Hibaloi Kon Unsaon Nimo Pagtubag
ANG pipila ka pangutana nahisamag naglutaw nga mga dagkong yelo. Ang kinadak-ang bahin natago sa ilalom. Ang nagpahipi nga isyu sagad mas hinungdanon kay sa pangutana mismo.
Bisan pag ang nangutana mahinamon sa tubag, ang pagkahibalo kon unsaon nimo pagtubag mahimong maglakip sa pagsabot kon unsa ka daghan ang imong isulti ug ang anggulo sa paghisgot sa ulohan. (Juan 16:12) Sa pipila ka kahimtang, segun sa gipakita ni Jesus sa iyang mga apostoles, ang usa ka tawo basin magpakisayod bahin sa usa ka butang nga wala siyay katungod o dili gayod makahatag kaniyag kaayohan.—Buh. 1:6, 7.
Ang Kasulatan nagtambag kanato: “Himoa ang inyong sinultihan nga kanunayng madanihon, tinimplahan ug asin, aron mahibaloan ninyo kon unsaon pagtubag sa matag usa.” (Col. 4:6) Busa, sa dili pa kita motubag, tagdon nato dili lamang ang atong isulti kondili kon unsaon nato pagsulti kana.
Sabta ang Panghunahuna sa Nangutana
Ang mga Saduseo naningkamot pagbitik kang Jesus pinaagi sa pangutana bahin sa pagkabanhaw sa usa ka babaye nga kadaghan na maminyo. Ugaling lang, nahibalo si Jesus nga wala gayod sila magtuo ug pagkabanhaw. Busa sa iyang tubag, iyang gitubag ang ilang pangutana sa paagi nga nagtul-id sa sayop nga panghunahuna nga maoy nagpahiping basehanan niadtong pangutanaha. Ginamit ang binatid nga pangatarongan ug sinati nga asoy sa Kasulatan, gipunting ni Jesus ang butang nga wala pa gayod nila matagad kanhi—ang tin-awng pamatuod nga ang mga patay banhawon gayod sa Diyos. Ang iyang tubag nakapahingangha pag-ayo sa iyang mga magsusupak mao nga sila nahadlok na sa pagpangutana kaniya.—Luc. 20:27-40.
Aron mahibalo ka kon unsaon pagtubag, kinahanglang masabtan mo usab ang mga hunahuna ug mga gikalibgan sa mga nangutana kanimo. Pananglitan, ang usa ka klasmet o kauban sa trabaho basin mangutana nimo kon nganong dili ka magsaulog ug Pasko. Nganong siya nangutana? Interesado ba gayod siya sa rason, o nahibulong lang siya kon tugotan ka ba nga maglingawlingaw? Aron masusi, angay tingaling suknaon mo kon nganong nangutana siya niana. Dayon ipahiuyon ang imong tubag. Mahimo usab nga gamiton mo ang kahigayonan nga ipakita kon sa unsang paagi ang pagsunod sa pagtultol sa Bibliya magapanalipod kanato gikan sa mga bahin sa pista opisyal nga nahimong kahigawad ug kabug-at sa mga tawo.
Pananglit dapiton ka nga mopakigpulong bahin sa mga Saksi ni Jehova ngadto sa usa ka grupo sa mga estudyante. Human sa imong pakigpulong, basin sila mangutana. Kon ang mga pangutana daw ugdang ug pintok, ang mga tubag nga yano ug deretso lagmit maoy labing maayo. Kon ang mga pangutana magbanaag ug mga pagpihig sa katawhan sa maong dapit, basin mas maayong paunhan nimo ang imong mga tubag ug mugbong mga komento kon unsay nakaingon sa popular nga mga panghunahuna sa maong mga isyu ug kon nganong gipalabi sa mga Saksi ni Jehova nga ang Bibliya maoy magtakda ug sukdanan para kanila. Sa kasagaran makaayo nga isipon ang maong mga pangutana ingong mga ulohan nga mahinungdanon, dili ingong mga hagit—bisan pag ingon niadto ang paagi sa pagpangutana niana. Sa ingon, ang imong tubag mohatag nimog kahigayonan sa pagpaluag sa pangisip sa imong mamiminaw, motagana kanilag tukmang impormasyon, ug mopatin-aw sa Kasulatanhong basehanan sa atong mga tinuohan.
Sa unsang paagi ikaw mosanong sa usa ka amo nga dili mosugot nga mobakasyon ka aron motambong sa usa ka kombensiyon? Una, tagda ang mga kahimtang sumala sa iyang punto de bista. Makatabang kaha kon ingnon mo siya nga mag-obertaym ka sa sunod panahon? Motugot kaha siya kon ipatin-aw mo kaniya nga ang instruksiyon nga ihatag didto sa atong mga kombensiyon motabang nato nga mahimong matinud-anon, kasaligang mga trabahante? Kon ipakita nimo nga imo siyang nasabtan, tingalig mouyon usab siya sa butang nga iyang maamgohang mahinungdanon sa imong kinabuhi. Apan unsa na man kon pabuhaton ka niyag butang nga dili matinud-anon? Ang klaro-pagkasulti nga pagdumili uban ang usa ka pamatuod gikan sa Kasulatan maoy magpatin-aw sa imong baroganan. Apan mas maayo kaha ang resulta kon mangatarongan ka una kaniya nga ang usa ka tawong andam mamakak o mangawat alang kaniya lagmit usab nga mamakak ngadto kaniya o mangawat gikan kaniya?
Sa laing bahin, ikaw tingali usa ka estudyante nga dili buot mosalmot sa di-kasulatanhong mga kalihokan sa eskuylahan. Hinumdomi, ang magtutudlo lagmit dili motuo sa imong mga panghunahuna, ug maoy iyang kaakohan ang pagmentinar sa kahusay diha sa klase. Ang mga hagit nga imong atubangon maoy (1) pagpakita nga nakasabot ka sa iyang gikabalak-an, (2) pagpatin-aw sa imong baroganan sa matinahorong paagi, ug (3) mahimong malig-on sa nasayran nimong makapalipay kang Jehova. Alang sa labing maayong mga sangpotanan, labaw pa tingali ang gikinahanglan kay sa yano, pintok nga pahayag bahin sa imong gituohan. (Prov. 15:28) Kon ikaw batan-on, sa walay duhaduha ang imong amahan o inahan makatabang nimo sa pagpangandam kon unsay isulti.
Usahay, basin patubagon ka sa mga sumbong batok kanimo sa usa ka tawong naa sa awtoridad. Ang usa ka polis, opisyal sa gobyerno, o huwes basin mangayo nga tubagon mo ang mga pangutana bahin sa pagsunod sa usa ka balaod, sa imong baroganan sa Kristohanong neyutralidad, o sa imong tinamdan bahin sa pag-apil sa patriotikong mga seremonyas. Unsaon man gayod nimo pagtubag? “Uban ang kalumo sa buot ug halawom nga pagtahod,” nagtambag ang Bibliya. (1 Ped. 3:15) Usab, suknaa ang kaugalingon kon nganong angayng tagdon kining mga isyuha, ug sa kamatinahoron tubaga kanang mga isyuha. Dayon unsay sunod? Gipunting ni apostol Pablo ang mga katungod nga gigarantiya sa Romanhong balaod, busa mahimong hisgotan mo ang legal nga mga katungod nga ikapadapat sa imong kaso. (Buh. 22:25-29) Basin ang mga kasayoran bahin sa baroganan nga gipili sa unang mga Kristohanon ug sa mga Saksi ni Jehova sa tibuok kalibotan makapaluag sa panghunahuna sa opisyal. O mahimong ipakita mo kon sa unsang paagi ang pag-ila sa awtoridad sa Diyos magpalihok gayod sa mga tawo nga mas magmasinundanon sa angay nga mga balaod sa mga tawo. (Roma 13:1-14) Tungod sa maong nagsuportar nga kasayoran, ang pagpahayag sa Kasulatanhong mga rason bahin sa imong baroganan tingali dawaton nilang may pag-uyon.
Ang Hunahuna sa Nangutana Bahin sa Kasulatan
Sa paghukom kon unsaon pagtubag, mahimong tagdon mo usab kon unsay hunahuna sa nangutana bahin sa Balaang Kasulatan. Gibuhat kini ni Jesus sa pagtubag sa pangutana sa mga Saduseo bahin sa pagkabanhaw. Kay nahibalo nga gidawat lamang nila ang mga sinulat ni Moises, si Jesus nangatarongan pinasukad sa usa ka asoy nga anaa sa Pentateuko, nga gibuksan ang iyang mga komento sa pag-ingon: “Apan ang mga patay pagabangonon ingon usab sa gibutyag ni Moises.” (Luc. 20:37) Sa susama makaplagan mo usab nga makaayo ang pagkutlo gikan sa mga bahin sa Bibliya nga gituohan sa imong mamiminaw ug nga niana siya sinati.
Unsa na man kon ang imong mamiminaw wala mag-isip sa Bibliya ingong awtoritatibo? Matikdi kon unsay gihimo ni Pablo sa iyang pakigpulong sa Areopago, sumala sa natala sa Buhat 17:22-31. Gipaambit niya ang Kasulatanhong mga kamatuoran nga walay direktang pagkutlo sa Bibliya. Kon kinahanglanon, makabuhat ka sa ingon. Sa ubang mga dapit tingali makighisgot ka una sa usa ka tawo sa daghang higayon sa dili ka pa direktang mokutlo sa Bibliya. Inigpaila nimo sa Bibliya, maalamon tingaling mangatarongan ka una kon nganong kini angayng basahon, inay manghingusog sa pagpahayag nga kini mao ang Pulong sa Diyos. Ang imong tumong, hinunoa, mao gayod ang paghatag ug tin-awng pamatuod bahin sa katuyoan sa Diyos ug, unya, tugoting masabtan sa imong mamiminaw ang gisulti sa Bibliya. Ang Bibliya labi pang makapakombinsir kay sa bisan unsa nga atong ikasulti.—Heb. 4:12.
“Kanunayng Madanihon”
Pagkahaom gayod nga ang mga alagad ni Jehova, kinsa madanihon usab, giingnan nga ang ilang sinultihan mahimong “kanunayng madanihon, tinimplahan ug asin”! (Col. 4:6; Ex. 34:6) Nagpasabot kini nga kita kinahanglang mosulti uban ang kalulot, bisan pa kon daw dili angay niana ang atong kasulti. Ang atong sinultihan kinahanglang maayong pamation, dili hinarasharas o tira-pasagad.
Daghang tawo nag-antos ug hilabihang kapit-os, ug kada adlaw sila nagsagubang sa mapasipad-anong sinultihan. Inigduaw nato nianang mga tawhana, basin ila kitang singhagan. Sa unsang paagi mosanong kita? Ang Bibliya nagtubag: “Ang tubag, kon malumo, makapahilayo sa kaaligutgot.” Ang maong tubag makapuypoy usab sa tawo nga may sukwahing punto de bista. (Prov. 15:1; 25:15) Para sa mga tawong makasinatig hinaras nga pagtagad kada adlaw, ang pamatasan ug tingog nga magpakitag kalulot mahimong makapadani pag-ayo nga sila mahimong maminaw sa maayong balita nga atong gidala.
Dili kita gustong makig-ergo sa mga tawong dili motahod sa kamatuoran. Hinuon, ang atong tinguha mao ang pagpangatarongan pinasukad sa Kasulatan uban sa mga tawong motugot kanato sa pagbuhat sa ingon. Way sapayan sa kahimtang nga atong maatubang, atong hinumdoman nga kita angayng motubag uban ang kalumo ug pagtuo nga ang bililhong mga saad sa Diyos maoy kasaligan.—1 Tes. 1:5.
Personal nga mga Desisyon ug mga Kahimtang Maylabot sa Tanlag
Kon ang usa ka estudyante sa Bibliya o isigkamagtutuo mangutana kon unsay angay niyang buhaton sa usa ka tinong kahimtang, unsaon man nimo pagtubag? Lagmit nahibalo ka kon unsay imong buhaton sa personal. Apan ang kada tawo kinahanglang maoy manubag sa iyang mga desisyon sa kinabuhi. (Gal. 6:5) Si apostol Pablo nagsaysay nga iyang gidasig ang “pagkamasinugtanon pinaagi sa pagtuo” taliwala sa mga tawong iyang gisangyawan. (Roma 16:26) Kana maoy maayong panig-ingnan nga atong masunod. Ang usa ka tawong maghimog mga desisyon aron lang pahimut-an ang iyang magtutudlo sa Bibliya o ang laing tawo nagaalagad sa mga tawo, wala magkinabuhi pinaagi sa pagtuo. (Gal. 1:10) Busa ang yano, direktang tubag tingali dili gayod makaayo sa tawo nga nangutana.
Nan, unsaon man nimo pagtubag sa paagi nga nahiuyon sa mga lagda sa Bibliya? Mahimong dad-on mo ang pagtagad sa tukmang mga prinsipyo sa Bibliya ug mga pananglitan nga nalakip sa talaan sa Bibliya. Sa pipila ka kahimtang, mahimong ipakita mo kaniya kon unsaon pagpanukiduki aron makaplagan niya ang maong mga prinsipyo ug mga pananglitan. Mahimo ganing hisgotan nimo ang mga prinsipyo ug ang bili sa mga pananglitan bisag kini dili ipadapat sa presenteng kahimtang. Pangutan-a ang tawo kon may nakita ba siya niini nga makatabang niya sa paghimog maalamong desisyon. Dasiga siya nga tagdon kini sumala sa kahayag niining mga prinsipyoha ug mga pananglitan kon unsang dalana ang makapahimuot kang Jehova. Sa ingon gitabangan mo siya sa ‘pagbansay sa iyang mga gahom sa pagsabot aron sa pag-ila sa maayo ug sa daotan.’—Heb. 5:14.
Pagkomento Panahon sa mga Tigom sa Kongregasyon
Ang mga tigom sa Kristohanong kongregasyon sagad mohatag kanatog mga kahigayonan sa paghimog publikong pagpahayag sa atong pagtuo. Usa ka paagi sa pagbuhat niana maoy pinaagi sa pagkomento isip tubag sa mga pangutana. Unsaon man gayod nato pagkomento? Uban sa tinguha nga modayeg, o mosultig maayo, bahin kang Jehova. Ingon niana ang gibuhat ni salmistang David “taliwala sa mga nagkatigom nga panon.” (Sal. 26:12) Kita usab angayng mokomento nga makapadasig sa mga isigkamagtutuo, nga magpasibot nila “sa paghigugma ug sa maayong mga buhat,” sumala sa giagda ni apostol Pablo. (Heb. 10:23-25) Ang abanteng pagtuon sa mga leksiyon makatabang nato sa pagpalampos niini.
Sa dihang pakomentohon, himoang yano, tin-aw, ug mubo ang imong komento. Ayawg hutda ang tibuok parapo; hisgoti lamang ang usa ka punto. Kon bahin ra sa tubag ang imong ihatag, mohatag kanag kahigayonan sa uban sa paghatag ug dugang mga komento. Ilabinang mapuslanon ang pagpasiugda sa mga kasulatan nga gisitar diha sa tun-anan. Sa pagbuhat sa ingon, paningkamoting dad-on ang pagtagad ngadto sa bahin sa teksto nga ikapadapat sa puntong ginahisgotan. Pagkat-on nga mokomento sa imong kaugalingong mga pulong inay direktang mobasa gikan sa parapo. Ayawg kabalaka kon ang imong komento dili kaayo maayong pagkapahayag. Usahay mahitabo kana sa tanang mokomento.
Tin-aw nga ang pagkahibalo kon unsaon nato pagtubag naglakip ug labaw pa kay sa pagkahibalo lamang sa tubag. Nagkinahanglan kinig pagsabot. Apan pagkamakapatagbaw sa dihang ikaw motubag nga gikan sa kasingkasing ug motukbil sa mga kasingkasing sa uban!—Prov. 15:23.