Ukufulumukila ku Kucingililwa Ilyo “Ubucushi Bukalamba” Bushilaisa

“Ilyo mukamona Yerusalemu naushingwa ku milalo, . . . abali mu Yudea bafulumukile ku mpili.”—LUKA 21:20, 21.

 1. Mulandu nshi ukufulumuka kubelele ukwe pamfya kuli abo abacili ulubali lwa calo?

CILI ice pamfya ukuti abantu bonse abacili ku lubali lwa calo ca kwa Satana bafulumuke. Pa kutengelwa lintu imicitile ya fintu iya ndakai yapyangwapo pe sonde, bafwile ukulangisha ubushininkisho bwakosa ubwa kuti nabeminina ku lubali lwa kwa Yehova mu kushangila kabili ukuti nomba tabali lubali lwa calo ico kateka wa ciko ni Satana.—Yakobo 4:4; 1 Yohane 2:17.

2, 3. Mepusho nshi twalalandapo ukukuma ku mashiwi ya kwa Yesu ayalembwa pali Mateo 24:15-22?

² Mu busesemo bwakwe ubukalamba ukukuma ku kusondwelela kwa micitile ya fintu, Yesu akomaile pa kukabila kwakatamisha ukwa kufulumuka kwa musango yo. Libili libili tulalanda pa calembwa pali Mateo 24:4-14; lelo, icakonkapo na co cine calicindama. Twakukoselesha ukukupukula Baibolo obe nomba no kubelenga Mt 24 ifikomo 15 ukufika ku 22.

³ Cinshi cintu ubo busesemo bupilibula? Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, cinshi cali “ica muselu icipomona”? Cinshi cintu ukuba kwa ciko “umuntu mwashila” kwacitile icikope? Cilya ca kucitika cakwata bupilibulo nshi kuli ifwe?

“Uulebelenga Eluke”

 4. (a) Cinshi cintu Daniele 9:27 asosele icali no kukonka pa kukaana Mesia ukwa baYuda? (b) Lintu alelosha kuli ici, mulandu nshi, mu kumonekesha, Yesu alandile ukuti, “Uulebelenga eluke”?

⁴ Mona pali Mateo 24:15 ukuti Yesu aloseshe ku calembelwe mwi buuku lya kwa Daniele. Mu Da cipandwa 9 ica lilya ibuuku mwabamo ubusesemo ubwasobeele ukwisa kwa kwa Mesia no bupingushi ubwali no kuputunkanishiwa pa luko lwa ciYuda pa mulandu wa kuti balimukeene. Ulubali lwa kulekeleshako ulwa Da 9 cikomo 27 lutila: “E lyo pe pindo lya makankamike kukesa umo uulengo kupomonwa.” Icishilano ca kubangilila ica ciYuda cabomfeshe lulya lubali lwa busesemo bwa kwa Daniele ku kupeelula itempele lya kwa Yehova mu Yerusalemu kuli Antiochus 4 mu mwanda wa myaka uwalenga ibili B.C.E. Lelo Yesu asokele ukuti: “Uulebelenga eluke.” Ukupeelule tempele kwa kwa Antiochus 4, nangu cingatila mu kushininkisha kwali ca makankamike, takwafuminemo ukupomonwa—ukwa Yerusalemu, ukwe tempele, nelyo ukwa luko lwa ciYuda. E co Yesu mu kumonekesha alesoka bakomfwa bakwe ukuti ukufikilishiwa kwa ici takwali ku numa lelo kwali kucili ku ntanshi.

 5. (a) Ni shani fintu ukulinganya ubulondoloshi bwa malandwe kutwaafwa ukwishiba “ica muselu” ica mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo? (b) Mulandu nshi Cestius Gallus bwangu bwangu atwalile ifita fya ciRoma ku Yerusalemu mu 66 C.E.?

⁵ Cinshi cali “ica muselu” cintu bali no kuba abapempwilako? Cili icawaminwo kumono kuti ubulondoloshi bwa kwa Mateo butila: “Ilyo mukamona ica muselu icipomona . . . naciiminina umuntu mwashila.” Nangu cibe fyo, ubulondoloshi bwalinganako ubwa pali Luka 21:20 bubelengwo kuti: “Ilyo mukamona Yerusalemu naushingwa ku milalo, e lyo ishibeni ukuti ukupomonwa kwa uko nakupalama.” Mu 66 C.E., Abena Kristu abaleikala mu Yerusalemu balimwene cintu Yesu aali nasobela. Ukukansana pa kati ka baYuda na balashi ba ciRoma ukwalekonkana kwalengele Yerusalemu ukusanguka icifulo ca kusandulukilapo bucipondoka bwa kulwisha Roma. Icafuminemo, ulukaakala lwalipuulike ukupulinkana Yudea onse, Samaria, Galili, Dekapoli, Foinike, ukuya ku kapinda ka kuso ukwingila mu Suria, na ku kapinda ka ku kulyo ukufika mu Egupti. Pa kuti bengabwesesha umutende kuli cilya ciputulwa ca Buteko bwa ciRoma, Cestius Gallus bwangu bwangu atumine imilalo ya fita ukufuma ku Suria ukuya ku Yerusalemu, uyo abaYuda baleita “umusumba wa mushilo.”—Nehemia 11:1; Esaya 52:1.

 6. Cali shani ukuti “ica muselu” icingalengo kupomona ‘caishileiminina umuntu mwashila’?

⁶ Cali mwata wa milalo ya ciRoma ukusenda amalamfya yakobekwako ifipasho, nelyo imendela, ifyo balemona nge fyashila lelo ifyo abaYuda balemona ngo tulubi. Ku ca kusekesha, ishiwi lya ciHebere ilyapilibulwa ica “makankamike” mwi buuku lya kwa Daniele libomfiwa maka maka ukulosha ku tulubi no kupepo tulubi.a (Amalango 29:17) Te mulandu no kukaanya kwa baYuda, imilalo ya ciRoma yalingile mu Yerusalemu mu November, 66 C.E., nabasenda ne mendela shabo isha kupepo tulubi kabili lyene ukutendeka ukutompola ilinga lye tempele ku kapinda ka ku kuso. Takwali kutwishika ukuti “ica muselu” icingalenga Yerusalemu ukupomonwa umupwilapo cali “naciiminina umuntu mwashila”! Lelo ni shani fintu uuli onse engafulumuka?

Cali ice Pamfya Ukufulumuka!

 7. Cinshi cintu umulalo wa bena Roma mu kubulo kwenekela wacitile?

⁷ Mu kupumikisha kabili ukwabulo mulandu wine wine ukulingana ne mimwene ya buntunse, lintu camoneke fyo Yerusalemu kuti bamutaasha mu kwanguka, abashilika ba ciRoma balibwelelemo. AbaYuda bapondweke balisupile imilalo ya bena Roma iyalebwelelamo lelo bailefika fye ku Antipatri, mupepi na bakilomita 50 ukufuma mu Yerusalemu. Kabili lyene balibwelele. Batile bashifika fye mu Yerusalemu, balikolongene mwi tempele ku kupanga imicenjelo ya kulwilamo ubulwi. Imisepela yalilembelwe ku kucingilila ifyamba no kwingila mu mulimo wa fita. Bushe Abena Kristu baali no kukobwa muli ifi fintu? Nangu ca kuti bafisengauka, bushe imilalo ya ciRoma ilyo yali no kubwela, yali no kubasanga nabekalilila mu cifulo ca busanso?

 8. Abena Kristu babombelepo shani ne pamfya pa kumfwila amashiwi ya kwa Yesu aya busesemo?

⁸ Abena Kristu ba mu Yerusalemu na monse mu Yudea babombele mu kumfwana no kusoka kwa mu busesemo ukwapeelwe na Yesu Kristu no kufulumukamo mu cifulo ca busanso. Cali ce pamfya ukuti bafulumuke! Mu kupita kwa nshita bailefika ku fitungu fya mpili, na bamo ukwikala napamo mu Pella mu citungu ca Perea. Abaumfwilile ukusoka kwa kwa Yesu tababwelelemo mu buwelewele ku kwesha ukuyapususha ifikwatwa fyabo. (Linganyako Luka 14:33.) Ukwikala muli ilya mibele, ku banakashi bali na mafumo na baleonsha mu kushininkisha ulwendo lwa pa makasa lwali ulwakosa nga nshi. Ukufulumuka kwabo takwacilimwe ku fibindo fya pa bushiku bwe Sabata, kabili nangu line impepo yali mupepi, yali tailafika. Abaumfwilile ukusoka kwa kwa Yesu ukwa kufulumuka mu kwangufyanya bali no kuba abacingililwa ku nse ya Yerusalemu na Yudea. Imyeo yabo yashintilile pa kumfwila uku kusoka.—Linganyako Yakobo 3:17.

 9. Butali bwaba shani bwapitilepo pa kuti imilalo ya bena Roma ibwele, kabili finshi fyafuminemo?

⁹ Mu mwaka wine uwakonkelepo, uwa 67 C.E., abena Roma balibukulwile imibombele yabo ukulwisha abaYuda. Ica kubalilapo Galili alinashiwe. Umwaka wakonkelepo, Yudea alyonawilwe. Ukufika mu 70 C.E., imilalo ya ciRoma yashingile Yerusalemu wine. (Luka 19:43) Icipowe calibipishe. Abo abaisalilwe mu musumba balyalukile umo no munankwe. Abali bonse abaeseshe ukufulumuka balipaiwe. Cintu bapitilemo, cali “bucushi bukalamba,” nga fintu Yesu asosele.—Mateo 24:21.

10. Nga twabelenga no kwiluka, cinshi cimbi tukeshiba?

¹⁰ Bushe ico califikilishe conse cintu Yesu asobele? Iyo, icacilapo cali no kwisa. Nga ca kuti twabelenga Amalembo mu kuba no kwiluka, nga fintu Yesu asosele, tatwakafilwe ukwishiba ifili ku ntanshi. Na kabili tukatontonkanyapo mu kushika pa lwa fintu uko kufikilishiwa kukapilibula ku myeo yesu.

“Ica Muselu” ica Muno Nshiku

11. Ni mu fipande nshi fimbi fibili umo Daniele alosha ku “ca makankamike,” kabili ciputulwa nshi ica nshita icilelandwapo palya?

¹¹ Ishibeni ukuti, ukulunda ku cintu tumwene muli Daniele 9:27, pali Daniele 11:31 na Da 12:11 paliba ukuloshako kwalundwapo ku “ca makankamike icipomona.” Muli uku kuloshako konse te bonaushi bwa Yerusalemu bwalelandwapo. Na kuba, icasoswa pali Daniele 12:11 cimoneka pa numa fye ya fikomo fibili ifilanda pa lwa “nshita ya ku mpela.” (Daniele 12:9) Twikala muli ico ciputulwa ca nshita ukutula mu 1914. E co tulekabila ukuba abapempwila ukwishiba “ica muselu icipomona” ica muno nshiku kabili lyene ukushininkisha ukuti twafulumukamo mu cifulo ca busanso.

12, 13. Mulandu nshi cabela icalinga ukulondolola League of Nations pamo nga “ica muselu” ca muno nshiku?

¹² Cinshi caba “ica muselu icipomona” ca muno nshiku? Ubushininkisho busonta kuli League of Nations, uwatendeke ukubomba mu 1920, pa numa fye lintu icalo caingile mu nshita ya ciko iya mpela. Lelo ni shani fintu cilya cingaba “ica muselu icipomona”?

¹³ Ibukisheni ukuti, ishiwi lya ciHebere ilipilibula “ica muselu” muli Baibolo libomfiwa maka maka ukulosha ku tulubi ne fibelesho fya kupepo tulubi. Bushe League mu cituntulu alepepwa nga kalubi? Ee mu cituntulu alepepwa! Bashimapepo baiminike League “umuntu mwashila,” kabili abakonshi babo batendeke ukuipeeleshako mu kucincimuka. Federal Council of the Churches of Christ in America yabilishe ukuti League aali no kuba “inumbwilo ya bupolitiki iya Bufumu bwa kwa Lesa pe sonde.” Icilye Cikalamba ica Buteko bwa United States capokelele umwina wa bakalata ukufuma ku mabumba ya fya mapepo ukubakoselesha ukukosha Icipingo ca League of Nations. General Body of Baptists, baCongregationalist, na baPresbyterian mu Britain bayawilile League nge “cibombelo ceka fye icabako ica kunonkelamo [umutende pe sonde].”—Mona Ukusokolola 13:14, 15.

14, 15. Ni mu nshila nshi League kabili pa numa United Nations fyaishileba “umuntu mwashila”?

¹⁴ Ubufumu bwa kwa Lesa ubwa buMesia bwali nabwimikwa mu myulu mu 1914, lelo ifyalo fyatwalilile ukucingilila bumulopwe bwa fiko. (Ilumbo 2:1-6) Lintu League of Nations atubulwilwe ukuti apangwe, inko e lintu fye shapwile ukulwa mu nkondo ya calo iya kubalilapo, pamo pene na bashimapepo abo baali nabapaala ifita fyabo, baali nabalanga kale kale ukuti balikeene ifunde lya kwa Lesa. Tabalepokelela Kristu nge Mfumu. Muli ifyo, bapeele ukuteyanya kwa muntu umulimo wa Bufumu bwa kwa Lesa; baiminike League of Nations “umuntu mwashila,” umo ashalingile ukwiminina.

¹⁵ Pamo nge capyene pali League, United Nations aishilebako pa October 24, 1945. Pa numa, ba papa ba ku Rome bayawilile United Nations nge “subilo lya kupelako ilya kwikatana no mutende” no kuti e “cibombelo capulamo ica mutende no bulungi.” Ee, League of Nations, capamo ne mpyani yakwe United Nations, mu cituntulu fyasangwike akalubi, “ica muselu” mu menso ya kwa Lesa na bantu bakwe.

Ukufulumuka Ukufuma Kuli Cinshi?

16. Abatemwo bulungami balekabila ukufulumuka ukufuma muli cinshi ilelo?

¹⁶ ‘Ilyo bamona fye’ fi, ilyo bailuka cintu uko kuteyanya kwa pa kati ka nko kwaba na fintu kulepepwa nga kalubi, abatemwo bulungami balekabila ukufulumukila ku kucingililwa. Ukufulumuka ukufuma kuli cinshi? Ukufuma ku cintu ca muno nshiku icapalana na Yerusalemu wa pa kale uwabulo busumino, ukucilumbula, Kristendomu, na muli Babele Mukalamba onse, ukuteyanya kwa mu kusaalala kwa calo ukwa mipepele ya bufi.—Ukusokolola 18:4.

17, 18. Kupomona nshi uko “ica muselu” ca muno nshiku cikaleta?

¹⁷ Ibukisheni, na kabili, ukuti mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo lintu umulalo wa ciRoma na malamfya yakobekwako ifipasho ayasuntinkene no kupepo tulubi waingile mu musumba wa mushilo uwa baYuda, waingilemo ku kupomona Yerusalemu no kupepa kwa uko ukwaimikwe. Mu nshiku shesu, ukupomona kukesa, te pa musumba fye umo nelyo pali Kristendomu peka, lelo pa mipepele yonse fye ya bufi iyaimikwa iya mu kusaalala kwa calo.—Ukusokolola 18:5-8.

¹⁸ Pa Ukusokolola 17:16, calisobelwa ukuti ici ciswango ca mampalanya icakashika ce, icasangwa ukuti ni United Nations, cikaalukila Babele Mukalamba uwaba nga cilende no kumonaula icabipisha. Ukubomfya imilandile ya mampalanya, kusoso kuti: “Insengo ikumi isho umwene, shene ne ciswango fikapata uyo cilende, fikamupomona, no kumucito bwamba; fikalya no mubili wakwe, no kumulungulushisha mu mulilo.” Cintu ici cikapilibula cileleta no mwenso ukwetetulapo. Cikafumamo impela ya mipepele ya bufi iya musango onse mu mbali shonse ishe sonde. Ici mu cituntulu cikalangisha ukuti ubucushi bukalamba bwatendeka.

19. Fibombelo nshi ifyaba ulubali lwa United Nations ukutula fye lintu apangilwe, kabili mulandu nshi ici cibelelemo ubupilibulo?

¹⁹ Cili icamonekesha ukuti ukutula fye lintu United Nations atendeke ukubomba mu 1945, amabumba ya bumukanalesa ayalwisha imipepele ayaba filundwa fya United Nations yalifulilako. Pa nshita shalekanalekana mu mbali ishingi ishe sonde, amabumba ya musango yo aya mimwene yacishamo e yabombesha mu kulesha ifibelesho fya mipepele atemwa ukufibinda umupwilapo. Mu myaka yapitapo iinono, nangu cibe fyo, amabuteko yalinashako ukutitikisha amabumba ya mipepele mu fifulo ifingi. Ku bantu bamo kuti camoneke fyo ubusanso bwalolenkene ne mipepele nomba nabupwa.

20. Lishina nshi lintu imipepele ya mu calo yaipangila?

²⁰ Nangu cibe fyo, imipepele ya Babele Mukalamba itwalilila ukupumfyanya icalo nga nshi. Amalyashi ya pa mulabasa libili libili yalanda pa lwa mabumba yalwishanya na mabumba ya tupondo ukulumbula na mashina ya mipepele babamo. Bakapokola abapasa intulubundi na bashilika balingilila amatempele ku kulesha ulukaakala pa kati ka mabumba ya mipepele ayalelwishanya. Amabumba ya mipepele yalyafwilisha bumwaluka bwa bupolitiki mu fya ndalama. Ulupato lwa mipepele lwalilenga ukubombesha kwa United Nations ukwa kusungilila ukwampana kwashikatala ukwa mabumba ya mishobo ukufilililwa. Mu kusupila ubuyo bwa mutende no mutelelwe, amabumba yaba mu kati na nkati ka United Nations kuti yatemwa ukumona ukuibimbamo kwa mipepele iyo ibacilima ukuti kwafumishiwapo.

21. (a) Nani akapima lintu Babele Mukalamba ali no konaulwa? (b) Cinshi cili ice pamfya ukucita ilyo iyo nshita ishilafika?

²¹ Kuliko ulubali na lumbi ulwakatama ulwa kulangulukapo. Nangula ca kuti insengo ishaipangasha ne fyanso isha mu United Nations shikabomfiwa ku konaula Babele Mukalamba, ubonaushi mu cituntulu bukaba kulumbulula kwa bupingushi bwa bulesa. Ukuputunkanya kwa bupingushi kukesa pa nshita yasontwa iya kwa Lesa. (Ukusokolola 17:17) Pali ino nshita cinshi tulingile ukucita? “Fumenimo muli wene”—fumenimo muli Babele Mukalamba—e fyasuka Baibolo.—Ukusokolola 18:4.

22, 23. Ukufulumuka kwa musango yo kubimbamo cinshi?

²² Tacilepilibula ukuti pa kufulumuka kukuuka ukufuma uko twikala, kwati fintu cali ku Bena Kristu ba ciYuda lintu balesha Yerusalemu. Kuli kufulumuka ukufuma mu mipepele ya Kristendomu, ee, ukufuma ku lubali ululi lonse ulwa Babele Mukalamba. Cilepilibula ukuipaatulako umupwilapo te kufuma fye ku mateyanyo ya mipepele ya bufi kweka lelo na kabili no kufuma ku myata ya iko ne mibele ya mutima iyo iyi mipepele ituninkisha. Kwaba kufulumukila ku kucingililwa mu kati na nkati ka kuteyanya kwa kwa Yehova ukwa teokrasi.

²³ Lintu ababomfi ba kwa Yehova abasubwa pa kubalilapo baishibe ica muselu ca muno nshiku, icali ni League of Nations, pa numa ya Nkondo ya Calo iya Kubalilapo, ni shani fintu baNte bayankwileko? Bali kale kale nabaputukako ku kuba ifilundwa fya macalici ya Kristendomu. Lelo panono panono baishileiluka ukuti bacili nabakonenena ku myata imo iya Kristendomu ne fibelesho, pamo ngo kubomfya umusalaba no kusefya Krisimasi na maholide ya cisenshi yambi. Lintu basambilile icine pa lwa ifi fintu, balibombelepo mu kwangufyanya. Baumfwilile ukufunda kwa pali Esaya 52:11 ukutila: “Kabiyeni, kabiyeni, fumeniko; icakowela mwiikatako. Fumeni mu kati ka uko, isangululeni, mwe basende fipe fya kwa Yehova.”

24. Ukucilisha ukutula 1935, ni bani bailunda ku kufulumuka?

²⁴ Ukucilisha ukutula mu 1935 no kuya ku ntanshi, ibumba lyalekulilako ilya bantu bambi, abo abalesambilila pa lwa cilolelo ca kwikala kuli pe na pe muli paradise wa pe sonde, batendeke ukubombelapo mu nshila yapalako. Na bo bene ‘balimona ica muselu naciiminina umuntu mwashila,’ kabili balishiba fintu cipilibula. Pa numa ya kupingulapo ukufulumuka, balifuutisha amashina yabo ukufuma pa mitande ya mateyanyo ayo yaba lubali lwa Babele Mukalamba.—2 Abena Korinti 6:14-17.

25. Cinshi cifwaikwa pa kuputulako ukwampana ukuli konse uko umo pambi akwete no kupepa kwa bufi?

²⁵ Nangu cibe fyo, ukufulumuka ukufuma muli Babele Mukalamba kusanshamo ifyacila pa kusha fye imipepele ya bufi. Kwalibako ifyalundwako ifingi ukucila pa kusangwa fye ku kulongana kumo kumo ukwa pa Ŋanda ya Bufumu, nelyo ukufumina mu mulimo wa mwi bala imiku fye ya kupenda mu mweshi. Umo kuti pambi lwa ku mubili ali ku nse ya Babele Mukalamba, lelo bushe mu cine cine alifumamo? Bushe aliipatulako ukufuma ku calo ico Babele Mukalamba aba ulubali lukalamba ulwa ciko? Bushe acili alakonena ku fintu ifyo filangisha umupashi wa Babele Mukalamba—imibele ya mutima iyo iitoba ifipimo fya kwa Lesa ifya bulungami? Bushe imibele isuma pa lwa kwampana kwa bwamba na bucishinka bwa mu cupo alafisenda mu kwanguka? Bushe atontomesha pa mabuseko ya pa lwakwe ne fya ku mubili ukucila amabuseko ya ku mupashi? Tafwile ukuisuminisha ukupalana na ino micitile ya fintu.—Mateo 6:24; 1 Petro 4:3, 4.

Wileka Icili Conse Cikuleshe Ukufulumuka!

26. Cinshi cikatwaafwa te kutendeka fye ukufulumuka lelo no kukupwisha mu kutunguluka?

²⁶ Pa kufulumukila ku kucingililwa, cili icakabilwa ukukanalolesha no kufuluka ifintu twasha ku numa. (Luka 9:62) Tulekabila ukusungilila imintontonkanya yesu ne mitima ifyatontomesha mu kukosa pa Bufumu bwa kwa Lesa no bulungami bwakwe. Bushe tuli abapampamina pa kulangisha icitetekelo cesu ukupitila mu kufwaya ifi fintu intanshi, mu kuba no kucetekela kwa kuti Yehova akapaala inshila ya cumfwila iya musango yo? (Mateo 6:31-33) Ukushininwa kwesu ukwashimpwa pa Malembo kulingile ukutucincimushisha ku kukonka iyo nshila ilyo mu kuswatuka tulepembelela ukusokoloka kwa fya kucitika fyakatama pe sonde.

27. Mulandu nshi cacindamina ukutontonkanya mu kukatama pa lwa mepusho yepushiwe pano?

²⁷ Ukuputunkanishiwa kwa bupingushi bwa bulesa kukatampa no konaulwa kwa Babele Mukalamba. Bulya buteko bwa mipepele ya bufi ubwapala cilende bukapyangwapo kuli pe na pe. Iyo nshita naipalama nga nshi! Ni mu cifulo nshi tukasangwa nga bantu umo umo lintu ilya nshita yacindama ikafika? Kabili ilyo ubucushi bukalamba bukafika pa kalume, lintu imicitile ya kwa Satana iyashala ikonaulwa, bushe tukasangwa tuli ku lubali nshi? Nga ca kuti twabombelapo mu kulinga nomba, mu kushininkisha tukacingililwa. Yehova atweba ukuti: “Lelo uumfwa kuli ine akekalo mutelelwe.” (Amapinda 1:33) Pa kutwalilila ukubombela Yehova muli bucishinka na mu buseko mu kusondwelela kwa ino micitile, kuti twafikapo ukubombela Yehova kuli pe na pe.

[Futunoti]

Bushe Uleibukisha?

◻ “Ica muselu” ca muno nshiku cinshi?

◻ Ni mu nshila nshi ‘ica muselu . . . caimininina umuntu mwashila’?

◻ Cinshi cabimbwamo mu kufulumukila ku kucingililwa nomba?

◻ Mulandu nshi ukubombapo muli yo nshila kubelele ukwe pamfya?

[Icikope pe bula 16]

Pa kupusunsuka, abakonshi ba kwa Yesu baali no kufulumuka ukwabulo kushingashinga