Letem “Tok” Blong Jeova i Protektem Yu
LONG 490 B.K.T. ol man Pesia oli kam faet agensem ol man Atens long Gris. Hemia wan faet we i stap long ol buk blong histri, oli kolem faet ya Marathon. Ami blong ol man Gris we i gat 10,000 no 20,000 soldia long hem, i stanap fesem ami blong Pesia we namba blong ol soldia blong hem i plante moa bitim olgeta. Be ami blong Gris i gat wan spesel fasin blong faet. Spesel fasin ya se ol soldia oli stanap kloklosap, ale oli holem ol sil blong olgeta, we wan i fas long narawan. Taem oli maj i go wetem ol spia blong olgeta, oli olsem wan strongfala stonwol we i had long ol soldia blong narafala ami blong oli brekem. Spesel fasin ya nao i mekem we ol man Gris oli winim bigfala ami blong ol man Pesia, mo plante man oli tokbaot stori blong faet ya.
Ol trufala Kristin oli stap mekem wan faet long saed blong spirit. Oli stap faet agensem ol strongfala enemi, hemia ol enjel we oli rulum rabis wol ya. Baebol i tokbaot olgeta ya olsem ‘ol lida we oli gat paoa mo ol jif we oli stamba blong ol fasin blong tudak long wol ya.’ (Efesas 6:12; 1 Jon 5:19) Ol man blong God oli stap winim faet ya agensem ol rabis enjel ya. Be oli no mekem long prapa paoa blong olgeta. Jeova nao i mekem we oli win, hem nao i protektemgud olgeta mo i tijim olgeta. Ol Sam 18:30 i talem olsem se: “God ya, fasin blong hem i stret gud olgeta, man i save trastem ol tok blong hem. Hem i olsem sil blong blokemgud olgeta we oli luk long hem, blong faenem sefples blong haed.”
Yes, ol “tok” blong Jeova we oli stap long Tabu Baebol, oli olsem wan sil we i blokemgud ol man blong hem blong i no gat samting i save spolem olgeta long saed blong spirit. (Ol Sam 19:7-11; 119:93) Solomon i tokbaot waes we i stap long Tok blong God, i se: “Sipos yu holem waestok ya, bambae hem i stap lukaot gud long yu. Sipos yu laekem hem, hem bambae i holem yu yu stap gud oltaem.” (Ol Proveb 4:6; Prija 7:12) ?Olsem wanem waes we i kamaot long God i save holem yu yu stap gud oltaem? Ale, i gud yumi tingbaot eksampol blong Isrel bifo.
Waes Blong God i Protektem Olgeta
Loa blong Jeova i protektem ol man Isrel mo i lidimgud olgeta long evri samting we oli mekem long laef blong olgeta. Oli gat loa long saed blong kakae, fasin blong stap klin, mo fasin blong seraotem sikman long man we i no sik. Ol loa ya i blokem olgeta long ol sik we oli stap kilim plante man i ded long ol narafala kantri long taem bifo. Save ya se ol jem nao oli stap pasem sik i go long man, i jes kam klia long ol yia 1800 nomo, be Loa blong God i bin soemaot samting ya bifo finis. Mo tu, i gat loa long saed blong man we i gat graon, man we i wantem pemaot wan samting, man we i wantem kamfri long kaon blong hem, mo man we i kasem intres long mane we hem i lendem. Ol loa ya oli halpem ol man Isrel blong oli stapgud mo yusumgud mane blong olgeta, nao long rod ya evri man i save gat wan gudfala laef. (Dutronome 7:12, 15; 15:4, 5) !Loa blong Jeova i mekem tu we graon blong kantri ya Isrel i stap gud! (Eksodas 23:10, 11) Ol loa long saed blong giaman wosip i blokem ol man Isrel blong oli no kam doti long saed blong spirit, oli no kam slef blong Setan, oli no kilim i ded pikinini blong olgeta blong givim olsem sakrefaes i go long giaman god, mo i blokem olgeta long plante narafala nogud samting, olsem fasin ya blong bodaon long ol aedol we oli no save mekem wan samting nating.—Eksodas 20:3-5; Ol Sam 115:4-8.
I klia se, ol “tok” blong Jeova “oli no toktok nating nomo” long ol man Isrel. Tru ya, man we i obei long ol tok ya, hem i save stap laef mo i save stap longtaem long kantri ya Isrel. (Dutronome 32:47) Nating se ol Kristin tede oli no moa stap aninit long kontrak blong Loa, be oli save kasem ol semfala blesing ya sipos oli folem ol waes tok blong Jeova. (Galesia 3:24, 25; Hibrus 8:8) Yes, ol Kristin oli no gat wan lis blong ol loa we oli stap folem, be oli gat plante stamba rul we Baebol i givim we i save lidim olgeta mo protektem olgeta.
Ol Stamba Rul We Oli Protektem Yumi
Ol loa oli stret long wanwan samting nomo mo maet oli no save stap longtaem. Be ol rul blong Baebol, we oli olsem ol stamba trutok, oli save kavremap plante defdefren samting mo oli no save lus. Tingbaot stamba rul we i stap long Jemes 3:17, we wan haf blong hem i talem se: “Fasin blong man we i kasem waes we i kam long heven, . . . laef blong hem i klin gud, mo hem i man blong pis.” ?Olsem wanem stamba rul ya i save lukaotgud long ol man blong God tede?
Man we i klingud i wan man we i klingud long ol fasin blong hem. Taswe, ol man we oli tinghae long ol fasin we oli klingud oli no mekem i nogud long saed blong seks, mo oli lukaot tu long ol samting we oli save pulum olgeta blong mekem rabis fasin, oli no tingting oltaem long saed blong seks mo oli no lukluk ol doti pija long saed blong seks. (Matiu 5:28) Taswe, wan yang man mo yang woman we tufala i stap fren blong mared, tufala i mas tinghevi long stamba rul ya we i stap long Jemes 3:17. Tufala i lukaot blong no soem filing blong tufala bitim mak we maet i save pulum tufala blong no moa bos long tingting. From we tufala i laekem rul ya, tufala i no letem wan samting i pulum tufala blong gowe long klin fasin. Tufala i no gat tingting ya se Jeova i save agri long tufala sipos tufala i mekem enikaen fasin, nomo se tufala i no mas slip tugeta bifo mared. Tufala i save se Jeova i “lukluk long tingting” no hat blong man, mo i tekem aksen folem wanem we hem i luk. (1 Samuel 16:7; 2 Kronikel 16:9) Olgeta we oli waes blong folem rul ya oli protektem olgeta long ol rabis sik long saed blong seks we oli plante tede. Mo oli protektem tingting mo filing blong olgeta tu blong i no trabol.
Jemes 3:17 i talem tu se man we i gat waes we i kam long heven hem i “man blong pis.” Setan i wantem mekem yumi gowe long Jeova. Ale, hem i yusum ol nogud buk, film, miusik, mo gem long kompiuta blong traem putum raf fasin long hat blong yumi. !Sam long ol kompiuta gem ya oli bin pulum man we i plei blong kilim man i ded long fasin we maet neva sam long yumi i bin tingbaot! (Ol Sam 11:5) Raf fasin we i stap kam antap bigwan i soemaot se Setan i winim plante man finis. Sam yia i pas nao i bin gat wan niuspepa long Ostrelia (The Sydney Morning Herald) we i tokbaot olkaen raf fasin ya. Niuspepa ya i raetem ol tok blong wan man we nem blong hem Robert Ressler, man ya nao we i statem niufala tok ya we plante man tede oli yusum we long Inglis oli talem “serial killer.” Tok ya i minim wan man nomo we i kilim plante man i ded wan afta narawan. Man ya Ressler i talem se long ol yia 1970, hem i bin kwestinim sam man we oli mekem nogud fasin ya, mo hem i faenemaot se plante long olgeta oli kilim nara man i ded from we oli stap lukluk ol doti pija blong seks. Be hem i se ol doti pija blong seks tede oli moa doti mo oli nogud moa i bitim olgeta we ol man ya i lukluk. Taswe, Ressler i talem se, “long taem we bambae i kam, rabis fasin bambae i kam nogud moa—i luk olsem se long ol yia 2000 bambae i gat plante moa man blong kilim man, mo olgeta ya bambae oli kilim i ded plante moa man bakegen.”
Tru ya, sam manis nomo afta we toktok ya i kamaot long niuspepa, wan man long Dunblane long Skotlan, i sutum i ded 16 pikinini mo tija blong olgeta long wan kindagaten, mo biaen, man ya i sutum hem wan i ded. Wan manis nomo afta long hemia, wan narafala krangke man long Tasmania, hemia long saot blong Ostrelia, i sutum i ded 32 man long wan taon we oli kolem Port Arthur, wan gudfala ples blong spel. Long ol yia we oli jes pas, fasin ya we man i sutum man i ded i kamaot long plante skul long Yunaeted Stet, nao plante man oli stat askem se from wanem samting olsem i hapen. Long Jun 2001, fulwol i tokbaot nius we i kamaot long Japan se wan krangke man i kam insaed long wan praemari skul wetem wan naef nao i stikstikim 8 pikinini blong klas 1 mo klas 2 oli ded, mo i katem 15 narafala man bakegen. Ol risen we i pusum ol man ya blong mekem ol fasin olsem oli plante mo oli mekem tingting blong man i fasfas. Be i gat plante pruf se raf fasin we i stap kamaot long televisin mo ol buk nao i stap pulum ol man blong oli kilim narafala. Wan man Ostrelia we nem blong hem Phillip Adams i raetem tingting blong hem long wan niuspepa i se: “Sipos wan pablisiti blong 60 seken nomo i save pulum ol man blong pem wan samting long stoa, i sua se wan top film blong 2 aoa, we man i spenem plante milian vatu blong wokem, i save gat bigfala paoa long tingting mo fasin blong ol man.” Wan samting we yumi makem, se taem ol polis oli bin go long haos blong man Tasmania ya we yumi tokbaot fastaem, oli faenem 2,000 video kaset we oli soemaot raf fasin mo ol doti pija blong seks.
Ol man we oli holemstrong long ol rul blong Baebol, oli protektem tingting mo hat blong olgeta long olkaen pleplei we oli save leftemap raf fasin long laef blong olgeta. Yes, oli no letem ‘spirit blong wol’ i kam insaed long tingting mo filing blong olgeta, sem mak olsem we oli no openem doa blong wan rabis man i kam insaed long haos blong olgeta. Defren olgeta, oli letem ‘tabu spirit i tijim’ olgeta mo oli traehad blong laekem ol frut blong spirit ya, we wan long olgeta hemia nao pis. (1 Korin 2:12, 13; Galesia 5:22, 23) Oli mekem olsem taem oli stadi Baebol evri dei, prea, mo tingting dip long ol samting we i save bildimap bilif blong olgeta. Mo tu, oli lukaot blong no joen wetem ol man we oli gat raf fasin. Oli jusum moa blong kampani wetem ol man we olgeta tu oli wantem laef long pis long niufala wol we Jeova i promes blong mekem. (Ol Sam 1:1-3; Ol Proveb 16:29) !Tru ya, waes blong God i rili lukaotgud long yumi!
Letem “Tok” Blong Jeova i Lukaot Long Hat Blong Yu
Taem Setan i traem Jisas long draeples, Jisas i yusum Tok blong God blong agensem ol trik blong Setan. (Luk 4:1-13) Jisas i no agiu wetem Setan blong soem se toktok blong hu nao bambae i win. Nogat. Taem Jisas i yusum ol tok blong Baebol blong agensem Setan, Jisas i talemaot wanem we i stap long hat blong hem. From samting ya nao, trik blong Setan we i bin wokgud long garen blong Iden, i no wok long Jisas. Long sem fasin, ol trik blong Setan bambae oli no save winim yumi sipos yumi fulumap hat blong yumi wetem ol tok blong Jeova. Samting ya i impoten tumas, “from we hat hem i stamba blong laef.”—Ol Proveb 4:23, NW.
Yumi mas gohed blong lukaotgud long hat blong yumi we neva yumi kam slak blong mekem olsem. Setan i no winim Jisas long draeples, be samting ya i no min se hem i no moa traem Jisas bakegen. (Luk 4:13) Bambae hem i mekem sem mak long yumi. Bambae hem i no traem yumi wan taem nomo. Be bambae hem i traem olkaen rod mo trik blong mekem we yumi lego Jeova. (Revelesen 12:17) Taswe, i gud yumi folem fasin blong Jisas. I gud yumi laekem tumas Tok blong God, mo i gud yumi prea oltaem blong kasem tabu spirit mo waes blong hem. (1 Tesalonaeka 5:17; Hibrus 5:7) Jeova i promes long olgeta man we oli kam haed long hem se bambae i no gat samting i save spolem olgeta long saed blong spirit.—Ol Sam 91:1-10; Ol Proveb 1:33.
Tok Blong God i Protektem Kongregesen
Baebol i talem se wan “bigfala kampani” blong man bambae oli laef tru long taem blong bigfala trabol. Setan bambae i no save blokem samting ya. (Revelesen 7:9, 14, NW ) Nating se i olsem, Setan i wok strong blong tantanem tingting blong ol Kristin blong mekem se sam long olgeta oli gowe long Jeova. Trik ya i wokgud long Isrel bifo mo i mekem se 24,000 man oli ded jes bifo we neson ya i mas go insaed long Promes Lan. (Namba 25:1-9) I tru se sipos wan Kristin i mekem sin, nao i rili tanem tingting blong hem from sin ya, hem i save kasem help mo lav blong kam strong bakegen long saed blong spirit. Be olgeta we oli sin mo oli no wantem tanem tingting blong olgeta, olsem Simri bifo, oli save spolem gudfala fasin mo bilif blong ol narafala we oli stap wetem olgeta. (Namba 25:14) Tingbaot ol soldia blong Gris we oli mas holem sil blong olgeta i fas long narawan. Sipos wan long ol soldia i sakem sil blong hem, hem i save kasem kil, be i save mekem we narafala klosap long hem tu i kasem kil. Hemia i sem mak long man we i no wantem tanem tingting from sin blong hem, hem i save spolem hem wan wetem ol man tu we oli stap kampani wetem hem.
Taswe, Baebol i givim oda ya se: “Yufala i no mas go joen wetem ol man ya we oli stap talem se oli brata blong yumi, be oli stap mekem ol sin ya. Sipos oli stap mekem ol fasin nogud wetem woman, no oli stap wantem tumas samting, no oli stap prea long ol narafala god, bambae yufala i no go joen wetem olgeta. Sipos oli stap spolem nem blong narafala man, no oli stap dring we oli lusum hed, no oli stap stil, bambae yufala i no go joen wetem olgeta. Bambae yufala i no go sidaon wetem ol man olsem blong kakae wetem olgeta. . . . Yufala i mas putumaot [olgeta], blong [oli] no moa save stap wetem yufala.” (1 Korin 5:11, 13) ?Yu yu ting se waes “tok” ya i save blokemgud Kristin kongregesen blong i no gat doti fasin i kam insaed mo blong i stap klin long saed blong spirit?
Plante jos blong Krisendom,a mo ol man blong apostasi,b oli talem se ol rul ya blong Baebol oli blong bifo nomo, from we oli no laenap wetem ol niufala tingting blong tede we i letem ol man oli fri moa blong jusum ol fasin blong laef we oli wantem. Ol man we oli gat tingting olsem oli mekem eskius from evri kaen doti fasin blong seks, nating se ol lida blong jos tu oli mekem ol fasin ya. (2 Timoti 4:3, 4) Be i gud yu makem wanem we Ol Proveb 30:6 i talem, afta we vas 5 i tokbaot “tok” blong Jeova we i save blokemgud man, hem i se: “Sipos yu talem se [God] i talem wan samting we neva hem i talem samtaem, bambae hem i tok long yu mo bambae i soemaot long yu we yu yu man blong giaman.” Yes, ol man we oli jenisim ol tok blong Baebol oli man blong giaman long saed blong spirit. Oli gat bigfala kaon tumas from giaman fasin blong olgeta. (Matiu 15:6-9) Taswe i gud yumi gat tangkiu se yumi stap long wan ogenaesesen we i rili respektem Tok blong God.
“Wan Gudfala Senta We i Save Mekem Man i Laef”
Ol man blong God oli holemstrong long ol tok blong Baebol mo oli serem ol gudfala tok ya wetem ol narafala man. Fasin ya i olsem “gudfala smel” blong smok blong insens we i save givim laef long ol man mo i mekem Jeova i glad. Be olgeta we oli no laekem stret fasin, taem oli harem ol toktok blong Baebol, i olsem we oli smelem wan “ded samting we i sting we i sting tumas, we i save kilim man i ded.” Yes, rabis wol ya blong Setan i spolem tingting blong ol man mekem se oli harem nogud mo oli save kros bigwan tu, taem oli luk ol man blong God oli stap talemaot tok blong Baebol olsem “smok blong insens ya we i gat gudfala smel, we Kraes i stap bonem.” Be taem ‘ol man we God i stap sevem olgeta,’ oli harem gud nius ya we ol man blong God oli wok strong blong talemaot, i olsem we oli smelem ‘smok blong insens we i gat gudfala smel, we i Kraes i stap bonem.’ (2 Korin 2:14-16) Ol man ya we hat blong olgeta i stret, oli no glad nating long fasin blong ol giaman skul we oli gat tu fes mo oli giaman. Taswe, taem yumi openem Tok blong God mo yumi serem tok blong Kingdom wetem olgeta, samting ya i pulum olgeta oli kam long Kraes mo oli wantem save moa.—Jon 6:44.
From samting ya, i nogud yumi letem tingting blong yumi i foldaon taem wan man i no wantem harem gud nius blong Kingdom. I moagud yumi tingbaot “insens we i gat gudfala smel, we Kraes i stap bonem” olsem wan samting we i stap protektem yumi long saed blong spirit, from we hem i ronemaot ol rabis man we oli save spolem yumi blong oli no kam insaed long paradaes long saed blong spirit we i blong ol man blong God, mo long semtaem, gudfala smel ya i stap pulum ol gudfala man i kam.—Aesea 35:8, 9.
Ol soldia blong Gris oli winim faet long Marathon, nating se ol enemi ya oli plante. Ol soldia blong Gris oli win from we oli fasgud tugeta mo oli holem sil blong olgeta wetem ful paoa blong olgeta. Long sem fasin, ol gudfala Witnes blong Jeova oli sua se bambae oli winim faet blong olgeta long saed blong spirit, from we hemia samting olsem wan gudfala praes “we ol man blong Jeova bambae oli kasem.” (Aesea 54:17, NW ) Taswe i gud yumi evriwan i gohed blong “holemtaet tok blong laef.” Long rod ya, bambae yumi stap klosap long Jeova, olsem sefples blong yumi.—Filipae 2:16, NW.
[Ol Futnot]
a Ol skul we oli giaman se oli Kristin.
b Fasin blong lego trufala bilif mo agensem hem.
[Tok blong pija long pej 31]
‘Man we i kasem waes we i kam long heven, laef blong hem i klin gud, mo hem i man blong pis’