Icipandwa 11
“Mubale Mufwaye Ubufumu”
1. (a) Mulandu nshi Yesu acincishishe abalemukutika ukufwayo Bufumu intanshi? (b) Lipusho nshi tufwile ukuipusha?
UKUCILA pa myaka 1,900 iyapita, Yesu acincishe abalemukutika ilyo alandile ilyashi mu Galili ati: “Mubale mufwaye ubufumu bwa kwa Lesa no bulungami bwakwe.” Lelo mulandu nshi abacincishishe ifyo? Bushe takwali kucili imyanda ya myaka iingi ku ntanshi ilyo Kristu ali no kupeelwa amaka ya kuteka mu Bufumu? Ni fyo fine, lelo mu Bufumu bwa kwa Mesia e mo Yehova aali no kwebela bumulopwe bwakwe no kufishapo ubufwayo bwakwe ubukalamba kwi sonde. Onse uwaumfwikishe bwino ubucindami bwa ifyo fintu ali no kutangisha ifya Bufumu mu bumi bwakwe. Nga ca kuti cali fyo mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, pali bufi lelo cifwile ukucilapo, pantu nomba Kristu alibikwa pa cipuna ca bufumu kabili ni Mfumu! Kanshi ilipusho lingepushiwa lya kuti, Bushe imikalile yandi ilango kuti ndefwaya Ubufumu bwa kwa Lesa intanshi?—Mateo 6:33.
2. Fintu nshi abantu mu cinkumbawile bakonkelela?
2 Pali lelo, imintapendwa ya bantu mu calo fye conse, na kabushe, balefwayo Bufumu intanshi. Balelanga ifyo batungilila ukuteka kwa Bufumu pa kukatamika ukucito kufwaya kwa kwa Yehova mu mikalile yabo, apo baipeela kuli wene. Lelo, cinkupiti wa bantu uwashala ayangwa fye ku fintu fya mulesha. Abantu balakonkelela indalama ne fikwatwa ne fya maliila ifyo indalama shingashita. Nga te ifyo balapilikita ukuti balundeko ukusambilile milimo yabo. Imikalile yabo ilanga ifyo baobelwa ne fya pa lwabo, ne fikwatwa, no kwangala. Lesa bamubika pa numa no kutangisha ifintu fimbi, kabili tatwishibe nga balimutetekela no kumutetekela.—Mateo 6:31, 32.
3. (a) Fyuma nshi Yesu akoseleshe abasambi bakwe ukufwaya, kabili mulandu nshi? (b) Mulandu nshi tushilekabila kucishamo ukusakamikwa pa lwa fikwatwa?
3 Lelo, Yesu afundile abasambi bakwe ati: “Mwiilonganikila fyuma pano isonde,” pantu pali ifi fikwatwa fyonse tapaba icibelelela. Atile “Lelo ilonganikileni ifyuma mu muulu” pa kubombela Yehova. Yesu acincishe abakonshi bakwe ukubaka ilinso lyabo “ilituntulu” pa kwangwa no kutukutila ukucito kufwaya kwa kwa Lesa. Abebele ati, “Te kuti mubombele Lesa na Mamone.” Nge fya ku mubili ifikabilwa—pamo nga ifya kulya, ifya kufwala, no mwa kusendama fyali no kufuma kwi? Yesu abafundile ati, ‘Mwilasakamikwa.’ Abebele pa lwa fyuni ati, Lesa alafiliisha. Yesu akoseleshe abakonshi bakwe ukusambililako cimo ku maluba, atile Lesa alayafwika. Bushe ababomfi ba kwa Yehova, abantunse aba mucetekanya tabacindama ukucile fi? Yesu atile, “Lelo mubale mufwaye ubufumu bwa kwa Lesa no bulungami bwakwe, ne fi fyonse [ifikabilwa] fikalundwako kuli imwe.” (Mateo 6:19-34) Bushe ifyo mucita filalango kuti mwalicetekele co?
Mwileka Icine ca Bufumu Cituse
4. Ngo muntu acishamo ukwangwa ifikwatwa, cinshi cingatumbukamo?
4 Caliba fye bwino umuntu ukwangwa ifya kusanga ifyo akabila ne fikabila ulupwa lwakwe. Lelo ngo muntu acishamo ukwangwa ifikwatwa fya ku mubili, ifingatumbukamo kuti fyabipa. Nangu engaitunga ukuti alicetekela mu Bufumu, nga ca kuti umutima wakwe utangisha ifintu fimbi, icine ca Bufumu cikatusa. (Mateo 13:18-22) Ku ca kumwenako, imfumu yacaice iya fyuma inshita imo yaipwishe Yesu aiti: “Kuti nacita nshi ukuti mpyane umweo wa muyayaya?” Tayali iyaipoosaika mu mikalile ya iko kabili yali iisuma ku bantu bambi, lelo yalicishishemo ukutemwa ifyuma yakwete. Yalifililwe ukushe fyuma fya iko pa kuti ingasanguka umukonshi wa kwa Kristu. E co yapanishe ishuko ilyali no kulenga yene ukuba pamo na Kristu mu Bufumu bwa mu muulu. Pali ici cacitike Yesu atile: “Abakwate fyuma, ifyo cabaafya ukwingila mu bufumu bwa kwa Lesa!”—Marko 10:17-23.
5. (a) Ni ku fintu nshi Paulo akoseleshe Timote ukuteka umutima, kabili mulandu nshi? (b) Ni shani Satana abomfya “ukutemwe ndalama” ukuba ulukose lwa boni?
5 Pa numa ya myaka iingi, umutumwa Paulo alembeele Timote, uwali mu Efese pali iyo nshita, umusumba walumbwike mu fya makwebo. Paulo amucinkwileko ati: “Tatwaletele kantu pa kwisa pano isonde, kabili tatwingafumyapo kantu. Awe pa kuba ne fya kulya ne fya kufwala, tuteke imitima kuli ifyo fine.” Ukubomba pa kuti umo alepekanishisha ulupwa lwakwe no mwine “ifya kulya ne fya kufwala” kwaliba fye bwino. Lelo Paulo asokele ati: “Abafwayo kuba ne fyuma bawila mu kweshiwa kabili mu lukose, kabili mu lunkumbwa ulwingi ulwa kutumpa kabili ulwa kucena, ifyo fiibisha abantu mu kupomonwa kabili mu boni.” Satana ni ncenjeshi. Pa kubala kuti abeleleka umuntu mu tunono fye. Pa numa kuti akonkeshapo ukusonga kwaluma, nalimo ukupeela umuntu ishuko lya kusumbulwa pa ncito nelyo ukupeelwe ncito iisuma iya kufola indalama ishingi lelo iingalamupwila inshita alebomfya ku fya ku mupashi. Nga tatuli abalola, “ukutemwe ndalama” kuti kwatusha ifintu fyacindama ifyakuma ku Bufumu. Paulo alondolwele ici muli iyi nshila: “Bamo pa kushitinamina balufiwa ukufuma ku citetekelo, no kuilasamo abene amalangulusha ayengi.”—1 Timote 6:7-10.
6. (a) Pa kuibaka ku lukose lwa kutemwe fyuma, cinshi tufwile ukucita? (b) Cinshi tulingile ukucetekela nangu ca kuti twamona ifyo indalama shafishe mu calo pali ino nshita?
6 Pa mulandu wa kutemwa kwine kwine Paulo atemenwe Timote munyina wa Bwina Kristu, amucincishe ati: “Fulumuke fi fintu” kabili “Pilikito kupilikita kusuma kwa citetekelo.” (1 Timote 6:11, 12) Ukubombesha kwine kwine kulakabilwa pa kuti tuibake ku kusensenwinwa pamo no lunkumbwa lwa fyuma ulwa bantu ba muli cino calo. Lelo nga twapilikita umwabele citetekelo cesu, Yehova takatale atusha. Nangu imitengo ya fintu iniine shani no kubulwe ncito kwanane shani, nangu cibe shani akatupeela ifyo tukabila icine cine. Paulo alembele ati: “Imibele yenu ibe iishatemwa ndalama; muteke imitima ku fintu ifyo mukwete, pantu [Lesa] Umwine atile, Nshakakupoose nakalya, nangu kukusha nakalya. E ico twingasosa no kuyanga, atuti, Shikulu e kaafwa wandi, nshakatiine. Bushe umuntu engancita nshi?” (AbaHebere 13:5, 6) Imfumu Davidi na yo yalembele ati: “Nali umwaice, nomba ninkota; lelo nshamona uwalungama nalekeleshiwa, nangu bufyashi bwakwe bulepule cilyo.”—Amalumbo 37:25.
Abasambi ba Kubalilapo Baba ca Kumwenako
7. Fyebo nshi Yesu aebele abasambi bakwe ifyakumine ukushimikila, kabili mulandu nshi fyabelele ifyalinga?
7 Pa numa ya kukansha abasambi bakwe bwino, Yesu abatumine baye mu Israele ku kushimikila imbila nsuma no kulabila ati: “Nabupalama ubufumu bwa mu muulu.” Cine cine bulya bwali bukombe bwa kucincimusha! Mesia Imfumu, e kutila Yesu Kristu, aali mu kati kabo. Apo abatumwa balecincila mu kubombela Lesa, Yesu abacincishe ukucetekela ukuti Lesa ali no kubasakamana. E ico atile: “Mwisenda ca pa lwendo nelyo cimo, nangu ni nkonto, nangu ni tumba, nangu cilyo, nangu ni ndalama; kabili mwiba na miingila ibili. Na mu ng’anda umo mwaingila e mo mwikale, e mo mukafume na pa kuya.” (Mateo 10:5-10; Luka 9:1-6) Yehova aaleshininkisha ukuti abena Israele banabo, abali no mwata wa kulange cileela ku beni, babapeela ifyo balekabila.
8. (a) Ilyo fye ali mupepi no kufwa, mulandu nshi Yesu aebele abasambi bakwe ifyebo ifipya pa lwa kushimikila? (b) Nalyo line cinshi abakonshi ba kwa Yesu bali no kutangisha mu mikalile yabo?
8 Pa numa, ilyo fye ali mupepi no kufwa, Yesu acenjesheko abasambi bakwe ukuti ku ntanshi imibele yali no kwaluka. Pa mulandu wa kuti abalashi bali no kukaanya umulimo wabo, tabaali no kulangwe cileela sana mu Israele. Kabili, bali no kutendeka ukushimikila ubukombe bwa Bufumu ku Bena fyalo. Nomba baali no kusende “mbukuli” na “tumba.” Nangu nomba cali fyo, bali no kubala ukufwaya Ubufumu bwa kwa Yehova no bulungami bwakwe, ukucetekelo kuti Lesa ali no kupaala ukubombesha kwabo mu kufwaya ifya kulya ne fya kufwala balekabila.—Luka 22:35-37.
9. Bushe Paulo abikile shani Ubufumu intanshi mu bumi bwakwe nangu ca kuti alesanga ifyo alekabila lwa ku mubili, kabili kufunda nshi afundile pali uyu mulandu?
9 Umutumwa Paulo ali ca kumwenako cisuma pa babomfeshe ukufunda kwa kwa Yesu. Ico Paulo akatamike mu mikalile yakwe butumikishi. (Imilimo 20:24, 25) Nga aya ku ncende imo ku kushimikila, aleifwaila ifyo alekabila, kabili alebila fye na matenti. Taalesubila bambi ukulamusunga. (Imilimo 18:1-4; 1 Abena Tesalonika 2:9) Nalyo line, aletasha no kupokelela icileela ne fya bupe ilyo bambi balanga ukutemwa kwabo muli iyi nshila. (Imilimo 16:15, 34; Abena Filipi 4:15-17) Paulo akoseleshe Abena Kristu, ukukanalekelesha umulimo wabo uwa kusakamana ulupwa pa kuti fye bashimikile, lelo abakoseleshe ukulinganya iyi milimo yabo yonse iyalekanalekana. Abafundile ukuti bafwile ukubomba, ukutemwa indupwa shabo, no kupeelako bambi ifyo bakwete. (Abena Efese 4:28; 2 Abena Tesalonika 3:7-12) Abacincishe ukucetekela Lesa, ukukanatetekela ifikwatwa fya ku mubili, no kwikale mikalile yalelanga ukuti cine cine balyumfwikishe fintu fyacindamisha. Ukulingana ne fisambilisho fya kwa Yesu, ico calolele mu kuti bali no kubala ukufwaya Ubufumu bwa kwa Lesa no bulungami bwakwe.—Abena Filipi 1:9-11.
Lekeni Ubufumu Bube Intanshi mu Mikalile Yenu
10. Calola mwi ukubala ukufwayo Bufumu?
10 Bushe pa lwesu tubombesha ukufika pi mu kwebako bambi imbila nsuma pa lwa Bufumu? Ico limo, cishintilila pa mibele tulimo na po ukutasha kwesu kwapela. Ibukisheni ukuti Yesu taatile, ‘Mubale mufwaye Ubufumu ilyo mushikwete nangu cimo ica kucita.’ Pa kwishiba ifyo Ubufumu bwacindeme, alandile pa kufwaya kwa kwa Wishi, ati: “mulefwaya ubufumu bwakwe.” (Luka 12:31, NW) Nangu ca kuti fwe bengi tufwile ukubomba pa kuti tuisakamane fwe bene ne ndupwa shesu, nga twalikwate citetekelo, ico tukatangisha mu mikalile yesu mulimo wa Bufumu uo Lesa atupeela. Pa nshita imo ine, tukasakamana ulupwa lwesu.—1 Timote 5:8.
11. (a) Yesu alangile shani mu mulumbe ukuti te bantu bonse bengapoose nshita imo ine mu kushimikila ubukombe bwa Bufumu? (b) Fintu nshi fipima apo umo engafika mu kubomba?
11 Fwe bamo tulapoose nshita iikalamba ukucila bambi mu kushimikila imbila nsuma iya Bufumu. Lelo mu mulumbe wakwe uwakumine ku mushili wapusanapusana, Yesu alangile ukuti bonse abo imitima yabo yaba ngo mushili usuma bakatwale fisabo. Bakatwale fisabo finga? Imibele abantu balimo ilapusanapusana. Umushinku, ubumi, no mulimo wa kusakamana ulupwa fyonse fyalisanshiwamo. Lelo nga cine cine pali ukuteesa uyu mulimo, fingi fingabombwa.—Mateo 13:23.
12. Mabuyo nshi aya ku mupashi ayasuma abacaice maka maka bakoseleshiwa ukutontonkanyapo?
12 Cisuma ukwimika amabuyo ayengatwafwa ukubombesha mu butumikishi bwa Bufumu. Abacaice bafwile ukutontonkanya sana pa ca kumwenako cishaiwamina ica kupimpa ica Mwina Kristu wacaice Timote. (Abena Filipi 2:19-22) Bushe kuti kwaba icingawamisha kuli bena ukucila ukutendeka ubutumikishi bwa nshita yonse ilyo bapwisha amasukulu yabo? Abakalamba na bo kuti bamwenamo nga baleimikila amabuyo yasuma aya ku mupashi.
13. (a) Nani afwile ukupima apo cila umo umo alingile ukufika mu kubomba umulimo wa Bufumu? (b) Nga cine cine tulafwaya Ubufumu intanshi, cinshi tushinina?
13 Ukucila fye ukulasuusha abo tuletontonkanya ukutila kuti bacite fingi, icitetekelo cilingile ukutulenga ukuwamyako imibombele yesu pa kuti twingabombela Lesa sana ukulingana ne mibele ifwe tulimo. (Abena Roma 14:10-12; Abena Galatia 6:4, 5) Nga filya twacimona mu cacitikile Yobo, Satana apaasha ukuti ico twayangwako sana kuba ne fikwatwa fya ku mubili, ukwikala bwino, no kuba no bumi busuma no kuti ico tubombela Lesa mulandu wa kuti tulasangamo fimo. Lelo nga cine cine tulebala ukufwayo Bufumu, ninshi tuleafwilisha mu kushinina Satana ukuti wa bufi bwa kapela makufi. Ninshi tulelanga ubushinino bwa kuti ico twatangisha mu mikalile yesu mulimo wa kwa Lesa. Kanshi mu fyo tusosa no kucita, tulanga apapela ukutemwa twatemwa Yehova, ifyo tutungilila bumulopwe bwakwe muli bucishinka, ne fyo twatemwa abantu banensu.—Yobo 1:9-11; 2:4, 5; Amapinda 27:11.
14. (a) Mulandu nshi ukutantika ifya kucita mu butumikishi bwa mwi bala kwabela kwa kwaafwa? (b) Bushe Inte abengi balebombesha shani mu butumikishi bwa mwi bala?
14 Ukutantike fya kucita kuti kwatwafwa ukupwishishisha ifingi ukucila ne fyo pambi twingabomba. Yehova umwine alikwata ‘inshita alinga’ ukucitilamo ubufwayo bwakwe. (Ukufuma 9:5; Marko 1:15) Nga cingacitwa, cisuma ukuya mu butumikishi bwa mwi bala umuku umo nelyo iingi pa nshita yalingwa cila mulungu. Amakana na makana ya Nte sha kwa Yehova mwi sonde lyonse balilembesha bupainiya bwa kwafwilisha, kabili bapoosa amaawala nalimo yabili cila bushiku mu kushimikila imbila nsuma. Bambi amakana na makana ni bapainiya ba nshita yonse, abapoosa nalimo amaawala yabili na hafu cila bushiku ukubilisha ubukombe bwa Bufumu. Bapainiya baibela na bamishonari bena balapoosa amaawala ayengi mu mulimo wa Bufumu. Ne fwe bene kuti twafwayako inshita ya kushimikila kwa mu lyashi fye ku kuleka twebeko bonse abengakutika pa lwe subilo lya Bufumu. (Yohane 4:7-15) Ico tufwile ukufwaisha kubombako uyu mulimo apapela amaka yesu ukulingana ne mibele tulimo, pantu Yesu asobele ati: “Ne mbila nsuma iyi ya bufumu ikabilwa ku fyalo fyonse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo impela ikesa.”—Mateo 24:14; Abena Efese 5:15-17.
15. Ukukuma ku butumikishi bwesu, mulandu nshi muletontonkanishisha ukuti ukufunda kwaba pali 1 Abena Korinti 15:58 kwa pa nshita yalinga?
15 Inte sha kwa Yehova, mwi sonde lyonse balikatana, te mulandu ne calo bekalamo, balebombako uyu mulimo ushaiwamina. Pa lwabo balomfwila no kucita umwabela ukufunda kwa mu Baibolo ukwapuutwamo ukwa kuti: “Beni abashangila, abashitelententa; ukupikintika pe mu mulimo wa kwa Shikulu, pa kwishibo kuti ukucucutika kwenu te kwa fye muli Shikulu.”—1 Abena Korinti 15:58.
Ukulanshanya kwa Kupitulukamo
• Ilyo Yesu atile “mubale mufwaye ubufumu,” cinshi alelanga ukuti e cifwile ukwisa pa numa?
• Tulingile ukumona shani umulimo wa kupekanya ifyo ifwe ne ndupwa shesu tukabila lwa ku mubili? Kwaafwa nshi Lesa akatupeela?
• Ni mbali nshi ishalekanalekana isha mulimo wa Bufumu twingabombako?
[Icikope pe bula 107]
Mu fyalo fyonse, Inte sha kwa Yehova pali lelo baleshimikila imbila nsuma ilyo impela ishilaisa