Yehova Alatupeela Ifyo Tukabila Cila Bushiku
“Mwilasakamikwa; pantu . . . Shinwe alishiba ukuti mulakabila ifi fintu.”—LUKA 12:29, 30.
1. Bushe Yehova apayanishisha shani ubwina nama?
BUSHE mwalimonapo inseba nelyo akoni kambi kalekompa ifilemoneka nge loba fye? Napamo mwaletwishika nga kuti kasangapo ifilyo pa mushili kalekompa. Yesu mu Lyashi lya pa Lupili alondolwele ati kuti twasambililako ku fyo Yehova aliisha ifyuni. Atile: “Lolekesheni ifyuni fya mu muulu, pantu tafitanda imbuto nelyo kuseepa nelyo kututila mu matala; na lyo line Shinwe wa mu muulu alafiliisha. Bushe tamwaficila ukucindama?” (Mateo 6:26) Yehova alapayanishisha ifibumbwa fyakwe fyonse ifilyo mu nshila ya kupapusha.—Amalumbo 104:14, 21; 147:9.
2, 3. Masambililo nshi aya ku mupashi twingasambilila ku fyo Yesu atusambilishe ukupepela ica kulya ca bushiku no bushiku?
2 Ninshi mulandu nshi Yesu mwi pepo lya cilangililo asanshishemo ukulomba kwa kuti: “Tupeeleni leelo ica kulya cesu ica buno bushiku”? (Mateo 6:11) Kuti twasambililako ifya ku mupashi ifingi kuli uku kulomba kwayanguka. Intanshi, kutucinkulako ukuti Yehova e Kapayanya Mukalamba. (Amalumbo 145:15, 16) Abantu kuti balima no kubyala, lelo ni Lesa fye e wingamesha ifintu no kulenga bantu ukukula mwi fumbi na mu mano na lwa ku mupashi. (1 Abena Korinti 3:7) Ifyo tulya no kunwa bupe bwafuma kuli Lesa. (Imilimo 14:17) Ukumulomba ukuti atupe ifyo tukabila cila bushiku kulanga ukuti tulatasha pali fyo atupeela. Kwena, uko kulomba takutulubula ku kubomba nga twalikwata amaka ya kubomba.—Abena Efese 4:28; 2 Abena Tesalonika 3:10.
3 Ica bubili, ukulomba “ica kulya . . . ica buno bushiku” kulangilila ukuti tatulingile ukucishamo ukusakamikwa pa fya ku ntanshi. Yesu asosele no kuti: “Mwisakamikwa amuti, ‘Tulelya nshi?’ nelyo, ‘Tulenwa nshi?’ nelyo, ‘Tulefwala nshi?’ Pantu fyonse ifi e fyo abena fyalo bafwaisha. Pantu Shinwe wa mu muulu alishiba ukuti mulakabila ifi fyonse. E ico, mulefwaya intanshi ubufumu no bulungami bwakwe, na fyonse ifi fimbi fikalundwako kuli imwe. E ico, mwisakamikilwa ubwa mailo, pantu ubwa mailo bukaba na masakamika ya buko.” (Mateo 6:31-34) Ipepo lya kupepela “ica kulya . . . ica buno bushiku” lyaba cipasho ca kwikala imikalile ya-anguka iya “kuipeelesha kuli bukapepa pamo no kuteko mutima.”—1 Timote 6:6-8.
Ifya Kulya fya ku Mupashi Cila Bushiku
4. Fintu nshi fyacitike mu bumi bwa kwa Yesu na bena Israele ifikomaila pa bucindami bwa kulya ifya kulya fya ku mupashi?
4 Ukupepela ifya kulya fya cila bushiku kulingile ukutucinkulako no kuti tulakabila ifya kulya fya ku mupashi cila bushiku. Nangula Yesu aali ne nsala sana pa numa ya kuleko kulya pa nshita yalepa, alikeene ukutunka kwa kwa Satana ukwa kwalula amabwe ukuti yabe umukate. Atile: “Calembwa aciti, ‘Te ku cilyo ceka, umuntu engabela umumi, lelo ku cebo conse icifuma mu kanwa ka kwa Yehova.’” (Mateo 4:4) Pano Yesu ayambwile kasesema Mose, uwaebele abena Israele ati: “[Yehova] alimucushishe, amulekele mube ne nsala, no kumulisha mana, uo mushaishibe kabili bashinwe tabaishibe, ku kuleka amulenge mwishibe ukuti te ku cilyo ceka umuntu ekalila no mweo, lelo kuli conse icifuma mu kanwa ka kwa Yehova e ko umuntu ekalila no mweo.” (Amalango 8:3) Inshila Yehova apeelelemo abena Israele mana yabapeele ifilyo e lyo no kubasambilisha ifya ku mupashi. Cimo abasambilishe ca kuti, bali no “kutoole cilyo ca bushiku mu bushiku bwa ciko.” Nga batoola ifingi ifyo bashingapwa mu bushiku bumo, ifyashala fyalepimpinuka no kuwamo imitiiti. (Ukufuma 16:4, 20) Lelo, te fyo caleba pa bushiku bwalenga 6 ilyo baletoola ifingi sana pa kuti bakalye na pe Sabata. (Ukufuma 16:5, 23, 24) E ico mana yalebacinkulako ukuti balingile ukuba ne cumfwila no kuti imyeo yabo tayashintilile fye pa fya kulya lelo na pali “conse icifuma mu kanwa ka kwa Yehova.”
5. Bushe Yehova atupekanishisha shani ifya kulya fya ku mupashi cila bushiku?
5 Na ifwe tukabila ukulya cila bushiku ifya kulya fya ku mupashi ifipeelwa na Yehova ukupitila mu Mwana wakwe. Ni pali uyu mulandu Yesu alaashila “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” ku kupekanishisha aba mu ng’anda aba busumino “ifya kulya . . . pa nshita yalinga.” (Mateo 24:45) Lilye bumba lya musha wa cishinka talitupeela fye ifya kulya fya ku mupashi ifingi mu mpapulo sha kwafwa ukusambilila Baibolo, lelo lilatukoselesha no kubelenga Baibolo cila bushiku. (Yoshua 1:8; Amalumbo 1:1-3) Nga filya cali kuli Yesu, na ifwe kuti twaikushiwa lwa ku mupashi nga tuleibikilishako cila bushiku ukusambilila pali Yehova na pa kufwaya kwakwe.—Yohane 4:34.
Ukulekelelwa Imembu
6. Misha nshi tulomba ukulekelelwa, kabili cinshi tufwile ukucita pa kuti Yehova aitemenwe ukufuuta iyo misha?
6 Ukulomba kwakonkapo mwi pepo lya cilangililo kwa kuti: “Tulekeleleni imisha yesu, nge fyo na ifwe twalekelela abatukwatile misha.” (Mateo 6:12) Yesu talelanda pa misha ya ndalama. Aletontonkanya pa kulekelelwa imembu shesu. Mwi pepo lya cilangililo ilyalembwa muli Luka, mwaba no ku kulomba: “Tulekeleleni imembu shesu, pantu na ifwe tulalekelela onse uwatuliile misha.” (Luka 11:4) E ico, nga twabembuka, ciba kwati twalya imisha kuli Yehova. Lelo Lesa wesu uwa kutemwa alaitemenwa ‘ukufuuta’ iyo misha nga twalapila mu bufumacumi, ‘twapilibuka,’ no kumulomba ukutulekelela kulila fye tuli ne citetekelo mwi lambo lya cilubula ilya kwa Kristu.—Imilimo 3:19; 10:43; 1 Timote 2:5, 6.
7. Mulandu nshi tulingile ukupepela ukulekelelwa cila bushiku?
7 Mu nshila imbi kuti twatila, nga twafilwa ukufika pa cipimo ca bulungami ica kwa Yehova ninshi twabembuka. Pa mulandu wa lubembu twapyana, ifwe bonse tulabembuka mu nsoselo, mu micitile, na mu kutontonkanya, atemwa tulafilwa ukucita ico tulingile ukucita. (Lukala Milandu 7:20; Abena Roma 3:23; Yakobo 3:2; 4:17) E ico, nampo nga natwishiba ukuti twacibembuka ubo bushiku atemwa tatwishibe, mu mapepo yesu cila bushiku tulekabila ukusanshamo ukulomba ukulekelelwa kwa membu shesu.—Amalumbo 19:12; 40:12.
8. Bushe ipepo lya kulomba ukulekelelwa lilingile ukutulenga ukucita cinshi, kabili finshi fingatumbukamo ifya kutunonsha?
8 Ukupepela ukulekelelwa kulingile kwaisa pa numa ya kuiceeceeta kwa bufumacumi, ukulapila, no kuyebelela, ukutetekela amaka ya kulubula aya mulopa wasuumine uwa kwa Kristu. (1 Yohane 1:7-9) Pa kushinina ukuti ipepo lyesu lya bufumacumi, ukulomba ukulekelelwa kufwile ukwendela pamo no “kucita imilimo iyawamina ukulapila.” (Imilimo 26:20) Lyene kuti twatetekela ukuitemenwa kwa kwa Yehova ukwa kulekelela imembu shesu. (Amalumbo 86:5; 103:8-14) Icitumbukamo mutende ushingalinganishiwako, “umutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse ukalinda imitima [yesu] na matontonkanyo [yesu] muli Kristu Yesu.” (Abena Filipi 4:7) Lelo ipepo lya kwa Yesu ilya cilangililo lilatusambilisha na fimbi ifyo tufwile ukucita pa kulekelelwa imembu shesu.
Pa Kuti Tulekelelwe, Tufwile Ukulekelela Bambi
9, 10. (a) Mashiwi nshi Yesu alundile kwi pepo lya cilangililo, kabili cinshi yakomailepo? (b) Bushe Yesu alangilile shani na kabili ukuti tulekabila ukulalekelela?
9 Ku ca kupapa, ukulomba kwa kuti “tulekeleleni imisha yesu, nge fyo na ifwe twalekelela abatukwatile misha,” e ko Yesu alandilepo fye fimo. Ilyo apwishishe ili pepo, asosele no kuti: “Pantu nga mwalekelela abantu amampuulu yabo, Shinwe wa muulu na o akamulekelela; lelo nga tamulekelela abantu amampuulu yabo, na Shinwe wa mu muulu takalekelele amampuulu yenu.” (Mateo 6:14, 15) E ico, Yesu alilondolwele bwino bwino ukuti ukulekelelwa na Yehova kwashintilila pa kulekelela bambi.—Marko 11:25.
10 Pa nshita imbi, Yesu alandile icilangililo pa kukabila kwa kulekelela nga tulefwaya Yehova ukutulekelela. Ashimike ulwa mfumu iyaitemenwe ukufuuta imisha ikalamba iyo umusha aililiile. Pa numa iyo mfumu yakandile cibi uyu muntu umo wine pa kukaana ukufuuta imisha inono iyo umusha munankwe amuliliile. Pa kusondwelela icilangililo cakwe, Yesu atile: “E fyo na Tata wa muulu akacita kuli imwe nga tamulekelela cila muntu munyinenwe ne mitima yenu yonse.” (Mateo 18:23-35) Isambililo lilimo talingalubwa: Imisha ya lubembu iyo Yehova atulekelela ikalamba nga nshi nga kulinganya ku cilubo uuli onse engatulufyanya. Kabinge, Yehova atulekelela fye cila bushiku. Cine cine kanshi kuti twalekelela ifilubo bambi batulufyanya mu nshita mu nshita.
11. Kufunda nshi ukwa mutumwa Paulo tuli no kukonka nga tulefwaya Yehova ukutulekelela, kabili fisuma nshi fingatumbukamo?
11 Umutumwa Paulo alembele ati: “Mubelane icikuuku, mube aba mitima ya nkumbu, abaitemenwa ukulekelelana filya na Lesa aitemenwe ukumulekelela muli Kristu.” (Abena Efese 4:32) Ukulekelelana kulundulula umutende pa kati ka Bena Kristu. Paulo acincishe no kuti: “Nga basalwa aba kwa Lesa, aba mushilo kabili abatemwikwa, fwaleni icitemwishi ne nkumbu, icikuuku, ubupete, ukufuuka, no kushishimisha. Twalilileni ukushipikishanya no kuitemenwa ukulekelelana nga umo ali ne ca kuilishanya ku mubiye. Ifyo Yehova amulekelela fye, e fyo na imwe mulekelele. Lelo, pali fi fyonse, fwalilenipo no kutemwa, pantu e cikakilo cafikapo ica kwikatana.” (Abena Kolose 3:12-14) Fyonse fi fyaba mwi pepo Yesu atusambilishe ati: “Tulekeleleni imisha yesu, nge fyo na ifwe twalekelela abatukwatile misha.”
Ukucingililwa Ilyo Tuletunkwa
12, 13. (a) Bushe ukulomba kwa kwa Yesu uko alandilepo ilyo ashilalanda pa kulomba kwa kulekelesha mwi pepo lya we Shifwe ni mwi kushingalola? (b) Katunka mukalamba nani, kabili ukulomba ukukanatwalwa mu kutunkwa kwalola mwi?
12 Ilyo Yesu ashilalanda pa kulomba kwa kulekelesha mwi pepo lya cilangililo, atalile alanda pali uku kulomba: “Mwitutwala mu kutunkwa, lelo tupokololeni ku mubifi.” (Mateo 6:13) Bushe Yesu aleti tulingile ukulomba Yehova ukukanatutunka? Awe te umo aloseshe, pantu umusambi Yakobo apuutilwemo ukulemba ati: “Ilyo umuntu aeshiwa, etila: ‘Ni Lesa e ulenjesha.’ Pantu Lesa te kuti eshiwe ku bubi, kabili umwine tesha muntu iyo.” (Yakobo 1:13) Kabinge, kemba wa malumbo alembele ati: “Amampuulu nga mwayamwensekesha, mwe Yehova, mwe Shikulu, nani uwingeminina?” (Amalumbo 130:3) Yehova tapembelela fye ati tulufyanye, kabili tatuteya ukuti tulufyanye iyo. Ninshi aya mashiwi mwi pepo lya cilangililo yalola mwi?
13 Uufwaya ukututeya, ukulenga ukuti tuwe ku micenjelo yakwe, no kutulya ni Satana Kaseebanya. (Abena Efese 6:11) E Katunka mukalamba. (1 Abena Tesalonika 3:5) Nga tulepepa ukukanatwalwa mu kutunkwa, ninshi tulelomba Yehova ukukanaleka ukuti tubembuke ilyo tuletunkwa. Ninshi tulemulomba ukutwafwa ukuti ‘twianshiwa kuli Satana,’ twinakila ku matunko. (2 Abena Korinti 2:11) Tupepela ukuti tutwalilile ukuba “umwa kufisama ku Wapulamo,” ukucingililwa ubucingo bwa ku mupashi ubwalaiwa ku bapokelela bumulopwe bwa kwa Yehova muli fyonse bacita.—Amalumbo 91:1-3.
14. Bushe umutumwa Paulo atulaya shani ukuti Yehova takatushe nga twasuubila Wene ilyo tuletunkwa?
14 Nga ca kuti ifyo tulesosa mu mapepo ne fyo tulecita e fyo cine cine tulefwaisha, teti tutwishike no kutwishika ukuti Yehova takatushe. Umutumwa Paulo atulaya ati: “Takuli ica kwesha icamwishila kano icaseeka ku bantu bonse. Lelo wa cishinka Lesa, kabili takamuleke ukweshiwa ukucila pa fyo mwingashipikisha, lelo pamo ne ca kwesha akacita na pa kufuminamo ukuti mube na maka ya kucishipikisha.”—1 Abena Korinti 10:13.
“Tupokololeni ku Mubifi”
15. Mulandu nshi cicindamine sana leelo ukupepela ukupokololwa ku mubifi?
15 Ukulingana na bamanyuskripiti bacetekelwa sana aba Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGriki, ipepo lya kwa Yesu ilya cilangililo lyapwa na mashiwi ya kuti: “Tupokololeni ku mubifi.”a (Mateo 6:13) Tulakabila sana ukucingililwa kuli Kaseebanya maka maka ino nshita ya mpela. Satana ne fibanda fyakwe balelwa na bashalapo basubwa, “ababaka amafunde ya kwa Lesa kabili abakwata umulimo wa kushimika ubunte bwa kwa Yesu,” pamo na banabo aba mwi “bumba likalamba.” (Ukusokolola 7:9; 12:9, 17) Umutumwa Petro akonkomeshe Abena Kristu ati: “Beni abalola, cenjeleni. Icibambe cenu, Kaseebanya, endauka nge nkalamo iilebuluma, iilefwaya untu ingalya. Lelo mukaanyeni, beni abakosa ndi mu citetekelo.” (1 Petro 5:8, 9) Satana kuti atemwa ukulesha umulimo wesu uwa kushimikila, kabili ukubomfya ifibombelo fyakwe pe sonde—e kutila aba mapepo, aba makwebo, nelyo aba mapolitiki—esha kututiinya. Lelo nga twaiminina ndi, Yehova akatupokolola. Umusambi Yakobo alembele ati: “Nakileni Lesa; lelo kaaneni Kaseebanya, na o akamufulumuka.”—Yakobo 4:7.
16. Finshi Yehova engabomfya ku kwafwa ababomfi bakwe abale-eshiwa?
16 Yehova alekele Umwana wakwe ukutunkwa. Lelo ilyo Yesu akeene Kaseebanya, ukubomfya Icebo ca kwa Lesa ngo bucingo, Yehova atumine bamalaika ku kumukosha. (Mateo 4:1-11) Na kuli ifwe, Yehova abomfya bamalaika bakwe ku kutwafwa nga twapepa ne citetekelo no kulenga wene ukuba icubo cesu. (Amalumbo 34:7; 91:9-11) Umutumwa Petro alembele ati: “Yehova alishiba ukupokolola abaipeelesha kuli bukapepa ku ca kwesha, no kusunga abashalungama ku kuputulwa pa bushiku bwa bupingushi.”—2 Petro 2:9.
Ukulubulwa Umupwilapo Nakupalama
17. Pa kutupeela ipepo lya cilangililo, bushe Yesu atantike shani ifintu umo fifwile ukukonkanina?
17 Mwi pepo lya cilangililo, Yesu atantika ifintu umo fifwile ukukonkanina. Ico tufwile ukwangwako sana kushishiwa kwe shina lya kwa Yehova ilikulu kabili ilya mushilo. Apo akabomfya Ubufumu bwa buMesia mu kucite fyo, tupepela ubo Bufumu ukuti bukese ku konaula amabufumu yonse nelyo amabuteko ya bantunse ayapondama, no kushininkisha ukuti ukufwaya kwa kwa Lesa konse kwacitwa pano isonde nga ku muulu. Isubilo lyesu ilya bumi bwa muyayaya muli paradaise wa pe sonde lyashintilila pa kushishiwa kwe shina lya kwa Yehova no kwishiba bumulopwe bwakwe ubwalungama mu bubumbo bonse. Pa numa ya kupepela ifi fintu fyacindama fyonse, kuti twapepela ifyo tukabila cila bushiku, ukulekelelwa kwa membu shesu, no kupokololwa ku kutunkwa na ku micenjelo ya mubifi, Satana Kaseebanya.
18, 19. Bushe ipepo lya cilangililo ilya kwa Yesu litwafwa shani ukutwalilila abalola no kulenga ukucetekela kwesu ukuba “ukwaikashiwa ukufika na ku mpela”?
18 Ukulubulwa kwesu umupwilapo ku mubifi na ku bwikashi bwakwe ububifi nakupalama. Satana alipwa no kwishiba ukuti ashele fye “ne nshita inono” iya kufumisha “icipyu cikalamba” pe sonde, maka maka pa babomfi ba kwa Yehova aba busumino. (Ukusokolola 12:12, 17) Mu cishibilo cabamo ifingi ica “mpela ya bwikashi,” Yesu asobele ifintu fya kucincimusha, fimo ificili ku ntanshi. (Mateo 24:3, 29-31) Ilyo tulemona ifi filecitika, isubilo lyesu ilya kulubuka likakoselako. Yesu atile: “Ilyo ifi fintu fyatendeka ukucitika, inukeni, no kwinune mitwe, pantu ukulubuka kwenu nakupalama.”—Luka 21:25-28.
19 Ili pepo lya cilangililo ilipi ilyo Yesu apeele abasambi bakwe lya kutwafwa sana ukwishiba ifyo twingasansha mu mapepo yesu ilyo impela ilepalama. Shi natutwalilile ukucetekela ukuti ukufika fye na ku mpela, Yehova akatwalilila ukutupeela ifyo tukabila cila bushiku, ifya ku mupashi ne fyo imibili yesu ikabila. Ukulola kwesu ukwabamo ipepo kukatulenga “twaikatisha nga nshi ukucetekela uko twakwete pa kutendeka ukuti kube ukwaikashiwa ukufika na ku mpela.”—AbaHebere 3:14; 1 Petro 4:7.
[Futunoti]
a AmaBaibolo yamo aya kale, pamo nga King James Version, pa mpela ye pepo lya We Shifwe yasanshapo aya malumbo kuli Lesa: “Pantu fyenu ubufumu, na bumpalume, no bukata, pe na pe. Ameni.” Icitabo ca The Jerome Biblical Commentary cisoso kuti: “Aya malumbo kuli Lesa . . . tayasangwa muli [bamanyuskripiti] bacetekelwa sana.”
Ukupitulukamo
• Bushe calola mwi ilyo twalomba “ica kulya . . . ica buno bushiku”?
• Londololeni umwalola ukulomba kwa kuti “tulekeleleni imisha yesu, nge fyo na ifwe twalekelela abatukwatile misha.”
• Bushe tulosha mwi ilyo twalomba Yehova ukukanatutwala mu kutunkwa?
• Mulandu nshi tulekabila ukupepela ati “tupokololeni ku mubifi”?
[Ifikope pe bula 15]
Tufwile ukulekelela bambi nga tuli no kulekelelwa
[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 13]
Lydekker