Pashanyeni Yesu

“Imupeele ica kumulanga, ukuti ifyo nacicita kuli imwe, e fyo na imwe mulecita.”—YOHANE 13:15.

 1. Cinshi Yesu abela ica kumwenako ca Bena Kristu?

PA BANTU bonse mu calo, kwaba fye umo uushatalile abembuka ukufuma pa kufyalwa ukufika ne mfwa. No yo muntu ni Yesu. Bonse abashala, “tapali muntu uushibembuka.” (1 Ishamfumu 8:46; Abena Roma 3:23) E ico kanshi, Abena Kristu ba cine bamona Yesu ukuti e ca kumwenako capwililika ico bafwile ukupashanya. Na kuba, pa Nisani 14, mu 33 C.E., ilyo fye Yesu ashilafwa, aebele fye na abakonshi bakwe ukumupashanya. Atile: “Imupeele ica kumulanga, ukuti ifyo nacicita kuli imwe, e fyo na imwe mulecita.” (Yohane 13:15) Pali bulya bushiku bwa kupelako ubwa kuba pamo na basambi bakwe mu nshita ya bushiku, Yesu alandile pali fimo fimo ifyo Abena Kristu bafwile ukwesha na maka yonse ukucita pa kuti babe nga wene. Muli cino cipande, twalalanda pali fimo fimo.

Ico Tufwile Ukuiceefesha

2, 3. Ni muli finshi Yesu aba ica kumwenako capwililika ica kuiceefya?

² Ilyo Yesu akoseleshe abasambi bakwe ukumupashanya, alelanda pa kuiceefya. Imiku fye iingi, Yesu afundile abakonshi bakwe ukuba abaiceefya, kabili pa Nisani 14 ubushiku, alangile ukuiceefya kwakwe kwine pa kusamba amakasa ya batumwa. Lyena Yesu atile: “E ico ine nangu nine Shikulu kabili Kasambilisha, nga nsambile amakasa yenu, na imwe mufwile ukulasambana makasa.” (Yohane 13:14) Lyena aebele abatumwa ukumupashanya. Mwandini cilya acitile cali cilangililo icisuma sana ica kuiceefya!

³ Umutumwa Paulo atweba ukuti ilyo Yesu ashilaisa pano calo, “aali mu cipasho ca kwa Lesa.” Na lyo line, aisangwile uwa fye no kwisaba umuntu fye. Na kabili, “aliiceefeshe kabili aishileba uwa cumfwila ukufika na ku mfwa, awe ukufika ku mfwa pa cimuti.” (Abena Filipi 2:6-8) Mukwai taleni tontonkanyeni pali ico cintu. Yesu, uwa cibili mu bubumbo bonse, e wasumine ukwisaba umunono na pali bamalaika, ukwisafyalwa fye akanya, ukusungwa no kulelwa na bafyashi abantunse fye, na pa kulekelesha ukwipaiwa kwati kapondo. (Abena Kolose 1:15, 16; AbaHebere 2:6, 7) Kwena aliiceefeshe! Bushe kuti twaba no “mutima” umo wine no kuba sana aba ‘bupete’ nga filya wene aali? (Abena Filipi 2:3-5) Ee kuti twaba, lelo tacayanguka.

 4. Fintu nshi filenga abantu ukuyumfwa, lelo mulandu nshi icilumba cabipila?

⁴ Uushaiceefya ninshi wa cilumba. (Amapinda 6:16-19) Icilumba e caletelele Satana. (1 Timote 3:6) Cilakula bwangu mu mutima wa muntu, kabili calyafya ukucimfya. Abantu balayumfwa pa mulandu wa calo cabo, umutundu wabo, pa fintu bakwata, pa fyo basambilila, pa fyo bacita mu calo, pa cifulo bakwata mu bwikashi, pa fyo bamoneka, pa mangalo baishiba, na pa fintu fye fimbi. Lelo pali fyonse fyo, tapaba nangu cimo icacindama kuli Yehova. (1 Abena Korinti 4:7) Na kabili, nga fyalenga twaba ne cilumba, filonaula bucibusa bwesu na Yehova. “Yehova alisumbuka, lelo alamona abaiceefya; na baitumpula abeshibilo kutali.”—Amalumbo 138:6, NW; Amapinda 8:13.

Tuiceefye ku ba Bwananyina

 5. Mulandu cacindamina ukuti baeluda babe abaiceefya?

⁵ Nangu fye milimo tubomba nelyo ifyacindama ifyo twacita mu mulimo wa kwa Yehova tafifwile ukulenga twaba ne cilumba; nangu imilimo twapeelwa mu cilonganino taifwile ukulenga tuleyumfwa. (1 Imilandu 29:14; 1 Timote 6:17, 18) Ukulanda fye icishinka, ilyo twapeelwa imilimo iikalamba, e lyo tukabila no kuiceefya sana. Umutumwa Petro akoseleshe baeluda ukuti tabafwile ‘ukutitikisha abali ubupyani bwa kwa Lesa, kano ukuba ifya kumwenako ku mukuni.’ (1 Petro 5:3) Ico baeluda basontelwa kubombela bamunyinabo no kuba ifya kumwenako, te kuba bakapitao nelyo bacibinda.—Luka 22:24-26; 2 Abena Korinti 1:24.

 6. Ni muli finshi fwe Bena Kristu tukabila ukuiceefya?

6 Te baeluda fye beka abakabila ukuiceefya. Ku balumendo, abengayumfwa pa fyo bacenjela mu mano na pa fyo bakwata amaka ukucila abakalamba, Petro atile: “Ikakeni ubupete mu misana ku kupyungilana, pantu Lesa acincintila aba matutumuko, lelo apeela icikuuku ca bupe fye ku baiceefya.” (1 Petro 5:5) E ico kanshi, ukuiceefya nga Kristu kwalicindama kuli ifwe bonse. Tufwile ukuiceefya pa kuti tushimikile imbila nsuma, sana sana abantu nga tabalepoosako amano nelyo baletulengulula fye. Tufwile ukuiceefya pa kupokelela ukufundwa nelyo pa kucefyako ifya kucitacita mu mikalile pa kuti tubombeshe umulimo wa kubila. Na kabili, tufwile ukuiceefya no kuba abashipa mu citetekelo ilyo tuleumfwa abantu balesabankanya ilyashi libi pali ifwe, ilyo bapanga amafunde ya kutulimuna, na lintu batupakasa bunkalwe bunkalwe.—1 Petro 5:6.

7, 8. Kuti twacita shani pa kuti tube sana no mutima wa kuiceefya?

⁷ Bushe umuntu kuti acita shani pa kucimfya icilumba no kuba uwaiceefya, ‘ukulamona bambi ukuti balimucila’? (Abena Filipi 2:3) Afwile ukuimona nge fyo Yehova amumona. Yesu alandile ifyo umuntu afwile ukuimona ilyo atile: “Ni fyo fine na imwe, ilyo mwacita fyonse ifyo mwaebwa ukucita, mulesosa amuti, ‘Tuli finangwa fya basha. Ifyo twacita, e fyo tufwile ukucita.’” (Luka 17:10) Mukwai natuleibukisha ukuti takwaba nangu cimo ico twingacita icingacila pa fyo Yesu abombele. Na lyo line, Yesu ena ali-iceefeshe.

⁸ Cimbi na co, tufwile ukulomba kuli Yehova ukuti atwafwe ukuiceefya sana. Ukupala kemba wa malumbo, kuti twapepa ukuti: “Ukucetekanya kusuma no kwishiba nsambilisheni; pantu natetekela amafunde yenu.” (Amalumbo 119:66) Yehova akatwafwa ukuba na mano yasuma, aya kukanaimona icintu, kabili akatupaala pa kuiceefya kwesu. (Amapinda 18:12) Yesu atile: “Onse uuisansabika akaceefiwa, na onse uuiceefya akasansabikwa.”—Mateo 23:12.

Ukwishiba Bwino Ifyo Tufwile Ukumona Icalungama ne Calubana

 9. Bushe Yesu alemona shani icalungama ne calubana?

⁹ Nangu aikele imyaka 33 pamo na bantu bashapwililika, Yesu wena ‘tabembwike.’ (AbaHebere 4:15) Na kuba, kemba wa malumbo ilyo alesesema pali Mesia, atile: “Watemwo bulungami, no kupato bubifi.” (Amalumbo 45:7; AbaHebere 1:9) Muli ici na mo, Abena Kristu balabombesha ukupashanya Yesu. Balishiba ifya kulekanya icalungama ne calubana; lelo na kabili balipata ububi no kutemwa ubusuma. (Amose 5:15) Ico e cibafwa ukulwisha imibele yabo iya cifyalilwa iyalola fye ku kubembuka.—Ukutendeka 8:21; Abena Roma 7:21-25.

10. Nga twatwalilila ukucita ‘ifya bubifi,’ ninshi Yesu twamubika pi?

1⁰ Yesu aebele umuFarise Nikodemo ukuti: “Onse uucite fya bubifi apato lubuuto, kabili tesa ku lubuuto, ukuti iiseebana imilimo yakwe. Lelo uucite cine esa ku lubuuto mu kuti imilimo yakwe imoneke, pa kuti muli Lesa e mo ibombeelwe.” (Yohane 3:20, 21) Mukwai taleni tontonkanyenipo pali co: Yohane aitile Yesu ati “ulubuuto lwa cine, ulubalikilo muntu onse.” (Yohane 1:9, 10) Lelo Yesu atile nga tulecita ‘ifya bubifi,’ ifyalubana, ifyo Lesa ashifwaya, ninshi twalipata ulubuuto. Caumfwika shani ico batini, bushe kuti kwaba uwingapata Yesu ne mibele yakwe yonse? Lelo abatwalilila ukucita ulubembu ninshi balipata Yesu. Nakalimo abene tabamona no kuti balipata Yesu, lelo Yesu ena e fyo abamona.

Ifya Kucita pa Kupashanya Yesu mu fyo Tumona Icalungama ne Calubana

11. Cinshi icacindama tufwile ukucita pa kuti tupashanye Yesu ukupata icalubana no kutemwa icalungama?

¹¹ Tufwile ukwishiba bwino bwino icalungama ne calubana nge fyo Yehova afimona. Ukusambilila Icebo ca kwa Lesa Baibolo, e kulenga twishibe bwino bwino icalungama ne calubana. Ilyo tulebombesha ukusambilila, tufwile no kupepa nga filya kemba wa malumbo apepele ati: “Inshila shenu munenge ukushishiba, mwe Yehova; no mwa kuya mwenu munsambilishe.” (Amalumbo 25:4) Na lyo line, mwilaba ukuti Satana ni ncenjeshi. (2 Abena Korinti 11:14) Kuti alenga ifibi fyalamoneka kwati fisuma ku Mwina Kristu nga tacenjele. E ico kanshi, tufwile ukutontonkanya sana pa fyo tusambilila no kumfwila ukufunda kwa ‘musha wa cishinka kabili uwashilimuka.’ (Mateo 24:45-47) Ukusambilila Baibolo, ipepo, no kutontonkanya pa fyo tusambilila e fikatwafwa ukuba abakosoka, “abo ukupitila mu kubelesha bakansha ukulingulula kwabo ku kulekanya icalungama ne cabipa.” (AbaHebere 5:14) Nga tulecite fyo, umutima wesu wakulalola ku kupata icalubana no kutemwa icalungama.

12. Kufunda nshi ukwa mu Baibolo ukutwafwa ukukanacita icalubana?

1² Nga twapata icabipa, tatwakaleke amano yesu yalelola fye ku kufwaya ukucita icalubana. Imyaka iingi pa numa ya mfwa ya kwa Yesu, umutumwa Yohane atile: “Mwilatemwa icalo nelyo ifya mu calo. Ngo muntu atemwa icalo, ninshi ukutemwa Shifwe tamwaba muli wene; pantu fyonse ifya mu calo—ulunkumbwa lwa mubili no lunkumbwa lwa menso, na mataki ya fya mikalile ya bantu—tafyafuma kuli Shifwe, lelo fyafuma pano calo.”—1 Yohane 2:15, 16.

13, 14. (a) Ku Mwina Kristu, bubi nshi bwaba mu kutemwa ifya pano isonde? (b) Kuti twacita shani pa kuti twitemwa ifya pano calo?

¹³ Bamo kuti batila ifya pano calo fimo tafyabipa. Ico kwena ca cine, lelo icalo ne fya kupumbula fya ciko kuti fyatupumfyanya fye ukubombela Yehova. Pali fyonse ifya pano calo tapaba nangu cimo icabelako ukutupalamika kuli Lesa. E ico kanshi, nga twatemwa ifya pano calo, nangu fye fintu ifishabipa no kubipa, ninshi tule-enda mu nshila yalubana. (1 Timote 6:9, 10) Na kuba, ukulanda fye icishinka, ifingi ifya pano calo fibi kabili kuti fyatonaula. Nga tuletamba amavidio nelyo amaprogramu ya pa TV aya lukaakala, ayakoselesha ukukonke cuma, ayalanga ifya bulalelale, na ifwe kuti twalamona kwati fisuma, kabili kuti twafitemwa sana. Lyonse nga tuleampana pamo na bantu abafwaisha imikalile ya pa muulu nelyo abafwaisha amano ya kupangilamo indalama ishingi, na ifwe bene kuti twatampa ukucindika sana ifyo fine fintu mu mikalile yesu.—Mateo 6:24; 1 Abena Korinti 15:33.

¹⁴ Lelo nga twatemwa sana Icebo ca kwa Yehova, “ulunkumbwa lwa mubili no lunkumbwa lwa menso, na mataki ya fya mikalile ya bantu,” tafyakabe sana na maka pali ifwe. Na kabili, nga tuleba pamo na bantu abacindika Ubufumu bwa kwa Lesa mu mikalile yabo, na ifwe tukaba nga bene, tukatemwa ifyo batemwa no kupata ifyo bapata.—Amalumbo 15:4; Amapinda 13:20.

15. Bushe ukutemwa icalungama no kupata icalubana kukatukosha shani nga filya cali kuli Yesu?

¹⁵ Ukupata icalubana no kutemwa icalungama kwakoseshe Yesu ukutonta amenso ku “kusekelela ukwabikilwe pa ntanshi yakwe.” (AbaHebere 12:2) Na ifwe kuti twacita cimo cine. Twalishiba ukuti “icalo cileya no lunkumbwa lwa ciko.” Fyonse ifya pano calo ifyo abantu bamona kwati baleipakisha, fya pa kashita fye. “Lelo uucita ukufwaya kwa kwa Lesa ekalilila umuyayaya.” (1 Yohane 2:17) Pa mulandu wa kuti Yesu acitile ukufwaya kwa kwa Lesa, alengele abantu ukunonka ubumi bwa muyayaya. (1 Yohane 5:13) Shi bonse fye natupashanye wene no kumwenamo muli cilya acitile pa mulandu wa kuti aali uwa cishinka.

Ukushipikisha Ilyo Twapakaswa

16. Cinshi Yesu akoseleseshe abasambi bakwe ukutemwana?

¹⁶ Yesu alandile na cimbi ico abasambi bakwe bafwile ukucita pa kumupashanya, ilyo atile: “Ili e funde lyandi, ukuti muletemwana ifyo na ine namutemwa.” (Yohane 15:12, 13, 17) Fingi fyalenga Abena Kristu ukutemwa bamunyinabo. Pano Yesu aletontonkanya sana pa kupatwa uko bali no kupatwa ku ba pano calo. Atile: “Aba pano calo nga bamupata, mwishibe ukuti babalile bapata ine ilyo bashilapata imwe. . . . Umusha tacila pali shikulu wakwe. Nga bapakese ine, bakapakasa na imwe.” (Yohane 15:18, 20) E ico kanshi, na lintu balepakaswa, Abena Kristu balapashanya Yesu. Bakabila ukutemwana nga nshi, ukuba na bucibusa bwine bwine pa kuti bakose ukucimfya ulupato lwa ba pano calo.

17. Cinshi aba pano calo bapatila Abena Kristu ba cine?

1⁷ Mulandu nshi aba pano calo bali no kupatila Abena Kristu? Pantu nga filya fine Yesu aali, na bo bene, “tabali ba pano calo.” (Yohane 17:14, 16) Tababombako ubushilika kabili tabaipoosa na mu fikansa fya calo. Balicindika amafunde ya Baibolo ayalanda pa fyo ubumi bwacindama, kabili balakonka sana amafunde ya mu Baibolo. (Imilimo 15:28, 29; 1 Abena Korinti 6:9-11) Bapoosa sana amano ku milimo ya Bwina Kristu, tabapoosa amano ku fya pano calo. Bekala pano calo, lelo nga filya Paulo asosele, cino calo ‘tabacibomfya sana.’ (1 Abena Korinti 7:31) Ca cine ukuti bamo balicindika Inte sha kwa Yehova pa mulandu wa kuti balakonka sana amafunde ya mu Baibolo. Lelo Inte sha kwa Yehova tabatiina ukukonka ico Baibolo yabeba ku mulandu no kufwaya ukutashiwa ku bantu nelyo ukutemwikwa. E calenga, aba pano calo balafilwa ukumfwa umo ico calola, kabili abengi balapata Inte sha kwa Yehova.

18, 19. Ukupashanya Yesu, Abena Kristu bacita shani ilyo bapatwa no kupakaswa?

¹⁸ Abatumwa ba kwa Yesu balisangilweko ilyo aba pano calo bapatile Yesu icibi kabili balimwikete no kumwipaya. Balimweneko na fintu Yesu acitile ilyo filya fyonse fyamucitikile. Mwi bala lya Getsemane, abalwani ba kwa Yesu abaleitunga ukuba bakapepa baishile ku kumwikata. Petro abomfeshe ulupanga ukufwaya ukupusushako Yesu, lelo Yesu atile kuli wene: “Bwesesha ulupanga umo lwikala, pantu bonse ababuula ulupanga bakafwa ku lupanga.” (Mateo 26:52; Luka 22:50, 51) Ku kale, abena Israele balebomfya ulupanga pa kulwa na balwani babo. Lelo ifintu nomba fyalyalwike. Ubufumu bwa kwa Lesa “te bwa pano calo,” kabili tabwali bwa bena Israele fye. (Yohane 18:36) Bwangu bwangu Petro aali no kuba mu luko lwa ku mupashi, abali no kuba no bwikalo bwabo mu muulu. (Abena Galatia 6:16; Abena Filipi 3:20, 21) E ico kanshi, ukutula lilya line, abakonshi bakwe nga bapatwa no kupakaswa bali no kucita filya fine wena acitile, ukuba abashipa lelo aba mutende. Bali no kuba ne citetekelo, ukushila fyonse mu maboko ya kwa Yehova no kucetekela wena ukuti akabakosha ukushipikisha.—Luka 22:42.

¹⁹ Ilyo papitile imyaka, Petro alembele ati: “Kristu aculiile imwe, pa kumushila ica kumwenako ukuti mukonke bwino bwino mu ntampulo shakwe. . . . Ilyo aletukwa, tabwekeshemo ukutukana. Ilyo alecula, tatendeke ukutiinya, lelo atwalilile ukuipeela ku upingwila mu bulungami.” (1 Petro 2:21-23) Nga filya Yesu asokele, Abena Kristu balapakaswa bunkalwe bunkalwe ukutula lilya. Filya fine cali mu nshiku sha batumwa, e fyo caba na nomba, bapashanya Yesu kabili balipanga ishina lisuma ilya kutwalilila ukushipikisha, ukuba aba mutende ilyo baletwalilila aba cishinka. (Ukusokolola 2:9, 10) Shi na ifwe bonse natube nge fyo fine ilyo twaponenwa no bucushi bwa musango yo.—2 Timote 3:12.

“Fwaleni Shikulu Yesu Kristu”

20-22. Bushe Abena Kristu ‘bafwala shani Shikulu Yesu Kristu’?

²⁰ Paulo alembele ku cilonganino ca ku Roma ukuti: “Fwaleni Shikulu Yesu Kristu, kabili mwilapangila kabeela ukucita ifya lunkumbwa lwa mubili.” (Abena Roma 13:14) Abena Kristu bafwala Yesu nga filya tufwala ica kufwala. Balabombesha ukupashanya imibele ne micitile ya kwa Yesu ica kuti nangu line tabapwililika, baba icipasho ca kwa Shikulwibo.—1 Abena Tesalonika 1:6.

²¹ Kuti twafikapo ‘ukufwala Shikulu Yesu Kristu,’ nga twaishiba imikalile ya kwa Shikulwifwe no kubombesha na maka yonse ukwikala nga filya wene aikele. Natupashanye ukuiceefya kwakwe, ifyo atemenwe icalungama, ifyo apatile icabipa, ifyo atemenwe aba bwananyina, ifyo ashaipoosele mu fikansa fya calo, ne fyo ashipikishe no kutekanya ilyo alecushiwa. ‘Twipangila kabeela ukucita ifya lunkumbwa lwa mubili,’ e mu kutila twicindika sana ukufwaya ifya pano calo mu mikalile yesu nelyo ukufwaya ukufishapo ubufwayo bwa mibili yesu. Lelo, ilyo tuletontonkanya pa ca kucita nangu ilyo tuli no bwafya, natuipushe atuti: ‘Bushe aba ni Yesu nga acitile shani pali ici? Kuti atemwa nacita shani?’

²² Ne ca kulekelesha, tupashanya Yesu pa kuba abacincila “ukushimikila imbila nsuma.” (Mateo 4:23; 1 Abena Korinti 15:58) Muli uyu mulimo na mo, Abena Kristu balapashanya Yesu, kanshi mu cipande cikonkelepo tukalanda pa fyo bacite co.

Bushe Kuti Mwalondolola?

• Cinshi ukuiceefya kwacindamina ku Mwina Kristu?

• Kuti twacita shani pa kuti tuleishiba bwino ifyo tufwile ukumona icalungama ne calubana?

• Bushe Abena Kristu bapashanya shani Yesu mu fyo bacita ilyo bapatwa no kupakaswa?

• Kuti twafikapo shani ‘ukufwala Shikulu Yesu Kristu’?

[Icikope pe bula 7]

Yesu acitile icilangililo cafikapo ica kuiceefya

[Icikope pe bula 8]

Umwina Kristu alakabila ukuiceefya muli fyonse, na mu kushimikila mwine

[Icikope pe bula 9]

Satana kuti alenga ifya kutamba fyabipa ukumoneka ifisuma sana ku Mwina Kristu

[Icikope pe bula 10]

Ukutemwana na ba bwananyina kukatukosha nangu aba pano calo batupate