Ni Bani Bakapusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova”?

“Imwe mufwile ukuba abenda mu mibele ya mushilo kabili iya bukapepa, abalolela no kufulukisho kwisa kwa Bushiku bwa kwa [Yehova, NW].”—2 PETRO 3:11, 12.

 1. Ni bani babomba mu kuba no mupashi na maka ifya kwa Eliya?

YEHOVA LESA alisala ukufuma pa bantunse abali no kuteka no Mwana wakwe, Yesu Kristu, mu Bufumu bwa mu muulu. (Abena Roma 8:16, 17) Ilyo bacili pe sonde, Abena Kristu basubwa baba no mupashi na maka ifya kwa Eliya ilyo balebomba. (Luka 1:17) Mu cipande cifumineko, twamwene ukulinganako kumo pa kati ka mibombele yabo na ilya iya kwa kasesema Eliya. Lelo ni shani pa lwa mulimo wabombele impyani ya kwa Eliya, kasesema Elisha?—1 Ishamfumu 19:15, 16.

 2. (a) Cinshi cali icipesha amano ca kulekelesha ica kwa Eliya, cinshi cali ica kubalilapo kuli Elisha? (b) Bushininkisho nshi bwabako ubwa kuti Eliya taile ku muulu?

² Icipesha amano ca kupelako ica kwa Eliya cali kupaatukanya amenshi ya mumana wa Yordani pa kuuma ica kufimbana cakwe pa menshi. Ici calengele Eliya na Elisha ukwabuka apauma. Ilyo baleya lwa ku kabanga ka mumana, inkuuka yasendele Eliya ukumutwala ku cifulo cimbi ice sonde. (Moneni umukululo pe bula 15 uuli no mutwe wa kuti “Myulu Nshi Eliya Aninine?”) Icashele fye cali ca kufimbana ca kwa Eliya. Lintu Elisha abomfeshe cene ukuuma pali Yordani, amenshi na kabili yalyakanikene, ukumulenga ukwabuka apauma. Ici cipesha amano calangilile mu kumonekesha ukuti Elisha e wapyene Eliya mu kutwala pa ntanshi ukupepa kwa cine mu Israele.—2 Ishamfumu 2:6-15.

Imibele ya Bukapepa Ilafwaikwa

 3. Cinshi cintu Paulo na Petro basosele pa lwa kubapo kwa kwa Yesu na pa lwa “Bushiku bwa kwa Yehova”?

³ Imyanda ya myaka iingi pa numa ya nshiku sha kwa Eliya na Elisha, umutumwa Paulo no mutumwa Petro basuntinkenye “Ubushiku bwa kwa Yehova” ubwaleisa ku kubapo kwa kwa Yesu Kristu e lyo ne “myulu ipya ne calo cipya” ifyali no kubako ku ntanshi. (2 Abena Tesalonika 2:1, 2; 2 Petro 3:10-13) Pa kupusunsuka ubushiku bwa kwa Yehova ubukulu—ilyo Lesa akonaula abalwani bakwe no kupususha abantu bakwe—tufwile ukufwaya Yehova no kulangisha ubufuuke no bulungami. (Sefania 2:1-3) Lelo imibele yalundwapo ilamonekesha lintu twalanguluka ifya kucitika fibimbilemo kasesema Elisha.

 4. Cinshi cintu ukupimpa kupwishishisha mu mulimo wa kwa Yehova?

⁴ Ukupimpa mu mulimo wa kwa Lesa kwalikatama nga tuli no kupusunsuko “Bushiku bwa kwa Yehova.” Eliya na Elisha baali abapimpa mu mulimo wa kwa Yehova. Ilelo abashalapo pa Bena Kristu basubwa babombela Yehova umulimo washila no kutungulula ukushimikila imbila nsuma mu kuba no kupimpa kwapalako.a Ukutula lwa pa kati ka ba 1930, balikoselesha bonse abalepokelela ubukombe bwa Bufumu no kusubila ukwisaikala kuli pe na pe pe sonde ukuipeela kuli Yehova no kubatishiwa. (Marko 8:34; 1 Petro 3:21) Amamilioni balyankulako bwino kuli uku kukoselesha. Inshita imo baali mu mfifi ya ku mupashi kabili abafwa mu lubembu, lelo nomba balishiba icine ca kwa Lesa, balipokelela isubilo lya bumi bwa muyayaya mwi sonde lya paradise, kabili baliba abapimpa mu mulimo wa kwa Yehova. (Ilumbo 37:29; Ukusokolola 21:3-5) Ukupitila mu kupimpa kwabo, ukubombela pamo, icileela, ne milimo imbi iisuma, balapembesula nga nshi “bamunyina” ba kwa Kristu aba ku mupashi ilyo bacili pe sonde.—Mateo 25:31-46.

 5. Mulandu nshi cacindamina nga nshi ukucite fisuma kuli “bamunyina” ba kwa Yesu, kabili ca kumwenako nshi twakwata mu kasuba ka kwa Elisha?

⁵ Abacitila “bamunyina” ba kwa Yesu ifintu ifisuma pa mulandu wa kuti aba abasubwa baba bakonshi ba kwa Yesu baliba ne subilo lya kupusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova.” Abaupana babili mu mushi wa Shunemu balipaalilwe apakalamba pa kuba aba cikuuku kabili aba cileela kuli Elisha na kalume wakwe. Aba bantu tabakwete umwana, kabili umulume aali mukote. Lelo Elisha alaile umwanakashi umwina Shunemu ukuti aali no kukwata umwana mwaume, kabili ici e cacitike. Lintu uyu mwana umo mpo afwile ninshi napapita imyaka, Elisha aile ku Shunemu no kumubuusha. (2 Ishamfumu 4:8-17, 32-37) Mwandi filambu fishaikulila ifyaishileko pa kuba ne cileela kuli Elisha!

6, 7. Ca kumwenako nshi Naamani aimike, kabili cikumine shani ukupusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova”?

⁶ Ukuicefya kulakabilwa pa kupokelela ubutungulushi bwashimpwa pali Baibolo ubwa “bamunyina” kwa Kristu mu kuba ne subilo lya kupusunsuka ubushiku bwa kwa Yehova. Naamani mushika wa fita fya bena Syria uwali ne fibashi akabile ukuicefya ukukonka imitubululo ya mukashana nkole umwina Israele no kufwaya ukundapwa pa kuya ku Israele ku kumonana na Elisha. Mu cifulo ca kufumina pa nse ya ng’anda yakwe ku kukumanya Naamani, Elisha amutumiine ubu bukombe: “Kowe imiku cinelubali mu Yordani, no mubili obe ulebwelelamo, no kusanguluka.” (2 Ishamfumu 5:10) Naamani ayumfwile kwati bamusuula sana, kabili alikalipe, lelo pa numa aliicefeshe no kuitumpika mu Yordani imiku 7, “no mubili wakwe wabwelelemo ngo mubili wa mwaice munono, kabili alisangulwike.” (2 Ishamfumu 5:14) Ilyo ashilabwelela ku ng’anda, Naamani aendele intamfu iitali ukubwelela ku Samaria ku kutasha kasesema wa kwa Yehova. Pa kukanafwaya ukumwenamo lwa ku mubili mu maka yapeelwe na Lesa, Elisha alifumine ku kukumanya Naamani lelo alikaaninine fye ukupokelela ubupe ubuli bonse. Mu kuicefya Naamani aebele Elisha ukuti: “Umubomfi wenu takaleke kabili ica kuninika nangu lilambo ku milungu imbi kano kuli Yehova.”—2 Ishamfumu 5:17.

⁷ Amamilioni balapaalwa apakalamba ilelo lintu mu kuicefya bakonka ukufunda kwa mu Malembo ukwa basubwa. Ukulundapo, ukupitila mu kuba ne citetekelo mwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu, aba mitima iifwaisha ukusambilila balisangululwa lwa ku mupashi. Nomba balaipakisha ishuko lya kuba ifibusa fya kwa Yehova Lesa na Yesu Kristu. (Ilumbo 15:1, 2; Luka 16:9) Kabili pa kuipeelesha kuli Lesa na ku mulimo wakwe bakamwenamo ukupitila mu kupokololwa ku bonaushi bwa pe ubwalaswa bwishile aba cilumba, ababembu bashilapila mu “Bushiku bwa kwa Yehova” ubulepalamina lubilo lubilo.—Luka 13:24; 1 Yohane 1:7.

“Nani Uuli Mwina Mwandi? Nani?”

 8. (a) Abakapusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova” baba ne mibele nshi iya mutima pa lwa kucita ukufwaya kwa bulesa? (b) Mulimo nshi Yehu apeelwe? (c) Cinshi cali no kucitika kuli Yesebele?

⁸ Abalesubila ukupusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova” bafwile na kabili ukuba aba mutima umo mu kucito kufwaya kwa kwa Lesa. Mu kushipa Eliya asobele ukonaulwa kwa lupwa lwa Mfumu Ahabu ulwa misoka, ulwalepepa Baali. (1 Ishamfumu 21:17-26) Nangu cibe fyo, ilyo ubu bonaushi bushilacitika, Elisha impyani ya kwa Eliya aali no kupwisha umulimo washeleko. (1 Ishamfumu 19:15-17) Lintu inshita yalinga iya kwa Yehova yafikile, Elisha akambishe kalume wakwe ukuya no kusuba mushika mukalamba uwa fita Yehu ukube mfumu ipya iya Israele. Pa numa ya kupongolwela amafuta pa mutwe wa kwa Yehu, inkombe yamwebele ati: “E fyo Yehova Lesa wa kwa Israele atila: Ninkusuba ku kube mfumu pa bantu ba kwa Yehova, pa bena Israele. Kabili ukome aba ŋanda ya kwa Ahabu sokulu, no kuleka nkalandule umulopa wa babomfi bandi bakasesema no mulopa wa babomfi bonse ba kwa Yehova, uwa mu minwe ya kwa Yesebele. Pantu bonse aba ŋanda ya kwa Ahabu bakaloba.” Namfumu wabipa Yesebele aali no kupooswa ku mbwa no kukanashikwa bwino.—2 Ishamfumu 9:1-10.

9, 10. Ni shani fintu icebo ca kwa Eliya cafikilishiwe pa lwa kwa Yesebele?

⁹ Abaume ba kwa Yehu balishibe ukuti uku kusuba kwali kwa cine cine kabili bamubilishe ukuti aali imfumu ipya iya Israele. Ukubomba no mutima umo, Yehu abutukile ku Yesreele ku kutendeka umulimo wakwe uwa kukanda abasangu bakalamba abalepepa Baali. Uwabalilepo ukukandwa ku buta bwa kwa Yehu aali mwana wa kwa Ahabu, Imfumu Yehoramu. Aninine pali kabalwe ukufuma mu musumba ku kwipusha nga Yehu aishile mu mutende. Yehu ayaswike ukuti: “Kuti kwaba shani umutende apo ifya bucilende fya kwa Yesebele noko ne fya malele fyakwe fyabe fingi?” Apo pene, Yehu alashile ubuta ukupusha umufwi mu mutima wa kwa Yehoramu.—2 Ishamfumu 9:22-24.

¹⁰ Abanakashi ba bukapepa balasengauka ukupala Yesebele nelyo uuli onse uwaba nga wene. (Ukusokolola 2:18-23) Ukufika pa nshita Yehu alefika ku Yesreele, Yesebele aeseshe ukuilenga ukumoneka uwayemba. Ilyo alengele pa nsolokoto, alimuposeshe mu cintiinya. Yehu aipwishe bakalume ba kwa Yesebele ati: “Nani uuli mwina mwandi? nani?” Apo pene bamutungwi babili napamo batatu balengele kuli wene. Bushe baali na Yehu? Acincisha ukuti: “Mufuntuleni”! Awe, babombele no mutima umo, ukufuntula Yesebele wabipa pa nsolokoto. Balimunyantawile, napamo kuli bakafwalo. Lintu abantu baishile ku kumushiika, “tabasangileko cintu cimbi kano icipanga na makasa ne ndupi.” Fintu ico cafikilishe apakalamba icebo ca kwa Eliya ica kuti: ‘Imbwa shikalyo mubili wa kwa Yesebele’!—2 Ishamfumu 9:30-37.

Ukutungilila Ukupepa kwa Cine no Mutima Onse

11. Yehonadabu aali nani, kabili ni shani fintu alangishe ifyo aaletungilila ukupepa kwa cine?

¹¹ Abafwaya ukupusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova” no kwikala kuli pe na pe pe sonde bafwile ukutungilila ukupepa kwa cine no mutima onse. Bafwile ukupala Yehonadabu, nelyo Yonadabu, uushali mwina Israele uwalepepa Yehova. Ilyo Yehu atwalilile ukubomba umulimo wakwe mu kupimpa, Yehonadabu aalefwaya ukulangisha ukuti alisuminishe uyo mulimo no kuutungilila. E co alifumine ku kukumanya imfumu ipya iya kwa Israele, iyalelola ku Samaria ku kukanda aba ng’anda ya kwa Ahabu abashelepo. Ilyo amwene Yehonadabu, Yehu aipwishe ukuti: “Bushe umutima obe untu walungama kuli ine, ifyo umutima wandi walungama kuli iwe?” Icasuko ca kwa Yehonadabu ica kusumina calengele Yehu ukutambika ukuboko kwakwe kuli Yehonadabu no kumweba ukunina mwi celeta, ukusoso kuti: “Twende bonse, umone no kupimpa kwandi kwa kubombela Yehova.” Ukwabulo kushingashinga, Yehonadabu alipokelele ili shuko lya kutungilila kakanda wasubwa uwa kwa Yehova.—2 Ishamfumu 10:15-17.

12. Mulandu nshi Yehova akwatila insambu sha kufwaya ukupepwa eka fye?

¹² Ukutungilila ukupepa kwa cine no mutima onse mu kushininkisha kuli ukwalinga, pantu Yehova e Kabumba kabili Mulopwe wa Kubumbwa konse, uwakwata insambu kabili uwalinga ukupepwa fye eka. Akambishe abena Israele ukuti: “Wilacita cabaswa, icipasho ca cintu conse ca mu muulu ku muulu, nangu ca mu calo pa nshi, nangu ca mu menshi mwi samba lya calo: wilafishinshimuna, nangu kufibombela; pantu ne Yehova Lesa obe ndi Lesa wa kalumwa.” (Ukufuma 20:4, 5) Abafwaya ukupusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova” bafwile ukupepa fye wene eka, ukucite co “mu Mupashi na mu cine.” (Yohane 4:23, 24) Bafwile ukuba abashangila ukutungilila ukupepa kwa cine, ukupala Eliya, Elisha, na Yehonadabu.

13. Filya umutima wa kwa Yehonadabu wali no mutima wa kwa Yehu, ni bani bapokelela Imfumu ya buMesia, kabili ni shani fintu balangishe ci?

¹³ Pa numa ya kukanda aba ng’anda ya kwa Ahabu, Imfumu Yehu yabombele icintu cimbi ku kwishiba abalepepa Baali no kulofya iyi mipepele ya bufi mu Israele. (2 Ishamfumu 10:18-28) Ilelo, Imfumu ya ku muulu Yesu Kristu alisontwa ukukanda abalwani ba kwa Yehova no kwebela bumulopwe Bwakwe. Filya umutima wa kwa Yehonadabu wali no mutima wa kwa Yehu, “ibumba likalamba” ilya “mpaanga shimbi” isha kwa Yesu pali lelo lilapokelela Kristu nge Mfumu ya buMesia no mutima onse no kubombela pamo na bamunyina bakwe aba ku mupashi pe sonde. (Ukusokolola 7:9, 10; Yohane 10:16) Balashininkishe ci ukupitila mu kuba mu kupepa kwa cine no kubombako mu butumikishi bwa Bwina Kristu mu kupimpa, ukusoka abalwani ba kwa Lesa ulwa “Bushiku bwa kwa Yehova” ubusungamine.—Mateo 10:32, 33; Abena Roma 10:9, 10.

Nomba Line fye Kuli no Kuba Ifya Kucitika Fikalamba!

14. Cinshi cipembelela ukupepa kwa bufi?

¹⁴ Yehu alibombelepo ku kupwisha ukupepa Baali mu Israele. Mu kasuba kesu, ukupitila muli Yehu Mukalamba, Yesu Kristu, Lesa ali no konaula Babele Mukalamba, ubuteko bwa calo ubwa kupepa kwa bufi. Bwangu bwangu tuli no kumona ukufikilishiwa kwa mashiwi ya kwa malaika ayo aebele umutumwa Yohane ukuti: “Insengo ikumi isho umwene, shene ne ciswango fikapata uyo cilende [Babele Mukalamba], fikamupomona, no kumucito bwamba; fikalya no mubili wakwe, no kumulungulushisha mu mulilo. Pantu Lesa abika mu mitima ya fiko ukucite caba mu mutima wakwe, no kucita no mutima umo, no kupeelo bufumu bwa fiko ku ciswango, fikasuke afifishiwapo ifyebo fya kwa Lesa.” (Ukusokolola 17:16, 17; 18:2-5) “Insengo ikumi” shileimininako amaka ya bupolitiki ayakwatisha ifita ayateke sonde. Nangu cingati pali nomba balomfwana na Babele Mukalamba no kucito bucende bwa ku mupashi, inshita yakwe naipipa. Aba fya mapolitiki aba cino calo bakonaula ukupepa kwa bufi, kabili “iciswango”—United Nations—akabombela pamo ne “nsengo ikumi” umulimo ukalamba uwa kumupomona.b Mwandi kakaba kashita ku kulumbanya Yehova!—Ukusokolola 19:1-6.

15. Cinshi cikacitika lintu kwabako ukwesha kwa konaula ukuteyanya kwa kwa Lesa ukwa pe sonde?

¹⁵ Pa numa Imfumu Yehu yalofeshe ukupepa Baali konse, aba mu ng’anda yakwe iya cifumu bayalukile ku balwani ba kwa Israele aba bupolitiki. Imfumu Yesu Kristu akacita ifyapalako. Amaka ya bupolitiki yakashala pa numa ya konaula ukupepa kwa bufi ukwapala ukwa kwa Baali. Pa kusongwa na Satana Kaseebanya, aba balwani ba bumulopwe bwa kwa Yehova bali no kwima apasweka ku kwesha ukonaula ukuteyanya kwa kwa Lesa ukwa pe sonde. (Esekiele 38:14-16) Lelo Yehova akeba Imfumu Yesu Kristu ukubalimuna pa kubonaula pa Har–Magedone, “ukulwa kwa bushiku bukalamba bwa kwa Lesa wa maka yonse,” ukufishapo ukwebela bumulopwe bwa kwa Yehova.—Ukusokolola 16:14, 16; 19:11-21; Esekiele 38:18-23.

Ukubomba mu Kupimpa nga Elisha

16, 17. (a) Twaishiba shani ukuti Elisha aali uwapimpa ukufika na ku mfwa? (b) Cinshi tulingile ukucita ne cine capale mifwi?

¹⁶ Ababomfi ba kwa Lesa bakatwalilila ukuba abashipa kabili abapimpa ukupala Elisha ukufikila “Ubushiku bwa kwa Yehova” bukalofye imibombele ya kwa Satana yonse iibifi. Ukulunda pa kuba kalume wa kwa Eliya, Elisha alibombele eka nga kasesema wa kwa Yehova pa myaka ukucila pali 50! Kabili Elisha atwalilile ukuba uwapimpa ukufika fye na ku mfwa. Ilyo fye ashilafwa, alitandalilwe ku mwishikulu wa kwa Yehu, Imfumu Yehoashi. Elisha amwebele ukupoosa umufwi pa nsolokoto. Umufwi walifikile apo bautontele, e lyo Elisha atile: “Mufwi wa kupususha kwa kwa Yehova, mufwi wa kupusushisha ku bena Aramu; pantu ukomina abena Aramu mu Afeke, ukasuke aupwishishisha.” Pa kwebwa na Elisha, Yehoashi mu kukonkapo alashile imifwi yakwe pa nshi. Lelo tali uwapimpa pa kucite ci, ukulasa fye imiku itatu. Lyene Elisha atile, pali uyu mulandu, Yehoashi ali no kuuma abena Aramu imiku itatu epela, kabili ici e cacitike. (2 Ishamfumu 13:14-19, 25) Imfumu Yehoashi tayaumine abena Aramu mu kukumanina, ‘ukubapwishishisha.’

¹⁷ Nangu ni fyo, mu kuba no kupimpa kwapala ukwa kwa Elisha, abashalapo basubwa balatwalilila ukulwisha ukupepa kwa bufi. Abanabo ababa ne subilo lya kwikala pe sonde balecita cimo cine. Ukulundapo, bonse abalesubila ukupusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova” kuti bacita bwino ukwibukisha amashiwi ya kwa Elisha ayabamo kupimpa pa lwa kulasa pa nshi. Natubuule icine ukupale mifwi kabili mu kupimpa tulashileko—libili libili—ee, ukufikila Yehova akatile incito ya iko naipwishishiwa.

18. Ni shani fintu tulingile ukwankula ku mashiwi ya pali 2 Petro 3:11, 12?

¹⁸ Bwangu bwangu “Ubushiku bwa kwa Yehova” buli no kufumyapo ino micitile ya fintu iibifi. E co kanshi amashiwi ya mutumwa Petro aya kukoselesha nayatucincishe. Petro atile: “Apo ifi fyonse fili no kusunguluke fi, imwe mufwile ukuba abenda mu mibele ya mushilo kabili iya bukapepa, abalolela no kufulukisho kwisa kwa Bushiku bwa kwa Lesa.” (2 Petro 3:11, 12) Lintu ino micitile yonse yasunguluka ku mulilo wa bukali bwa kwa Lesa ukupitila muli Yesu Kristu, beka fye abaishibikwa ukuba abatambalala kabili abaipeelesha ku kupepa e bakapusuka. Cili cakabilwa ukuba abasanguluka mu mibele na lwa ku mupashi. E fyaba no kutemwa abantunse banensu na ko kulakabilwa, ukumonekela mu kubapeela ifyo balekabila, ukucilisha mu nshila ya ku mupashi ukupitila mu butumikishi bwesu ubwa Bwina Kristu.

19. Cinshi tulingile ukucita pa kupusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova”?

¹⁹ Bushe ifyo mulanda ne fyo mucita filamwishibisha ukuti muli mubomfi wa kwa Lesa uwa busumino kabili uwapimpa? Nga ni fyo, kuti mwasubila ukupusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova” ukwingila mwi sonde lipya ilyo Lesa alaya. Ee, kuti mwapusunsuka nga mwacite cisuma kuli bamunyina ba ku mupashi aba kwa Kristu pa mulandu wa kuti bakonshi bakwe, nga fintu abaupana babili mu Shunemu basekelele Elisha umweni. Pa kupusuka mufwile na kabili ukupala Naamani, uwapokelele ukufunda kwa bulesa mu kuicefya no kutendeka ukupepa Yehova. Nga ca kuti mulafuluka ukwikala kuli pe na pe mwi sonde lya paradise, mufwile ukutungilila ukupepa kwa cine no mutima onse, nga fintu Yehonadabu acitile. Lyene kuti pambi mwaba pa kati ka babomfi ba kwa Yehova aba busumino, abo mu kwangufyanya bakamonako uko aya mashiwi ya kwa Yesu yakafikilishiwa: “Iseni, mwe bapaalwa ba kwa Tata, kwateni ubufumu ubwateyanishiwe imwe ukufuma pa kulengwa kwa pano isonde.”—Mateo 25:34.

[Amafutunoti]

Kuti Mwayasuka Shani?

Mibele nshi imo iikabilwa pa kupusunsuka “Ubushiku bwa kwa Yehova”?

Ca kumwenako nshi cintu abaupana babili abena Shunemu baimike mu kasuba ka kwa Elisha?

Cinshi twingasambililako kuli Naamani?

Ni shani fintu twingakonka ica kumwenako ca kwa Yehonadabu?

Ni shani fintu 2 Petro 3:11, 12 alingile ukutwambukila?