Icipandwa 42

Umulu Upya ne Calo Cipya

 1. Cinshi Yohane alondolola lintu malaika amubwekesha ku kutendeka kwa Kuteka kwa Myake Kana Limo?

ICI cimonwa ca bukata catwalilila ukufunguluka lintu malaika abwekesha Yohane ku kutendeka kwa Kuteka kwa Myake Kana Limo. Cinshi alondolola? “Kabili namwene umulu upya ne calo cipya, pantu nafiya umulu wa ntanshi ne calo ca ntanshi; na bemba talipo kabili iyo.” (Ukusokolola 21:1) Icinjelengwe ca kucebusha caisa mu cilola!

 2. (a) Ni shani fintu ubusesemo bwa kwa Esaya ubwa myulu ipya ne calo cipya bwafikilishiwe pa baYuda babwekeshiwemo mu 537 B.C.E.? (b) Ni shani twaishibo kuti kukaba ukubomfiwa na kumbi ukwa busesemo bwa kwa Esaya, kabili ni shani ubu bulayo bufikilishiwa?

² Imyanda ya myaka pa ntanshi ya kasuba ka kwa Yohane, Yehova asosele kuli Esaya ati: “Pantu, moneni, ndelenge myulu ipya, ne calo cipya! Ifya ntanshi tafyakebukishiwe, tafyakabukuluke mu mutima.” (Esaya 65:17; 66:22) Ubu busesemo mu kubangilila bwalifikilishiwe lintu abaYuda ba citetekelo babwelele ku Yerusalemu mu 537 B.C.E. pa numa ya myaka 70 iya kulwilwa kwabo mu Babiloni. Muli kulya kubweshiwa cipya cipya, bapangile sosaite wasanguluka, “icalo cipya,” pe samba lya micitile ipya iya kamfulumende, “imyulu ipya.” Umutumwa Petro, nangu cibe fyo, asontele ku kubomfiwa na kumbi ukwa busesemo, ati: “Lelo imyulu ipya ne calo cipya e fyo tulolela, umwaikalo bulungami, umwabele cilayo cakwe.” (2 Petro 3:13) Yohane nomba alangisho kuti ubu bulayo nabufikilishiwa mu kati ka bushiku bwa kwa Shikulu. “Umulu wa ntanshi ne calo ca ntanshi,” imicitile ya fintu iyateyanishiwa iya kwa Satana pamo ne cimpangilile ca iko ca kamfulumende ifyasongwa kuli Satana ne fibanda fyakwe, fikapita. “Bemba” walulunkana wa mutundu wa muntu wabipisha, akaleka ukubako. Mu cifulo cakwe kukabako “umulu upya ne calo cipya”—sosaite mupya uwa pe sonde pe samba lya kamfulumende mupya, Ubufumu bwa kwa Lesa.—Linganyako Ukusokolola 20:11.

 3. (a) Cinshi Yohane alondolola, kabili Yerusalemu Mupya cinshi? (b) Ni shani Yerusalemu Mupya ‘eka ukufuma ku mulu’?

³ Yohane atwalilila ati: “Kabili namwene Umusumba wa mushilo, Yerusalemu mupya, uleika kuli Lesa mu mulu, naupekaniwa nga nabwinga uwapuulamikilwo mulume wakwe.” (Ukusokolola 21:2) Yerusalemu Mupya ni nabwinga wa kwa Kristu, uwapangwa na Bena Kristu basubwa abatwalilila aba citetekelo ukufika ku mfwa kabili ababuushiwa ku kuba ishamfumu na bashimapepo pamo na Yesu wakatamikwa. (Ukusokolola 3:12; 20:6) Pamo nge fyo Yerusalemu wa pe sonde abele icipuna ca kamfulumende muli Israele wa pa kale, Yerusalemu Mupya uwayemba pamo na Shibwinga wakwe apanga kamfulumende wa micitile ya fintu ipya. Uyu e mulu upya. ‘Nabwinga esa ukufuma mu mulu,’ te mu cine cine, lelo mu mano ya kutungulula ukusakamana kwi sonde. Nabwinga wa Mwana wa mpaanga ali no kuba kafwilisha wakwe uwa cishinka mu kutungulula kamfulumende walungama pa mutundu wa muntu onse. Ipaalo mu cine cine ilya calo cipya!

 4. Bulayo nshi ubo Lesa acita ubwapala kuli ubo acitile ku luko lupya lwapangilwe ulwa Israele?

⁴ Yohane alundapo ukutweba ati: “Naumfwile ne shiwi likalamba lya mu cipuna ca bufumu, lileti, Moneni, ubwikalo bwa kwa Lesa buli pamo na bantu, kabili akekalilila pamo na bo; na bo bakaba abantu bakwe, na Lesa umwine akaba pamo na bo.” (Ukusokolola 21:3) Lintu Yehova apangile icipingo ce Funde na bali ilyo uluko ulupya ulwa Israele, alaile ati: “Nkabike ca kwikalamo candi mu kati ka imwe, kabili nshakalengwe kuli imwe ubunani; nkalaendauka mu kati ka imwe, no kuba Lesa wenu, na imwe mukalaba abantu bandi.” (Ubwina Lebi 26:11, 12) Nomba Yehova alepanga ubulayo bwapalako ku bantunse ba citetekelo. Mu kati ka Bushiku bwa Bupingushi ubwa myake kana limo, bakasanguka abantu baibela nga nshi kuli wene.

 5. (a) Ni shani Lesa akekala pamo no mutundu wa muntu mu kati ka Kuteka kwa Myake Kana Limo? (b) Ni shani fintu Lesa akekala mu kati ka mutundu wa muntu pa numa ya Kuteka kwa Myake Kana Limo?

⁵ Mu kati ka Kuteka kwa Myake Kana Limo, Yehova ‘akekala’ mu kati ka mutundu wa muntu mu mitantikile ya kashita kanono, wene ukwimininwako no Mwana wakwe wa cifumu, Yesu Kristu. Ku kupwa kwa Kuteka kwa Myake Kana Limo, nangu cibe fyo, lintu Yesu akalubwila Ubufumu kuli Wishi, takwakabe uwakwimininako uwa cifumu nelyo ndubulwila uukakabilwa. Yehova akekala lwa ku mupashi pamo na “bantu bakwe” mu nshila ibelelela kabili iya kulungatika. (Linganyako Yohane 4:23, 24.) Mwandi lishuko lyasumbuka ilya bantunse babwekeshiwamo!

6, 7. (a) Malayo nshi yakulisha ayo Yohane asokolola, kabili ni bani abaipakisha amapaalo? (b) Ni shani Esaya alondolola paradise uwaba ponse pabili uwa ku mupashi no wa ku mubili?

⁶ Yohane atwalilila ukusosa ati: “Kabili akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu [ukukalipwa, “NW”]; pa kuti ifya ntanshi nafiya.” (Ukusokolola 21:4) Na kabili, twaibukishiwa ulwa malayo yapuutwamo aya mu kubangilila. Esaya na o aloleshe ku ntanshi ku nshita lintu imfwa no kuloosha tafyakabeko na kabili no kupopomenwa kukapyanikwapo no kusekelela. (Esaya 25:8; 35:10; 51:11; 65:19) Yohane nomba aebekesha ukuti aya malayo yakwata ukufikilishiwa kwa kupapusha mu kati ka Bushiku bwa Bupingushi ubwa myake kana limo. Intanshi ibumba likalamba likaipakisha amapaalo. “Umwana wa mpaanga uuli pa kati ka cipuna ca bufumu,” ukutwalilila ukubacema, ‘akabatungulula ku tumfumfuku twa menshi ya mweo. Kabili Lesa akafuuta ifilamba fyonse ku menso yabo.’ (Ukusokolola 7:9, 17) Lelo mu kupelako bonse abo bakabuushiwa no kulangisha icitetekelo mu kupayanya kwa kwa Yehova bakaba kulya pamo na bene, ukuipakisha paradise uukaba ponse pabili uwa ku mupashi no wa ku mubili.

⁷ “Pali ilya nshita,” (NW) e fyasosa Esaya, “yakashibulwa amenso ya mpofu, na matwi ya bankomamatwi yakakomonwa.” Ee, “[pali ilya nshita, NW] uwalemana amolu akacilauka nge nsebula, no lulimi lwa kwa cibulu lukaaula.” (Esaya 35:5, 6) Pali ilya nshita, na kabili, “bakakuula amayanda no kwikalamo, bakalima na mabala ya myangashi no kulye fisabo fya yako; tabakakuule na bambi abekalamo, tabakalime na bambi abalyako; pantu inshiku sha bantu bandi shikaba nge nshiku sha muti, ne milimo ya minwe yabo abasalwa bandi bakasekelamo pa myaka iingi.” (Esaya 65:21, 22) E co tabakanukulwemo mwi sonde.

 8. Cinshi Yehova umwine wine wine asosa mu kulosha ku kucetekelwa kwa aya malayo yakulisha?

⁸ Mwandi kumwena kabela kwayemba kwisusha imintontonkanya yesu lintu tuleetetula pali aya malayo! Ukupayanya kwabamo ukusungusha kwabakilwa umutundu wa muntu uwa citetekelo pe samba lya kamfulumende wabamo ukutemwa uwa ku mulu. Bushe amalayo ya musango yo yalicilamo ukuwamisha ukuba aya cine? Bushe yaba filoto fye ifya muntu mukote uwaululwilwe pa cishi ca Patmo? Yehova umwine wine ayasuka: “Kabili uwaikala pa cipuna ca bufumu atile, Moneni, ifintu fyonse nafilenge fipya. Kabili atile, Lemba: pantu ifyebo ifi fya cishinka kabili fya cine. Kabili atile kuli ine, Nafiba. Ni ne Alifa kabili Omega, Uwa kutendeka kabili Uwa kulekelesha.”—Ukusokolola 21:5, 6a.

 9. Mulandu nshi aya mapaalo ya nshita ya ku ntanshi yengamwenwa nga ayapwililika yashininkishiwa umupwilapo ukufikilishiwa?

⁹ Cili kwati Yehova umwine wine alesaininako umutundu wa muntu uwa citetekelo ukwebekesha, nelyo icipepala ca nsambu, kuli ayo mapaalo ya nshita ya ku ntanshi. Ni ani engapama ukutwishika Kebekesha wa musango yo? Pantu, yali ayashininkisha nga nshi aya malayo ya kwa Yehova ica kuti alanda kwati yalifikilishiwa kale kale: “Nafiba.” Bushe Yehova tali “Alifa kabili Omega . . . , Uulipo, Uwalipo, Uukabapo, [Uwa] maka yonse”? (Ukusokolola 1:8) Mu cine cine e fyo aba! Wene umwine wine abilisha ati: “Ine ndi wa ntanshi kabili wa kupelelekesha, tapali [Lesa, NW] umbi kano ine.” (Esaya 44:6) Pamo ngo wabe fyo, kuti apuutamo amasesemo no kuyafikilisha mu kukumanina konse. Fintu caba ica kukosha icitetekelo! E co alaya ati: “Moneni, ifintu fyonse nafilenge fipya”! Ukucila pa kwipusha ukuti nampo nga ifi fisungusho fikacitikako icine cine, mu kushininkisha tufwile ukulapapa atuti: ‘Cinshi ine pa lwandi ndi no kucita pa kupyana amalayo ya musango yo?’

“Amenshi” ku Bali ne Cilaka

10. “Menshi” nshi ayo Yehova atambika, kabili cinshi yemininako?

¹⁰ Ni Yehova umwine wine e wabilisha ati: “Uuli ne cilaka ine nkamupapo ica bupe aya mu kamfukumfuku ka menshi ya Mweo.” (Ukusokolola 21:6b) Pa kupwisha ico cilaka, umuntu ali no kuba uwaibukila ulwa kukabila kwakwe kwa ku mupashi no kuba uwasekelela ukupokelela “amenshi” yantu Yehova apayanya. (Esaya 55:1; Mateo 5:3) “Menshi” nshi? Yesu umwine wine ayaswike ubo bwipusho lintu acitile ubunte ku mwanakashi pa mbali ya cishima mu Samaria. Amwebele ati: “Uulenwako amenshi ayo ine ndemupeela takomfwe icilaka umuyayaya; lelo amenshi ayo ndemupeela yakulaba mu nda yakwe icishima ca menshi ayalefukaukila ku mweo wa muyayaya.” Kalya “kamfukumfuku ka menshi ya Mweo” kakonkoloka ukufuma kuli Lesa ukupitila muli Kristu pamo ngo kupayanya kwakwe kwa kubwekesha umutundu wa muntu ku kupwililika kwa bumi. Ukupala umwanakashi umwina Samaria, ifyo tufwile ukuba abapamfiwa ukunwa mu kushika ukufuma muli ako kamfukumfuku! Kabili ukupala ulya mwanakashi, ifyo tufwile ukuba abaiteyanya ukupoosa amabuseko ya mu calo mu kusobolapo ukwebako bambi imbila nsuma!—Yohane 4:14, 15, 28, 29.

Abacimfya

11. Bulayo nshi ubo Yehova acita, kabili kuli bani uko amashiwi intanshi yabomba?

¹¹ Abo banwa kuli ayo “menshi” ya kupembesula balingile na kabili ukucimfya, nge fyo Yehova atwalililo kusosa ati: “Uwacimfya akakwate fi, kabili nkaba Lesa wakwe, na wene akabo mwana wandi.” (Ukusokolola 21:7) Ubu bulayo bwapala ku malayo yasangwa mu ubukombe ku filonganino cinelubali; e co, aya mashiwi yalingile ukubomba intanshi ku basambi basubwa. (Ukusokolola 2:7, 11, 17, 26-28; 3:5, 12, 21) Bamunyina ba ku mupashi aba kwa Kristu ukupulinkane nkulo mu kupamfiwa baenekela ishuko lya kuba ulubali lwa Yerusalemu Mupya. Nga bacimfya, nge fyo Yesu acimfishe, amasubilo yabo yakafikilishiwa.—Yohane 16:33.

12. Ni shani ubulayo bwa kwa Lesa ubwa pa Ukusokolola 21:7 bukafikilishiwa ukulosha kwi bumba likalamba?

¹² Ibumba likalamba ukufuma mu nko shonse nalyo lilolesha kuli ubu bulayo. Nabo bene balingile ukucimfya, ukubombela Lesa mu cishinka ukufikila bafuma mu bucushi bukalamba. Lyene bakengila mu bupyani bwabo ubwa pano isonde, ‘ubufumu ubwapekanishiwe bene ukufuma ku kutendeka kwa calo.’ (Mateo 25:34) Aba pamo na bambi aba mpaanga sha kwa Shikulu sha pe sonde abakapito bwesho pa kupwa kwa myake kana limo betwa “aba mushilo.” (Ukusokolola 20:9) Bakaipakisha ukwampana kwashila ukwa bwana na Kabumba wabo, Yehova Lesa, nge filundwa fya kuteyanya kwakwe ukwa mu kubumbwa konse.—Esaya 66:22. Yohane 20:31; Abena Roma 8:21.

13, 14. Pa kupyana amalayo yakulisha aya kwa Lesa, fibelesho nshi tulingile ukupingulapo ukusengauka, kabili mulandu nshi?

¹³ Mu kuba ne ci cilolelo cakulisha mu cilola, fintu cili icakatama ukuti Inte sha kwa Yehova nomba babe abasanguluka ukufuma ku fintu fikowesha ifya calo ca kwa Satana! Tulekabila ukuba abakosa, abapingulapo, na bapampamina ukuti Ciwa takabale atukulila mwi longo ilyo Yehova umwine wine pano alondolola ati: “Lelo bakuuwe, na bashitetekela, na baselausha, na ba misoka, na ba bulalelale, ne ndoshi, na bapepo tulubi, na ba bufi bonse, ubwikalo bwabo bakabumona muli bemba uulepya ku mulilo ne libwe lya mingu; iyi ni mfwa ya cibili.” (Ukusokolola 21:8) Ee, uwingaba kapyana ali no kusengauke fibelesho ifyo fyakowesha iyi micitile ya fintu ikote. Ali no kucimfya pa kutwalilila uwa citetekelo mu kulolenkana no kutitikisha konse na matunko.—Abena Roma 8:35-39.

¹⁴ Kristendomu, nangu aitunga ukuba nabwinga wa kwa Kristu, aishibikilwa ku fibelesho fiselausha ifyo Yohane alondolola pano. E ico aya mu kushikinina ku bonaushi bwa ciyayaya na bashala ba Babiloni Mukalamba. (Ukusokolola 18:8, 21) Mu kupalako, abali bonse aba mu basubwa nelyo abe bumba likalamba ababuula icibelesho ca ncitilo yabipa iyo musangu uyo, nelyo ukutendeka ukucikoselesha, balolenkana no bonaushi bwa muyayaya. Nga bakakatila muli ishi ncitilo, tabakapyane malayo. Kabili mwi sonde lipya, abali bonse abakesha ukuletamo ifibelesho fya musango yo bakonaulwa mu kwangufyanya, ukuya mu mfwa ya cibili ukwabule subilo lya kubuushiwa.—Esaya 65:20.

15. Ni bani bapulamo nga bakacimfya, kabili kuba ne cimonwa nshi uko Ukusokolola kwaletwa ku kalume kamonekesha?

¹⁵ Abapulamo nga bakacimfya Mwana wa mpaanga, Yesu Kristu, na nabwinga wakwe uwa ba 144,000, Yerusalemu Mupya. Ifyo caba icalinga, lyene, ukuti Ukusokolola kuletwe ku kalume kamwenekeshiwa ku mimwene ya kupelako iyapulamo, iya Yerusalemu Mupya! Yohane nomba alondolola icimonwa cimo ica kulekeleshako.

[Ifikope pe bula 302]

Muli sosaite wa calo cipya, mukaba umulimo wabamo ukusekelela no kwampana kwa bonse