Panalipdi ang Inyong Pamilya Gikan sa Makadaot nga mga Impluwensiya

1-3. (a) Sa unsang mga tinubdan nagagikan ang makadaot nga mga impluwensiya nga nagahulga sa pamilya? (b) Unsang pagkatimbang ang gikinahanglan sa mga ginikanan sa pagpanalipod sa ilang pamilya?

MOPAGIKAN ka na sa imong undo paingon sa eskuylahan, ug nianang tungora nagbunok ang ulan. Unsay imong buhaton? Pagawason ba nimo siya sa pultahan nga walay bisan unsang pandong? O sul-oban ba nimo siya ug daghan kaayong sapaw sa panalipod nga sapot nga maglisod na hinuon siyag lihok? Siyempre, wala kay pilion nianang duha. Ihatag nimo kaniya ang gikinahanglan lamang aron dili siya mabasa.

² Sa susamang paagi, ang mga ginikanan kinahanglang mangitag timbang nga paagi sa pagpanalipod sa ilang pamilya gikan sa makadaot nga mga impluwensiya nga gipaulan kanila gikan sa daghang tinubdan​—ang industriya sa kalingawan, ang palaumagian sa balita, mga katalirongan, ug usahay mga tunghaan pa. Ang pipila ka ginikanan diyutay ra ang gihimo o walay gihimo sa pagpanalipod sa ilang pamilya. Ang uban, kay naglantaw sa halos tanang impluwensiya gikan sa gawas ingong makadaot, nagmapig-oton kaayo nga bation sa mga anak nga sila daw natuok na. Posible ba ang pagkatimbang?

³ Oo, posible kini. Ang paghingapin dili epektibo ug mahimong mag-agdag katalagman. (Ecclesiastes 7:16, 17) Apan sa unsang paagi ang Kristohanong mga ginikanan makakitag maayong panimbang sa pagpanalipod sa ilang pamilya? Tagda kining tulo ka natad: edukasyon, pagpakig-uban, ug lulinghayaw.

 4. Sa unsang paagi lantawon sa Kristohanong mga ginikanan ang edukasyon?

⁴ Gipabilhan gayod sa Kristohanong mga ginikanan ang edukasyon. Nasayod sila nga ang pagpatungha makatabang sa mga anak nga makamaong mobasa, mosulat, ug mo-komunikar, ingon man mosulbad sa mga suliran. Angay usab kining magtudlo kanila kon unsaon sa pagkat-on. Ang mga kahanas nga matun-an sa mga bata sa tunghaan makatabang kanilang molampos bisan pa sa mga suliran sa kalibotan karon. Dugang pa, ang usa ka maayong edukasyon mahimong makatabang kanila sa pagbuhat ug pulidong trabaho.​—Proverbio 22:29.

5, 6. Sa unsang paagi ang mga bata sa tunghaan malagmit maladlad sa sayop nga impormasyon mahitungod sa seksuwal nga mga butang?

⁵ Hinunoa, ang tunghaan magtapok usab sa mga bata uban sa laing mga bata​—daghan kanila adunay tinuis nga mga panglantaw. Pananglitan, tagda ang ilang mga panglantaw bahin sa sekso ug maayong panggawi. Sa usa ka tunghaan sa hayskul sa Nigeria, usa ka mahilayong dalagita ang kasagarang motambag sa iyang mga isigkaestudyante mahitungod sa sekso. Mahinamon silang naminaw kaniya, bisan pag ang iyang mga ideya punog binuang nga iyang nabasahan gikan sa pornograpikong literatura. Ang pipila ka dalagita mieksperimento sa iyang tambag. Ingong resulta, usa ka dalagita ang namabdos nga walay bana ug namatay gumikan sa kinaugalingong pag-aborsiyon.

⁶ Ikasubo, ang pila ka sayop nga impormasyon bahin sa sekso diha sa tunghaan dili gikan sa mga bata, apan gikan sa mga magtutudlo. Daghang ginikanan ang gikuyawan sa dihang ang mga tunghaan magtudlo sa mga bata bahin sa sekso nga wala maghatag ug impormasyon bahin sa moral nga mga sukdanan ug sa tulubagon nga dala niana. Matod sa inahan sa usa ka 12-anyos nga dalagita: “Kami nagpuyo sa usa ka relihiyoso kaayo, konserbatibong dapit, ug bisan pa niana diha mismo sa lokal nga hayskul, nanghatag sila ug mga kondom sa mga bata!” Siya ug ang iyang bana nabalaka sa dihang nasayran nila nga ang ilang dalagita nakadawat ug mga sugyot nga makigsekso gikan sa mga lalaki nga iyang kaedad. Sa unsang paagi mapanalipdan sa mga ginikanan ang ilang pamilya gikan sa maong sayop nga mga impluwensiya?

 7. Sa unsang paagi mahimong suklan sa labing maayo ang sayop nga impormasyon bahin sa sekso?

⁷ Labing maayo ba nga panalipdan ang mga bata gikan sa bisan unsang paghisgot mahitungod sa seksuwal nga mga butang? Dili. Mas maayo nga tudloan ninyo mismo ang inyong mga anak mahitungod sa sekso. (Proverbio 5:1) Tinuod, sa daghang bahin sa Uropa ug Amihanang Amerika, daghang ginikanan ang dili maghisgot niining ulohana. Sa susama, sa pila ka Aprikanhong mga nasod, ang mga ginikanan talagsa rang maghisgot ug sekso uban sa ilang mga anak. “Dili kana bahin sa Aprikanhong kultura,” matod sa usa ka amahan sa Sierra Leone. Gibati sa pipila ka ginikanan nga ang pagtudlo sa mga anak mahitungod sa sekso maoy paghatag ug mga ideya kanila nga moagak kanila sa pagbuhat ug imoralidad! Apan unsay panglantaw sa Diyos?

8, 9. Unsang maayong impormasyon bahin sa seksuwal nga mga butang ang makaplagan diha sa Bibliya?

⁸ Gitin-aw sa Bibliya nga dili ikaulaw ang paghisgot mahitungod sa sekso diha sa hustong kahulogan niini. Sa Israel, ang katawhan sa Diyos giingnan nga magtigom, lakip ang ilang “gagmayng mga bata,” aron maminaw sa kusog nga pagbasa sa Moisesnong Balaod. (Deuteronomio 31:10-12; Josue 8:35) Ang Balaod prangkang naghisgot sa ubay-ubayng mga butang may kalabotan sa sekso, lakip ang regla, mga pag-awas sa binhi, pakighilawas, panapaw, homoseksuwalidad, pag-unay, ug pakigsekso sa mananap. (Levitico 15:16, 19; 18:6, 22, 23; Deuteronomio 22:22) Human sa maong mga pagbasa ang mga ginikanan sa walay duhaduha kinahanglang mopatin-aw pa ug dugang ngadto sa ilang mausisaong mga anak.

⁹ Adunay mga teksto sa ikalima, ikaunom, ug ikapitong mga kapitulo sa Proverbio nga nagpasabot sa mahigugmaong ginikananhong tambag bahin sa mga kapeligrohan sa seksuwal nga imoralidad. Gipakita niining mga tekstoha nga ang imoralidad usahay mahimong madanihon. (Proverbio 5:3; 6:24, 25; 7:14-21) Apan kini nagtudlo nga kana sayop ug adunay malaglagong mga sangpotanan, ug kini nagtanyag ug giya aron tabangan ang mga batan-on nga maglikay sa imoral nga mga butang. (Proverbio 5:1-14, 21-23; 6:27-35; 7:22-27) Dugang pa, ang imoralidad giindig sa katagbawan sa seksuwal nga kalalim diha sa haom nga dapit niini, sulod sa kaminyoon. (Proverbio 5:15-20) Pagkamaayong hularan sa pagtudlo nga pagasundon sa mga ginikanan!

10. Nganong ang paghatag sa mga anak ug diyosnong kahibalo mahitungod sa sekso dili moagak kanila sa paghimog imoralidad?

¹⁰ Ang mao bang pagtudlo moagak sa mga bata aron mobuhat ug imoralidad? Sa kasukwahi, ang Bibliya nagtudlo: “Pinaagi sa kahibalo ang tawong matarong mamaluwas.” (Proverbio 11:9) Dili ba ninyo gustong luwason ang inyong mga anak gikan sa mga impluwensiya niining kalibotana? Matod sa usa ka amahan: “Sukad nga bata pa kaayo ang among mga anak, gipaningkamotan namo nga mahimong prangka uban kanila may kalabotan sa sekso. Nianang paagiha, sa dihang makadungog sila sa ubang mga bata nga maghisgot bahin sa sekso, dili na sila mausisaon. Wala gayoy butang nga tulukibon.”

11. Sa unsang paagi ang mga bata matudloan sa progresibong paagi mahitungod sa pribadong mga butang sa kinabuhi?

¹¹ Ingon sa nahisgotan sa nag-unang mga kapitulo, ang edukasyon bahin sa sekso kinahanglang sugdan ug sayo. Sa dihang magtudlo sa gagmayng mga bata sa pagngalan sa mga parte sa lawas, ayawg laktawi ang ilang mga kinatawo nga daw kini makauulaw. Tudloi sila sa hustong pagtawag niini. Sa lakat sa panahon, ang mga leksiyon labot sa pribasiya ug mga kinutbanan mahinungdanon. Mas maayo nga tudloan gayod sa duha ka ginikanan ang mga anak nga kining mga bahina sa lawas maoy linain, sa kasagaran dili ipahikap o ipakita sa uban, ug dili gayod hisgotan sa hilas nga paagi. Samtang magkaedad ang mga bata, angay silang pahibaloon bahin sa paagi nga ang usa ka lalaki ug usa ka babaye magkaduol aron ikapanamkon ang usa ka bata. Sa panahon nga ang ilang kaugalingong mga lawas mosugod na sa pagkahingkod, kinahanglang mahibalo na sila sa mga kausaban nga pagadahomon. Ingon sa gihisgotan sa Kapitulo 5, ang maong edukasyon makatabang usab sa pagpanalipod sa mga bata gikan sa seksuwal nga pag-among-among.​—Proverbio 2:10-14.

12. Unsang sayop nga mga panglantaw ang sagad gitudlo sa mga tunghaan?

¹² Ang mga ginikanan kinahanglang magmaandam sa pagsumpo sa ubang bakak nga mga ideya nga mahimong itudlo sa tunghaan​—kalibotanong mga pilosopiya sama sa ebolusyon, nasyonalismo, o ang ideya nga walay absolutong kamatuoran. (1 Corinto 3:19; itandi ang Genesis 1:27; Levitico 26:1; Juan 4:24; 17:17.) Daghang sinserong opisyales sa tunghaan ang naghatag ug sobrang pagpabili sa dugang nga edukasyon. Samtang ang mga butang labot sa dugang edukasyon maoy usa ka personal nga pagpili, ang pipila ka magtutudlo nagtuo nga mao lamang kini ang paagi alang sa bisan unsang personal nga kalamposan.a​—Salmo 146:3-6.

13. Sa unsang paagi ang mga bata nga nagtungha mahimong panalipdan gikan sa sayop nga mga ideya?

¹³ Aron masumpo sa mga ginikanan ang sayop o tinuis nga mga pagtulon-an, kinahanglang masayod sila kon unsang instruksiyon ang nadawat sa ilang mga anak. Busa mga ginikanan, hinumdomi nga aduna usab kamoy homwork! Magpakita ug tinuod nga kaikag sa pagtungha sa inyong mga anak. Pagpakig-estorya uban kanila sa ilang pagpauli gikan sa tunghaan. Pangutan-a kon unsay ilang gitun-an, kon unsang leksiyon ang labing giangayan nila, kon unsay nakaplagan nilang labing malisod. Susiha ang mga giasayn nga homwork, mga nota, ug mga resulta sa pasulit. Paningkamoti nga mailaila ang ilang mga magtutudlo. Ipahibalo sa mga magtutudlo nga giapresyar ninyo ang ilang buluhaton ug nga buot ninyong makatabang sa bisan unsang paagi nga inyong mahimo.

14. Nganong mahinungdanon nga ang diyosnong mga anak mopili ug maayong mga higala?

¹⁴ “Diin ba nimo kana hikat-oni?” Pila kaha ka ginikanan ang nakasukna nianang pangutanaha, nga gikuyawan sa usa ka butang nga gisulti o gihimo sa ilang anak nga dayag dili gayod naandan? Ug unsa ka subsob nga ang tubag naglangkit sa usa ka bag-ong higala sa tunghaan o sa kasilinganan? Oo, ang mga kauban makaapektog dako kanato, bata man kita o edaran na. Si apostol Pablo nagpasidaan: “Ayaw pagpahisalaag. Ang daotang pakig-uban nagadaot sa mapuslanong mga batasan.” (1 Corinto 15:33; Proverbio 13:20) Ang mga batan-on sa partikular daling mabuyo sa pagpit-os sa katalirongan. Daw dili sila segurado sa ilang kaugalingon ug usahay mahimong bation nila nga gidaog sa tinguha nga pahimut-an ug pasikatan ang ilang mga kauban. Nan, pagkahinungdanon nga sila mopili ug maayong mga higala!

15. Sa unsang paagi ang mga ginikanan makagiya sa ilang mga anak sa pagpili ug mga higala?

¹⁵ Ingon sa nasayran sa matag ginikanan, ang mga anak dili kanunay makapili ug maayo; nagkinahanglan sila ug giya. Wala kini magpasabot nga kamo ang mopili ug mga higala alang kanila. Hinunoa, samtang sila magtubo, tudloi sila nga makasabot ug tabangi sila nga makita ang mga hiyas nga angay nilang pabilhan diha sa mga higala. Ang pangunang hiyas mao ang gugma kang Jehova ug ang pagbuhat ug matarong sa iyang mga mata. (Marcos 12:28-30) Tudloi sila nga maghigugma ug magtahod niadtong mga tawong matinud-anon, malulot, manggihatagon, kugihan. Sa panahon sa panagtuon sa pamilya, tabangi ang mga bata nga mailhan ang maong mga hiyas diha sa mga karakter sa Bibliya ug dayon sa pagpangita sa mga tawo nga adunay maong mga taras diha sa kongregasyon. Hatagig panig-ingnan pinaagi sa paggamit sa susamang mga sukdanan sa pagpili sa imong kaugalingong mga higala.

16. Sa unsang paagi mahimong bantayan sa mga ginikanan ang pagpili sa ilang mga anak ug mga higala?

¹⁶ Nailhan ba ninyo ang mga higala sa inyong mga anak? Nganong dili hangyoon ang inyong mga anak nga ikuyog sila sa balay aron mailhan ninyo silag maayo? Mahimo usab ninyong pangutan-on ang uban ninyong mga anak kon unsay ilang panghunahuna bahin niining mga higalaa. Sila ba ilado tungod sa pagpasundayag ug personal nga integridad o tungod sa pagkinabuhig dobleng kinabuhi? Kon ang ulahi maoy tinuod, tabangi ang inyong mga anak nga mangatarongan kon nganong ang maong mga pagpakig-uban mahimong makadaot kanila. (Salmo 26:4, 5, 9-12) Kon aduna kamoy mamatikdang dili-maayong mga kausaban sa panggawi, pamiste, tinamdan, o sinultihan sa inyong anak, malagmit nga kinahanglan na ninyong makig-estorya sa inyong anak mahitungod sa iyang mga higala. Ang inyong anak mahimong nakig-uban na sa usa ka higala nga adunay negatibong impluwensiya.​—Itandi ang Genesis 34:1, 2.

17, 18. Gawas sa pagpasidaan batok sa daotang mga kauban, unsang praktikal nga tabang ang mahimong ikahatag sa mga ginikanan?

¹⁷ Apan dili igo nga tudloan lamang ang inyong anak nga molikay sa dili-maayong mga kauban. Tabangi silang mangita ug maayong mga higala. Usa ka amahan ang nag-ingon: “Kanunay kaming maningkamot nga adunay kahulip. Busa sa dihang gusto sa tunghaan nga modula ang among anak sa football team, ako ug ang akong asawa milingkod uban kaniya ug gihisgotan kon nganong ang maong ideya dili maayo​—tungod sa bag-ong mga kauban nga malangkit. Apan misugyot dayon kami nga mangitag ubang mga bata diha sa kongregasyon ug dad-on silang tanan sa parke aron magdulag football. Ug kana nakasulbad sa suliran.”

¹⁸ Tabangan sa maalamong mga ginikanan ang ilang mga anak nga makakitag maayong mga higala ug dayon sa pagpahimulos ug maayong lulinghayaw uban kanila. Hinunoa, alang sa daghang mga ginikanan kining lulinghayaw adunay kaugalingong mga suliran.

19. Unsang mga pananglitan sa Bibliya ang nagpakita nga dili sala alang sa mga pamilya nga maglipaylipay?

¹⁹ Gisaway ba sa Bibliya ang paglipaylipay? Wala gayod! Ang Bibliya nag-ingon nga adunay “panahon sa pagkatawa . . . ug panahon sa pagdula.”b (Ecclesiastes 3:4) Ang katawhan sa Diyos sa kanhing Israel nagkalipay sa musika ug sayaw, mga dula, ug mga tigmo. Si Jesu-Kristo mitambong sa usa ka dakong kombira sa kasal ug “usa ka dakong kombira” nga gihikay ni Mateo Levi alang kaniya. (Lucas 5:29; Juan 2:1, 2) Dayag, si Jesus dili modaot sa kalipay sa uban. Hinaot ang pagkatawa ug paglipaylipay dili gayod lantawon ingong mga sala diha sa inyong panimalay!

20. Unsay angay hinumdoman sa mga ginikanan sa pagtaganag lulinghayaw alang sa pamilya?

²⁰ Si Jehova mao “ang malipayong Diyos.” (1 Timoteo 1:11) Busa ang pagsimba kang Jehova angayng mahimong tinubdan sa kalipay, dili usa ka butang nga maghikaw ug kalipay sa kinabuhi. (Itandi ang Deuteronomio 16:15.) Ang mga bata kinaiyanhong masiboton ug punog enerhiya nga mahimong ipahungaw diha sa pagdula ug paglulinghayaw. Ang maayong-pagkapili nga lulinghayaw maoy labaw pa kay sa paglipaylipay. Usa kini ka paagi nga ang bata makakat-on ug mohamtong. Ang ulo sa pamilya maoy responsableng motagana alang sa mga panginahanglan sa iyang panimalay sa tanang butang, lakip sa lulinghayaw. Hinunoa, gikinahanglan ang pagkatimbang.

21. Unsang mga lit-ag ang naglungtad sa lulinghayaw karon?

²¹ Niining masamok nga “kataposang mga adlaw,” ang tawhanong katilingban napuno sa mga tawo nga “mga mahigugmaon sa kalipayan inay nga mga mahigugmaon sa Diyos,” maingon gayod sa gitagna diha sa Bibliya. (2 Timoteo 3:1-5) Alang sa daghan, ang lulinghayaw maoy pangunang butang sa kinabuhi. Daghan kaayong mabatonang lulinghayaw nga daling makahiklin sa mas importanteng mga butang. Dugang pa, kadaghanan sa modernong kalingawan nagpasundayag sa seksuwal nga imoralidad, kapintasan, pag-abuso sa droga, ug ubang mga bisyo nga dayag nga makadaot. (Proverbio 3:31) Unsay mahimo aron panalipdan ang mga batan-on gikan sa makadaot nga kalingawan?

22. Sa unsang paagi mahimong bansayon sa mga ginikanan ang ilang mga anak aron makahimog maalamong mga desisyon kon bahin sa lulinghayaw?

²² Ang mga ginikanan kinahanglang maghimog mga utlanan ug mga pagdili. Apan labaw pa niana, kinahanglang tudloan nila ang ilang mga anak sa pag-ila sa makadaot nga lulinghayaw ug kon unsa ang naghingapin. Ang maong pagbansay nagkinahanglag panahon ug paningkamot. Tagda ang usa ka pananglitan. Usa ka amahan sa duha ka batang lalaki nakamatikod nga ang magulang nga anak niyang lalaki kanunayng nagpaminaw sa usa ka bag-ong estasyon sa radyo. Busa samtang nagmaneho sa iyang trak padulong sa trabaho usa niana ka adlaw, gipaminawan sa amahan ang maong estasyon. Matag karon ug unya mihunong siya ug iyang gisulat ang mga pamulong sa pila ka awit. Sa ulahi milingkod siya uban sa iyang mga anak ug gihisgotan kon unsa ang iyang napaminawan. Nangutana siya ug mga punto de vistang mga pangutana, nga nagsugod sa “Unsay imong hunahuna?” ug mapailobong naminaw sa ilang mga tubag. Human mangatarongan sa maong butang nga gigamit ang Bibliya, ang mga batang lalaki miuyon nga dili na maminaw sa maong estasyon.

23. Sa unsang paagi mahimong panalipdan sa mga ginikanan ang ilang mga anak gikan sa dili-maayong kalingawan?

²³ Ang maalamong Kristohanong mga ginikanan magsusi sa musika, mga programa sa TV, mga videotape, mga komiks, mga dula sa video, ug mga pelikula nga gikaikagan sa ilang mga anak. Ilang tan-awon ang drowing sa hapin, ang mga pamulong, ug ang pagputos, ug ilang basahon ang mga repaso sa mantalaan ug tan-awon ang mga kinutlong salida. Daghan ang nalisang sa pipila ka “kalingawan” nga gitumong sa mga bata karon. Kadtong buot manalipod sa ilang mga anak gikan sa mahugaw nga mga impluwensiya molingkod uban sa pamilya ug hisgotan ang mga kapeligrohan, nga gigamit ang Bibliya ug binase-sa-Bibliyang mga publikasyon, sama sa librong Mga Pangutanang Gisukna sa mga Batan-on​—Mga Tubag nga Mosaler ug mga artikulo diha sa mga magasing Bantayanang Torre ug Pagmata!c Sa dihang ang mga ginikanan mopahamtang ug lig-ong mga limitasyon, nga dili mag-usab-usab ug makataronganon, sagad nga makakita silag maayong mga resulta.​—Mateo 5:37; Filipos 4:5.

24, 25. Unsay pila ka maayong mga matang sa lulinghayaw nga mahimong tagamtamon sa mga pamilya nga magkauban?

²⁴ Siyempre, ang pagdili sa makadaot nga mga matang sa lulinghayaw maoy bahin lamang sa bugno. Ang daotan kinahanglang sumpoon sa maayo, kay kon dili ang mga bata mahimong madaldal ngadto sa daotang dalan. Daghang Kristohanong mga pamilya ang nakabaton sa dili-maihap nga mainiton ug malipayong mga kagahapon nga nagkaubang nagpahimulos sa lulinghayaw​—nagpiknik, nagbaktas, nagkampo, nagdula ug mga esport, nagbiyahe sa pagduaw sa mga paryente o mga higala. Ang pipila nakakaplag nga ang yanong pagbasa nga kusog nga magkauban alang sa pagpahayahay maoy usa ka dakong tinubdan sa kalipay ug kahupayan. Ang uban malipay sa pagsugilon ug kataw-anan o makaiikag nga mga estorya. Ang uban pa nakaugmad ug kalingawan nga magkauban, pananglitan, pagpanglilok ug ubang mga buhat sa kamot, ingon man sa pagtugtog ug mga instrumento sa musika, pagdibuho, o pagtuon sa mga kalalangan sa Diyos. Ang mga bata nga nakakat-on sa pagkalingaw sa maong mga dibersiyon napanalipdan gikan sa daghang mahugawng kalingawan, ug sila makakat-on nga adunay labaw pa sa lulinghayaw kay sa yanong paglingkod nga walay buhat ug ginalingaw. Ang pagsalmot subsob nga labawng makahatag ug kalipay kay sa pagtan-aw.

²⁵ Ang sosyal nga panagkatigom mahimo usab nga usa ka magantihong matang sa lulinghayaw. Sa dihang maayo ang pagkadumala niini ug wala maghingapin sa gidak-on o makahurot sa panahon, makahatag kini sa inyong mga anak ug labaw pa kay sa paglipaylipay. Makatabang kini sa pagpalalom sa mga bugkos sa gugma diha sa kongregasyon.​—Itandi ang Lucas 14:13, 14; Judas 12.

26. Kon bahin sa pagpanalipod sa pamilya gikan sa dili-maayong mga impluwensiya, unsa ang labing mahinungdanong hiyas?

²⁶ Sa walay duhaduha, ang pagpanalipod sa inyong pamilya gikan sa makadaot nga mga impluwensiya sa kalibotan nagkinahanglag dakong trabaho. Apan adunay usa ka butang nga, labaw pa kay sa bisan unsang butang, magpaposible sa kalamposan. Kini mao ang gugma! Ang suod, mahigugmaong mga bugkos sa pamilya mohimo sa inyong balay nga usa ka luwas nga dapit ug magpasiugdag komunikasyon, nga maoy usa ka dakong panalipod gikan sa daotang mga impluwensiya. Dugang pa, ang pag-ugmad sa laing matang sa gugma maoy labaw pang mahinungdanon​—gugma kang Jehova. Sa dihang motuhop ang maong gugma diha sa pamilya, mas malagmit nga ang mga anak managko nga nagdumot sa ideya mismo nga dili mapahimut-an ang Diyos pinaagi sa pagpadaog sa kalibotanong mga impluwensiya. Ug ang mga ginikanang sa kinasingkasing nahigugma kang Jehova maninguha sa pagsundog sa iyang mahigugmaon, makataronganon, timbang nga personalidad. (Efeso 5:1; Santiago 3:17) Kon buhaton kana sa mga ginikanan, ang ilang mga anak walay katarongan nga molantaw sa pagsimba kang Jehova ingong naglangkit lamang sa listahan sa mga butang nga gidili o ingong usa ka paagi sa pagkinabuhi nga walay lipaylipay o pangatawa, butang nga gusto nilang maikyasan sa labing sayo kutob sa mahimo. Inay hinuon, ilang makita nga ang pagsimba sa Diyos mao ang labing makalilipay, labing makahuloganon ug matagbawong pagkinabuhi nga posible.

27. Sa unsang paagi madaog sa usa ka pamilya ang kalibotan?

²⁷ Ang mga pamilya nga nagpabiling nahiusa diha sa malipayon, timbang nga pag-alagad sa Diyos, nga tibuok-kasingkasing nga naningkamot nga magpabiling “walay-buling ug walay-lama” gikan sa makadunot nga impluwensiya niining kalibotana, maoy tinubdan sa kalipay kang Jehova. (2 Pedro 3:14; Proverbio 27:11) Ang maong mga pamilya nagasunod sa mga lakang ni Jesu-Kristo, nga misukol sa tanang paningkamot sa kalibotan ni Satanas sa paghugaw kaniya. Hapit sa kataposan sa iyang tawhanong kinabuhi, si Jesus nakahimo sa pag-ingon: “Gidaog ko ang kalibotan.” (Juan 16:33) Hinaot nga ang inyong pamilya usab makadaog sa kalibotan ug makatagamtam sa kinabuhi hangtod sa hangtod!