Ifyo Baibolo Isambilisha
Bushe Caliba fye Bwino Abaume Ukulaala na Baume Nelyo Abanakashi na Banakashi Banabo?
MU FYALO ifingi abantu nabatendeka ukusuminisha umusango wa baume ukulaala na baume nelyo abanakashi ukulaala na banakashi banabo. Mwi calici limo mu United States mwaliba akalibumba ka bantu abalomba ukuti bakabwekeshepo ukulondolola filya Baibolo yalanda pa baume abalaala na baume banabo nelyo abanakashi abalaala na banabo pa kuti fikalingane ne fyo abantu batontonkanya pali ino nshita. Shimapepo umo ku Brazil uwaupene no mwaume munankwe nomba line, na o akoseleshe ukuti “abantu bakatontonkanyepo na kabili pa fyo Baibolo ilanda,” pa kuti icalici lyakwe likalecita ifintu ukulingana ne fyo abantu batontonkanya pali ino nshita.
Nomba abantu abashisuminisha umusango wa baume nelyo abanakashi ukulaala na banabo, babamona ukuti balikwata ulupato kabili tabafwaya fye abalaala na baume nelyo abanakashi banabo. Lelo cinshi Baibolo yalandapo pa baume abalaala na banabo nelyo abanakashi abalaala na banakashi banabo?
Cinshi Baibolo Yalandapo?
Baibolo taikoselesha abantu ukupata abantu banabo. Lelo ifyo yalanda pa baume abalaala na baume nelyo abanakashi abalaala na banakashi banabo fyena fyalishibikwa bwino bwino.
“Te kwesha ukusendama no mwaume munobe filya usendama no mwanakashi. Ici ca bunani.”—Ubwina Lebi 18:22.
Mu Mafunde ya kwa Mose e mwali ili ifunde, kabili lyali pa mafunde ayengi ayo Lesa apeele abena Israele beka fye ayalelanda pa mibele. Lelo nangu cibe fyo, ili ifunde lilatweba ifyo Lesa amona umusango wa baume ukulaala na baume nelyo abanakashi ukulaala na banakashi banabo, babe baYuda nelyo abashali abaYuda, pantu litila: “Ici ca bunani.” Abaali mu fyalo fyali mupepi na bena Israele balelaalana abaume beka beka nelyo abanakashi beka beka, balelaala na balupwa, balecita ubucende, ne misango imbi iyo Amafunde yaleseshe. E mulandu wine Lesa alemwena abali muli ifi fyalo ukuti balikowela. (Ubwina Lebi 18:24, 25) Bushe Baibolo yalelanda ifyapusana ne fi mu nshita ya Bena Kristu? Tontonkanyeni pali ili ilembo lyakonkapo:
“E mulandu wine Lesa abalekele ukuti baletungululwa ne nsuuna ishili ya cifyalilwa, pantu abanakashi bashile umusango wa cifyalilwa uwa kulaala na baume no kutampa ukulaala abanakashi beka beka; na baume na bo ifyo fine balekele ukulaala na banakashi no kutendeka ukulaala na baume banabo, abaume ukucita ifye shiku ku baume banabo.”—Abena Roma 1:26, 27.
Mulandu nshi Baibolo yalandila ukuti umusango wa baume ukulaala na baume nelyo abanakashi ukulaala na banakashi banabo te nshila ya cifyalilwa kabili lishiku? Pantu ukulaalana kwa musango uyu kwalipusana ne fyo Kabumba afwaya. Abaume beka beka nelyo abanakashi beka beka te kuti bafyale abana. Baibolo yalinganya ukulaalana kwa baume beka beka nelyo abanakashi beka beka kuli filya bamalaika abapondweke ku muulu bacitile, abo batendeke ukwita ati ifibanda. Aba bamalaika bapondweke, balelaala na banakashi ilyo Ilyeshi lyaliko mu nshiku sha kwa Noa talilaisa. (Ukutendeka 6:4; 19:4, 5; Yuda 6, 7) Lesa amona ifi fyonse ukuti te nshila ya cifyalilwa.
Bushe Kwaliba Icingalenga Tulande Ukuti Caliba fye Bwino?
Bamo kuti batila, ‘Caliba fye bwino abaume ukulaala na baume nelyo abanakashi na banakashi banabo, pantu limbi e fyo umubili wabo wapangwa, nelyo uko bekala e fyo abengi bacita, nangu kwali ifyabipa ifyabacitikila mu bumi, pamo nga ukubacenda ilyo bali fye abana!’ Awe, ifi te fingalenga tutile caliba fye bwino. Tontonkanyeni pali ici ca kumwenako: Umuntu kuti limbi alikwata imisango iyo afyalwa na yo pamo nga ukunwisha ubwalwa, nelyo kuti akuliile mu ng’anda umo balenwa sana ubwalwa. Ukwabula ukutwishika, abengi kuti balemumfwilako uluse. Lelo kwena, te kuti balemukoselesha ukunwisha ubwalwa nelyo ukumweba ukuti te kuti aleke uyu musango wa kunwisha pa mulandu fye wa kuti ubu bwafya bwa kufyalwa nabo nelyo ukutila uko akulile e fyo abengi bacita.
E cimo cine na Baibolo, nangula tayapata abacula no musango wa kufwaya ukulaala no mwaume nelyo umwanakashi munabo, taisuminisha abakonkelela iyi misango, nampo nga e fyo imibili yabo yapangwa, nelyo ni pa mulandu wa fintu fye fimbi. (Abena Roma 7:21-25; 1 Korinti 9:27) Lelo, mu Baibolo mwaliba ifingafwa no kukoselesha abantu ukucimfya ubwafya bwa kufwaya ukulaala no mwaume nelyo umwanakashi munabo.
Cinshi Lesa Afwaya ku Bantu Abalaala na Baume Nelyo Abanakashi Banabo?
Baibolo itukoselesha ukuti Lesa afwaya ukuti “abantu balekanalekana bakapusuke no kwishiba bwino bwino icine.” (1 Timote 2:4) Nangula Baibolo taisuminisha umusango wa baume uwa kulaala na baume banabo nelyo abanakashi ukulaala na banakashi banabo, taikoselesha abantu ukupata abacita ifya musango yu.
Tatufwile ukumona kwati Lesa alinashako amafunde ayalesha abalaala na baume nelyo abanakashi banabo. Pali 1 Abena Korinti 6:9, 10, Baibolo yalilanda bwino bwino ukutila “abaume abalaala na baume banabo” baba pa bantu ‘abashakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.’ Lelo icikomo 11 calilundapo amashiwi ayakusansamusha ayatila: “Kabili imwe bamo e fyo mwali. Lelo mwalisambwa, kabili mwalisangululwa, no kulungamikilwa mwi shina lya kwa Shikulwifwe Yesu Kristu na mu mupashi wa kwa Lesa wesu.”
Cailanga fye apabuuta ukuti, abalefwaya ukupepa Lesa ukulingana ne fyo umwine afwaya, balibapokelele mu cilonganino ca Bena Kristu aba kubalilapo. Na muno nshiku mwine, abafwaya Lesa no mutima onse kuti babapokelela, kulila fye ba-aluka no kutampa ukulakonka ifyaba mu Baibolo, te kupatikisha ukuti bakabwekeshepo ukulondolola ifyaba mu Baibolo pa kuti filingane ne mibele yabo.
BUSHE MWALIPUSHAPO UKUTI . . .
● Bushe Baibolo ilandapo shani pa baume abalaala na baume banabo nelyo na banakashi banabo?—Abena Roma 1:26, 27.
● Bushe Baibolo itila tufwile ukupata abaume abalaala na baume banabo nelyo abanakashi abalaala na banakashi banabo?—1 Timote 2:4.
● Bushe umuntu kuti aleka ukulaala no mwaume nelyo umwanakashi munankwe? —1 Abena Korinti 6:9-11.
[Icikope pe bula 29]
Bushe ifunde lya kwa Lesa pa baume abalaala na baume banabo nelyo abanakashi abalaala na banakashi banabo lifwile ukulondololwa cipya cipya?