Ukuteyanya

Ubulondoloshi: Ukubishanya nelyo sosaite wa bantu abo ukubombesha kwabo kulundinkanishiwa ku mulimo umo nelyo imifwaile. Ifilundwa fya kuteyanya balekatana ku mitantikile ya butungulushi na ku fipimo nelyo ififwaikwa. Abantu abali inte shaipeela kabili ishabatishiwa isha kwa Yehova besa mu kuteyanya kwa kwa Yehova pamo nge ca kufumamo ca kusalapo kwa pa lwabo, te ku kufyalwa nelyo ku kupatikishiwa ukuli konse. Balikulwa ku kuteyanya kwakwe ukwa pe sonde pa mulandu wa kusambilisha kwa kuko ne fibelesho kabili pa mulandu wa kuti bafwaya ukwakana mu mulimo kulecita.

Bushe Yehova mu cine cine alikwata ukuteyanya pano isonde?

Pa kwasuka ico cipusho, languluka ifyakonkapo:

Bushe ifibumbwa fya kwa Lesa ifya mu mulu, bamalaika, baliba abateyanishiwa?

Dan. 7:9, 10: “Namwene fyasuka fyatekwe fipuna, e lyo Umukote wa nshiku ne nshiku aikala, ica kufwala cakwe icabuuta nge mfula yabuuta, no mushishi wa ku mutwe wakwe nga masako ya mpaanga ayabuuta tutu; icipuna cakwe ni mingu sha mulilo, ne mipeto ya ciko mulilo uuleaka. Umulonga wa mulilo ulepita no kutula pa mulola wakwe; bamalaika amakana ikana balemupyungila, na maka ikumi ukufushiwa ku makana ikumi nabeminina pa cinso cakwe. Bakapingula nabekala, na mabuku yakupukulwa.”

Amalu. 103:20, 21: “Cindikeni Yehova, mwe bamalaika bakwe, mwe mpalume sha maka ishicite cebo cakwe, ukuumfwe shiwi lya cebo cakwe. Cindikeni Yehova, mwe milalo yakwe yonse; mwe bakapyunga bakwe abacite co afwaya.” (“umulalo” libumba lyateyanishiwa.)

Ni shani fintu Lesa afishishe amakambisho ku babomfi bakwe pe sonde mu nshita sha ku numa?

Lintu bakapepa ba kwa Yehova baali abanono mu mpendwa, apeele ukutungulula ku mitwe ya ndupwa pamo nga Noa na Abrahamu, kabili lyene babombele nga ba kulandilamo ba kwa Yehova ku ndupwa shabo. (Ukute. 7:1, 7; 12:1-5) Lintu Yehova alubwile abena Israele ukufuma mu Egupti, abapeele ukutungulula ukupitila muli Mose. (Ukufu. 3:10) Pa Lupili lwa Sinai, Lesa ateyenye abantu mu luko, ukupayanya amafunde ne fipoope ku kutungulula ukupepa kwabo no kwampana kuli umo no munankwe. (Ukufu. 24:12) Apampamike bushimapepo ku kubuulo butungulushi mu milandu ya kupepa no kusambilisha abantu mu fifwaikwa fya kwa Yehova; pa nshita shimo na kabili aimishe bashimapepo ku kupeela ukukonkomesha kwalekabilwa no kusoka ku bantu. (Amala. 33:8, 10; Yer. 7:24, 25) Muli ifyo, nelyo cingatila Yehova alikutike ku mapepo ya bakapepa umo umo, apayenye ukufunda kuli bene ukupitila mu kutantika kwateyanishiwa.

Ilintu inshita yapaleme kuli Yehova ukutendeka ukwikatanya bakapepa ba cine ku mwine ukupitila muli Yesu Kristu, Lesa amutumine kwi sonde ku kubomba ngo wa kulandilamo Wakwe. (Heb. 1:1, 2) Lyene mu kuba no kupongololwa kwa mupashi wa mushilo pa Pentekoste wa 33 C.E., icilonganino ca bwina Kristu caliletelweko. Pa numa lintu Yesu abwelele ku mulu, ici cilonganino cabele ukutantika kwa kwa Yehova ku kufunda no kwikatanya ukubombesha kwa bena Kristu umo umo. Mwali bakangalila ba kubuulo butungulushi mu filonganino fya cikaya, ne bumba litungulula ilya pa kati lyacitile ukupingulapo kwakabilwa kabili lyayafwilishe ukwampanya imibombele. Mu kulengama, Yehova alileteleko mu kubako ukuteyanya pe sonde ukwapangwa na bena Kristu ba cine.—Imil. 14:23; 16:4, 5; Gal. 2:7-10.

Bushe imilimo ya kwa Yehova iya bubumbo bumoneka ilangilila ukuti ni Lesa wa kuteyanya?

Esa. 40:26: “Inwineni amenso yenu mu mulu, moneni; ni ani uwalengele intanda ishi? Untu afumya umulalo wa shiko mu mpendwa, shonse shine eta mwi shina ne shina. Pa kuti afulisho kukosa na maka ayengi, takubulapo nangu lumo.” (Intanda shabikwa mu fipinda bushiku no kwenda mu kwampana kuli lumo no lunankwe, nelyo cingatila imibele ya ntanda lumo na lumo ilapusana. Amaplaneti yenda mu kuba no kulungikwa kwa nshita, mu mpito shapeelwa. Amaelekitroni yasangwa muli atomu ya elementi iili yonse na yo yalikwata impito. Kabili imipangilwe ya fintu fyonse ikonka ifipasho fya fipendo ifyabe fya kukonkesha nga nshi ica kuti caali icingacitika kuli basayantisiti ukusobela ukubako kwa fiputulwa fimo pa ntanshi tabalafisanga mu cishinka. Conse ici cipeela ubushinino bwa kuteyanya kwa kusungusha.)

Bushe Baibolo ilango kuti abena Kristu ba cine kuti baba bantu bateyanishiwa?

Mat. 24:14; 28:19, 20: “Imbila nsuma iyi ya bufumu ikabilwa ku fyalo fyonse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo impela ikesa.” “E ico kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, mulebabatishisha . . . mulebasambilisha.” (Ni shani fintu ici cingapwishishiwa ukwabulo kuteyanya? Lintu Yesu akanshishe abasambi bakwe aba mu kubangilila kuli uyu mulimo, Taebele fye umo na umo uwa bene ukuya uko afwaile no kwakana icitetekelo cakwe mu nshila iili yonse asalile. Alibakanshishe, ukubapeela amakambisho no kubatuma mu nshila yateyanishiwa. Mona Luka 8:1; 9:1-6; 10:1-16.)

Heb. 10:24, 25: “Twetetule umwa kucincimushanisha ku kutemwa kabili ku kubombe milimo isuma; twiba abaleko kulongana, ifyo wabo musango wa bamo, lelo tukonkomeshanye, pali bufi apo mulemono Bushiku bulya bulepalama.” (Lelo ni kwi umuntu engatungulula abalesekelela pa kuti bengomfwila ili kambisho nga takwali ukuteyanya mu kuba no kulongana kwa lyonse uko bengalongana?)

1 Kor. 14:33, 40: “Lesa te wa cimfulumfulu, lelo wa muyano; . . . Fyonse ficitwe busaka busaka kabili mu kukonkana.” (Umutumwa Paulo pano alelanda pa mibombele ya muyano pa kulongana kwa cilonganino. Ukubomfya uku kufunda kwapuutwamo kufwaya umucinshi ku kuteyanya.)

1 Pet. 2:9, 17: “Lelo imwe muli lupwa ulwasalwa, bushimapepo bwa bufumu, uluko lwa mushilo, abantu abo aikwatila, ku kuleka balondolole ifya bulumba fya wamwitile ukuti mufume mu mfifi mwingile mu lubuuto lwakwe ulwapesha amano: . . . Temweni [ukubishanya konse ukwa bamunyina, NW].” Ukubishanya kwa bantu abo ukubombesha kwabo kutungululwa ku kupwilikisha umulimo kuteyanya.)

Bushe abo abali ababomfi ba cishinka aba kwa Lesa bantu fye umo umo abasalangana mu macalici yalekanalekana aya mu Kristendomu?

2 Kor. 6:15-18: “Kulingana nshi ku watetekela no ushatetekela? . . . E ico fumeni mwi bumba lyabo, mupaatukeko, e fyo asosa [Yehova], kabili mwiikatako ku cishasanguluka; na ine nkamusekelela, kabili nkaba Shinwe, na imwe mukaba abana bandi abaume na bana bandi abanakashi, e fyo asosa [Yehova] wa maka yonse.” (Bushe umuntu mu cine cine mubomfi wa cishinka uwa kwa Lesa nga atwalilila ukwakana mu kupepa na abo abalanga ku nshila yabo iya bumi ukuti mu cituntulu tabali abasumina? Mona umutwe ukalamba “Babiloni Mukalamba.”)

1 Kor. 1:10: “Lelo, mwe bamunyinane, ndemupapatila mwi shina lya kwa Shikulwifwe Yesu Kristu, musose bonse akanwa kamo kene, peba na malekano pali imwe; lelo mulundikane mu mucetekanya umo wine na mu kulinga kumo kwine.” (Ukwikatana kwa musango yo takwabako pa kati ka macalici yalekanalekana aya mu Kristendomu.)

Yoh. 10:16: “Impaanga shimbi ndi na sho, ishishili sha mwi cinka ili; na sho ndi no kushileta, kabili shikomfwe shiwi lyandi; e lyo kukabo mukuni umo, umucemi umo.” (Apantu Yesu aali no kuleta aba musango yo mu “mukuni umo,” bushe tacili icishili cabulo kutwishika ukuti te kuti basalangane mu mabutotelo ya mu Kristendomu?)

Ni shani fintu ukuteyanya kwa kwa Yehova ukumoneka mu kasuba kesu kwingeshibikwa?

(1) Mu cine cine kusansabika Yehova nga Lesa eka uwa cine, ukucindikisha ishina lyakwe.—Mat. 4:10; Yoh. 17:3.

(2) Kwishiba mu kukumanina icifulo cakatama ica kwa Yesu Kristu mu mifwaile ya kwa Yehova—pamo nga kebela wa bumulopwe bwa kwa Yehova, Shibukombe Mukalamba uwa bumi, umutwe wa cilonganino ca bwina Kristu, Imfumu ileteka iya buMesia.—Ukus. 19:11-13; 12:10; Imil. 5:31; Efes. 1:22, 23.

(3) Kulambatila mu kupalamisha ku Cebo capuutwamo ica kwa Lesa, ukushimpa ukusambilisha kwa kuko konse ne myendele pali Baibolo.—2 Tim. 3:16, 17.

(4) Kuba ukwapaatuka ukufuma ku calo.—Yako. 1:27; 4:4.

(5) Kusungilila icipimo casumbuka ica busaka bwa mibele pa kati ka filundwa fya kuko, pa mulandu wa kuti Yehova umwine wa mushilo.—1 Pet. 1:15, 16; 1 Kor. 5:9-13.

(6) Kupeelesha ukubombesha kwa kuko ukukalamba ku kucita umulimo uo Baibolo yasobele akasuba kesu, ukuulumbula, ukushimikila imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa mu calo conse ku kubo bunte.—Mat. 24:14.

(7) Ukwabulo kusakamana ukukanapwililika kwa buntunse, ifilundwa fya kuko balundulula no kuletako ifisabo fya mupashi wa kwa Lesa—ukutemwa, ukusekelela, umutende, ukutekanya, icikuku, ubusuma, icitetekelo, ubufuuke, ukuilama—ukucite fyo ukufika ku cipimo icibalekanya ukufuma ku calo mu cinkumbawile.—Gal. 5:22, 23; Yoh. 13:35.

Ni shani twingalanga umucinshi ku kuteyanya kwa kwa Yehova?

1 Kor. 10:31: “Citeni fyonse ku kucindika Lesa.”

Heb. 13:17: “Beni aba cumfwila ku balemutungulula, no kubanakila; pantu bene balinde myeo yenu, nga bantu abakaba no kulubulula.”

Yako. 1:22: “Mube bakacita wa cebo, te ba kumfwa fye iyo.”

Tito 2:11, 12: “Ukusenamina kwa kwa Lesa kwamoneke ku kuletela abantu bonse ipusukilo, pa kutufunda ukuti tube abakaana ukubulapepa ne fya lunkumbwa fya pano isonde, kabili tube no mweo wa kutekanya, kabili uwa bulungami, kabili umwabela bukapepa.”

1 Pet. 2:17, NW: “Temweni ukubishanya konse ukwa bamunyina.”