Icalo

Ubulondoloshi: Lintu lyapilibulwa ukufuma kwi shiwi lya ciGreek koʹsmos, icalo kuti capilibula (1) umutundu wa muntu onse, ukufumyako imibele yabo nelyo inshila ya bumi, (2) icimpangilile ca mibele ya buntunse umo umuntu afyalilwa kabili umo ekala, nelyo (3) icinabwingi ca mutundu wa muntu pa mbali ya babomfi basuminishiwa aba kwa Yehova. Bakapilibula bamo aba Baibolo baleta inumbwilo shishalungikwa pa kubomfya na kabili “icalo” pamo nga cimo cine na mashiwi ya ciGreek ayapilibula “isonde,” “isonde lyaikalwamo,” ne “micitile ya fintu.” Ukulanshanya kwakonkapo kuletonta ukusakamana kwa kuko ukukalamba pa bwalenga butatu ubwa bupilibulo butantikwe ubwa “icalo” nga fintu bupeelwe pa mulu.

Bushe icalo cikonaulwa ku mulilo?

2 Pet. 3:7: “Imyulu ne calo ifya nomba fyabakilwo mulilo ku cebo [ica kwa Lesa] ico cine, fyabikilwo bushiku bwa kusekwa kabili bwa boni bwa bantu abashipepa.” (Mona ukuti “bantu abashipepa,” te mutundu wa muntu mu cinkumbawile, abakonaulwa. Mu kupalako, icikomo 6 cilosha ku bonaushi bwa “calo” mu kasuba ka kwa Noa. Ababifi balyonawilwe, lelo isonde pamo pene na Noa atiina Lesa na ba ŋanda yakwe balishele. Bushe “umulilo” mu bushiku buleisa ubwa bupingushi ukaba wa cine cine, nelyo bushe cilangililo ca bonaushi bwa mupwilapo? Ca kufumamo nshi umulilo wa cine cine wingakwata pa fintu fya musango yo ifya cine cine ifya mu mulu pamo nga kasuba kakabisha kale ne ntanda? Ku kulanguluka na kumbi ukwa ili lembo, mona amabula 214-216, pe samba lya “Isonde.”

Amapi. 2:21, 22: “Abatambalala bakekala [mwi sonde], na ba mpomfu bakashalamo; lelo ababifi bakaputulwa [mwi sonde], na bafutika bakafumpulwamo.”

Ni ani ateka cino calo—Lesa nelyo Satana?

Dan. 4:35: “[Lesa Wapulamo, Yehova,] acito mwabelo kutemwa kwakwe mu mulalo wa mu mulu na mu bekashi ba pano isonde, kabili takuli uwingalesho kuboko kwakwe, no kutila kuli wene, Cinshi ico ulecita?” (Mu nshila yapalako, Yeremia 10:6, 7 alosha kuli Yehova nge “Mfumu ya nko” pa mulandu wa kuti ni Mfumu Ishingalinganishiwako, umo kabili uukalubulwisha ishamfumu ne nko isho bateka. Pamo nga Kabumba we sonde, Yehova e Kateka wakwate nsambu; tabala alekelako ico cifulo.)

Yoh. 14:30: “[Yesu asosele ukuti:] Aleisa kateka wa [calo]. Muli ine takwete kantu nangu kamo.” (Uyu kateka ukwabulo kutwishika te Yehova Lesa, uo ukufwaya kwakwe Yesu abomba muli bucishinka. Uyu “kateka wa calo” afwile ukuba “umubifi,” Satana Ciwa, uo mu maka yakwe “icalo calaala,” nga fintu calondololwa pali 1 Yohane 5:19, NW. Nelyo cingatila umutundu wa muntu wikala pali planeti uwa kwa Lesa, icalo icapangwa na abo abashaba babomfi ba cumfwila aba kwa Yehova caba pe samba lya kulama kwa kwa Satana pa mulandu wa kuti abo bantu balamumfwila. Abo no mutima onse banakila ku mitekele ya kwa Yehova tababa ulubali lwa ico calo. Linganyako 2 Abena Korinti 4:4.)

Ukus. 13:2: “Iciŋwena [Satana Ciwa] cacipeele [iciswango] amaka ya ciko, ne cipuna ca ciko ca bufumu, no lupaka lwa ciko lukalamba.” (Ukulinganya ubulondoloshi bwa ici “ciswango” na Daniele 7 kulangililo kuti cimininako kamfulumende wa buntunse, te umo fye lelo imicitile ya cibulungwa iya mitekele ya bupolitiki. Ukuti Satana ni kateka wa iko cumfwana na Luka 4:5-7, na kabili na Ukusokolola 16:14‚ 16‚ ukulangilila inumbwilo sha fibanda nge shiletungulula bakateka be sonde lyonse ku nkondo ya kulwisha Lesa pa Armagedone. Imitekele ya kwa Satana iya calo ni imo iyasuminishiwa fye na Lesa ukufikila inshita yakwe iyasontwa yafika iya kupwisha ifikansa fya bumulopwe bwa kubumbwa konse.)

Ukus. 11:15: “Pakonkele na mashiwi yakalamba mu mulu‚ ayati‚ Ubufumu bwa pe sonde bwaisabo bwa kwa Shikulwifwe [Yehova] no bwa kwa Kristu wakwe.” (Lintu ici cacitike mu 1914‚ “inshiku sha kulekelesha” isha micitile ibifi iya fintu shalitendeke. Ukulangisha kupya ukwa bumulopwe bwa kwa Yehova kwalimoneke‚ iyi nshita ukupitila mu Mwana wakwe wine pamo nga Kateka wa buMesia. Mu kwangufyanya icalo cibifi cikonaulwa‚ na Satana‚ kateka wa ciko uwa mupashi umubifi‚ akabikwa mu muyenge‚ ukukanaba na maka ya kusonga umutundu wa muntu.)

Mibele nshi iya bena Kristu ba cine ukulola ku calo no kulola ku bantu ababa ulubali lwa calo?

Yoh. 15:19‚ NW: “[Mwe bakonshi ba kwa Yesu] tamuli lubali lwa calo‚ lelo namusalile ukumufumya mu calo.” (Muli ifyo abena Kristu ba cine tababa ulubali lwa sosaite wa bantunse onse uwanunuka ukufuma kuli Lesa. Balasakamana imibombele ya lyonse iya buntunse‚ lelo basengauka imibele‚ imilandile‚ ne myendele iishibisha icalo kabili ilwishanya ne nshila shalungama isha kwa Yehova.) (Mona na kabili amabula 368-374‚ na kabili 405-408.)

Yako. 4:4: “Mwe banakashi bacende‚ bushe tamwaishibo kuti ukuba na bucibusa ne calo bulwani kuli Lesa? E ico uyo afwayo kuba bucibusa ne calo aicito mulwani kuli Lesa.” (Pa mulandu wa kuti abena Kristu baba abashapwililika‚ pa nshita shimo kuti bakantaikwa ukupitila mu kukumana ne calo. Lelo lintu bafundwa ukufuma mu Cebo ca kwa Lesa‚ balalapila no kulungika inshila shabo. Nangu cibe fyo‚ nga ca kuti bamo‚ ku kusalapo ku mufulo‚ baitantamika abene ku calo nelyo ukupashanya umupashi wa ciko‚ balanga ukuti tabali na kabili abena Kristu ba cine lelo basangwike ulubali lwa calo icaba icilwani kuli Lesa.)

Rom. 13:1: “Umuntu onse anakile bakateka abacilamo‚ pantu takuli bukateka ubushafuma kuli Lesa; lelo bakateka abalipo batekwapo kuli Lesa.” (Abo bomfwila uku kufunda tabali bacipondoka‚ ukwesha ukupinuna amakamfulumende ya mu calo. Bainashisha abene ku bulashi bwa bakateka ba bupolitiki‚ ukubomfwila cikulu fye ukufwaya kwa bakateka ba musango yo takulepinkana ne fifwaikwa fya kwa Lesa. Amakamfulumende ya musango yo yalimwenenwe libela no kusobelwa kuli Lesa. Yabelesha ubulashi‚ te pa mulandu wa kuti alibapeela amaka‚ lelo ku kusuminisha kwakwe. Mu nshita yakwe iyalinga na kabili akabaseshapo.)

Gal. 6:10: “E ico cena‚ lyonse ilyo twaba ne nshita‚ tubombe icisuma kuli bonse‚ no kucishamo ku ba bwananyina bwa mu citetekelo.” (E co‚ abena Kristu ba cine tabakwinda ku kubomba ku kucite cisuma ku bantu banabo. Bapashanya Lesa‚ uulenga akasuba ukubalika pali bonse ababifi na basuma.—Mat. 5:43-48.)

Mat. 5:14-16: “Imwe muli lubuuto lwa [calo] . . . Ulubuuto lwenu lengeni lubalikile ku cinso ca bantu‚ ukuti bamone imilimo yenu iisuma‚ no kucindika Shinwe wa mu mulu.” (Pa kuti bambi bacindike Lesa pa mulandu wa cintu abena Kristu bacita‚ cili icabulwo kutwishika ukuti abo abali abena Kristu bafwile ukube nte shacincila ku calo ukukuma kwi shina lya kwa Lesa ne mifwaile. Ni kuli iyi mibombele abena Kristu ba cine bapeela ukukomailapo kukalamba.)

Cinshi cili ubupilibulo bwa mibele ya calo iya ndakai?

Mona umutwe ukalamba “Inshiku sha Kulekelesha.”