Bushe Mulatesekesha Ukuteyanya kwa kwa Yehova?
“E fyo Yehova asosa: Umuulu e cipuna candi ca bufumu, ne calo e cipuna ca makasa yandi.”—ESAYA 66:1.
1, 2. (a) Finshi mwingapeela ngo bushininkisho ubumoneka ubwa kuti ukuteyanya kwa kwa Yehova e ko kwaba? (b) Yehova ekala kwi?
BUSHE mwalisumino kuti Yehova alikwato kuteyanya? Nga mwalisumina, mulandu nshi mwasuminina? Napamo kuti mwayasuka mwatila: ‘Kabili twalikwate Ng’anda ya Bufumu. Twalikwate cilonganino cateyanishiwa bwino umwaba ne bumba lya baeluda. Twalikwata kangalila wa muputule uwasontwa uututandalila lyonse. Tulasangwa ku kulongana kukalamba na mabungano ifiteyanishiwa bwino. Twalikwata ne ofesi lya musambo ilya Watch Tower Society mu calo cesu. Ukwabulo kutwishika, ifi fyonse e lyo na fimbi fileshinina fye ukuti Yehova alikwato kuteyanya ukubomba.’
2 Ifintu fya musango yo e fishininkisho kuti pali ukuteyanya. Lelo nga ca kuti ifyo tumona no kutesekesha fyaba fye fintu fya pano isonde, ninshi tatutesekesha ukuteyanya kwa kwa Yehova konse. Yehova aebele Esaya ukuti icalo caba fye cipuna ca makasa Yakwe, lelo imyulu e cipuna Cakwe ica bufumu. (Esaya 66:1) Bushe ni ku “muulu” nshi Yehova aalelosha? Bushe ni ku lwelele lwatushinguluka? Bushe ni ku lwelele lwa ku nse ya calo? Nelyo ku musango umbi uwa bumi? Esaya alanda ulwa “bwikalo bwa mushilo ubwalumbuka,” ubwa kwa Yehova na kemba wa malumbo alondolola iyi myulu ngo “bwikalo bwakwe ubwapampamikwa.” Kanshi, “umuulu” uwaba pali Esaya 66:1 ulosha ku bwikashi bushimoneka ubwa mipashi umo Yehova akwata icifulo capulamo, nelyo icasumbukisha.—Esaya 63:15; Ilumbo 33:13, 14.
3. Ni shani fintu twingansha ukutwishika?
3 E ico, nga mu cine cine tulefwaya ukumfwikisha no kutesekesha ukuteyanya kwa kwa Yehova, ni ku muulu e kufwile ukufuma ukwaafwa kwesu. Apo pene e paba ubwafya kuli bamo. Apantu ukuteyanya kwa kwa Yehova takumoneka, kuti twaishiba shani mu cine cine ukuti e ko kwaba? Bamo kuti pambi bakutumana fye no kulatwishika, abati, ‘Kuti twashininkisha shani?’ Cisuma, ni shani fintu icitetekelo cingansha ukutwishika? Ifintu fibili ifingaafwa sana lisambililo lya mukoosha ilya Cebo ca kwa Lesa ilya pa lwenu e lyo no kusangwa lyonse ku kulongana kwa Bwina Kristu no kulandapo. E lintu twingamona ukuti ukutwishika kwalafumapo. Kwalibako ababomfi bambi aba kwa Lesa abaaletwishika. Natulangulukepo umubomfi wa kwa Elisha lintu Israele aasanshilwe ku mfumu ya ku Aramu.—Linganyeniko Yohane 20:24-29; Yakobo 1:5-8.
Uwamwene Imilalo ya ku Muulu
4, 5. (a) Umubomfi wa kwa Elisha akwete bwafya nshi? (b) Yehova ayankwileko shani kwi pepo lya kwa Elisha?
4 Imfumu ya ku Aramu yatumine umulalo ukata ku Dotani ubushiku ku kuyaikata Elisha. Lintu umubomfi wa kwa Elisha acelele ulucelo no kufumina pa nse, nakalimo pa kuti apupweko umwela pa mutenge wabatama uwa ng’anda yabo iya mu Middle East, cintu amwene, mwandi calimutulumwishe! Umulalo wa bena Aramu ushaikulila na bakafwalo na maceleta ya bulwi naushinge tauni, ukulolela ukwikata kasesema wa kwa Lesa. Uyu mubomfi apundile kuli Elisha ati: “Iye, mwe shikulu! tulecita shani?” Cimoneko kuti Elisha ayaswike mu mutima nteka kabili mu kuba no kushininwa, ati: “Witiina; pantu abali kuli ifwe bengi ukucisha abali kuli bene.” Uyu mubomfi afwile aletwishika ati, ‘Nga bali kwi? Nshilebamona!’ Limo limo ubo bwine kuti pambi na ifwe e bwafya twakwatako—ubwa kufilwo kumona ku menso ya kwiluka, nelyo ukukutuluka, ukuti kwaliba imilalo ya ku muulu.—2 Ishamfumu 6:8-16; Abena Efese 1:18.
5 Elisha apepele ukuti amenso ya mubomfi wakwe yesuke. Cinshi cakonkelepo? “Awe Yehova ashibwile amenso ya mulumendo; na o alimwene, kabili, moneni, ulupili nalwisulamo bakafwalo na maceleta ifya mulilo ukushinguluka Elisha.” (2 Ishamfumu 6:17) Ee, alimwene imilalo ya ku muulu, imilalo ya bumalaika ninshi balelolela ukucingilila umubomfi wa kwa Lesa. E lyo aumfwikishe umulandu Elisha aicetekeleele muli ilya nshila.
6. Ni shani fintu twingeluka ifyo ukuteyanya kwa kwa Yehova ukwa ku muulu kwaba?
6 Bushe limo limo cilatwaafya ukwiluka nga fintu cayafishe ku mubomfi wa kwa Elisha? Bushe tukongamina ku kusakamikwa fye pa fintu fya ku mubili mu mibele ya kututiinya nelyo iyo bapangilo kupumfyanyo mulimo wa Bwina Kristu mu fyalo fimo? Nga ni fyo, bushe kuti twasubila icimonwa caibela ku kutushilimuna? Iyo, pantu ifwe twalikwate cintu cimo cintu umubomfi wa kwa Elisha ashakweteko—takwete Baibolo, ibuuku lyakumanina ilyabamo ifimonwa ifingi, ilingatulengo kwiluka ifyo ukuteyanya kwa mu muulu kwaba. Ico Cebo capuutwamo na kabili cipeela ifishinte fya kutungulula ifingalungika inshila tutontonkanishishamo ne nshila twikalilamo. Nangu cibe fyo, tufwile ukubombesha ukufwailisha umucetekanya no kulundulula ukutesekesha fintu Yehova aateyanya. Kabili kuti twacita fye fyo ukupitila mwi sambililo lya pa lwesu, pamo ne pepo no kwetetula.—Abena Roma 12:12; Abena Filipi 4:6; 2 Timote 3:15-17.
Ukusambilila pa Kuti Twiluke
7. (a) Bwafya nshi bamo bengakwata ne sambililo lya pa lwabo ilya Baibolo? (b) Mulandu nshi isambililo lya pa lwesu lyawamina ukubombesha?
7 Ku bengi isambililo lya pa lwabo kwena talileto buseko, pamo nga kuli abo abashatemenwe ukusoma pa sukulu nelyo abashakwete ishuko lya kuibimba muli lyene. Nangu cibe fyo, nga tulefwaya ukwiluka no kutesekesha ukuteyanya kwa kwa Yehova na menso yesu aya kumfwikisha, tufwile ukulundulula ukufwaisha ukusambilila. Bushe nga tapali ukupekanya kuti mwaipakisha ica kulya canunkila? Nga fintu kepika walamuka nelyo uupekanye fya kulya onse engamweba, kulabako incito iine ine pa kupekanya ica kulya canunkila. Lelo, pa kucilya kuti casenda amaminiti 30 nelyo ayanono fye. Lubali lumbi, ubunonshi bufuma mwi sambililo lya pa lwesu bwena bulabelelela. Isambililo lya pa lwesu kuti lyasanguke cibelesho cintu twingalaipakisha lintu twamona fintu tulelunduluka. Umutumwa Paulo alilungike pa kusoso kuti tufwile ukuimona fwe bene ne sambilisho lyesu no kutwalilila ukubikisho mutima ku kubelenga kwa pa cintubwingi. Ukubombesha kwashikatala kulafwaikwa, lelo ubunonshi bukafumamo bukaba bwa muyayaya.—1 Timote 4:13-16.
8. Amapinda yatubulula ukuba ne mibele nshi iya mutima?
8 Umuntu wa mano uwa pa kale atile: “We mwana wandi, nga wapokelele fyebo fyandi, na mafunde yandi wabika, ku kupeepeko kutwi kobe ku mano, no kwalwilo mutima obe ku mucetekanya; nga walilila ku kwiluka, wasanswile shiwi lyobe ku mucetekanya, nga wafisokota nga silfere, no kufifwimfwinta nge fyuma ifyashikama; e lyo uleiluka akatiina ka kuli Yehova, no kwishiba Lesa ukakusanga.”—Amapinda 2:1-5.
9. (a) Ni shani fintu umutengo wa golde wingalinganishiwa ku “kwishiba Lesa”? (b) Fibombelo nshi tukabila pa kusanga ukwishiba kwalungika?
9 Bushe mwamona uwashingamwa ukubombelapo? Amashiwi yalebwekeshiwapo ya kuti ‘nga wa.’ Kabili moneni inumbwilo ya kuti, ‘nga wafifwimfwinta nge fyuma ifyashikama.’ Tontonkanyeni pa babomfi ba mu mikoti abo baimba silfere pa myanda ya myake ingi mu Bolivia, mu Mexico, mu South Africa, na mu fyalo fimbi. Balibombeshe, ukubomfya ifiimbo na bafosholo, ukushula amabwe umwaba ulo lubwe lwaumo mutengo. Balishibe nga nshi umutengo wa golde ica kuti mu mukoti umo mu California, U.S.A., baimbile bakilomita 591 ubutali bwa nshila shapita pa nshi, apaba mupepi na kilomita umo na hafu ukuya pa nshi—ukufwaya fye ukusanga golde. Lelo bushe kuti mwalya golde? Bushe kuti mwamunwa? Bushe kuti amusungilila abomi mu ciswebebe nga mulepano kufwa ku cilaka? Iyo, umutengo wa uko wa cimbepa kabili uba fye wa muntu ukuipingwila, uwalukaaluka umo shacela nga fintu cimoneka mu mitengo ifyalo fyalekanalekana fishitishishapo. Nangu ni fyo, pali golde abantu balifwilapo. Nomba, kubombesha kwa musango nshi kwingafwaikwa pa kusanga golde wa ku mupashi, “ukwishiba Lesa”? Celenganyeni, ukwishiba Shikulu Mulopwe wa mu kubumbwa konse, ukuteyanya kwakwe, ne mifwaile yakwe! Pali ici, kuti twabomfya ifiimbo fyesu na bafosholo ifya ku mupashi. Ifyo fyaba ni mpapulo shashimpwa pali Baibolo ishitwaafwo kwimba mu Cebo ca kwa Yehova no kwiluka umo calola.—Yobo 28:12-19.
Ukwimba Pa Kusanga Ukushilimuka
10. Cinshi cintu Daniele amwene mu cimonwa?
10 Natwimbeko lwa ku mupashi pa kuti tutendeke ukusanga ukwishiba ukuteyanya kwa ku muulu ukwa kwa Yehova. Ku kushilimuka ukukalamba, natukupukule pa cimonwa ca kwa Daniele ica Mukote wa Nshiku ne Nshiku uwaikala pa cipuna cakwe ica bufumu. Daniele alemba ati: “Namwene fyasuka fyatekwe fipuna, e lyo Umukote wa nshiku ne nshiku aikala, ica kufwala cakwe icabuuta nge mfula yabuuta, no mushishi wa ku mutwe wakwe nga masako ya mpaanga ayabuuta tu tu; icipuna cakwe ni mingu sha mulilo, ne mipeto ya ciko mulilo uuleaka. Umulonga wa mulilo ulepita no kutula pa mulola wakwe; bamalaika amakana ikana balemupyungila, na makana ikumi ukufushiwa ku makana ikumi nabeminina pa cinso cakwe. Bakapingula nabekala, na mabuuku yakupukulwa.” (Daniele 7:9, 10) Inga aya makana abaalepyungila Yehova baali ni bani? Ifilembo fya kuloshako ifya mu mbali muli New World Translation, apabomfiwa “ifiimbo” na “bafosholo,” fitutungulula ku malembo pamo nga Ilumbo 68:17 na AbaHebere 1:14. Ee, abaalepyunga ni bamalaika ba ku muulu!
11. Icimonwa ca kwa Daniele kuti catwaafwa shani ukumfwikisha amashiwi ya kwa Elisha?
11 Ubulondoloshi bwa kwa Daniele tabusoso kuti amwene bamalaika bonse aba busumino bantu Yehova atuma. Kuti kwabako amamilioni na yambi. Lelo cine cine twaumfwikisha nomba umulandu Elisha asoseele ukuti: “Abali kuli ifwe bengi ukucisha abali kuli bene.” Umulalo wa mfumu ya ku Aramu, nangu watungililwe na bamalaika babulo busumino, ifibanda, baliucilile ku milalo ya ku muulu iya kwa Yehova ku bwingi!—Ilumbo 34:7; 91:11.
12. Ni shani fintu twingeshibilapo na fimbi pali bamalaika?
12 Nakalimo kuti mwafwayo kwishibilapo na fimbi pa lwa aba bamalaika, pamo nga umulimo bakwata mu kubombela Yehova. Ukufuma kwi shiwi lya ciGriki ilya kuti malaika, kuti twamono kuti baba ni nkombe pantu ishiwi lya ciGriki na kabili lipilibula “inkombe.” Nangu cibe fyo, mu mulimo wabo mwalibamo na fimbi. Nangu ni fyo, pa kuti mwingasanga ifyabamo, kano mwaimba. Nga ca kuti mwalikwata Insight on the Scriptures, kuti mwafwailisha mu cipande citila “Angels” (bamalaika), nelyo kuti mwamona ifipande fya kale mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ifyalandile pali bamalaika. Mukasunguka pa fyo mukasambilila pali aba babomfi ba mu muulu aba kwa Lesa kabili mukomfwikisha fintu bafwilisha. (Ukusokolola 14:6, 7) Nangu cibe fyo, mu kuteyanya kwa ku muulu ukwa kwa Lesa, ifibumbwa fya mupashi fimo fibomba umulimo waibela.
Cintu Esaya Amwene
13, 14. Cinshi cintu Esaya amwene mu cimonwa, kabili ayambukilweko shani?
13 Nomba natwimbe mu cimonwa ca kwa Esaya. Lintu mwabelenga icipandwa 6 ifikomo 1 ukufika ku 7, kuti mwasunguka. Esaya atila “[Amwene] Shikulu naikala pa cipuna,” na “baserafi nabeminina pa muulu kuli wene.” Baalebilisha pa lwa bukata bwa kwa Yehova, ukulatonda bumushilo bwakwe. Kuti mwayambukilwa nangu fye lintu mwabelenga ubu bulondoloshi. Esaya ayankwileko shani? “E lyo natile, Kalanda kuli ine! Nafwa; pantu ndi muntu uwakowele milomo, kabili mu kati ka bantu abakowele milomo e mo naikala! Nafwa, pantu amenso yandi yamone Mfumu, Yehova wa milalo!” Mwandi alisungwike kuli cilya cimonwa! Bushe na imwe mwasunguka?
14 E co ni shani fintu Esaya akoseleele ku kumona ubu bukata? Alondololo kuti serafi umo aishilemwaafwa no kuti: “Amampuulu yobe nayafumiwapo, no lubembu lobe nalufimbwapo.” (Esaya 6:7) Esaya alicetekele mu nkumbu sha kwa Lesa no kukutikisha ku mashiwi ya kwa Yehova. Bushe nomba, te kuti mutemwe ukwishibilapo na fimbi pa lwa ifi fibumbwa fya ku mupashi ifyasumbukisha? Cinshi kanshi mufwile ukucita? Ukwimba pa kusangilapo ifyebo na fimbi. Icibombelo cimo icingabomba ni Watch Tower Publications Index, ukulakonka ifya kuloshako fya ciko ku mpapulo ishingi ishilondolole fyebo mu kumfwika.
Cinshi Esekiele Amwene?
15. Cinshi cilangililo kuti icimonwa ca kwa Esekiele kuti cashintililwapo?
15 Natukonkanyepo ukwalukila ku musango umbi uwa fibumbwa fya mupashi. Esekiele aali ne shuko lya kumona icimonwa ca kucilimusha ninshi acili nkole mu Babele. Kupukuleni Baibolo wenu pali Esekiele icipandwa 1, ifikomo fya kutendekelako fitatu. Ubulondoloshi butendeka shani? Bushe butila, ‘Patile akantu, mu calo cimo ica kutali . . .’? Iyo, uyu tauli mulumbe uusangwa mu fya kucitika fya mwelenganya. Icikomo 1 citila: “Nomba mu mwaka wa makumi yatatu, mu mweshi uwalenga ine, mu bwa cisano ku mweshi, ilintu ine nali mu kati ka bankole pa mumana wa Kebari, umuulu waliceneme, na ine namwene ifimonwa fya kwa Lesa.” Cinshi mwamona muli ici cikomo? Catupeela ubushiku bwashininkishiwa ne cifulo. Ifi fyebo filetutwala ku mwaka walenga isano uwa bunkole bwa kwa Yehoyakini, umwaka wa 613 B.C.E.
16. Cinshi cintu Esekiele amwene?
16 Yehova alitungilile Esekiele, kabili atendeke ukumona icimonwa ca kutiinya ica kwa Yehova ninshi ali pa cipuna ca bufumu mwi celeta lishaikulila ilya ku muulu ilyali ne mipeto iikulu na menso mu matelo ya liko monse. Icebo cimo ico twatemwa pano cili ca kuti kwaliko ifibumbwa fine, cimo cimo caiminine pa mupeto umo. “Uku e kumoneka kwa fiko: fyali ne cipasho ca muntu; conse cimo cimo cali ne finso fine, kabili conse cimo cimo cali na mapindo yane. . . . Kabili ukupala kwa finso fya fiko: kwali icinso ca muntu kuli fyonse fine, ne cinso ca nkalamo ku kwa kulyo, ne cinso ca ŋombe ilume ku kwa kuso kuli fyonse fine, ne cinso ca kwa kapumpe ku numa kuli fyonse fine.”—Esekiele 1:5, 6, 10.
17. Ifinso fine ifya bakerubi fimininako finshi?
17 Bushe ifi fya mweo fine fyali finshi? Esekiele umwine atweba ati ni bakerubi. (Esekiele 10:1-3, 14) Mulandu nshi baabelele ne finso fine? Ni pa kwimininako imibele yapulamo ine iya kwa Shikulu Mulopwe Yehova. Icinso ca kwa kapumpe cali cishibilo ca mano ya kumwena apatali. (Yobo 39:27-29) Cinshi cintu icinso ca ng’ombe ilume caleimininako? Ing’ombe ilume iilelwa yalishibikwe fyo kuti yafwinta kafwalo no utentemepo mu muulu, ukubomfya amaka yakalamba aya pa mukoshi wa iko na ku mabeya. Cine cine ing’ombe ilume imininako amaka ya kwa Yehova ayashipelela. Inkalamo ibomba nge cishibilo ca bulungi bwashipa. Mu kulekelesha, icinso ca muntu mu kulingisha cimininako ukutemwa kwa kwa Lesa, pantu umuntu e cibumbwa fye ceka ica pano isonde icingalangisha ukutemwa mu nshila ya mucetekanya.—Mateo 22:37, 39; 1 Yohane 4:8.
18. Ni shani fintu umutumwa Yohane alundako ku kumfwikisha kwesu ukuteyanya kwa ku muulu?
18 Kwalibako ifimonwa fimbi ifingatwaafwa ukumfwikisha fyonse bwino. Ifi fisanshamo ifimonwa fya kwa Yohane ifyashimikwa mwi buuku lya Baibolo ilya Ukusokolola. Ukupala Esekiele, Yohane amona Yehova pa cipuna ca bukata ninshi ali pamo na bakerubi. Cinshi cintu aba bakerubi balecita? Balekonkesha mu kubilisha kwa baserafi ukwa muli Esaya icipandwa 6, ukusoso kuti: “Wa mushilo, wa mushilo, wa mushilo, Shikulwifwe Lesa Wa maka yonse, uwalipo, uulipo, uukabapo.” (Ukusokolola 4:6-8) Yohane na kabili amona umwana wa mpaanga lwa mupepi ne cipuna ca bufumu. Nani untu aleimininako? Ali Mwana wa mpaanga wine uwa kwa Lesa, Yesu Kristu.—Ukusokolola 5:13, 14.
19. Ukupitila muli ili sambililo, cinshi mwailuka pa lwa kuteyanya kwa kwa Yehova?
19 E co ukupitila muli ifi fimonwa, cinshi cintu twailuka? Twailuko kuti pa muulu wa kuteyanya kwa ku muulu paaba Yehova Lesa pa cipuna cakwe ica bufumu pamo no Mwana wa mpaanga, Yesu Kristu, uwaba ni Cebo, nelyo Logos. Lyene twamona umulalo wa bamalaika ba ku muulu, umwaba baserafi na bakerubi. Baba mu kuteyanya kumo ukushaikulila, ukwaikatana ukubombela imifwaile ya kwa Yehova. Kabili imo iya iyo mifwaile yaba kushimikila imbila nsuma icalo conse muli ino nshita ya mpela.—Marko 13:10; Yohane 1:1-3; Ukusokolola 14:6, 7.
20. Bwipusho nshi buli no kwasukwa mu cipande cikonkelepo?
20 Mu kulekelesha, twalikwata Inte sha kwa Yehova pano isonde abalonganina mu Mayanda ya Bufumu pa kuti bengasambilila ifyo bengacita ukufwaya kwa kwa Shikulu Mulopwe. Cine cine, nomba kuti twatesekesha ukuti abali kuli ifwe bengi ukucisha abali kuli Satana na balwani ba cine. Ubwipusho bushele buli bwa kuti, Bushe ukuteyanya kwa ku muulu kwayampanako shani ku kushimikila imbila nsuma ya Bufumu? Icipande cikonkelepo calalanda pali uyo mulandu ne milandu imbi.
Amepusho ya Kupitulukamo
◻ Pa kutesekesha ukuteyanya kwa kwa Yehova, cinshi cintu tufwile ukwiluka?
◻ Cinshi cintu umubomfi wa kwa Elisha akumenye, kabili ni shani fintu uyu kasesema amukoseleshe?
◻ Isambililo lya pa lwesu tulingile ukulimona shani?
◻ Ni shani fintu Daniele, Esaya, na Esekiele bapeela ifyebo fya kulonsha pa lwa kuteyanya kwa ku muulu?
[Icikope pe bula 13]
Ubunonshi bwe sambililo lya pa lwesu bwalicila nga nshi pa ca kulya capekanishiwa bwino
[Icikope pe bula 15]
Icimonwa ca milalo ya ku muulu e nshila Yehova ayasukiilemo ipepo lya kwa Elisha