Ukwishiba Umulimo Waibela Uo Yesu Abomba mu Kufwaya kwa kwa Lesa
“Nine nshila ne cine no mweo. Takuli uwisa kuli Tata kano aishila muli ine.”—YOH. 14:6.
1, 2. Mulandu nshi tulingile ukufwaya sana ukwishiba umulimo Yesu akwata mu kufwaya kwa kwa Lesa?
UKUTULA fye na kale, abantu abengi balesha na maka ukuti bapusaneko na banabo, lelo abengi balafilwa. Bantu fye abanono nga nshi e bengatila bali-ibelako muli fimo fimo. Lelo, Yesu Kristu, Umwana wa kwa Lesa, ali-ibela mu nshila ishalekanalekana.
2 Mulandu nshi tulingile ukufwaya sana ukwishiba umulimo waibela uo Yesu akwata mu kufwaya kwa kwa Lesa? Pantu walikuma bucibusa bwesu na Shifwe wa ku muulu Yehova! Yesu atile: “Nine nshila ne cine no mweo. Takuli uwisa kuli Tata kano aishila muli ine.” (Yoh. 14:6; 17:3) Lekeni tusambilile pa nshila shimo isho Yesu abamo uwaibela. Ukusambilila ishi nshila kwalalenga twishibe bwino umulimo akwata mu kufwaya kwa kwa Lesa.
“Umwana Uwafyalwa Eka”
3, 4. (a) Mulandu nshi twingasosela ukuti Yesu, Umwana uwafyalwa eka, ali-ibela? (b) Bushe umulimo uo Yesu alebomba ilyo Lesa alebumba ifintu waibela shani?
3 Ilyo Satana aletunka Yesu, amwitile ukuti “umwana wa kwa Lesa.” (Mat. 4:3, 6) Lelo Yesu alicila pa kuba fye “Umwana wa kwa Lesa.” “Mwana wa kwa Lesa uwafyalwa eka.” (Yoh. 3:16, 18) Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula ukuti “uwafyalwa eka” balilondolola ukuti lipilibula “umuntu uwaibela, ukwabula uwa kulingana nankwe” nangu “uwapusanako.” Yehova alikwata abana baume ku muulu abengi nga nshi. Nomba ninshi Yesu ‘apusanako’ shani na bana baume aba kwa Lesa ababa ku muulu?
4 Yesu alipusanako pantu e cibumbwa fye ico Wishi abumbile mu kulungatika. E beli. Na kuba, “e beli pa fibumbwa fyonse.” (Kol. 1:15) E o “Lesa abalilepo ukupanga.” (Ukus. 3:14) Umulimo Umwana wafyalwa eka alebomba ilyo Lesa alebumba ifintu na o wali-ibela. Yesu te Kabumba wa fintu, lelo Yehova alimubomfeshe pa kubumba ifintu fimbi, nelyo tutile, e pitilo. (Belengeni Yohane 1:3.) Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Kuli ifwe kwaba fye Lesa umo Shifwe, uko fyonse fyafuma, na ifwe tuli bantu bakwe; kwaba na Shikulu umo, Yesu Kristu, muli ena e mo fyonse fyabelako, na ifwe e mo twabela no mweo.”—1 Kor. 8:6.
5. Bushe Amalembo yalanga shani ukuti Yesu ali-ibela?
5 Lelo, Yesu ali-ibela mu nshila ishalekanalekana. Mu Baibolo, Yesu akwata amalumbo ayengi nangu amashina ayalanga umulimo waibela uo akwata mu kufwaya kwa kwa Lesa. Natulande pa malumbo ya kwa Yesu yasano ayabomfiwa mu Malembo ya ciGriki.a
“Cebo”
6. Mulandu nshi calingila ukwita Yesu ukuti “Cebo”?
6 Belengeni Yohane 1:14. Mulandu nshi Yesu etilwa ukuti “Cebo”? Ili lumbo litulanga umulimo atampile ukubomba ukutula apo Lesa abumbile bamalaika na bantunse. Yehova alebomfya Umwana wakwe pa kweba bamalaika ifya kucita, kwati fye ni filya fine alemubomfya pa kweba abantu pano calo ifyebo fya kwa Lesa. Icishinka ca kuti Yesu ni Cebo, nelyo uwa kulandilamo, tulacimona na mu mashiwi ayo Yesu asosele ku baYuda abalekutika kuli ena. Atile: “Ifyo nsambilisha te fyandi iyo, lelo fya wantumine. Umuntu nga afwaya ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa, akeshiba nga ifyo nsambilisha fyafuma kuli Lesa atemwa nanda fye ifyandi ne mwine.” (Yoh. 7:16, 17) Na lintu abwelelamo ku muulu no kuba no bukata, Yesu balitwalilila ukumwita ati “Cebo ca kwa Lesa.”—Ukus. 19:11, 13, 16.
7. Bushe kuti twapashanya shani imibele ya kuicefya iyo Yesu akwata ilyo abomba umulimo wakwe nga “Cebo”?
7 Baleni tontonkanyeni pa fyo ili lumbo lipilibula. Nangu cingati Yesu e wa mano sana pa fintu fyonse ifyo Yehova abumba, tashintilila pa mano yakwe. Alanda ifyo Wishi amweba. Lyonse fye afwaya ukuti abantu balecindika Yehova ukucila ena. (Yoh. 12:50) Ala mwandini tulingile ukumupashanya! Na ifwe Lesa alitupeela umulimo uwacindama uwa “[kubila] imbila nsuma iya fisuma.” (Rom. 10:15) Ukwishiba ukuti Yesu ali-icefya nga nshi kufwile ukulenga ukuti twilalanda ifyo tuletontonkanya fwe bene. Kanshi ilyo tulebila imbila nsuma ya kupususha imyeo ya bantu iyaba mu Malembo, tufwile ‘ukulakonka ifyalembwa.’—1 Kor. 4:6.
“Ameni”
8, 9. (a) Bushe ishiwi lya kuti “ameni” lyalola mwi, kabili mulandu nshi Yesu etilwa ukuti “Ameni”? (b) Ukulingana ne lumbo lyakwe ilya kuti “Ameni,” bushe Yesu abombele shani umulimo wakwe?
8 Belengeni Ukusokolola 3:14. Mulandu nshi Yesu etilwa ukuti “Ameni”? Ishiwi lya kuti “ameni” lishiwi lya ciHebere ilipilibula ukuti “cibe ifyo fine,” nelyo ukuti “Ee.” Ishiwi lya ciHebere ilyo bafumyako ishiwi lya kuti “ameni” lipilibula ukuba “uwa cishinka” nelyo ukuba “uwacetekelwa.” Ishiwi limo line balalibomfya na pa kulondolola ifyo Yehova aba ne cishinka. (Amala. 7:9; Esa. 49:7) Nomba bushe ilumbo lya kuti “Ameni” lilanga shani ukuti Yesu ali-ibela? Moneni ifyo ilembo lya 2 Abena Korinti 1:19, 20 lyasuka ici cipusho: “Umwana wa kwa Lesa, Kristu Yesu, . . . [uwabililwe] kuli imwe taishileba Ee e lyo kabili aba Iyo, lelo Ee yaisaba Ee muli ena. Pantu amalayo ya kwa Lesa nelyo yafula shani, yaisaba Ee muli ena. E ico kabili ni muli ena e mo tusosela ati ‘Ameni’ kuli Lesa pa kuti tucindike Lesa.”
9 Yesu ni “Ameni” ku malayo yonse aya kwa Lesa. Imikalile yakwe pano calo iyabula ulubembu, ukubikako ne mfwa yakwe pa cimuti, fyalenga ukuti amalayo yonse ayo Yehova Lesa alaya yakafikilishiwe. Ukutwalilila ukuba uwa cishinka kuli Lesa kwalenga Yesu alange ukuti ifyo Satana asosele mwi buuku lya kwa Yobo, ifya kuti ababomfi ba kwa Lesa kuti bamukaana nga balebulisha fimo, nga balecula, nelyo nga bale-eshiwa, fya bufi. (Yobo 1:6-12; 2:2-7) Pa fibumbwa fyonse ifya kwa Lesa, libeli fye lya kwa Lesa e lyalangile ukuti ifyo Satana asosele bufi ubwafiita fititi. Na kabili, Yesu alilangile bwino bwino ukuti Wishi, Yehova, e walinga fye ukuba kateka uwapulamo pano isonde na mu muulu.
10. Bushe kuti twapashanya shani imibele ya kwa Yesu iyo akwata ilyo abomba umulimo waibela uwa bu “Ameni”?
10 Bushe kuti twapashanya shani imibele ya kwa Yesu iyo akwata ilyo abomba umulimo waibela uwa bu “Ameni”? Kuti twacite fyo nga twatwalilila ukuba ne cishinka kuli Yehova no kulatungilila ukuteka kwakwe ukwapulamo pano calo na mu muulu. Nga tulecite fi, tukalaumfwila ifyo Lesa afwaya ukuti tulecita ifyaba pa Amapinda 27:11, apatila: “We mwana wandi, ube na mano, kabili ulenge umutima wandi ukusekelela, pa kuti njasuke uulenseebanya.”
“Kawikishanya wa Cipangano Cipya”
11, 12. Bushe umulimo wa kwa Yesu uwa bukawikishanya waibela shani?
11 Belengeni 1 Timote 2:5, 6. Yesu e “kawikishanya umo pa kati ka kwa Lesa na bantu.” E “kawikishanya wa cipangano cipya.” (Heb. 9:15; 12:24) Lelo, Mose na o aletwa ukuti ni kawikishanya, e kutila kawikishanya wa cipangano ca Mafunde. (Gal. 3:19) Nomba ninshi umulimo wa kwa Yesu uwa bukawikishanya waibela shani?
12 Ishiwi lya ciHebere ilyo bapilibula ukuti “kawikishanya” balibomfya mu fya mafunde. Lilanga ukuti ukulingana ne funde, Yesu ni Kawikishanya (nelyo, kuti twatila ni loya) wa cipangano cipya icalenga ukuti kube uluko ulupya, “Israele wa kwa Lesa.” (Gal. 6:16) Ababa muli ulu luko Bena Kristu basubwa no mupashi, abapanga ibumba lya “bashimapepo kabili ishamfumu” ishikateka mu muulu. (1 Pet. 2:9; Ukufu. 19:6) Icipangano ca Mafunde, ico Mose ali e kawikishanya, tacalengele ukuti kube uluko lwa musango yo.
13. Bushe umulimo wa kwa Yesu uwa bukawikishanya usanshamo finshi?
13 Bushe umulimo wa kwa Yesu uwa bukawikishanya usanshamo finshi? Ica kubalilapo Yehova alabomfya umutengo wa mulopa wa kwa Yesu pa kulekelela imembu sha bengila mu cipangano cipya. Ifi e fyo Yehova abalungamika ukulingana na mafunde. (Rom. 3:24; Heb. 9:15) Nomba ninshi Lesa kuti abamona ukuti nabalinga ukwingila mu cipangano cipya umwaba abantu abakaba ishamfumu kabili bashimapepo ku muulu! Apo Yesu e Kawikishanya wabo, alabafwa ukutwalilila ukuba abasanguluka pa ntanshi ya kwa Lesa.—Heb. 2:16.
14. Mulandu nshi Abena Kristu bonse, te mulandu ne subilo bakwata, balingile ukulatashisha pa mulimo wa kwa Yesu uwa bukawikishanya?
14 Inga balya abashaba mu cipangano cipya, abakwata isubilo lya kwikala pano calo ku ciyayaya, bena cikaba shani? Nangu cingati tababa mu cipangano cipya, balanonkelamo. Lesa aleleela imembu shabo kabili balalungamikwa no kuba ifibusa fya kwa Lesa. (Yako. 2:23; 1 Yoh. 2:1, 2) Nampo nga twakwata isubilo lya kwikala ku muulu nelyo ilya kwikala pano calo, ifwe bonse tufwile ukulatasha pa mulimo Yesu akwata uwa kuba Kawikishanya wa cipangano cipya.
“Shimapepo Mukalamba”
15. Bushe umulimo wa kwa Yesu uwa kuba Shimapepo Mukalamba wapusanako shani no wa balya baume bambi abalipo bashimapepo bakalamba?
15 Kale abaume abengi balipo bashimapepo bakalamba, lelo umulimo Yesu akwata uwa kuba Shimapepo Mukalamba wali-ibela icine cine. Mu nshila nshi? Paulo alondolwele ukuti: “Takabila ukulatuula amalambo cila bushiku, intanshi pa membu shakwe umwine e lyo na pa sha bantu, filya bashimapepo bakalamba bacita: (pantu acitile ici umuku umo fye capwa ilyo aituulile umwine;) pantu Amafunde yasonta abantu ababa no kunaka ukuba bashimapepo bakalamba, lelo amashiwi ya mu mulapo ayaishile pa numa ya Mafunde yasonta Umwana, uwalengwa ukuba uwapwililika umuyayaya.”—Heb. 7:27, 28.b
16. Mulandu nshi ilambo Yesu atuulile lyapusaninako na malambo yambi?
16 Yesu ali muntu uwapwililika, ali nga filya fine fye Adamu ali ilyo ashilabembuka. (1 Kor. 15:45) Kanshi pa bantunse bonse, ni Yesu fye e walingile ukutuula ilambo ilyapwililika, ilingatuulwa fye umuku umo. Ilyo abena Israele balekonka Amafunde ya kwa Mose, baletuula amalambo libili libili. Lelo, amalambo yonse ayo baletuula ne milimo bashimapepo balebomba fyali fye cinshingwa ca fyo Yesu ali no kwisacita. (Heb. 8:5; 10:1) E ico, apo Yesu alabomba imilimo iyacila pa yo bashimapepo balebomba kabili akatwalilila fye ukubomba iyi milimo, ninshi icifulo cakwe ica kuba Shimapepo Mukalamba cali-ibela.
17. Mulandu nshi tulingile ukulatashisha sana ifi Yesu aba Shimapepo wesu Umukalamba, kabili kuti twalanga shani ukuti tulatasha?
17 Kuti twatwalilila ukuba ifibusa fya kwa Lesa nga ca kuti fye Shimapepo Mukalamba uwaba nga Yesu aletwafwa. Ala mwandini twalikwata Shimapepo Mukalamba umusuma nga nshi! Paulo alembele ukuti: “Tatuli na shimapepo mukalamba, uushingatulangulukilako pa kukanapwililika kwesu, lelo tuli na shimapepo mukalamba uwaeshiwa muli fyonse nga ifwe, nomba ena taba na lubembu.” (Heb. 4:15) Ukwishiba bwino bwino ici cishinka kulingile ukulenga ukuti ‘twilaikalila fwe bene fweka kano ukulaikalila uwatufwilile.’—2 Kor. 5:14, 15; Luka 9:23.
“Umwana” Uwalaiwe
18. Kusesema nshi Lesa alandile ilyo Adamu abembwike, kabili finshi fyaishilesokololwa pa numa ifyakumine uku kusesema?
18 Kale sana, mu Edeni, ilyo camoneke kwati abantunse balofya fyonse ifyo bakwete, e kuti bucibusa na Lesa, umweo wa muyayaya, insansa, na Paradaise, Yehova Lesa alisobele ukuti kukesa Umulubushi. Amwitile ukuti “umwana.” (Ukute. 3:15) Uyu Mwana uushaishibikwe pali ilya nshita, e o ukusesema ukwingi nga nshi kwalelandapo. Ali no kufuma muli Abrahamu, Isaki, na Yakobo. Na kabili, ali no kufyalilwa mu lupwa lwa Mfumu Davidi.—Ukute. 21:12; 22:16-18; 28:14; 2 Sam. 7:12-16.
19, 20. (a) Bushe Umwana uwalaiwe ni nani? (b) Mulandu nshi twingasosela ukuti mu mwana uwasobelwe mwaliba na bambi?
19 Bushe uyu Mwana walaiwe ali ni nani? Icasuko kuli ici cipusho caba pa Abena Galatia 3:16. (Belengeni.) Lelo, mu cipandwa cimo cine umutumwa Paulo atwalilile ukweba Abena Kristu basubwa ukuti: “Kabili, nga ca kutila muli ba kwa Kristu, ninshi cine cine muli bana ba kwa Abrahamu, impyani ukulingana ne cilayo.” (Gal. 3:29) Mulandu nshi Kristu abela e Mwana uwalaiwe, ilyo ninshi kwaliba na bambi abetwa ukuti abana?
20 Abantu abengi nga nshi batila bafumine mu lupwa lwa kwa Abrahamu, kabili bamo pali aba bali ni bakasesema. Imipepele imo imona kwati icacindama fye ca kuti bakasesema babo bafyalilwe mu lupwa lwa kwa Abrahamu. Nomba bushe bonse aba bakasesema e Mwana uwalaiwe? Iyo. Nge fyo umutumwa Paulo alandile ilyo umupashi wa mushilo wali pali ena, te bafuma muli Abrahamu abengaba Umwana uwalaiwe. Abana abafyelwe ku bana ba kwa Abrahamu bambi tabababomfeshe ku kupaalilamo abantunse. Umwana uo abantu bali no kupaalilwamo ali no kufuma fye muli Isaki. (Heb. 11:18) Kanshi muntu fye umo, Yesu Kristu, uo Baibolo yalanga ukuti afyalilwe mu lupwa lwa kwa Abrahamu e lubali ulwa kubalilapo ulwa ulya mwana walaiwe.c Bonse abashala abaishileba ulubali lwalenga bubili ulwa mwana wa kwa Abrahamu balisanguka abana pantu “ba kwa Kristu.” E ico, umulimo Yesu abomba pa kufikilisha uku kusesema walicindama.
21. Cinshi ico mwatemwapo sana pa fyo Yesu abomba umulimo wakwe uwaibela mu kufwaya kwa kwa Lesa?
21 Finshi twasambilila ilyo twacilapituluka mu mulimo Yesu abomba mu kufwaya kwa kwa Yehova? Ukutula fye pa nshita bamubumbile, Umwana wa kwa Lesa uwafyalwa eka ali-ibela nelyo alipusanako na bambi. Na lyo line, uyu Mwana wa kwa Lesa uwaibela taifwaila umucinshi, lelo lyonse aba fye uwaicefya kabili acita ifintu ukulingana no kufwaya kwa kwa Wishi. (Yoh. 5:41; 8:50) Ala mwandini aba ca kumwenako icisuma kuli ifwe! E ico na ifwe lekeni tule-esha na maka “[ukucita] fyonse ku kucindika Lesa” nge fyo Yesu acita.—1 Kor. 10:31.
[Amafutunoti]
a Nge fyo uwasoma umo asosele, mu ciGriki, amalumbo yamo pali aya balayakonkeshapo ne shiwi ililanga ukuti ilyo ilumbo “lyali-ibela.”
b Ukulingana no wasoma umo, ishiwi bapilibula ukuti “umuku umo fye capwa” litusambilisha isambililo ilyacindama ilyaba mu Baibolo “ililanga ukuti imfwa ya kwa Kristu cine cine yalicitike, yali-ibela, kabili afwile fye umuku umo mpo.”
c Nangu cingati abaYuda abaliko mu nshita ya kwa Yesu baleti bali no kuba abapaalwa pantu bafumine muli Abrahamu, na bo bene balelolela umuntu umo uwa kwisaba Mesia, nelyo Kristu.—Yoh. 1:25; 7:41, 42; 8:39-41.
Bushe Muleibukisha?
• Finshi mwasambililako ku malumbo ya kwa Yesu pa mulimo wakwe uwaibela uo abomba mu kufwaya kwa kwa Lesa? (Moneni umukululo.)
• Kuti mwapashanya shani ica kumwenako ca Mwana wa kwa Yehova uwaibela?
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 15]
Amalumbo Yamo Ayalanga Umulimo Waibela Uo Yesu Akwata mu Kufwaya kwa kwa Lesa
◼ Umwana Uwafyalwa Eka. (Yoh. 1:3) Yesu e cibumbwa fye cimo ico Wishi apangile mu kulungatika.
◼ Cebo. (Yoh. 1:14) Yehova alabomfya Umwana wakwe pa kweba bamalaika na bantunse ifya kucita.
◼ Ameni. (Ukus. 3:14) Imikalile yakwe pano calo iyabula ulubembu, ukubikako ne mfwa yakwe pa cimuti, fyalenga ukuti amalayo yonse ayo Yehova Lesa alaya yakafikilishiwe.
◼ Kawikishanya wa Cipangano Cipya. (1 Tim. 2:5, 6) Apo Yesu e Kawikishanya ukulingana ne funde, alilenga ukuti kube uluko ulupya, “Israele wa kwa Lesa,” ulwapangwa na Bena Kristu abakaba “bashimapepo kabili ishamfumu” mu muulu.—Gal. 6:16; 1 Pet. 2:9.
◼ Shimapepo Mukalamba. (Heb. 7:27, 28) Yesu e muntu fye uwalingile ukutuula ilambo ilyapwililika, ilingatuulwa fye umuku umo. Kuti atusangulula ku lubembu no kutulubula ku mfwa.
◼ Umwana Uwalaiwe. (Ukute. 3:15) Muntu fye umo, Yesu Kristu, e lubali lwa kubalilapo ulwa ulya mwana uwasobelwe. Bonse abaishileba ulubali lwalenga bubili ulwa mwana wa kwa Abrahamu pa numa, “ba kwa Yesu.”—Gal. 3:29.