Traem Faenem Jeova, God Ya We i Stap Lukluk Hat Blong Man
“Yufala i mas traem faenem mi, nao bambae yufala i save stap laef.”—AMOS 5:4, NW.
1, 2. ?Wanem mining blong tok blong Baebol se Jeova i ‘stap lukluk hat blong man’?
JEOVA GOD i talem long profet Samuel se: “Man i stap lukluk long bodi blong man nomo, be mi mi stap lukluk long tingting [“hat,” NW ] blong hem.” (1 Samuel 16:7) ?Olsem wanem Jeova ‘i stap lukluk hat blong man’?
2 Baebol i yusum hat olsem wan pijatok blong soem ol samting long saed blong yumi we oli haed—ol samting we yumi wantem, ol tingting blong yumi, ol filing blong yumi, mo ol samting we yumi laekem. Taswe, taem Baebol i talem se God i stap lukluk hat blong man, hem i min se God i no stap lukluk bodi blong yumi, be hem i lukluk se yumi wanem kaen man.
God i Lukluk Ol Man Isrel
3, 4. ?Amos 6:4-6 i soem se laef blong ol man long ten laen blong Isrel, i olsem wanem?
3 ?Taem God i lukluk hat blong ol man long ten laen blong Isrel long taem blong Amos, hem i luk wanem samting? Amos 6:4-6 i tokbaot ol man ya se, oli ‘stap ledaon long ol bed blong olgeta we oli flasemgud long tut blong elefen,’ oli “stap kakae mit blong ol yang buluk mo sipsip, we praes blong ol samting ya i antap tumas,” oli “stap plei long ol gita,” mo oli “stap yusum ol bigbigfala panikin blong dring waen.”
4 Taem yumi ridim ol vas ya, maet yumi ting se oli soemaot ol gudfala samting. Ol rijman oli haremgud long ol nambawan haos blong olgeta, oli kakae ol beswan kakae mo dring ol beswan waen, oli plei gita mo oli singsing. Mo tu, oli slip long ‘ol bed we oli flasemgud long tut blong elefen.’ Ol man we oli digim graon blong faenem ol samting blong bifo, oli faenem ples we Sameria, bigfala taon blong kingdom blong Isrel, i bin stap long hem bifo. Long ples ya oli digimaot ol naesfala pija we ol man oli bin katem long tut blong elefen. (1 King 10:22) Ating ol man Isrel oli kavremap ol tebol mo jea blong olgeta wetem ol tut blong elefen, mo maet oli yusum tu blong flasem ol wol long haos blong olgeta.
5. ?From wanem God i kros long ol man Isrel long taem blong Amos?
5 ?Olsem wanem? ?Jeova God i kros long ol man Isrel from we oli stap long ol naes haos, oli kakaegud, oli dring nambawan waen, mo oli lesin long ol gudfala miusik? Nogat. God nao i givim ol gudfala samting ya long ol man. (1 Timoti 6:17) Jeova i kros long ol man Isrel from we oli wantem ol samting we i no stret, hat blong olgeta i rabis, oli no gat respek mo ona long God, mo oli no gat lav long ol brata blong olgeta long Isrel.
6. ?Long taem blong Amos, olsem wanem long ol man Isrel long saed blong spirit?
6 Ol man ya we oli stap ‘ledaon long ol flas bed blong olgeta, kakae gudfala mit blong ol sipsip, dring waen, mo plei gita,’ bambae oli sapraes bigwan. Profet Amos i talem long olgeta se: “Yufala i no wantem talemaot se i gat dei i stap kam we ol man blong faet bambae oli kam flatemgud yumi.” Olgeta oli mas harem nogud long ol rabis fasin we i stap long Isrel. Be oli “no stap harem nogud nating from kantri ya Isrel we bambae i kasem panis, i kam nogud olgeta.” (Amos 6:3-6) God i no stap lukluk ol rij samting we ol man Isrel ya oli gat. God i luk se Isrel i kam nogud olgeta long saed blong spirit, nao bambae oli mas kasem trabol from. Be ol man oli no wari, oli stap gohed nomo long ol bisnes blong olgeta evri dei. Plante man tede oli sem mak. Oli agri se laef i had, be from we oli stapgud, oli no wari. Oli no tingbaot ol narafala man we oli trabolgud, mo oli no intres nating long ol samting long saed blong spirit.
Isrel i Kam Nogud
7. ?Wanem bambae i hapen sipos ol man Isrel oli no lesin long woning blong God?
7 Buk blong Amos i soemaot klia se ol man Isrel oli kam nogud, nating se oli rij mo oli gat plante samting. Olgeta ya oli no stap lesin long ol woning blong God, mo oli no wantem stretem tingting blong olgeta. Ale, Jeova bambae i lego olgeta oli go long han blong ol enemi blong olgeta. Ol man Asiria bambae oli kam tekemaot olgeta long ol gudfala bed blong olgeta we oli flasemgud long tut blong elefen, mo bambae oli karem olgeta oli go wok slef. !Gudfala isi laef blong olgeta bambae i finis wantaem!
8. ?Olsem wanem Isrel i kam nogud long saed blong spirit?
8 ?Olsem wanem ol man Isrel oli kam nogud olsem? Trabol ya i stat long yia 997 B.K.T., taem Rehoboam i kam king, i tekem ples blong papa blong hem Solomon. Long taem ya, ol man Isrel oli seraot long tu haf, ten laen long wan haf, mo tufala laen blong Juda mo Benjamin long narafala haf. Faswan king blong ten laen blong Isrel hemia Jeroboam we “papa blong hem Nebat.” (1 King 11:26) Jeroboam i pulum ol man we hem i rul long olgeta blong oli ting se i strong tumas blong wokbaot i go longwe long Jerusalem blong mekem wosip long Jeova. Be king ya i no stap tingbaot ol man ya. Hem i stap tingbaot blong mekem posisen blong hem nomo i stap strong. (1 King 12:26) Jeroboam i fraet se sipos ol man Isrel oli go evri yia long tempol long Jerusalem blong mekem lafet blong wosip long Jeova, sloslo bambae oli wantem stap aninit long rul blong king blong Juda. Taswe, blong blokem samting ya, Jeroboam i wokem tu smol buluk long gol, wan long taon ya Dan mo narawan long taon ya Betel. Ale, wosip blong tufala aedol ya i kam skul blong kingdom blong Isrel.—2 Kronikel 11:13-15.
9, 10. (a) ?King Jeroboam 1 i putumap wanem lafet blong skul? (b) ?Wanem tingting blong God long saed blong ol lafet long Isrel long taem blong King Jeroboam 2?
9 Jeroboam i traem blong leftemap niufala skul ya i kam beswan long tingting blong ol man. Hem i putumap sam lafet blong skul we oli lelebet olsem ol lafet long Jerusalem. Fas King 12:32 i talem se: “[Jeroboam] i putum namba fiftin dei blong namba eit manis i tabu, mo i talem se evri yia, ol man blong hem bambae oli mas mekem lafet long dei ya blong ona long tufala god ya we hem i wokem, olsem we olgeta long Juda, oli stap mekem lafet blong ona long Hae God. Mo hem i wokem wan olta long Betel.”
10 Jeova i no laekem nating ol lafet blong giaman skul ya. Bitim wan handred yia biaen, hem i yusum Amos blong talemaot samting ya i klia nomo. Long taem ya, King Jeroboam 2 i stap rul. Samwe long yia 844 B.K.T., hem i kam king blong ten laen blong Isrel. (Amos 1:1) Folem tok blong Amos 5:21-24, God i talem se: “Mi mi no laekem nating ol lafet ya blong yufala blong mekem wosip long mi, mi no wantem luk olgeta nating. Ol sakrefaes ya blong yufala we yufala i bonem anamol i bon evriwan blong mekem wosip long mi, mo ol presen long kakae blong garen we yufala i givim i kam long mi, bambae mi no save tekem olgeta. Nating we yufala i tekem ol anamol ya we yufala i stap fidim olgeta i fatfat gud, nao yufala i kilim olgeta blong mekem sakrefaes long mi, be bambae mi no save glad long olgeta. Yufala i stap sing bigwan blong presem mi, mo yufala i stap plei gita blong mekem wosip long mi, be mi mi no wantem ol samting ya. Mi mi wantem we stret fasin blong jajem man bambae i stap oltaem long medel blong yufala, olsem wan springwota. Mo mi wantem we fasin ya we man i mekem i stret long narafala man, bambae i stap oltaem long laef blong yufala, olsem wan bigfala reva we i ron oltaem, i no save drae.”
Samting We i Sem Mak Tede
11, 12. ?Olsem wanem wosip long Isrel bifo i sem mak long wosip long Krisendom?
11 I klia se Jeova i lukluk hat blong ol man Isrel we oli joen long ol lafet ya, nao hem i no wantem nating ol sakrefaes mo wosip blong olgeta. Sem mak tede, God i no wantem ol hiten lafet we Krisendom i mekem, olsem Krismas mo Ista. Ol man blong Jeova oli save se stret fasin mo rabis fasin tufala i no save joen, mo laet wetem tudak tufala i no save stap wanples.—2 Korin 6:14-16.
12 Sam samting bakegen we ol man Isrel oli mekem taem oli wosipim ol aedol, i sem mak long samting we Krisendom i mekem. Sam man long Krisendom oli agri se Baebol i trutok, be wosip blong olgeta i no stanap long trufala lav blong God. Sipos oli rili lavem Jeova, bambae oli wosipim hem “long spirit mo trutok,” from we hemia nao wosip we Jeova i glad long hem. (Jon 4:24, NW ) Mo tu, ol man long Krisendom oli no ‘gat stret fasin blong jajem man olsem wan springwota we i stap oltaem, mo oli no gat fasin ya we oli mekem i stret long narafala man, olsem wan bigfala reva we i ron oltaem.’ Defren olgeta, oli mekem olsem we ol rul blong God long saed blong stret fasin, oli nating nomo. Oli agri long ol rabis fasin blong seks mo ol narafala rabis fasin we i stap long medel blong olgeta, mo oli go bitim mak taem oli blesem ol man we oli slip wetem man bakegen.
‘Glad Blong Folem Fasin We i Stret’
13. ?From wanem yumi mas obei long ol tok blong Amos 5:15?
13 Amos i toktok long ol man we oli wantem wosipim Jeova long fasin we Jeova i glad long hem, i se: “Fasin we i no stret, yufala i mas tanem baksaed long hem, be fasin we i stret, yufala i mas glad long hem, mo oltaem yufala i mas folem.” (Amos 5:15) Fasin blong laekem mo no laekem samting, hemia ol strong filing we oli kamaot long hat blong man. Be hat i save giaman long yumi, taswe yumi mas lukaotgud se hem i stap stret oltaem. (Ol Proveb 4:23; Jeremaea 17:9) Sipos long hat blong yumi, yumi stat wantem ol nogud samting, sloslo yumi save kam olsem we yumi laekem fasin we i no stret mo yumi no laekem fasin we i stret. Nao sipos yumi letem ol filing ya oli pulum yumi blong mekem sin, ol hadwok we yumi stap mekem long wok blong God bambae i nating nomo, i no save mekem we hem i glad long yumi. Ale, yumi mas prea long God blong hem i halpem yumi blong ‘tanem baksaed long fasin we i no stret, mo glad oltaem blong folem fasin we i stret.’
14, 15. (a) ?Long Isrel bifo, hu ya sam long olgeta we oli stap mekem gudfala wok? ?Be sam narafala oli stap mekem wanem long olgeta? (b) ?Olsem wanem yumi save leftemap tingting blong olgeta we oli mekem wok blong Jeova fultaem tede?
14 Sam man Isrel oli stap mekem olsem Jeova i wantem. Tu long olgeta ya, hemia Hosea mo Amos. Tufala ya i ‘glad oltaem blong folem fasin we i stret,’ mo tufala i holemstrong long wok blong profet we God i givim long tufala. Sam man Isrel bakegen oli mekem strong promes blong kam ol Nasiraet. Go kasem wan stret taem, oli promes blong no moa dring ol dring we ol man oli stap wokem long grep, antap moa oli no dring waen. (Namba 6:1-4) ?Wanem tingting blong ol narafala man Isrel long saed blong olgeta ya we oli rere blong livim sam samting blong mekem wok blong God? Ansa blong kwestin ya i nogud we i nogud, mo i soemaot se ol man Isrel oli kam rabis olgeta long saed blong spirit. Amos 2:12 i talem se: “Ol Nasiraet ya, i tabu blong oli dring, be yufala i girap, yufala i mekem olgeta oli dring waen, mo yufala i blokem ol profet ya blong mi, blong oli no talemaot tok blong mi long ol man.”
15 I gud sipos gudfala eksampol blong ol Nasiraet mo ol profet i pulum ol man Isrel blong sem mo jenisim fasin blong olgeta. Be nogat. Oli no soem lav nating, oli girap oli traem daonem tingting blong ol gudfala man ya blong God blong oli no moa gohed blong givim ona long hem. Yumi neva mas pulum ol paenia, misinari, seket elda, mo ol memba blong Betel famle, blong oli lego wok blong Jeova fultaem mo gobak long fasin blong laef we i sem mak long ol narafala man. I moagud we yumi leftemap tingting blong olgeta blong oli gohed strong long gudfala wok ya we oli stap mekem.
16. ?From wanem laef blong ol man Isrel i moagud long taem blong Moses i bitim long taem blong Amos?
16 Plante man Isrel long taem blong Amos oli gat fulap sas samting, be “long fes blong God oli no rijman nating.” (Luk 12:13-21) Ol olfala bubu blong olgeta oli bin kakae mana blong 40 yia long draeples. Oli no bin kakae ol buluk we oli fatfatgud, oli no bin ledaon long ol gudfala bed we oli flasem long tut blong elefen, nogat. Be Moses i talem long olgeta se: “Hae God . . . i stap blesem yumi long evri samting we yumi mekem. Oltaem long ol foti yia ya . . . hem i stap lukaot long yumi, mo long taem ya, yumi no sot long wan samting nating.” (Dutronome 2:7) Tru ya, long draeples, ol man Isrel oli kasem evri samting we oli nidim. Antap moa, God i lavem olgeta, hem i lukaotgud long olgeta, mo hem i blesem olgeta.
17. ?From wanem Jeova i lidim ol olfala man Isrel oli go long Promes Lan?
17 Jeova i talem long ol man we oli laef long taem blong Amos se hem i bin lidim ol olfala bubu blong olgeta oli go long Promes Lan, mo se hem i bin givhan long olgeta blong winim ol enemi blong olgeta long ples ya. (Amos 2:9, 10) ?Be from wanem God i lidim ol olfala ya oli aot long Ijip oli go long Promes Lan? ?Yu ting se hem i mekem olsemia blong oli save gat wan isi laef wetem ol sas samting, mo fogetem Bigfala Man we i Wokem Olgeta? !Nogat! Hem i lidim olgeta oli go long Promes Lan blong oli save wosip long hem olsem ol friman we oli klin long saed blong spirit. Be ol man long ten laen blong Isrel oli no glad oltaem blong folem fasin we i stret mo oli no tanem baksaed long fasin we i no stret. Defren olgeta, oli girap oli givim ona long ol aedol, i no long Jeova God. !Bigfala sem long olgeta!
Bambae Jeova i Panisim Ol Rabis Man
18. ?From wanem Jeova i mekem yumi fri long saed blong spirit?
18 God i no satem ae blong hem long rabis fasin blong ol man Isrel. Hem i talemaot tingting blong hem i klia nomo, i se: “Oltaem yufala i stap mekem sin agens long mi, nao from samting ya, bambae mi mi panisim yufala.” (Amos 3:2) Ol tok ya oli mas pulum yumi blong tingbaot olsem wanem yumi kam friman tede. Fastaem yumi slef blong wol ya we i olsem Ijip bifo. Nao Jeova i mekem yumi fri, be i no blong yumi ronem ol samting we yumi nomo i wantem, nogat. Hem i mekem yumi fri blong yumi save wosipim hem long klin fasin mo presem hem wetem fulhat blong yumi. Yumi evriwan i mas talemaot long fes blong God olsem wanem yumi stap yusum fasin fri we hem i givim long yumi.—Rom 14:12.
19. ?Folem tok blong Amos 4:4, 5, bighaf blong ol man Isrel oli laekem wanem?
19 Sore tumas, bighaf blong ol man Isrel oli no lesin long strong woning we Amos i givim. Profet ya i soemaot klia se oli sik long saed blong spirit, mo se hat blong olgeta i no stret. Long Amos 4:4, 5 hem i talem se: “Ol man Isrel. Oltaem yufala i laekem tumas blong kam long tabu ples ya Betel blong mekem wosip, be ol wosip blong yufala, sin nomo. Yufala i laekem moa blong kam long tabu ples ya Gilgal blong mekem wosip long ples ya, be blong dabolem ol sin blong yufala nomo.” Ol man Isrel oli wantem ol samting we i no stret. Oli no bin lukaotgud long hat blong olgeta. From samting ya, bighaf blong olgeta oli no glad blong folem fasin we i stret, mo oli no tanem baksaed long fasin we i no stret. Ol stronghed man ya we oli mekem wosip long aedol, oli no wantem jenisim fasin blong olgeta. !Jeova i mas panisim olgeta! !Olgeta ya oli mas ded from sin blong olgeta!
20. ?Olsem wanem blong folem rod we Amos 5:4 i tokbaot?
20 Long taem blong Amos, ating i no isi long wan man we i stap long Isrel blong i holemstrong long Jeova. I no isi blong hem i mekem i defren long ol man raonabaot long hem. Ol Kristin tede tu, ol yangfala mo ol olfala tugeta, oli save samting ya. Be sam man Isrel oli lavem God mo oli wantem mekem Hem i glad, ale olgeta ya oli mekem trufala wosip long Hem. Jeova i talem ol gudfala tok blong Amos 5:4 (NW ) long olgeta ya, i se: “Yufala i mas traem faenem mi, nao bambae yufala i save stap laef.” Tede tu, God i save sore long ol man we oli tanem tingting blong olgeta mo oli traem faenem hem. Olgeta ya oli stadi Baebol blong kasem stret save, nao biaen oli mekem samting we God i wantem. I no isi blong folem rod ya, be man we i folem, bambae i kasem laef we i no save finis.—Jon 17:3.
Gat Plante Samting Be Hanggri Long Saed Blong Spirit
21. ?Olgeta we oli no mekem trufala wosip, oli hanggri olsem wanem?
21 ?Olsem wanem long olgeta we oli no folem trufala wosip? ?Laef blong olgeta i olsem wanem? !Oli hanggri gud—long saed blong spirit! Hae King mo Masta Jeova i talem se: “I gat taem i stap kam we bambae mi mekem we yufala i gat hadtaem blong kasem kakae. Bambae yufala i hanggri tumas, mo yufala i tosta tumas, be i no from wota. Long taem ya, bambae yufala i wantem tumas blong harem tok blong mi.” (Amos 8:11) Hanggri ya long saed blong spirit i stap long ol skul blong Krisendom tede. Be ol man we hat blong olgeta i stret oli luksave se ol man blong God oli gat plante kakae long saed blong spirit, ale plante long olgeta oli stap kam joen long ogenaesesen blong Jeova. Jeova i soemaot olsem wanem Krisendom i defren long kongregesen blong ol trufala Kristin, i se: “Bambae yufala i stap hanggri tumas, mo yufala i stap tosta, mo nem blong yufala bambae i kam nogud, nao bambae yufala i sem bigwan. Be ol man blong wok blong mi we oli stap mekem wosip long mi, mo oli stap obei long mi, bambae oli save kakae gud, oli save dring gud, mo bambae oli harem gud, oli glad.”—Aesea 65:13.
22. ?From wanem yumi glad tumas?
22 ?Olsem wanem long yumi ol trufala Kristin? ?Yumi wanwan, yumi gat tangkiu from ol blesing mo ol samting long saed blong spirit we Jeova i stap givim long yumi? Taem yumi stadi Baebol mo ol narafala Kristin buk, mo taem yumi kam long ol miting mo ol asembli, yumi haremgud tumas long hat blong yumi, olsem we yumi wantem singaot from glad. Yumi glad tumas long klia save we yumi kasem long Tok blong God, wetem mining blong ol profet tok olsem hemia we God i givim long Amos.
23. ?Olgeta we oli givim ona i go long God nomo, oli haremgud long wanem samting?
23 Profet tok blong Amos i givim hop long olgeta we oli lavem God mo we oli wantem onagud long hem. Nomata se yumi trabol gud long saed blong mane no yumi fesem sam narafala traem long rabis wol ya, be sipos yumi lavem God yumi save haremgud long blesing blong hem mo ol beswan kakae long saed blong spirit. (Ol Proveb 10:22; Matiu 24:45-47) Taswe, yumi givim olgeta ona i go long God nomo, from we hem nao i givim plante samting long yumi blong mekem i gud long yumi. I gud we tingting blong yumi i stap strong blong presem hem olwe wetem fulhat blong yumi. Hemia nao blesing we bambae yumi kasem, sipos yumi traem faenem Jeova, God ya we i stap lukluk hat blong man.
?Bambae Yu Yu Ansa Olsem Wanem?
• ?Long taem blong Amos, laef blong ol man Isrel i olsem wanem?
• ?Olsem wanem plante samting long saed blong ten laen blong Isrel i sem mak long plante samting tede?
• ?Wanem kaen hanggri i stap tede? ?Hu ol man we oli no hanggri olsem?
[Tok blong pija long pej 21]
Plante man Isrel oli gat fulap samting be oli no rij long saed blong spirit
[Tok blong pija long pej 23]
Leftemap tingting blong olgeta we oli mekem wok blong Jeova fultaem, blong oli gohed nomo long gudfala wok ya
[Tok blong pija long pej 25]
Ol man blong Jeova oli glad nomo, oli no hanggri long saed blong spirit