Abatemwikwa Bobe Abafwa—Bushe Ukabamona na Kabili?

JOHN aali fye ne myaka pabula lintu nyina afwile. Pa numa, aibukishe icacitike pa ŋanda ya cililo ukuti: “Namulengeele icikope no kulemba utumashiwi tunono pali cene ukumulomba ukutupembelela bonse mu muulu. Napeele cene kuli Tata ku kubika mu mbokoshi capamo na wene, kabili nelyo fye cingati aali uwafwa, nalitemwa ukutontonkanya ukuti alipokelele bulya bukombe bwa kupelako ukufuma kuli ine.”—How It Feels When a Parent Dies, kuli Jill Krementz.

Te kuti kubeko ukutwishika ukuti John alitemenwe nyina nga nshi. Pa numa ya kulondolola imibele yakwe iisuma, atile: “Pambi ni co fye nshilefwaya ukwibukisha ifintu fyabipa, lelo te kuti ntontonkanyepo icili conse icabipa pa lwa wene. Aali ni namayo wawamisha nabala monapo mu bumi bwandi bonse.”

Ukupala John, abengi balikwata ifibukisho fyabamo kupekwa ifya batemwikwa babo abafwa kabili balanakila ku kukabila kwa lwa mu nkuntu ukwa kubamona na kabili. Edith, uyo umwana mwaume wakwe uwa myaka ya bukulu 26 afwile kuli kansa, asosele ukuti: “Ninkwata ukukabila kwa kusumino kuti umwana mwaume wandi e ko aba ku cifulo cimo lelo nshaishiba nga ni kwi. Bushe nkamumona na kabili? Nshishibe lelo ndesubila nkamumona.”

Mu cine cine, Kabumba wa kutemwa uwa muntu alikwata ukuyumfwa pa lwa uku kufwaisha kwa cifyalilwa ukwa buntunse. Uyo e mulandu wine alayo kuti inshita ikesa lintu amamilioni bakekatana cipya cipya na batemwikwa babo abafwa. Icebo ca kwa Lesa cakwatamo ifya kuloshako fishaifulila kuli ubu bulayo bwa kubuuka ukuleisa.—Esaya 26:19; Daniele 12:2, 13; Hosea 13:14; Yohane 5:28, 29; Ukusokolola 20:12, 13.

Ni Bani Babuukila ku Muulu?

Lekeni tulanguluke isubilo lya kwa John ilya kuti nyina watemwikwa alemupembelela mu muulu. Abaya ku calici abengi balikwata ili subilo nelyo icisumino. Mu kutukuta kwa kwafwilisha imimwene ya musango yo, bashibutotelo na babomfi ba mu fya kwangalila capamo bamo balabomfya bubi bubi amalembo ukufuma muli Baibolo.

Ku ca kumwenako, incenshi mu kwaafwa abafwililwe, Dr. Elisabeth Kübler-Ross, atile mu citabo cakwe On Children and Death: “Ukufwa cipilibula fye ukuti twafuula umubili wesu mu nshila intu twingapooselamo ijaketi lya kale ilyakubuluka, nelyo ukwingila mu muputule umo ukufuma mu unankwe. Muli Lukala Milandu, 12:7, tubelengo kuti: ‘No lukungu lukabwelela pa nshi ifyo lwali; no mupashi ukabwelela kuli Lesa uwaupeele.’ Yesu atile: ‘Naya mu kumupekanishisho bwikalo ukuti uko ndi e ko na imwe mukabe.’ Kabili ku mupupu uwali pa musalaba atile: ‘Lelo line uleba na ine mu paradise.’”

Bushe amalembo yali pa muulu mu cituntulu yalepilibula ukuti abatemwikwa besu abafwa pali nomba bali aba mweo kabili baletulolela mu muulu? Natulanguluke amalembo mu kusakamanishisha, ukutampila kuli Lukala Milandu 12:7. Ukwabulo kutwishika, umuntu wa mano uwalembele ayo mashiwi tapangile ukupilika cintu aali kale kale nalondolola mwi buuku lya Baibolo limo line ati: “Aba mweo bantu abaishibo kuti bakafwa, lelo abafwa bantu abashaishiba kantu nangu kamo.” (Lukala Milandu 9:5) Alelanda pa mfwa ya mutundu wa muntu mu cinkumbawile. Bushe cilimo kupelulula ukusumina ukuti bamukanalesa bapama bonse ne ntalamisoka shakunkuma balabwelela kuli Lesa pa mfwa yabo? Napacepa. Na kuba, ico te kuti cisoswe ulwa uuli onse uwa ifwe, te mulandu nampo nga tuilanguluka fwe bene ukuba abasuma nelyo ababi. Apantu takuli uuli onse uwa ifwe uwabapo na Lesa mu muulu, ni shani fintu cingasoswa ukuti tubwelela kuli wene?

Cinshi, lyene, cintu kalemba wa Baibolo apilibwile pa kusoso kuti pa mfwa, ‘umupashi ubwelela kuli Lesa’? Mu kubomfya ishiwi lya ciHebere ilyapilibulwa “umupashi,” talelosha ku cintu cimo icaibela ico cipaatukanya umuntunse umo ukufuma kuli umbi. Ukucila, pali Lukala Milandu 3:19, kalemba wa Baibolo uwapuutwamo umo wine alondolola ukuti ku muntu ne nama “kwabo mupu [“umupashi,” NW] umo kuli fyonse fibili.” Mu kumonekesha apilibwile ukuti “umupu [“umupashi,” NW]” maka ya bumi mu nsandesande isho shipanga imibili ya muntu ne nama. Tatwapokelele uyu mupashi mu kulungatika ukufuma kuli Lesa. Wapishiwe kuli ifwe ku bafyashi besu aba buntunse lintu twaimitwe kabili pa numa twafyelwe. Mu kulundapo, uyu mupashi tawenda mu cine cine ukupula mu lwelele no kubwelela kuli Lesa pa mfwa. Inumbwilo ya kuti, ‘umupashi ubwelela kuli Lesa,’ milandile ya mampalanya iipilibula ukuti ifilolelo fya bumi bwa nshita ya ku ntanshi ifya muntu wafwa nomba fyashalila kuli Lesa. Cili kuli wene ukupingulapo abo akebukisha kabili mu kupelako ukubabuusha. Imwene we mwine fintu Baibolo ilangisha ici mu kumfwika pa Ilumbo 104:29, 30.

Yehova Lesa afwaya ukuti impendwa yapelela iya bakonshi ba busumino aba kwa Kristu, bonse pamo bafika fye 144,000, bakabuushiwe ku bumi bwa mu muulu pamo nga bana baume ba kwa Lesa aba ku mupashi. (Ukusokolola 14:1, 3) Aba bapanga kamfulumende wa mu muulu na Kristu kwi paalo lya mutundu wa muntu pe sonde.

Aba kubalilapo ukwishiba pa lwa ici baali batumwa ba busumino aba kwa Yesu, abo asoseleko kuti: “Mu ŋanda ya kwa Tata mwaba apa kwikala apengi. Acikanabe fi, bushe nga nalimwebele, nati, ndeya ku kumupekanisho bwikalo? Kabili nga naya, no kumupekanisho bwikalo, nkesa kabili, no kumupokelela kuli ne mwine; ukuti uko ndi e ko na imwe mukabe.” (Yohane 14:2, 3) Balya batumwa na Bena Kristu ba mu kubangilila bambi balifwile kabili bali no kulolela abashaishiba kantu nangu kamo mu mfwa ukufikila ukwisa kwa kwa Yesu ku kubalambula mu kuba no kubuushiwilwa ku muulu. Uyo e mulandu tubelengelo kuti Umwina Kristu wa kufwile cisumino uwa ntanshi, Stefani, “aponene mu tulo.”—Imilimo 7:60; 1 Abena Tesalonika 4:13.

Ukubuukila ku Bumi bwa pe Sonde

Lelo ni shani pa lwa bulayo bwa kwa Yesu ku ntalamisoka uwafwile pa lubali lwakwe? Ukupala abaYuda abengi aba ilya nshita, uyu mwaume asumine ukuti Lesa aali no kutuma Mesia uwali no kwimya ubufumu no kubwesesha umutende no mutelelwe ku luko lwa ciYuda pe sonde. (Linganya 1 Ishamfumu 4:20-25 kuli Luka 19:11; 24:21 na Imilimo 1:6.) Mu kulundapo, kacita wa fibi alumbulwile icitetekelo ukuti Yesu aali e Umo uwasalilwe kuli Lesa ukuba Imfumu. Lelo, pali kalya kashita, imfwa ya kwa Yesu iyalesungamina pamo ngo muntu wasenukwa yalengele ici ukumoneka icishingacitikako. E mulandu wine Yesu aebekeshe cipya cipya intalamisoka pa kutendeka ubulayo Bwakwe na ya mashiwi: “Icine cine ndekweba ilelo nati, Ukaba na ine mu Paradise.”—Luka 23:42, 43, NW.

Amabupilibulo ya Baibolo ayo yabika koma pa ntanshi ye shiwi lya “ilelo” yalapanga impika ku bantu abalefwaya ukumfwikisha amashiwi ya kwa Yesu. Yesu taile kuli paradise iili yonse bulya bushiku bumo bwine. Ukucila, aleele uushaishiba kantu nangu kamo mu mfwa pa nshiku shitatu ukufikila Lesa amubuushishe. Nelyo fye ni pa numa ya kubuushiwa kwa kwa Yesu no kunina ukuya ku muulu, aali no kulolela ku kuboko kwa kulyo ukwa kwa Wishi ukufikila inshita yaishile kuli wene ukuteka nge Mfumu pa mutundu wa muntu. (AbaHebere 10:12, 13) Mu kwangufyanya, imitekele ya Bufumu bwa kwa Yesu ikaleta ukwiluluka ku mutundu wa muntu no kwalwila isonde lyonse muli paradise. (Luka 21:10, 11, 25-31) Lyene akafikilisha ubulayo bwakwe kuli ilya ntalamisoka pa kuibuushisha ku bumi bwa pe sonde. Kabili Yesu akaba pamo na ulya mwaume mu mano ya kuti Akaafwa ukwisushisha ukukabila kwa ulya mwaume konse, ukusanshako ukukabila kwa kuleta umusango wakwe uwa bumi mu kumfwana na mafunde ya kwa Lesa ayalungama.

Ukubuuka kwa Bengi

Pamo fye nga fintu cali kuli ilya ntalamisoka yalapila, ukubuushiwa kwa bantunse abengi kukacitikila pano isonde. Ici cili mu kumfwana ne mifwaile ya kwa Lesa mu kubumba umuntu. Umwaume wa ntanshi no mwanakashi babikilwe mwi bala lya paradise no kwebwa ukunasha isonde. Nga ca kuti batwalilile aba cumfwila kuli Lesa, nga tabatalile abakota no kufwa. Mu nshita ya kwa Lesa iyalinga, isonde lyonse nga lyalinashiwe, ukulengwa paradise wa mu cibulungwa kuli Adamu ne ntuntuko shakwe abapwililika.—Ukutendeka 1:28; 2:8, 9.

Nangu cibe fyo, pa mulandu wa kuti Adamu na Efa ku mufulo balibembwike, baletele imfwa pa bene beka no bufyashi bwabo ubwa ku nshita ya ku ntanshi. (Ukutendeka 2:16, 17; 3:17-19) Uyo e mulandu wine Baibolo ilondolwela ukuti: “Ulubembu lwaingilile mu muntu umo [Adamu] pano isonde, ne mfwa yaingilile mu lubembu; e fyo ne mfwa yayambukile ku bantu bonse, pantu bonse balibembwike.”—Abena Roma 5:12.

Kwabako fye umuntunse umo uwafyelwe uwalubukako kufuma ku lubembu lwapyanwa. Uyo aali Mwana wa kwa Lesa uwapwililika, Yesu Kristu, uo ubumi bwakwe bwakuushiwe ukufuma mu muulu ukwisa mwi fumo lya kwa nacisungu wa ciYuda, Maria. Yesu atwalilile ukuba uwabula ulubembu kabili tawaminwe ukwipaiwa. Muli fyo, imfwa yakwe yalikwata umutengo wa kulubula pa “lubembu lwa ba pano isonde!” (Yohane 1:29; Mateo 20:28) Uyo e mulandu wine Yesu aali na maka ya kusosela ukuti: “Nine kubuuka kabili umweo: uuntetekela, nangu afwa, akaba no mweo.”—Yohane 11:25.

E co, ee, kuti wasumina mu cilolelo ca kwikatana cipya cipya na batemwikwa bobe abafwa, lelo ici cifwaya ukuti ubeleshe icitetekelo muli Yesu nga Kalubula obe no kumumfwila nge Mfumu yasontwa iya kwa Lesa. Mu kwangufyanya Ubufumu bwa kwa Lesa bukapyangapo ububi bonse ukufuma pali lino isonde. Abantunse bonse abakaana ukunakila ku kuteka kwa buko bakonaulwa. Nangu cibe fyo, abatekwa ba Bufumu bwa kwa Lesa bakapusunsuka kabili bakailenga abene ukuba abapamfiwa mu mulimo wa kwalwila lino isonde muli paradise.—Ilumbo 37:10, 11; Ukusokolola 21:3-5.

Lyene inshita ya kucincimusha ikafika iya kubuuka ukutampako. Bushe ukabako ku kusengela abafwa abakabwela? Conse cashintilila pa co ucita pali nomba. Amapaalo yawamisha yapembelela bonse abo nomba banakila ku mitekele ya Bufumu bwa kwa Yehova ukupitila mu Mwana wakwe, Yesu Kristu.