Bombeleni Lesa no Mutima wa Kuitemenwa
UMUTUMWA Paulo alembele ati: “Ndecankwa apakalamba ukupoosela no kupooselwa pa mulandu wa mitima yenu.” (2 Abena Korinti 12:15) Cinshi aya mashiwi yamweba pa lwa mimwene ne mibele iyo ababomfi ba kwa Yehova bafwile ukwesha ukulundulula? Ukulingana no wasoma Baibolo umo, ilyo Paulo alembele aya mashiwi ku Bena Kristu mu Korinti, cimo no kuti aletila: “Ndi uwaitemenwa ukubomfya amaka yandi, inshita, no bumi, na conse ico nakwata pa mulandu wa imwe, nga filya fine wishi acitila abana mu nsansa.” Paulo aliiteyenye “ukupoosela no kupooselwa,” nelyo “ukunashiwa ukufuma na kwi fupa,” nga ca kuti ico e calekabilwa ku kupwilikisha ubutumikishi bwakwe ubwa Bwina Kristu.
Ukulundapo, Paulo pa kucita fyonse ifi ‘alicankilwe apakalamba.’ Ali “uwaitemenwa nga nshi” ukucita ico, e fisosa The Jerusalem Bible. Nga imwe? Bushe muli abaitemenwa ukubomfya inshita yenu, amaka, ukulamuka, ne ndalama mu kubombela Yehova Lesa na bantu bambi, nangu ca kuti ukucite fyo kulepilibula “ukunashiwa ukufuma na kwi fupa” pa nshita shimo? Kabili bushe kuti ‘mwacankwa’ ukucita ici?
Balakana fye no Kubomba
Abantu abengi tabashimunuka fye ukubombela Lesa lelo balakaninina fye no ku mubombela. Baba no mutima uushitasha, uwa bukaitemwe, kabili uwa bucipondoka. Satana abeleleke Adamu na Efa ukulatontonkanya mu nshila imo ine. Mu kuluba asosele ukuti bakaba “nge milungu, abaishibo busuma no bubi”—abengaipingwila icalungama ne calubana. (Ukutendeka 3:1-5) Ababa no mutima umo wine pali ndakai batontonkanya ati bafwile bakwata ubuntungwa bonse fye ubwa kucita ico batemwa ukwabula Lesa ukubapingula. (Amalumbo 81:11, 12) Bafwaya ukubomfya fyonse ifyo bakwata ku kucitilamo fye ifyo batemenwe.—Amapinda 18:1.
Napamo imwe tamwafika ukwalepe fyo. Cilemoneka ifyo mulatasha pa bumi mwapeelwa ubo muleipakisha nomba ne cacilapo ubulayo bwa kwisaikala kuli pe na pe muli paradise wa pe sonde. (Amalumbo 37:10, 11; Ukusokolola 21:1-4) Napamo mulatasha sana pa fisuma Yehova amucitila. Lelo bonse tulingile ukwibukila ukuti Satana kuti afulunganya ukutontonkanya kwesu ica kuti no mulimo wesu wakanwa kuli Lesa. (2 Abena Korinti 11:3) Kuti cacitika shani ici?
Umulimo wa Kuitemenwa E Ufwaikwa
Yehova afwaya umulimo wa kuitemenwa kabili uwa mweo onse. Tatupatikisha ukucita ukufwaya kwakwe. Satana e ushifwaya kwikala na pa nshi pa kuti fye asange nshila ya kutitikishamo nelyo ukubeleleka abantu ukutendeka ukucita ukufwaya kwakwe. Ukulanda pa lwa kubombela Lesa, Baibolo kwena ilalanda pa lwa kushingamwa, pa mafunde, pa fifwaikwa, na fimbipo. (Lukala Milandu 12:13; Luka 1:6) Lelo, icikalamba icitulenga ukubombela Lesa ca kuti twalimutemwa.—Ukufuma 35:21; Amalango 11:1.
Te mulandu ne fyo Paulo abombele mu mulimo wa kwa Lesa, alishibe ukuti tacili no kuba kantu ‘nga takwete ukutemwa.’ (1 Abena Korinti 13:1-3) Lintu bakalemba ba Baibolo basosa abati Abena Kristu basha ba kwa Lesa, tabalosha ku busha bwa kutekelwa ku kalili. (Abena Roma 12:11; Abena Kolose 3:24) Icipilibulwa pano kuitemenwa ukubomfiwa uko kwashimpwa pa kutemwa Lesa no Mwana wakwe, Yesu Kristu, ukutemwa kwashika kabili ukwa pa mutima.—Mateo 22:37; 2 Abena Korinti 5:14; 1 Yohane 4:10, 11.
Umulimo wesu kuli Lesa ufwile walangisha ifyo twatemwisha abantu. Paulo alembeele icilonganino ca mu Tesalonika ati: “Twali abafuuka mu kati ka imwe, ngo uonsha uulelela abana bakwe bene.” (1 Abena Tesalonika 2:7) Mu fyalo ifingi ilelo, banyina kuti babapeela umulandu ku buteko nga bafilwa ukusakamana abana babo. Lelo ukulanda fye icishinka banyina abengi tabasunga abana babo pa mulandu wa kunakila lilye funde, bushe e fyo bacita? Iyo. Ico basungila abana mulandu wa kuti balibatemwisha. Ala nyina uuleonsha alaipusula ifingi pa mulandu wa bana bakwe! Apo Paulo ali no ‘kufulukisha’ kumo kwine kubo alepyungila, ‘alibekelwe’ (‘ukuitemenwa,’ King James Version; ‘ukucankwa,’ New International Version) pa kubomfya ubumi bwakwe ku kubaafwa. (1 Abena Tesalonika 2:8) Ukutemwa kulatucincisha ukupashanya ica kumwenako ca kwa Paulo.—Mateo 22:39.
Ni Shani Pa Lwa Kubomba no Kushimunuka?
Ca cine, tatufwile ukuitemwa ukucila ukutemwa Lesa na banensu. Nakana nga te ifyo, ubwafya bulimo bwa kuti imibombele yesu taingaba iya mweo onse kabili kuti yaba iya kushimunuka. Kuti twatendeka no kupatapo fimo, ukuyumfwa ababipilwa pa kuti tatwingaikalila fye fwe bene ukulingana no kufwaya kwesu. Ici e cacitike ku bena Israele bamo abalekele ukutemwa Lesa lelo abalemubombela fye ico cine. Cinshi cafuminemo? Ukubombela Lesa kwabele ukwa “kutendusha” kuli bene.—Malaki 1:13.
Amalambo ayali yonse ayaletuulwa kuli Lesa yalingile lyonse ukuba ‘ayasuma,’ ayabula akalema, ‘ayawamisha.’ (Ubwina Lebi 22:17-20; Ukufuma 23:19) Ukucila ukuti balepeela Yehova inama ishisuma, abantu ba pa nshita Malaki ali no mweo batendeke ukupeela yalya basuulile. Acitilepo shani Yehova? Aebele bashimapepo ati: “Ilyo mupalamike mpofu ku kube lambo, mutila, Tapali bubi. Kabili ilyo mupalamika iisunkuta napamo iyalwala, mutila, Tapali bubi. Shi uipalamike ku mulashi obe, wene bushe kuti atemwa? bushe kuti akusuminisha? . . . Mulete mpofu ne isunkuta ne yalwala; e sho mulete ca bupe. Bushe ine mpokelele ico mu minwe yenu?”—Malaki 1:8, 13.
Ni shani ici cingacitika kuli ifwe? Kuti twalamona amalambo yesu nge ca “kutendusha” nga ca kuti tatuli no mutima wine wine uwa kufwaya ukuitemenwa ukubomba. (Ukufuma 35:5, 21, 22; Ubwina Lebi 1:3; Amalumbo 54:6; AbaHebere 13:15, 16) Ku ca kumwenako, bushe Yehova alapokelela ifyo tumubombela mu kashita kashala ku fyo twacilacita?
Nani wingatila Lesa kuti apokelela ilambo lya nama isuma nga ca kuti uwa mu lupwa uwapooseleko amano nelyo umwina Lebi wapimpa apatikishe fye umwina Israele ukusala inama isuma iya kutuula ilyo umwine talefwaya ukuituula? (Esaya 29:13; Mateo 15:7, 8) Yehova alekaana amalambo ya musango yo kabili mu kupelako akene na baleyatuula.—Hosea 4:6; Mateo 21:43.
Ukubekelwa Ukucita Ukufwaya kwa kwa Lesa
Pa kubombela Lesa umulimo engapokelela, tufwile ukukonka ica kumwenako ca kwa Yesu Kristu. Atile: “Nshifwaya kufwaya kwandi, lelo ukufwaya kwa wantumine.” (Yohane 5:30) Yesu asangile insansa ishingi mu kuitemenwa ukubombela Lesa. Yesu afikilishe amashiwi ya kusesema aya kwa Davidi ayatila: “Nabekelwo kucite co mutemenwe, mwe Lesa wandi.”—Amalumbo 40:8.
Nangu ca kuti Yesu alibekelwe mu kucita ukufwaya kwa kwa Yehova, te lyonse ici cali icayanguka. Tontonkanyeni pa cacitike ilyo fye ashilaikatwa, ukulubulushiwa, no kwipaiwa. Ilyo ali mwi bala lya Getsemane, Yesu ali ‘fiitilwe icibi ku mutima’ kabili atendeke “ukulunguluka.” Alikanshike icibi ica kuti ilyo alepepa, “amabe yakwe [yali] nga matoni yakalamba ya mulopa ayaleponena pa nshi.”—Mateo 26:38; Luka 22:44.
Mulandu nshi Yesu alungulushiwe muli uyo musango? Te pa mulandu wa bukaitemwe nelyo uwa kushimunuka pa kucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Ali uwaiteyanya ukufwa, kabili akalipile fye na Petro uwatile: “Ifyo te fyo, mwe Shikulu. Ici tacakamuponene.” (Mateo 16:21-23) Icasakamike Yesu musango ali no kufwilamo nga mpulamafunde wasuulwa, ukumona ifyo ici cali no kukuma Yehova ne shina Lyakwe ilya mushilo. Yesu alishibe ukuti cali no kulenga Wishi ukushikitika ukumona uko Umwana wakwe uo atemwa alecushiwa icabipisha.
Yesu na kabili alishibe ukuti alepalamina pa nka ya mifwaile ya kwa Yehova. Ukukakatila ku mafunde ya kwa Lesa muli bucishinka kwali no kulangilila ukwabula no kushako ukuti Adamu na o wine nga ali no kucita cimo cine. Bucishinka bwa kwa Yesu bwali no kusansalika ukutunga kwa kwa Satana ukwa kuti abantu abaleeshiwa te kuti baitemenwe nangu kubombela Lesa muli bucishinka. Ukupitila muli Yesu, Yehova akashonaula Satana no kufumyapo ifyo bucipondoka bwakwe bwaleta.—Ukutendeka 3:15.
Mwandini Yesu aali no mulimo ushaikulila! Ishina lya kwa Wishi, umutende wa mu kubumbwa konse, ne pusukilo lya bantunse fyonse fyashintilile pali bucishinka bwa kwa Yesu. Pa kwishiba ici, apepele ati: “Tata, nga cabe cingacitwa, lekeni ulukombo ulu lupitepo pali ine.” (Mateo 26:39) Na pali iyi nshita ya kukanshika kwabipisha, Yesu tatalile atwishika ulwa kuipeela kwakwe ku kucita ukufwaya kwa kwa Wishi.
‘Umutima Naukosa, Lelo Umubili Naunaka’
Apo na Yesu alicushiwe icibi ku kukanshika ilyo alebombela Yehova, na ifwe kuti twaenekela Satana ukututitikisha apo tuli babomfi ba kwa Lesa. (Yohane 15:20; 1 Petro 5:8) Kabili, tatwapwililika. E co nangu ca kuti twabombela Lesa mu kuitemenwa, tacakatwangukile ukucita ico. Yesu alimwene ifyo abatumwa bakwe bashombweke ukucita conse ico abebele ukucita. E mulandu wine asosele ati: “Umutima wena naukosa, lelo umubili naunaka.” (Mateo 26:41) Tamwali ukunakuka kwa buntunse ukuli konse mu mubili wakwe uwapwililika. Lelo, aletontonkanya pa kunaka kwa mibili ya basambi bakwe, ukukanapwililika uko bapyene kuli Adamu umubembu. Yesu alishibe ukuti pa mulandu wa kukanapwililika ukwapyenwe no kupelebela kwa buntu, bali no kulwisha pa kuti fye bacite fyonse ifyo bali no kucita mu mulimo wa kwa Yehova.
Kanshi na ifwe kuti twayumfwa ngo mutumwa Paulo, uwakanshike icibi ilyo ukukanapwililika kwacilikile amaka yakwe aya kubombela Lesa mu kufikapo. Paulo alembele ati: “Ukufwayo kucite cisuma kwaba kuli ine, lelo ukucicita e ko nafilwa.” (Abena Roma 7:18) Ne fwe bene tulafilwa ukucita fyonse ifyo tufwaya ukuti tucite. (Abena Roma 7:19) Te mulandu wa kuti tulashimunuka. Mulandu fye wa kuti ukunakuka kwa mubili kulacilikila ne fyo tufwile ukubomba bwino.
Shi twifuupulwa. Nga tuli no mutima wa kuitemenwa ukubomba apapelele amaka yesu, ukwabula no kutwishika Lesa ali no kupokelela umulimo wesu. (2 Abena Korinti 8:12) Shi ‘natucincile’ ukupashanya umutima wa kwa Kristu uwa kuitemenwa ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa. (2 Timote 2:15; Abena Filipi 2:5-7; 1 Petro 4:1, 2) Yehova akapaala no kutungilila ababa no mutima wa kuitemenwa. Akatupeelelapo “ukucishamo kwa maka” pa kunaka kwesu. (2 Abena Korinti 4:7-10) Ukupala Paulo, Yehova nga atwaafwa, ‘tukacankwa apakalamba ukupoosela no kupooselwa’ mu mulimo Wakwe uwacindama.
[Icikope pe bula 21]
Paulo abombele Lesa mu kuitemenwa ukufika apapelele amaka yakwe
[Icikope pe bula 23]
Na pa nshita yaafya nga nshi, Yesu acitile ukufwaya kwa kwa Wishi