyabipa. Bushe abomfya shani Icebo cakwe? Nga tulebelenga Baibolo cila bushiku, ilingi tulasangamo amashiwi ayatwafwa ukuleka ukucita ifyabipa. E lyo impapulo shesu nalimo kuti shalanda pa bwafya twakwata no kutwafwa ukwishiba ifyo twingacitapo. Kabili mu kulongana tulapokelela ukufunda uko tukabila pa nshita yalinga!
6, 7. (a) Mulandu nshi twingalandila ukuti ifyebo balembela abantu abengi filanga ukuti Lesa alamusakamana? (b) Finshi mufwile ukucita pa kuti munonkelemo mu fyo Yehova amusoka?
6 Ifi Yehova atusoka mu nshila shalekanalekana bushininkisho bwa kutila alitutemwa, kabili alitubikako amano. Ca cine ukuti Baibolo yalembelwe kale sana, e lyo impapulo isho icilonganino ca kwa Lesa cilemba sha bantu abengi, no kufunda uko batufunda pa kulongana na ko kwa bantu fye bonse. Lelo Yehova afwaya ukuti mumfwe ifyo alemusoka mu Cebo cakwe pa kuti mwaluke no kutendeka ukucita icalungama. Kanshi ico Yehova acitila ifi, mulandu wa kuti alimutemwa.
7 Pa kuti tunonkelemo mu fyo Lesa atusoka, intanshi tufwile ukwishiba ukuti Lesa alitubikako amano. Lyena tufwile ukucita ifyo Icebo cakwe cilanda, no kwesha na maka ukucimfya amatontonkanyo yabipa. (Belengeni Esaya 55:6, 7.) Nga tuleumfwila ifyo Lesa aletufunda, tatwakulacita ifingalenga twaumfwa ububi. Inga ca kuti twacita ifyabipa, bushe Shifwe Yehova uwatutemwa kuti atwafwa shani?
SHIFWE UWATUTEMWA ALATULUNGIKA
8, 9. Bushe ukufunda uko Yehova atupeela ukupitila mu babomfi bakwe kulanga shani ukuti alitutemwa? Landeni icacitike.
8 Yehova nga atulungika, e lyo nalimo twingamona ukuti alitubikako amano. (Belengeni AbaHebere 12:5, 6.) Kwena tatumfwa bwino nga batufunda nelyo ukutusalapula. (Heb. 12:11) Baleni tontonkanyeni pa fyo uuletufunda acita ilyo talatufunda. Afwile ukwishiba ifyo tulecita ifingalenga twaleka ukuba ifibusa fya kwa Yehova Lesa, afwile ukubika amano ku fyo tuleumfwa, kabili afwile ukuitemenwa ukubomfya inshita yakwe pa kuti atwafwe ukulungika amatontonkanyo yesu ukubomfya Baibolo pa kuti tulecita ifyo Lesa afwaya. Ifi fine, e fyo na Yehova uutusalapula atubikako amano.
9 Natulande pa fyo umuntu uuletufunda engalanga ukuti alitubikako amano nga filya Lesa aba. Munyinefwe umo ilyo ashilaba Nte aletamba ifye shiku lyonse, lelo pa numa alilekele. Nomba inshita shimo aletontonkanyapo. Ilyo ashitile foni iipya, alitendeke na kabili ukutamba ifye shiku. (Yako. 1:14, 15) Alebomfya foni ukutamba ifye shiku pa ma adresi ya pa Intaneti. Bushiku bumo ilyo baleshimikila ukubomfya foni, ayashimishe foni yakwe kuli eluda bali nankwe pa kuti amonemo ama adresi yamo. Ilyo eluda atendeke ukubomfya foni ya kwa uyu munyinefwe amwene fye ama adresi ayo batambishapo ifye shiku yaisapo. Ici calengele ukuti eluda bwangu bwangu afwe uyu munyinefwe. Uyu munyinefwe alikutiike ku fyo bamufundile, kabili mu kupita kwa nshita alilekelele ukutamba ifye shiku. Ala tulatasha nga nshi kuli Shifwe wa mu muulu uumona ne membu tucita mu bumfisolo, no kutulungika ilyo tushilakunkuma!
MU KUKONKA IFYO BAIBOLO ITUFUNDA MULAFUMA IFISUMA
10, 11. (a) Bushe Lesa kuti atutungulula shani? (b) Landeni ifyo ulupwa lumo lwanonkelemo mu kukonka ubutungulushi bwa kwa Yehova.
10 Uwaimbile amalumbo aimbiile Yehova ukuti: “Ku mano ayo mwampanda e ko mukantungulwila.” (Amalu. 73:24) Nga tulefwaya ukupingula pa cintu cimo, tufwile ‘ukwishiba’ ifyo Yehova amona ifyo fintu ukupitila mu kubelenga Icebo cakwe. Ukucita ifyo Baibolo ilanda takukosha fye bucibusa bwesu na Lesa, lelo limo kulatwafwa no kwishiba ifyo twingasakamana indupwa shesu mu fyo shikabila.—Amapi. 3:6.
11 Kuti twashininkisha ukuti Yehova alatutungulula nga twamona ifyo ayafwa bamo. Natulande pa lupwa lumo ulwalesonkela ifarmu mu citungu ca mpili ica Masbate ku Philippines. Munyinefwe no mwina mwakwe bali ni bapainiya kabili balikwete ulupwa ulukalamba. Bushiku bumo calibapapwishe ilyo umwine we farmu abebele ukuti bafumepo pe farmu lyakwe. Mulandu nshi abatamfishe? Balibabepeshe ukuti tabali na cishinka mu fyo balecita. Nangu ca kuti munyinefwe taishibe uko alakuukila no lupwa lwakwe, atile: “Yehova alatupekanishisha. Lyonse alatupeela ifyo tukabila, nangu ifintu fyafye shani.” Na cine ifi fine e fyo Yehova acitile. Ilyo papitile fye inshiku ishinono, abene be farmu baebele ulu lupwa ukuti tababatamfye. Cinshi calengele? Abene be farmu balimwene ukuti nangu ca kuti ulu lupwa balilubepeshe ubufi, pa mulandu wa kuti balishiba ifyo Baibolo ilanda balitwalilile fye ukuba aba mutende no mucinshi. Pa mulandu wa mibele yabo, umwine we farmu abebele ukuti bekafumapo kabili alibalundileko ne mpanga ya kulimamo. (Belengeni 1 Petro 2:12.) Twamona ukuti Yehova alatutungulula ukubomfya Icebo cakwe pa kuti tushipikishe amafya.
CIBUSA WESU UUTWAFWA UKUSHIPIKISHA AMESHO
12, 13. Ni lilali nalimo bamo bengamona kwati Lesa tabikako amano ku macushi yabo?
12 Inshita shimo, tulafilwa ukupwisha ubwafya tukwete. Nalimo kuti twalilwalilila, balupwa lwesu balatukaanya nelyo balatucusha. E lyo ubwafya ubwayafya ukushipikisha, bwa kupusana no wa bwananyina mu cilonganino.
13 Ku ca kumwenako, nalimo kuti mwaumfwa ububi pa fyo bamo bengalanda. Kuti mwasosa no kuti, ‘Ifi tafifwile ukucitika mu cilonganino ca kwa Lesa!’ Ilyo mwamona ukuti munyinefwe uwalandile amashiwi aya mukalifye nabamupeela imilimo iisuma mu cilonganino kabili abantu bambi balamushimika icisuma kuti mwapapa amuti, ‘Nga cinshi bengamupeelela imilimo? Bushe Yehova tamona ifyo uyu acita? Bushe tapali ifyo akacitapo?’—Amalu. 13:1, 2; Haba. 1:2, 3.
14. Cinshi nalimo icingalenga ukuti Lesa e citapo icili conse pa mafya yamo ayo tukwata na bamunyinefwe?
14 Kulaba nalimo icilenga ukuti Yehova e citapo icili conse. Ku ca kumwenako, imwe kuti mwamona kwati muntu umbi e walufyenye, lelo Lesa e na ninshi aishiba ukuti ni mwe mwalufyenye. Amashiwi ayo mwalemona ukuti tayaweme, nalimo kwali kufunda ukusuma fye uko mwalekabila pali iyo nshita uko mwalingile ukutontonkanyapo. Mu lyashi ilyo munyinefwe Karl Klein alembele ilyafumine mu cipande citila ubumi bwabo, alandile pa cacitike ilyo munyinefwe J. F. Rutherford amukalipile. Ilyo papitileko inshita ukutula apo bamukalipilile, munyinefwe Rutherford aposeshe munyinefwe Klein ne nsansa ati, “Ba Karl muli shani?” Lelo ba Klein bena apo balifulilwe pa fyo babakalipile, bayaswike fye ne shiwi lya pa nshi. Ilyo ba Rutherford bailwike ukuti ba Klein balifulilwe, balibasokele ukukanapeela Satana Kaseebanya apa kwikala. Ilyo Ba Klein baishileba mwi Bumba Litungulula batile: “Nga tule-enda ne cikonko ku mukoshi pa fyo munyinefwe acitile maka maka nga atufundile pa fintu ifyo tushilecitamo bwino, ninshi Satana Kaseebanya kuti akwata apa kwingilila.”a
15. Finshi tufwile ukwibukisha ilyo tulelolela ukuti Yehova atwafwe ilyo tuli na mafya?
15 Na lyo line, nalimo kuti twafilwa ukutekanya nga ca kuti amafya tukwete tayalepwa. Nomba kuti twashipikisha shani? Elenganyeni ukuti mule-ensha motoka mu musebo umuli imyotoka ishingi ica kuti shile-enda fye panono. Tamwishibe nelyo shalaceepako pa musebo. Nga mwafulwa bwangu, mwafuma mu musebo mwaciba, mwabomfya umusebo umbi nalimo kuti mwaluba ica kuti mwakokola no kufika uko muleya ukucila ne fyo mwaciba no kukokola amulolela mu musebo mwaciba. E fyo caba na kuli ifwe, nga twakonka ifyo Icebo ca kwa Lesa cilanda, Yehova akatwafwa ukushipikisha.
16. Mulandu nshi na umbi uo Yehova nalimo ashingafumishapo amesho twingakwata?
16 Yehova limo kuti asuminisha ukuti tupite mu mesho yamo ukwabula ukutwafwa pantu ninshi aletusambilisha. (Belengeni 1 Petro 5:6-10.) Lelo Lesa te ulenga amesho. (Yako. 1:13) Uulenga amesho ayengi “mulwani wenu, Satana Kaseebanya.” Lelo Lesa kuti abomfya amafya ayo tukwete pa kutwafwa ukuti tube abakosa mu fya kwa Lesa. Alamona ifyo tucula, kabili apo ‘alatusakamana,’ akasuminisha fye ukuti tucule pa “nshita iinono.” Bushe mulatasha pa fyo Yehova amubikako amano no kucetekela ukuti ilyo muli na mafya akafwaya na pa kuti mukafumine?—2 Kor. 4:7-9.
ICILAMBU ICO YEHOVA AKAMUPEELA
17. Finshi Yehova abebeta, kabili mulandu nshi?
17 Ica kulekelesha ca kutila Lesa alabebeta imitima yesu pa kuti amone nga ca kuti twalimutemwa sana. Yehova aebele kasesema Hanani ukweba Imfumu Asa ati: “Amenso ya kwa Yehova, yalamona mu calo conse pa kuti alange amaka yakwe aya kwafwa ababa ne mitima ya cishinka kuli ena.” (2 Imila. 16:9) Lesa alimwene ukuti Asa tali no mutima wa cishinka, lelo imwe ‘akamulanga amaka yakwe’ nga mwatwalilila ukucita icalungama.
18. Ilyo twamona ukuti tapali abaletasha ifyo tulecita, mulandu nshi tulingile ukutontonkanishisha pali Yehova? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)
18 Lesa afwaya ukuti ‘tulefwaya ubusuma,’ ‘tutemwe ubusuma,’ kabili ‘tulecita ne fisuma’ pa kuti ‘atupaale.’ (Amose 5:14, 15; 1 Pet. 3:11, 12) Yehova alamona abalungama kabili alabapaala. (Amalu. 34:15) Tontonkanyeni pali Shifra na Pua banacimbusa abaHebere. Ilyo abena Israele bali mu busha mu Egupti, aba banakashi baletiina sana Lesa ukucila ifyo baletiina Farao uwabebele ukulaipaya abana abaume abaHebere ilyo bafyalwa fye. Pa mulandu wa kuti bakampingu wabo balisambilishiwe bwino balikeene ukucita ifyo Farao abebele. Pa numa, Lesa apaalile Shifra na Pua ica kuti baishilekwata na bana. (Ukufu. 1:15-17, 20, 21) Yehova alemona ifisuma ifyo balecita. Inshita shimo na ifwe kuti twamona kwati tapali ababika amano ku fisuma ifyo tulecita. Lelo Yehova alibikako amano. Alamona ifisuma fyonse ifyo tucita, kabili akatulambula.—Mat. 6:4, 6; 1 Tim. 5:25; Heb. 6:10.
19. Bushe nkashi umo ailwike shani ukuti Yehova alemona ifisuma ifyo alecita?
19 Inshita shimo kuti twaumfwa kwati Lesa tamona ifyo tubombesha mu mulimo wa kushimikila, lelo te fyo caba. Nkashi umo umwina Hungary uwikala ku Austria aishileishiba ukuti Lesa alemona ifyo alebombesha. Apo ali mwina Hungary, balimupeele adresi ya muntu uuwalelanda iciHungarian pa kuti akaye mushimikila. Bwangu bwangu alile no kusanga apo aleikala, lelo tapali umuntu pa ng’anda. Alileko imiku iingi lelo talemusanga pa ng’anda. Limo alemona ukuti nangu takwali abaleasuka, mu ng’anda mwaleba umuntu. Alesha impapulo, amakalata, adresi yakwe, e lyo na fimbipo. Pa numa ya mwaka umo ne myeshi 6 ukutula apo atendekele ukuya pali ilya ng’anda, mu ng’anda mwafumine umwanakashi uwa muposeshe ne nsansa kabili amwebele ati: “Kalibu mukwai. Ndabelenga fyonse ifyo mundetela kabili ndafwaya ukulanshanya na imwe.” Uyu mwanakashi alebomfya umuti wa kansa uwalengele ukuti elafumina panse. Alitendeke ukusambilila Baibolo. Ca cine, Lesa alipaalile uyu nkashi pa fyo abombeshe!
20. Bushe mumfwa shani ifi amenso ya kwa Yehova yaba pali imwe?
20 Yehova alamona fyonse ifyo mucita kabili akamulambula. Nga mwaishiba ukuti Lesa alamumona, mwilatontonkanya ukuti ico afwaya ukumona muli imwe filubo. E ico twalilileni ukulapalama kuli Lesa uumusakamana!
a Ilyashi pali munyinefwe Klein lyaba mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa mu cingeleshi ulwa October 1, 1984.