TÖHAKÖÖPÖ ĀTIKÖL 37
Asīnken Sëmsöm Öm Hayönglenre In Yāvē
“Ō Mā Tēv, fē-ĕlre tö chu, vë-ekūö meh chin, hangëken chu.” —KAM. 16:28.
TINKÖÖKÖ 30 Yāvē, Tēv Chu, Yöng Chu, Hol Chu
RAHËICHTAMATa
1-2. Kūö yòh öng nö tövai ngam inlahen hī yěi haköp inlahen Sëmsön?
ACHĪÖP afēkö meh yěm hang inlahen Sëmsön? Lohten man afēkö öp tö kalēḵ tarik. Kô-en ök misī Sëmsön nö tökalēḵ. Ōt pöri öp töhěng vanāichö ò töp lökten ò nö kihngen. Sön pöri ang Yāvē nö chumkūöṙen tö ò nö ngëichkö nup urěh inlahen ò hēk ngëichkö ṙôken ngam ṙinatö-ellōn ò inrē. Angū-ö lāinyngen ò nö kūichhötvö inlahen nö imat ngam Paipöl, pöi hōtu öi haköp inlahen ò.
2 Löktö in Sëmsön ang Yāvē nö kēken minë tökiröng la-enre nö hayööken më tö katöllöng aṅ Israel. Unôichrit ṙò-angen kinpaha Sëmsön ang Yāvē nö lökten in Pôl nö kūichhöt inlahen yik tö ngatī ṙinatö-ellōn, ōt inrē ngam minë-eny Sëmsön nö in e. (Hep. 11:32-34) Mihôiṅ inrē ayī-ö töngamuh teūngen tö inreuskö alaha re öi löktö in ngam inlahen Sëmsön, tö ò nö hayöönglenre nö in Yāvē pòrô nup tö sitih kanihngen ò. Töi mikahtökūöre öi sitih inlahen teūngen tö inreuskö alahare öi löktö im inlahen Sëmsön hēk asuh inrē min nup haköplö hī.
HAYÖÖNGLENRE ANG SËMSÖN NÖ IN YĀVĒ
3. Asuh öp la-en kinë-ekūö Sëmsön tö Yāvē?
3 Ik sā Sëmsön nö fötnyu hē e ngam pumnāmö më Israel nö hayööngö tö më aṅ Filistain hēk hakihten cha inrē. (Kam. 13:1) Töt aṙē-ělōn yin më aṅ Filistain, lökten më aṅ Israel nö kiröngen kanihngen. Hē e ngaich ang Yāvē nö katöllen Sëmsön “nö hayööken Israel nö ṙā-ang eltī yip aṅ Filistain.” (Kam. 13:5) Öt tö lööṙen pöri angū-ö nö la-en ò! Mihôiṅ pöri ang Sëmsön nö hayönglen re nö in Yāvē nö hateungngö ngam la-enre.
4. Sitih inlahen ang Yāvē nö hayööken Sëmsön? (Kamhôka 15:14-16)
4 Löktö im inlahen Sëmsön in min öi akahakūö ò tö nö sitih inlahen nö hayönglen re nö in Yāvē ngaich sitih inlahen inrē ang Yāvē nö holṙen ò. Hěngheuh ök yöngkūö kumyung më aṅ Filistain nö kē-ě Sëmsön nö i Lëhī, lohten anga-aṅ hē e nö ṙömöng i Yūta. Vööngö yik tarik aṅ Yūta nö meūkan, ngaich fēkö inlahen re cha-a nö hòṅ kēten Sëmsön nö eltī më la-al ò. Nyëkiyö anga-aṅ tö më töng tarik re ngaich kēten ò nö eltī yip Filistain. (Kam. 15:9-13) La-evṙen pöri ngam töhet kumlēḵ Yāvē nö in Sëmsön’ lökten nö litòkngen nuk pisik i këlre ngaich falngöre. “Kôtökūö anga-aṅ ngaich tök tufömngöre samā köttö,” Ngaich aṅtī tö e nö fëlngen yik tö 1,000 tarik aṅ Filistain!—Vë-evkūö Kamhôka 15:14-16.
5. Sitih inlahen ang Sëmsön nö hameuktö ngam ṙinatö-ellōnre nö in Yāvē?
5 Kūö yòh ang Sëmsön nö aṅtī tö ngam samā tangë köttö? Ötrēhěn angū-ö nö aṅtī famël la-al re. Öt kintöngulōn in, pön akahakūö ang Sëmsön töre nö löktö in Yāvē ngam minhôiṅyö ò, rö-ö nö löktö in ngam aṅtī re. Ngatī inlahen ngòh tö chiplö tarik Yāvē nö löktö in nup taneunglen re nö hateungngö ngam kuilōn ò. Hayönglen re ang Sëmsön nö in Yāvē, lökten ang Yāvē nö kētö minhôiṅyö ò!
6. Asūp mihôiṅ haköplö hī im inlahen Sëmsön?
6 Kētö kumlēḵ hī ang Yāvē öi hateungngö minë la-en kahëtö ò. Mööhë nö inup tö kihngen mihôiṅ nö imat hī. Hēṙu in ṙung öi öt akahaiṙen tö nup löktö tī ngam Tēv nö hayööken hī. Yēḵ meh min hayönglen re in Yāvē, ngaich ṙinatu-ellōn min më-eṅ tö Yāvē nö kētö kumlēḵ meh sā tī ò nö in Sëmsön, hòṅ meh hateungngö ngam kuilōn ò.—Inch. 16:3.
7. Mikahtö elmat hī tö inlahen Yāvē nö sitih inlahen nö hachō-okūö hī?
7 Pōyen yin më prötör sistör hī ṙamatö-ellōnre nö in Yāvē nö kamëtöre nö im la-en minānö. Ngam urěh sin inlahen më prötör nö vī tisaën minë Patī Pūlngö hēk tö minë tahëng inrē tömarô-òl patī angū-ö ranehlö tī cha nö manlen u. Ik sā ngam söngkötön Yāvē pöri nö sīöplöre ngaich ngölōn më prötör mahayōmkö minë la-en minānö tö u nö hòṅ halööktitvö. Lökten cha-a nö havëkö inchō-okūö re nö in Yāvē, ngaich kalahtenre cha-a nö in nup tufömngöre inlahen tī re. Tö sā cha nö havah minë tö lēnngen minānö patī ngaich hēk cha-a nö vītit u. Inuk urěhngöre samyeūheu ang prötör Ròpört nö kētöre nö holṙen më mamālö minë tömarô-òl patī. Ngöṙô anga-aṅ, “Urěh sin më prötör sistör nö öt ööilre tö minë tufömngöre inlahen tī cha nö la-evṙen, pön harīkngöre anū-ö tö nuk urěhngöre inlahen tī cha nö la-evṙen. Lökten më prötör nö hīnöre nö hō-en minë la-en tö halööktitvö. Kô-en ihöö akahaiṙen tö inkòlô minë la-enre tö tī Yāvē.” Töhěng ang ngih inchōḵ elmat nö löktö tī Yāvē nö hachōḵ-okūö më tarik re nö hateungngö ngam kuilōn re. Lökten ayī-ö hòṅ örheūheu hatönöre, ‘Havëkö inchō-okūö re öich ṙung in Yāvē öich vë-ekūötēv ngaich hīnöre hòng chū-ö harī-ing minë inlahenre öich im linöökö lōn ò?’
YÖÖLEN SËMSÖN NÖ IN MINË TÖ HALĒNLÖNG TÖ TĀVĒ
8. Sitih inlahen ök Sëmsön ik sā ò nö kalē-ě inrëhe nômö?
8 Lohten man öm haköp nup pingangkūö la-en Sëmsön. Tö sā ò nö kapaha tī tö ök lāyön, ngaich fëlngen yik tarik inrē anga-aṅ tö 30 ṙôken aṅ Filistain mi-im panam Askēlòn. (Kam. 14:5, 6, 19) Akahakūö ang Sëmsön töre nö öthō nö kanô-òv yěn öt holṙen ò ang Yāvē. Kūö yòh ayī-ö mihôiṅ öi ngatī ṙô? Töi chumkūöṙen tö ngam inlahen ò, ik sā ò nö keuheūttī nö fëlngö yik tö 1,000 aṅ Filistain ngaich kalē-ě inṙëhe nômö anga-aṅ. Asūh ngaich òk inlahen ò? Öt chöhtö inlahen re anga-aṅ nö chöh ngam mak pön höng hayönglen re nö in Yāvē.—Kam. 15:18.
9. Asūp inlahen Sëmsön ik sā ò nö havëkö inyööken re nö in Yāvē? (Kamhôka 15:19)
9 Hangṙô Sëmsön ngaich ang Yāvē, ngaich löktö in ngam pingangkūö anga-aṅ nö vīnyö hanëmö ngam mak. Ik sā ò ngaich nö òk ök mak yīhi ‘nganöönö ngaich anga-aṅ.” (Vë-evkūö Kamhôka 15:19.) Kūichngö inlahen ngam mak ngaich ang pròfět Samuěl nö in ngam līpöre Kamhôkö, vinënyö e nö ōt. Ik sā më Israel ngaich nö meuk ngam mak, hē e ngaich cha-a nö fē-ělre tö Yāvē nö öthō nö öt hangṙô yip tarik re mahavëkö inyööken re nö in ò.
10. Tö sitih manah öng ngam inlahen hī yěi hòṅ havëkö inyööken re öi in Yāvē? (Ngëichkö ngam nyat.)
10 Ngatī inrē ayī-ö töngamuh hòṅ kē inyööken re öi in Yāvē. Lohten ayī-ö öi kö īnu tö heuneū-en re. Ōt inrē nup la-en hī el ngam söngkötön Yāvē. Yēḵ hī min öi hayönglen re in Yāvē, ngaich hō-en nup töng kahëtö ò min ayī-ö la-en. Sā inlahen Yāvē nö halēnlö ök mak òk Sëmsön, ik sā ò nö òk ngam mak ngaich nganlöre anga-aṅ. Ngatī ṙēngen ayī-ö töngamuh in në tö halēnlöng tö Yāvē, yēḵ hī min kē yanöölen re in u ngaich teūngen min ayī-ö tö nganöönöre hēk kumlēḵ re öi löklōn Yāvē.—Mët. 11:28.
11. Asūp töt ṙanāngen inlahen hī öi hayönglen re öi in Yāvē? Hachōḵ elmat hī.
11 Pōyen nup inkihnten yip holmaneuk hī aṅ Rūs. Sön pöri cha-a nö holtö manööyöre nö i linöökölōn Yāvē. Kò-òren öi chumkūöṙen tö ngih inlahen prötör Eleksiā. Sitih inlahen anga-aṅ nö hameuktö ngam manööyö re pòrô nö kihngen? Örheūheu ṙô cha-a nö haköp mat ngam Paipöl hēk la-evṙen inrē cha-a nö inup töng nööinyö ngam Tēv. Ngöṙô ngam prötör: “Örheūheu chū-ö kahngenre haköp hēk kaheuk sakāmö inrē öich vë-ekūö mat ngam Paipöl. Örheūheu inrē āya ai haköp ngam daily text tö peuheū ngaich holṙô re öi vë-ekūötēv.” Asūp haköplö hī öi in e? Tö hī ötkô hayönglen re öi in re pöi hòṅ hayönglen re öi Yāvē. Lökten ngih tö hòṅ mötlö nö inlahen hī öi örheūheu kahngenre haköp hēk la-evṙen inrē in minë löktö nööinyö Yāvē öi asīöp ngam ṙinatö-ellōnre. Ngaich kētö inkòlô minë la-en hī min ang Yāvē. Sā inlahen ò nö in Sëmsön nö kētö kumlēḵ ò ngatī inlahen inrē min anga-aṅ nö kētö nganöönö hī hēk kumlēḵ hī inrē.
ÖT ṘĀNGEN RE ANG SËMSÖN
12. Asūp tövaich katöllö Sëmsön, ngaich kūö yòh angū-ö nö harīkngöre tö nup tahěng atöllö ò?
12 Tö sā hī ök Sëmsön nö töt het, ōt inrē nip vanāichköreṙen ò. Tö sā ò nö vaichö katöllö, töp lökten minë ṙòng ngam la-en ò nö ötlöng. Ik sā ò nö la-evṙen nö kahôka ngaich unôichngöre “anga-aṅ nö hangenlōn tök kikānö el achāṙö Sōrek ök töminënyu tö Tīlaila.” (Kam. 16:4) Urēhěkūö e inrē ang Sëmsön nö hòṅ pīhötö ök kikānö aṅ Filistain. Tī Yāvē pöri angū-ö nö ngatī inlahen “pò ò nö lukkö chöö-önyre nö lā-al yip Filistain.” Hěngheuh ngaich ang Sëmsön nö iyöng el patī ök mi-inyihköre kikānö ngam el panam Kāsa i Filistain. Hē e ang Yāvē nö kētö kumlēḵ Sëmsön nö fëlngen yik aṅ Filistain. (Kam. 14:1-4; 16:1-3) Harīkngöre pöri ngam inlahen Tīlaila kūö ò lohten nö töhěng tak nö aṅ Israel, höng inup lōnre inrē ngaich ang Sëmsön nö la-evṙen.
13. Sitih inlahen tī ang Tīlaila nö kētö kanihngen Sëmsön?
13 Pōyen kahë ang Tīlaila tö rupīö nö in yik aṅ Filistain pön hòṅ hachīlö Sëmsön. Kūö ngam hanangenlōn re hòng ang Sëmsön tö Tīlaila lökten nö öt akahakūö tö ngam kuilōn ò? Pòrô öp tö yòh inlahen, höng hěng ngam kuilōn Tīlaila nönghòṅ mikahtökūö re tö ngam löktö kumlēḵ Sëmsön, lökten ngaich anga-aṅ nö vënyene. Kūö ngam vanāichöre ang Sëmsön nö ṙā-ayö tö Yāvē ngaich hö-öv inrē ngam kumlēḵ ò.—Kam. 16:16-20.
14. Asūp tökiröng kanihngen Sëmsön tö kūö ò nö ṙatö-ellōnre nö in Tīlaila?
14 Ṙatö-ellōnre ang Sëmsön nö in Tīlaila hö-ö pöri nö in Yāvē, lökten ò nö yīhi kanihngen. Kē-ě ngaich ang Sëmsön tö më aṅ Filistain ngaich sapnyu mat. Öt meuk ngaich anga-aṅ hēk chaphötvö inrē nö el ök patī inkövö i Kāsa ngaich kētu la-en nö kiṙīöt atra. Angū-ö ön ngih el panam chūök ò nö hanāichngen yip tarik nö teuklö ök inkūp. Ngaich angū-ö hēk chūök më aṅ Filistain nö haṙamlōn re nö hanāichngen Sëmsön. In e cha-a nö kētö minë tökētu nö in ngam Tēv re Takòn, pön sā tökētu ang Sëmsön nö eltī cha. Kēnyen Sëmsön hēk cha-a nö ṙā-ang el ngam inkövö pön hòṅ haṙamlōn re nö hòṅ hayëḵ-an.—Kam. 16:21-25.
15. Sitih inlahen ang Sëmsön nö hameuktöre nö hayöönglenre nö in Yāvē? (Kamhôka 16:28-30) (Ngëichkö ngam lama-uk nyat.)
15 Tökiröngen ök fālen Sëmsön, hö-ö pöri anga-aṅ nö ṙāngen re nö chöhtö inlahen re nö hateungngö ngam kinë-ekūöre la-en töYāvē nö la-al më aṅ Filistain. (Vë-evkūö Kamhôka 16:28-30.) Lökten ang Sëmsön nö havëkö kumlēḵ re nö in Yāvē, ‘hòṅ ò nö havalvah re nö in më aṅ Filistain.’ Hangṙô ò ngaich ngam tökô-en Tēv ngaich kē-ěkūö ò tö ngam töt insā-av kumlēḵ. Ngamuh ngaich ṙòng ngam inlahen ò, pön pōihöngvah tī nö fëlngen më aṅ Filistain.
16. Asūp haköplö hī mihôiṅ öi in ngam fālen Sëmsön?
16 Pòrô ök Sëmsön nö kihngen tö kūö minë fālen re, sön pöri anga-aṅ nö öt ṙāngenre nö hateungngö ngam kuilōn Yāvē. Ngatī inlahen ayī-ö yēḵ hī öi fāluṙen, halēnö hēk yěn kē-ěyö inrē minë la-en hī, ngaich ötkô ayī-ö ṙāngenre. Hòṅ kööpölōn ayī-ö tö Yāvē nö hīnöre nö aṙēlen hī. Öthō anga-aṅ nö ṙāngen hī, lökten ayī-ö ötkô öi ṙēngen re löklōn ò. (Sal. 103:8-10) Pòrô öi vaichköreṙen ngaich öt löktu ang Yāvē nö öt kētö kumlēḵ hī öi hateungngö ngam kuilōn ò sā tī ò nö in Sëmsön.
17-18. Asūp haköp meh ööilōn meh im inlahen Maiköl? (Ngëichkö ngam nyat.)
17 Töi ngëichken ngih inchōḵ elmat inlahen ngam ṙālö prötör Maiköl. Tö sānngen anga-aṅ nö i linöökö lōn Yāvē. Mahayööken tö la-evṙen hēk painīör anga-aṅ sin. Kūö ngam töhěng vanāichö re anga-aṅ nö öt köptī tö minë la-en re el ngam māṅ. Ngöṙô anga-aṅ, “Tö ngöt chin öich i linöökö lōn Yāvē sökngöre pöri ngam inlahen chu öich i linöökö lōn ò, öt mufē-ěv chū-ö tö Yāvē nö ṙāngen chu. Hēṙu pöri ngam mufē chu nö yih havantöre öng min ngam innôlö chu öich in Yāvē nö sā nuk la-urěh hö-ö ṙöng. Sā nuk urěh hòng chū-ö inlahen re öich el ngam māṅ öich i linöökö lōn Yāvē.”
18 Ṙamlōn in tö Maiköl kūö ò nö öt ṙāngen re. Ngöṙô anga-aṅ: “Ma-ainyre chū-ö öich halööktit ngam innôlö re öich in ngam Tēv Yāvē. Örheūheu ṙô chū-ö öich vë-ekūötēv öich keuheūtnyö ṙô ellōnre öich in ò fēkö minë haköp re inrē chū-ö.” Unôichngöre ngaich anga-aṅ nö havantö inlahen re nö la-evṙen nö el ngam māṅ. Ngaich öp töngmuh nö minṙöinylen hēk painīör. Ngöṙô ngaich anga-aṅ: “Kiröngen tī më prötör sistör nö hayööken chu hēk hareuskö alaha chu inrē, möthë më minṙöinylen nö fēlen chu tö Yāvē nö ṙömöng hangenlōn tö chu lökten ngaich chū-ö hēk öich holtö ngam töhet elkuilōn re öich löklōn Yāvē. Haköplu chū-ö öich in ngam inlahen re tö hī yěi kô-en öi halööktitre, ngaich aṙēlen hī ang Yāvē.” Asūp haköplö hī öi in e? Yēḵ hī öi faluṙen ngaich hòṅ pītnyöre ayī-ö öi halööktit nup fālen re hēk hayöönglen re inrē in Yāvē, ngaich mihôiṅ min öi ṙatö-ellōnre tö Yāvē nö öt löktu nö öt kētö ṙētak hī öi hateungngö kuilōn ò hēk kētö minë inkòlô hī inrē.—Sal. 86:5; Inl. 28:13.
19. Sitih inlahen öi min teūngen rö kumlēḵ re yēḵ hī öi chumkūöṙen ngëichkö ngam inlahen Sëmsön?
19 Ngaich in taheui öi haköp inlahen Sëmsön öi in ngih ātiköl tö ò nö töthet. Lökten ök nö vaichköreṙen nö in ngam inlahen re nö in Tīlaila. Hö-ö pöri anga-aṅ nö ṙāngen re nö hateungngö ngam kuilōn Yāvē. Öt ṙāngen ò inrē ang Yāvē. Lökten ang Yāvē nö löktö in Sëmsön tī nö hateungngö ngam kuilōn re. Pò-ò nö tö chiplö nö imat Yāvē. Lökten ik sā ò nö kūichhöt minë-eny yip tarik ṙamatö-ellōnre nö in ò, ngaich ōt ngam minë-eny Sëmsön nö in e. (Heprāi 11) Reushlöre alaha in öi hang inlahen ngam Tēv nö sā inlahen öp inyöngö nö hangenlōn tö hī hēk kētö kumlēḵ hī möthë yěi öt kalēḵ-en. Ta-a chěi töi asīnkö inlahen Sëmsön öi havëkö kūö Yāvē nö ‘chumkūöṙen nö ngëichken hī hēk kētö kumlēḵ hī inrē.’—Kam. 16:28.
TINKÖÖKÖ 3 Kumlēḵ, Maheūṅkkö, Hēk Inyönglen Ih
a Tö akahka inlahen an Sëmsön nö imat ngam Paipöl. Kūichiyö minë inlahen ò nö in minë tramā, tinköökö hēk minë filim inrē tö vī-i. Hö-ö nun nöng istōri nö tö vënyu, pön ōt anga-aṅ misī. Pōyen haköp ayī-ö töngamuh öi in ngam tö ngön ṙinatö-ellōn ò nö in ngam Tēv.