Ifyebo Ififumine mu Mpapulo Shili mu Katabo ka Mikalile no Mulimo Tubomba
JUNE 3-9
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | ABENA GALATIA 4-6
“Ifyo Tusambilila Ku ‘Cilangililo’”
it-1-E ibu. 1018 para. 2
Hagari
Ukulingana ne fyo umutumwa Paulo alembele, Hagari aleimininako uluko lwa bena Israele abalekonka icipangano ca Mafunde ico Lesa abapeele pa Lupili lwa Sinai, icipangano umwali “abana ba mu busha.” Apo abena Israele bali babembu, balifililwe ukukonka ifyali mu cipangano. Muli ici cipangano abena Israele tabali abantungwa lelo bali babembu abalingile fye ukufwa; kanshi bali basha ba lubembu. (Yoh. 8:34; Rom. 8:1-3) Umusumba wa Yerusalemu mu nshita ya kwa Paulo walingene na Hagari, pantu Yerusalemu umusumba uukalamba uwa Israele uwaleimininako icilonganino ca bena Israele waishileba mu busha pamo na bana ba uko. Lelo Abena Kristu abasubwa bena, bana ba kwa “Yerusalemu wa mu muulu,” umwanakashi wa kwa Lesa uwa mampalanya. Iyi Yerusalemu yaba nga Sara umwanakashi umuntungwa, tayabala aiba mu busha. Nomba nga filya fine Isaki balemucusha kuli Ishmaele, na bana ba kwa “Yerusalemu wa mu muulu” abaishileba abantungwa ilyo Umwana abalubwile, balebacusha ku bana ba kwa Yerusalemu umusha. Na lyo line, Hagari no mwana wakwe balibatamfishe, nga filya cali ilyo Yehova akeene uluko lwa bena Israele.—Gal. 4:21-31; moneni na Yoh. 8:31-40.
Mwilatwishika Ukuti Ubufumu Bukafikilisha Ubufwayo bwa kwa Lesa
11 Icipangano ico Lesa apangene na Abrahamu cafikilishiwe pa muku wa kubalilapo lintu abafumine mu lupwa lwa kwa Abrahamu baingile mu Calo ca Bulayo, lelo Amalembo yalanda ukuti ifyaba muli ici cipangano fyalikwata ukufikilishiwa na kumbi ukukalamba ukwamampalanya. (Gal. 4:22-25) Ukulingana ne fyo umutumwa Paulo alandile, muli uku kufikilishiwa kukalamba, Kristu e mukalamba mu mwana wa kwa Abrahamu e lyo umwana uwakonka pali Kristu ni ba 144,000 Abena Kristu basubwa. (Gal. 3:16, 29; Ukus. 5:9, 10; 14:1, 4) Umwanakashi uulefyala umwana ni “Yerusalemu wa mu muulu,” nangu icilonganino ca kwa Lesa ica ku muulu icapangwa ne fibumbwa fya ku mupashi. (Gal. 4:26, 31) Ukulingana ne fyo icipangano ca kwa Abrahamu calandile, umwana wa mwanakashi e ukalenga abantunse ukupaalwa.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Bushe Kuti Mwa-asuka Ifi Fipusho?
Cinshi Yesu aitile Yehova ati “Abba, Tata” ilyo alepepa?
Ishiwi lya ciAramaic ilya kuti ʼab·baʼʹ, lipilibula ukuti “tata” nelyo ukuti “Mwe Tata.” Lisangwa imiku itatu mu Baibolo kabili ponse apo lyalembwa, balibomfya mwi pepo kabili ninshi balelanda pali Shifwe wa ku muulu, Yehova. Bushe ili shiwi lyalola mwi?
Icitabo ca The International Standard Bible Encyclopedia catila: “Ilyo Yesu ali pano calo, ukubomfya ishiwi ʼabbāʼ, kwalelanga maka maka ifyo abana batemwanene na ba wishi ne fyo abana bacindike bashibo.” Lyali lishiwi lyalelanga ukutemwa ilyo abana balebomfya pa kwita bashibo, kabili lyali e shiwi umwana alebalilapo ukusambilila ukulanda. Yesu alibomfeshe ili shiwi ilyo alepepa kuli Wishi ukufuma pa nshi ya mutima. Ilyo ali mwi bala lya Getsemane, ninshi kwashala fye ama-awala ayanono ukuti afwe, Yesu alipepele kuli Yehova kabili alibomfeshe amashiwi ya kuti “Abba, Tata” mwi pepo.—Marko 14:36.
Icitabo ca The International Standard Bible Encyclopedia calanda no kuti “Ukubomfya ishiwi lya kuti ʼAbbāʼ pa kupepa kuli Lesa tacaseekele ku baYuda, abaGriki na ku bena Roma, pantu cali kwati kusaalula Lesa ukumwita mwi shiwi libomfiwa pa kulanda ku muntu waishibana nankwe sana.” Lelo “Yesu . . . abomfeshe ili shiwi mwi pepo lyakwe pa kuti abalange ukuti filya alelanda ukuti ena na Lesa balitemwana nga nshi fya cine.” Umutumwa Paulo alibomfeshe ishiwi lya kuti “Abba” imiku ibili mu Malembo alembele, ne ci cilanga ukuti na Bena Kristu ba kubalilapo na bo balebomfya ili shiwi mu mapepo yabo.—Abena Roma 8:15; Abena Galatia 4:6.
Bushe Kuti Mwa-asuka Ifi Fipusho?
Bushe umutumwa Paulo aloseshe mwi ilyo atile alikwete pa mubili wakwe ‘imikofu iyalelanga ukuti ali musha wa kwa Yesu’?—Abena Galatia 6:17.
▪ Abaleumfwako aya mashiwi ya kwa Paulo bafwile baletontonkanya pa fintu fyapusanapusana umo aya amashiwi yalolele. Ku ca kumwenako, mu nshita sha kale balebomfya icela icakaba sana pa kupanga imikofu iya kwishibilako abantu, pamo nga abafungwa baleikatwa mu nkondo, abaleiba mu matempele, e lyo na basha abali imbutushi. Ukukwata ifishibilo fya musango uyu, wali museebanya nga nshi.
Lelo te lyonse iyi mikofu yaleba icishibilo ca museebanya. Abantu abengi aba ku kale baleipanga imikofu nge ca kubeshibilako umutundu wabo nelyo imipepele yabo. Icitabo citila Theological Dictionary of the New Testament citila, “Abena Siria baleipanga imikofu pa kuboko nelyo pa mukoshi nge cishibilo ca kuti bapepa lesa Hadad na Atargatis . . . Umukofu uwapala ibula lya kamuti beta ati ivy e o abalepepa lesa Dionysus baleipanga.”
Ilelo abengi abalanda pa lyashi lya mu Baibolo batila Paulo alelanda pa mikofu iyo akwete pa mulandu wa kupumwa ilyo alebomba umulimo wa bumishonari. (2 Abena Korinti 11:23-27) Lelo Paulo nalimo aloseshe mu kuti umulimo alebomba, e o abantu balemwishibilako ukuti Mwina Kristu, te mikofu iyo.
IFYO TWINGACITA PA KUTI TULEBILA BWINO IMBILA NSUMA
Amepusho Ukufuma ku Babelenga
Bushe Umwina Kristu uwakwata icibelesho ca kutamba ifye shiku kuti atamfiwa mu cilonganino?
▪ Ee, kuti atamfiwa. E mulandu wine tushifwile ukulatamba ifye shiku ifiba mu fitabo, muli bamagazini, pa intaneti, na mu mafilimu.
Abantu balatamba ifye shiku mu ifyalo fyonse. Pa mulandu wa Intaneti, ifye shiku fyalifula sana ukucila ifyo cali kale kabili yalilenga abantu abengi ukulafitamba. Abakalamba bamo na baice balitambapo ifye shiku mu kukanaishiba. Bambi bena balatamba ifye shiku pantu balikwata amabuuku umwaba ifye shiku, kuti bafitamba mu bumfisolo pa ng’anda nangu ku ofeshi. Cinshi ico Abena Kristu balingile ukulatontonkanishishapo sana pali ubu ubwafya?
Mu mashiwi ya kwa Yesu aya kusoka mwaliba umulandu uukalamba uo tushilingile ukutambila ifye shiku, atile: “Onse uwatwalilila ukulolekesha umwanakashi no kumukumbwa, ninshi nacita kale ubucende nankwe mu mutima wakwe.” (Mat. 5:28) Ukwampana kwa mu cupo kwaliba fye bwino kabili kulalenga abaupana ukuba ne nsansa. (Amapi. 5:15-19; 1 Kor. 7:2-5) Ukucita ifi te kutamba ifye shiku. Uutamba ifye shiku, atamba abalecita ubupulumushi, ne ci kuti calenga alatontonkanya pa bulalelale ubo Yesu asokelepo. Ukulanda fye icishinka, ukubelenga no kutamba ifye shiku kulapusana sana ne fyo Lesa alanda, ukuti: “E ico, ipayeni ifilundwa fya mubili wenu umumonekela imibele yabipa, e kutila ubulalelale, ukukowela, insuuna, ulunkumbwa, no mufimbila, pantu ukuba ne yi mibele e kupepa utulubi.”—Kol. 3:5.
Inga ca kuti Umwina Kristu atambapo fye ifye shiku umuku umo nangu imiku ibili? Umulandu wa musango uyu kuti wapashanishiwa ku cintu icabipa icacitikiile Asafi uwalembeleko Amalumbo uwatile, “Lelo ine, amakasa yandi yapene yapaasuke, inkasa shandi shapene shitelemuke.” Bushe Umwina Kristu kuti akwata kampingu iyasanguluka no kuba no mutende na Lesa nga aletamba ifikope fya banakashi nelyo baume abashifwele nangu ukutamba abalecita ubulalelale? Pantu nangu fye ni Asafi alisakamene, atile: “Naponenwe no bucushi akasuba konse, kabili nale-ebaulwa ulucelo no lucelo.”—Amalu. 73:2, 14.
Umwina Kristu nga aba mu bwafya bwa musango uyu, alingile ukulomba ukuti bamwafwe pantu bucibusa bwakwe na Lesa kuti bwaonaika. Mu cilonganino e mwaba aba kutwafwa, pantu Baibolo itila: “Umuntu nga alufyanya ukwabula ukwishiba, imwe mwe bafikapo mu buKristu esheni ukulungika uwa musango yo no mutima uwafuuka, kabili mulecenjela epali na imwe bene mwatunkwa.” (Gal. 6:1) Eluda umo nangu babili kuti bamwafwa kabili amapepo ya citetekelo kuti yalenga aba bwino, ne membu shakwe kuti shalekelelwa. (Yako. 5:13-15) Abafwaya ukwafwiwa pa kuti baleke ukutamba ifye shiku, balimona ukuti ukupalama kuli Yehova nga filya Asafi acitile kusuma.—Amalu. 73:28.
Lelo umutumwa Paulo atile, bamo abacitile imembu tabalapile “ku kukowela kwabo na ku bulalelale na ku mibele yabo iya kuilekelesha.” (2 Kor. 12:21) Ilyo uwasambilila sana Marvn R. Vincent alandile pe shiwi lya ciGriki ilya kuti “ukukowela,” atile, “lipilibula ukukwata imibele yabipa sana.” Ca bulanda nga nshi pantu ifye shiku fimo fibi sana ukucila na pa kutamba umuntu uushifwele nangu abantu abalecita ubulalelale. Abantu balacita ifye shiku ifyabipisha nga nshi pamo nga ukwampana kwa baume beka beka na banakashi beka beka, ukucita ubupulumushi nge bumba, ukulaala ne finama, ukutamba abana abali ubwamba, ibumba lya bantu ukucenda umuntu umo, ukulungulusha abanakashi, ukucusha sana umuntu nangu ukumukaka e lyo balebembuka nankwe. Bamo mu nshiku sha kwa Paulo abo ‘amatontonkanyo yabo yali mu mfifi,’ bali “abakunkuma icine cine, [kabili] baipoosele mu mibele ya nsoni pa kuti balecita ifyakowela fyonse no kucishamo.”—Efes. 4:18, 19.
Paulo alilandile na kabili pe shiwi lya kuti “ukukowela” pa Abena Galatia 5:19. Umwina Britain uwasambilila sana atile “ico ili ishiwi lipilibula sana sana, lunkumbwa ulwabipa.” Takuli Umwina Kristu uwingakaana ukuti umuntu nga aletamba ifye shiku ifyo tulandilepo, ninshi aliba no “lunkumbwa ulushili lwa cifyalilwa” kabili aba ne mibele iyabipa nga nshi. Pa Abena Galatia 5:19-21 Paulo atile, “abalecita ifyaba ifi tabakengile mu bufumu bwa kwa Lesa.” Kanshi nga ca kuti umo aba ne cibelesho ca kutamba ifya bunani, pamo nga ukutamba ukulalana kwe shiku, nalimo pa nshita iikalamba sana ukwabula ukuleka nangu ukulapila, talingile ukuba mu cilonganino ca kwa Lesa. Alingile fye ukutamfiwa pa kuti icilonganino cingaba ica busaka.—1 Kor. 5:5, 11.
Caliwama sana ukwishiba ukuti bamo abatamba ifye shiku baliyebelela kuli baeluda kabili balibaafwa ukwishiba ifyo bengaleka ukutamba ifye shiku. Yesu afundile Abena Kristu mu cilonganino icali mu Sarde ati: “Koselesha abashala abali mupepi no kufwa, . . . uleibukisha ifyo wapokelela ne fyo waumfwile, no kulafikonka, kabili lapila. Kwena nga taushibwike, . . . tawakeshibe ne nshita nkesa kuli iwe.” (Ukus. 3:2, 3) Uwakwata ubu bwafya kuti alapila kabili kuti bamwafwa nga filya bengasompola umuntu mu mulilo.—Yuda 22, 23.
Kanshi kuti cawama kuli ifwe bonse ukupingulapo pa kuti tatucitile ifyabipa ifya musango uyu. E ico kanshi, tulingile ukukaninina fye ndai ukutamba fyonse fye ifye shiku!
JUNE 10-16
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | ABENA EFESE 1-3
“Ubutungulushi bwa kwa Yehova ne fyo Bubomba”
it-2-E ibu. 837 para. 4
Inkama ya kwa Lesa
Ubufumu bwa kwa Mesia. Mu makalata Paulo alembele alisokolwele inkama ya kwa Lesa iya muli Kristu. Pa Abena Efese 1:9-11, umutumwa Paulo alandile pa fyo Lesa alengele “ukuti twishibe inkama ya kufwaya kwakwe.” Kabili atile “Inkama ya kwa Lesa ilomfwana no kufwaya kwakwe uko apangile mu mano yakwe umwine ukwa kubikako ubutungulushi ilyo inshita yafika, no ku ukufwaya kwakwe kwa kulonganya na kabili ifintu fyonse muli Kristu, ifya mu muulu ne fya pano isonde. Cine cine, muli ena, e kutila muli uyo atusaliile ukuba impyani, pantu Lesa atusalile kabela ukulingana no kufwaya kwakwe umwine uucita ifintu fyonse umo alefwaila.” Muli iyi “nkama ya kwa Lesa” mwaliba no buteko, e kutila Ubufumu bwa kwa Mesia ubwa kwa Lesa. “Ifya mu muulu” ifyo Paulo alandilepo, bantu bali no kuteka pamo na Kristu muli ubu Bufumu bwa ku muulu. “Ifya pano isonde” ifyo alandilepo, bantu bakalatekwa. Yesu alilandile ku abasambi bakwe amashiwi ayalelanga ukuti mu nkama ya kwa Lesa mwali no Bufumu ilyo atile: “Imwe balimupeela amano ya kumfwikisha inkama ya bufumu bwa kwa Lesa.”—Marko 4:11.
w12 7/15 amabu. 27-28 amapara. 3-4
“Yehova” Alalonganika Ulupwa Lwakwe
3 Mose aebele abena Israele ati: “Yehova Lesa wesu ni Yehova umo.” (Amala. 6:4) Fyonse ifyo Yehova acita filomfwana ne fyo afwaya. E co ‘ilyo inshita yafikile,’ Lesa alibikileko “ubutungulushi” e kutila amapekanyo ya kwikatanya ifibumbwa ifya pano calo na mu muulu. (Belengeni Abena Efese 1:8-10.) Ubu ubutungulushi bukabomba umulimo wa buko mu mbali shibili. Ulubali lwa kubalilapo, lwa kulonganya icilonganino ca basubwa pa kuti bakaye ku muulu mu kubombela pamo na Yesu Kristu, Intungulushi yabo. Ici icilonganino catendeke pa Pentekoste mu 33 C.E. ilyo Yehova atendeke ukulonganika aba kuteka na Kristu mu muulu. (Imil. 2:1-4) Apo abasubwa balilungamikwa pa mulandu we lambo lya cilubula ilya kwa Kristu, balasumina ukuti “bana ba kwa Lesa.”—Rom. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.
4 Ulubali lwa bubili, lwa kulonganya abakekala muli Paradise pe sonde ilyo Ubufumu bwa buMesia bukalateka. “Ibumba likalamba” e bakabalilapo ukwikala mu Paradise. (Ukus. 7:9, 13-17; 21:1-5) Mu Kuteka kwa Myaka Ikana Limo, ibumba likalamba likekala pamo ne minshipendwa ya bakabuuka ku bafwa. (Ukus. 20:12, 13) Ukusengela abafwa kukatupeela ishuko lya kulanga na kabili ukuti twalikatana. Imyaka ikana limo nga yapwa, “ifya pano isonde” e kutila ibumba likalamba bakeshiwa mu bwesho bwa kulekeleshako. Abakatwalilila aba cishinka pano calo e bakaba “abana ba kwa Lesa.”—Rom. 8:21; Ukus. 20:7, 8.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Mwileka Icili Conse Cilenge Lesa Emucindamika
15 Nga twatwalilila ukucita ukufwaya kwa kwa Yehova tulafwa na bambi ukupokelela ubukata. Umutumwa Paulo alembeele icilonganino ca ku Efese ukuti: “Ndemulomba ukukananenuka pa mulandu wa bucushi ubu ubumponena pa mulandu wenu, pantu ifi fya kumuletela ubukata.” (Efes. 3:13) Bushe amafya Paulo alepitamo yaleteele shani abena Efese ubukata? Ifi Paulo atwalilile ukubombela Yehova nangu ca kutila alepita mu mafya ayalekanalekana, calengele abena Efese ukwishiba ukuti ukuba Umwina Kristu kwalicindeme nga nshi. Paulo akaanashipikisha, abena Efese nga bamwene ukuti bucibusa bwabo na Yehova, umulimo wa kushimikila, ne subilo bakwete tafyacindeme! Ifi Paulo ashipikishe calengele Abena Kristu ukwishiba ukuti ukuba umusambi wa kwa Kristu kwalicindama sana ukucila fyonse ifyo twingaipusulako.
“Ukwishibo Kutemwa kwa kwa Kristu”
21 Ishiwi lya ciGriki ilyapilibulwa ‘ukwishiba’ lipilibula ukwishiba “ukupitila mu kucita fimo, ukupitila mu kubelesha.” Nga twalanga ukutemwa nge fyacitile Yesu—ukuipusula ukwabula bukaitemwe ku kubombela bambi, ukuba ne cililishi no kubacitilako fimo, ukubalekelela ukufuma ku mitima yesu—ninshi kuti twaishiba bwino sana ifyo aleumfwa. Muli yi nshila, ukupitila mu kubelesha “[tuleshibo] kutemwa kwa kwa Kristu ukwapesha amano.” Kabili te kwesha ukulaba ukuti ilyo tulepala sana Kristu, e lyo tupalama sana kuli ulya untu Yesu apashenye ukwabula ukushako, e kutila Lesa wesu uwa kutemwa, Yehova.
JUNE 17-23
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | ABENA EFESE 4-6
“Fwaleni Ifya Bulwi Fyonse Ifya kwa Lesa”
Mwe Bacaice, Iminineni Ndi pa Kulwisha Satana Kaseebanya
UMUTUMWA Paulo alingenye fwe Bena Kristu ku bashilika abalwa inkondo. Nomba ubulwi tulwa te bwa ku mubili lelo bwa ku mupashi. Nangu ca kuti ubulwi bwesu bwa ku mupashi, abalwani besu ba cine cine. Satana ne fibanda balishiba bwino ifya kulwa ubulwi kabili balilwa pa myaka iingi. Pa kubala kuti twalamona ukuti te kuti tubacimfye. Cimoneka kwati abo Satana ne fibanda bafwaisha ukusansa Bena Kristu bacaice. Bushe abacaice kuti bacimfya imipashi ibifi? Ee kuti bacimfya, kabili balacimfya no kucimfya! Cinshi twalandila ifi? Pantu ‘balakosa muli Shikulu.’ Lelo kwaliba na fimbi ifyo bacita. Balafwala ifya kufwala fya bulwi. Nga filya abashilika abaishiba sana ukulwa bacita, abacaice nabo balafwala “ifya bulwi fyonse ifya kwa Lesa.”—Belengeni Abena Efese 6:10-12.
w18.05 amabu. 28-29 amapara. 4, 7, 10
Mwe Bacaice, Iminineni Ndi pa Kulwisha Satana Kaseebanya
4 Ifi fine e fyo ne cine icaba mu Cebo ca kwa Lesa cilatucingilila ku fisambililo fya bufi ifingalenga bucibusa bwesu na Lesa bwapwa. (Yoh. 8:31, 32; 1 Yoh. 4:1) Nga twatemwa sana icine ca kwa Lesa, te kuti citwafye ukufwala “ica kucinga icifuba,” e kutila ukulakonka amafunde ayalungama aya kwa Lesa. (Amalu. 111:7, 8; 1 Yoh. 5:3) Na kabili nga twaishiba bwino icine icaba mu Cebo ca kwa Lesa, kuti twashipa no kucicingilila ku basuusha.—1 Pet. 3:15.
7 Filya ica kucinga icifuba calecingilila umushilika cilangilila bwino bwino ifyo amafunde ya kwa Yehova yengacingilila umutima wesu uwa mampalanya! (Amapi. 4:23) Nga filya fine umushilika ashingafwala ica kucinga icifuba ico bapangila no tufyela utushakosa, na ifwe tatulingile ukusuula amafunde ya kwa Yehova no kulakonka ifyo tulemona ukuti e fyalungama. Te kuti tucingilile imitima yesu ku mano yesu fwe bene. (Amapi. 3:5, 6) Lelo lyonse tulingile ukulabeebeeta ica kucinga icifuba ico Yehova atupeela pa kuti tumone nga nacicingilila umutima wesu.
10 Insapato isho abashilika abena Roma balefwala shalebafwa ukulwa bwino inkondo, insapato ishamampalanya isho Abena Kristu bafwala shilabafwa ukubilisha imbila nsuma ya mutende. (Esa. 52:7; Rom. 10:15) Na lyo line Umwina Kristu alingile ukuba uwashipa pa kubila imbila nsuma. Umulumendo uo twalaita ati Bob uuli ne myaka 20 alandile ati: “Naletiina ukubila imbila nsuma ku bo nalesambilila nabo. Naleumfwa insoni. Pali ino nshita nga natontonkanyapo, ndapapa ne co naleumfwila insoni. Nomba nshumfwa insoni ukubila imbila nsuma ku banandi.”
w18.05 amabu. 29-31 amapara. 13, 16, 20
Mwe Bacaice, Iminineni Ndi pa Kulwisha Satana Kaseebanya
13 “Imifwi” imo “iya mulilo” iyo Satana abomfya, bufi ubo alanda pali Yehova. Atila Yehova tamubikako amano kabili tamutemwa. Ida uuli ne myaka 19 aimona ukuti tacindama. Atile: “Ilingi line ng’umfwa kwati Yehova taba mupepi na ine kabili tafwaya no kuba Cibusa wandi.” Finshi fimwafwa? Atile: “Ukulongana kulangafwa sana ukuba ne citetekelo cakosa. Naleikala fye ukwabula ukwasukapo, nalemona kwati takuli abengatemwa ukumfwa ifyo ndelanda. Pali ino nshita, ndapekanishisha kabela ukulongana kabili ndasukapo imiku ibili nelyo itatu. Nangu ca kuti cilankosela, ndomfwa bwino nga nayasukapo. Kabili bamunyinane balankoselesha sana. Lyonse nga nafuma mu kulongana ng’umfwa ukuti Yehova alintemwa.”
16 Nga filya fine icisote calecingilila bongobongo ya mushilika, e fyo ne “subilo lya kupusuka” ilyo twakwata licingilila amatontonkanyo yesu. (1 Tes. 5:8; Amapi. 3:21) Isubilo lilatwafwa ukubika amano ku fyo Lesa atulaya kabili lilatwafwa ukukanafuupulwa nga twakwata amafya. (Amalu. 27:1, 14; Imil. 24:15) Lelo nga tulefwaya icisote cesu ciletucingilila, tufwile ukulacifwala tatulingile ukulacisenda ku minwe.
20 Paulo alingenye Icebo ca kwa Lesa ku lupanga ulo Yehova atupeela. Lelo tulingile ukwishiba ifya kulubomfya bwino ilyo tulecingilila icitetekelo cesu nelyo ilyo tulefwaya ukwaluka mu fyo tutontonkanya. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) Finshi mufwile ukucita pa kuti mwishibe bwino ifya kubomfya ulupanga? Sebastian uuli ne myaka 21 alandile ati: “Ilyo ndebelenga Baibolo ndalembako icikomo cimo muli cila cipandwa nabelenga. Inemba fikomo ifyo natemwa sana. Ifi ncita fyalenga naishiba ifyo Yehova amona ifintu.” Daniel uo tulandilepo kale, atile: “Ilyo ndebelenga Baibolo, ndabika amano ku fikomo ifyo ndemona ukutila kuti fyayafwa abantu abo mbilako imbila nsuma. Nalimona ukuti abantu balakutika nga bamona ukuti mwalitemwa Baibolo kabili mulefwaisha ukubafwa.”
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-1-E ibu. 1128 para. 3
Bumushilo
Umupashi wa mushilo. Maka nelyo umupashi uo Yehova abomfya, kabili alaubomfya pa kufikilisha ubufwayo bwakwe. Umupashi walisanguluka, tawakowela, walishila, kabili e o abomfya nga alefwaya ukucita fimo. E co witilwa ukuti “umupashi wa mushilo.” (Amalu. 51:11; Luka 11:13; Rom. 1:4; Efes. 1:13) Umupashi wa mushilo ulenga umuntu aba uwa busaka kabili uwa mushilo. Nga ca kuti umuntu alecita ifyabipa ninshi alekaanya nelyo alelenga umupashi wa mushilo “ubulanda.” (Efes. 4:30) Yehova abomfya umupashi wa mushilo ukulingana ne mibele yakwe. Umuntu nga acita ifipusene ne fyo Yehova abomfya umupashi wa mushilo, kuti alenga Yehova, Intulo ya mupashi wa mushilo ubulanda. Nga ca kuti umuntu alecita ifyabipa nampo nga finono nelyo fikalamba ninshi ‘aleshimya umupashi.’ (1 Tes. 5:19) Nga kuti umuntu atwalilila ukucita ifyabipa, kuti ‘akalifya’ umupashi wa kwa Lesa, ne ci kuti calenga Lesa aba umulwani wa muntu uumupondokele. (Esa. 63:10) Umuntu uwalenga umupashi wa mushilo ubulanda kuti apontela no mupashi, Yesu Kristu atile umuntu nga acita ulu lubembu tabakamubelele uluse muli cino calo nangu mu calo cipya.—Mat. 12:31, 32; Marko 3:28-30.
it-1-E ibu. 1006 para. 2
Ukufwaisha ukukwata ifingi
Kumonekela mu fyo Umuntu Acita. Ukufwaisha ukukwata ifingi kumonekela mu fyabipa ifyo umuntu acita no lunkumbwa ulo akwata. Yakobo uwalembeleko Baibolo alembele ukuti ulunkumbwa ilyo lwaimita, lufyala ulubembu. (Yako. 1:14, 15) Umuntu uufwaya ukukwata ifingi kanshi kuti mwamwishibila ku fyo acita. Umutumwa Paulo alondolwele ukuti umuntu uufwaisha ukukwata ifingi ninshi alapepa utulubi. (Efes. 5:5) Pa mulandu wa kufwaisha ukukwata ifingi umuntu alasangula ifyo fintu alefwaisha ukukwata ukuba ka lesa, alaficindamika ukucila pa kubombela Kabumba no kumupepa.—Rom. 1:24, 25.
JUNE 24-30
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA | ABENA FILIPI 1-4
“Mwisakamikwa Nangu Kamo”
‘Umutende wa kwa Lesa Walicila Amatontonkanyo Yonse’
10 Finshi fingatwafwa ukukanasakamikwa nangu kamo no kuba no “mutende wa kwa Lesa”? Amashiwi Paulo alembeele abena Filipi yalanga ukuti icingatwafwa lipepo. Kanshi nga twasakamikwa tulingile ukweba Yehova fyonse ifitusakamike. (Belengeni 1 Petro 5:6, 7.) Ilyo mulepepa kuli Yehova mulingile ukutetekela ukuti alamusakamana. Mulepepa amapepo ya ‘kutootela,’ Yehova pa fisuma fyonse ifyo amucitila. Tukacetekela sana Yehova nga tuleibukisha ukutila kuti “[acita] fyonse no kulundapo ukucila na pa fyo twingalomba nangu pa fyo twingatontonkanya.”—Efes. 3:20.
‘Umutende wa kwa Lesa Walicila Amatontonkanyo Yonse’
7 Ukwabula no kutwishika ilyo aba bwananyina mu Filipi babelengele kalata iyo Paulo abalembele, bafwile balibukishe ifyamucitikile ne fyo bonse bashaleenekela ukuti Yehova alamwafwa mu nshila amwafwililemo. Finshi Paulo alebasambilisha? Alebasambilisha ukuti tabalingile ukulasakamana. Balingile ukulapepa pa kuti baleba no mutende wa kwa Lesa. Paulo abebele ukuti ‘umutende wa kwa Lesa walicila amatontonkanyo yonse.’ Bushe aya mashiwi yalola mwi? Bakapilibula bamo bapilibula aya mashiwi ukuti, umutende “uwacila ifiloto fyesu fyonse” nelyo “uwacila amapange ya bantunse bonse.” Mu mashiwi yambi Paulo aletila te kuti twelenganye no kwelenganya ifyo “umutende wa kwa Lesa” wawama. Inshita shimo, fwe bantunse te kuti twishibe ifya kucita pa kupwisha amafya, Yehova ena aleshiba kabili kuti acita ifyo tushingenekela no kwenekela.—Belengeni 2 Petro 2:9.
‘Umutende wa kwa Lesa Walicila Amatontonkanyo Yonse’
16 Finshi ficitika nga twaba no “mutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse”? Baibolo yasuka aiti umutende wa kwa Lesa ‘ukalinda imitima yesu na matontonkanyo yesu muli Kristu Yesu.’ (Fil. 4:7) Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibwile ukuti “ukulinda” balelibomfya pa kulanda pa mulimo abashilika balebomba uwa kucingilila umusumba. Abaleikala mu musumba wa Filipi balebalinda ku bashilika. Abaleikala mu Filipi balelaala ukwabula ukusakamana nangu cimo, pantu balishibe ukuti ibumba lya bashilika lyalelinda impongolo sha musumba. E fyo caba na kuli ifwe, nga twaba no “mutende wa kwa Lesa,” tatwakulasakamana nangu cimo. Twalishiba ukuti Yehova alatusakamana kabili afwaya ifintu filetuwamina. (1 Pet. 5:10) Ukwishiba ifi kulalenga twilasakamana sana kabili twilafuupulwa.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
it-2-E ibu. 528 para. 5
Umutuulo
Umutuulo wa mwangashi. Umutuulo wa mwangashi baleupeelela pamo ne mituulo imbi, maka maka ilyo Abena Israele baingile mu Calo ca Bulayo. (Impe. 15:2, 5, 8-10) Uyu mutuulo waleba mwangashi (“ifya kunwa ifikola”) kabili balewitulwila pa cipailo. (Impe. 28:7, 14; linganyeniko na Ukufu. 30:9; Impe. 15:10) Umutumwa Paulo alembeele Abena Kristu bali mu Filipi ati: “Ndetuulwa kwati mutuulo wa mwangashi uuleitululwa pe lambo no kubombela icintubwingi pa mulandu wa citetekelo, ndeanga.” Pali ili lembo umutumwa Paulo aipashenye ku mutuulo wa mwangashi ilyo alelondolola ifyo aipeeleshe ukubombela Abena Kristu banankwe. (Fil. 2:17) Ilyo ali mupepi no kufwa, alembeele Timote ati: “Ine nomba balenjitulula kwati mutuulo uwa mwangashi, kabili inshita yandi iya kulubuka naipalama.”—2 Tim. 4:6.
“Ukubuuka Kwa Ntanshi”—Kulecitika Ino Ine Nshita!
5 Ica bubili, aba mwi bumba lya basubwa nelyo “Israele wa kwa Lesa,” balingile ukuba pamo na Shikulu Yesu Kristu mu bukata bwa ku muulu no kuba kulya “lyonse pamo na Shikulu.” (Abena Galatia 6:16; 1 Abena Tesalonika 4:17) Uko kubuuka e ko Baibolo itila ‘ukubuuka kwa mu kubangilila’ nelyo “ukubuuka kwa ntanshi.” (Abena Filipi 3:10, 11; Ukusokolola 20:6) Ilyo uko kubuuka kukapwa, e lyo inshita ikafika iya kuti abantu na bambi abengi nga nshi bakabuuke no kubwela pano calo ukusuubila ukukwata ubumi bwa muyayaya mu Paradaise. Kanshi, nampo nga tusuubila ukuyaikala ku muulu nelyo pano pene pa calo, kuti twatemwa sana ukwishiba bwino ifyo “ukubuuka kwa ntanshi” kwaba. Bushe kubuuka kwa musango shani? Ni lilali kucitika?