Kapitulo Singko
Kagawasan nga Gitagamtam sa mga Magsisimba ni Jehova
1, 2. (a) Unsang matanga sa kagawasan ang gihatag sa Diyos sa unang tawhanong magtiayon? (b) Hisgoti ang pipila sa mga balaod nga nagmando sa kalihokan ni Adan ug Eva.
SA DIHANG gilalang ni Jehova ang unang lalaki ug babaye, gitagamtam nila ang kagawasan nga labaw kaayo kay sa bisan unsang kagawasan nga gitagamtam sa mga tawo karon. Ang ilang puy-anan mao ang Paraiso, ang matahom nga Tanaman sa Eden. Walay sakit nga nagdaot sa ilang pagpahimulos sa kinabuhi, kay sila may hingpit nga mga hunahuna ug lawas. Wala sila magdahom nga mamatay sama sa gidahom sa tanang tawo sukad niadto. Dili usab sila mga robot, apan nabatonan nila ang kahibulongang gasa sa kagawasan sa pagpili, ang katakos sa paghimog kaugalingon nilang mga desisyon. Bisan pa niana, aron padayon nilang matagamtam ang maong kahibulongang kagawasan, kinahanglang motahod sila sa mga balaod sa Diyos.
2 Pananglitan, tagda ang pisikal nga mga balaod nga gipahimutang sa Diyos. Siyempre, kini nga mga balaod wala ipahayag diha sa daghan kaayong mga pulong, apan si Adan ug Eva gilalang sa paagi nga mahimong natural lamang unya ang pagsunod niini. Ang ilang pagbati sa kagutom nagpaila sa ilang panginahanglan nga mokaon; ang ilang kauhaw, sa panginahanglan nga moinom; ang pagsalop sa adlaw, sa panginahanglan nga matulog. Gihatagan usab sila ni Jehova ug usa ka tino nga buluhaton. Sa pagkatinuod, ang maong buluhaton maoy usa ka balaod tungod kay magmando kadto sa ilang panglihoklihok. Sila kinahanglang manganak, magmando sa daghang matang sa kinabuhi sa yuta, ug magpasangkad sa mga utlanan sa Paraiso hangtod nga kini molukop sa tibuok yuta. (Genesis 1:28; 2:15) Pagkamaayo, pagkamapuslanon nga balaod kadto! Kadto naghatag nilag bug-os nga makapatagbawng buluhaton, nga nagtugot nila sa paggamit sa ilang mga katakos sa bug-os sa mapuslanong mga paagi. Sila usab may igong kagawasan sa paghimog mga desisyon kon unsaon nila pagtuman ang gihatag kanilang buluhaton. Duna pa bay nakulang?
3. Sa unsang paagi si Adan ug Eva makakat-on sa paggamit nga maalamon sa ilang kagawasan sa paghimog mga desisyon?
3 Siyempre, sa dihang si Adan ug Eva gihatagag pribilehiyo sa paghimog mga desisyon, wala kadto magpasabot nga ang bisan unsang desisyon nga ila tingaling himoon mosangpot sa maayong mga resulta. Ang ilang kagawasan sa paghimog mga desisyon himoon nga dili molapas sa mga utlanan sa mga balaod ug mga prinsipyo sa Diyos. Sa unsang paagi ilang mahibaloan kini? Pinaagi sa pagpaminaw sa ilang Magbubuhat ug sa pagsusi sa iyang mga buhat. Ang Diyos naghatag kang Adan ug Eva sa intelihensiya nga gikinahanglan sa pagpadapat sa ilang nakat-onan. Sanglit sila gilalang nga hingpit, ang ilang natural nga hilig mao ang pagbanaag sa mga hiyas sa Diyos sa dihang maghimog mga desisyon. Sa pagkatinuod, kinahanglang buhaton nila kana nga mainampingon kon tinuod silang mapasalamaton sa gihimo sa Diyos kanila ug buot nga magpahimuot kaniya.—Genesis 1:26, 27; Juan 8:29.
4. (a) Ang sugo ba nga gihatag kang Adan ug Eva nga dili mokaon sa bunga sa usa ka kahoy naghikaw kanila sa kagawasan? (b) Nganong kadto maoy usa ka nahiangay nga mando?
4 Nan, nahiangay lamang nga gipili sa Diyos nga sulayan ang ilang debosyon kaniya ingon nga ilang Maghahatag-Kinabuhi ug ang ilang kaandam nga magpabilin diha sa dapit nga gimbut-an niya. Si Jehova naghatag niining sugoa kang Adan: “Gikan sa tanang kahoy sa tanaman makakaon ka hangtod sa pagkatagbaw. Apan kon bahin sa kahoy sa kahibalo sa maayo ug sa daotan dili ka gayod mokaon gikan niini, kay sa adlaw nga mokaon ka gikan niini mamatay ka gayod.” (Genesis 2:16, 17) Human sa paglalang kang Eva, gipahibalo usab siya niadtong balaora. (Genesis 3:2, 3) Ang maong pagdili naghikaw ba sa ilang kagawasan? Wala gayod. Diha kanila ang tanang matang sa dagaya nga makapatagbawng pagkaon nga dili na kinahanglang mokaon pa sa bunga niadtong kahoya. (Genesis 2:8, 9) Angay lamang nga ilang ilhon nga ang yuta iya sa Diyos, kay siya ang naglalang niini. Busa siya dunay katungod sa pagpanday ug mga balaod nga mohaom sa iyang katuyoan ug mohatag kaayohan sa mga tawo.—Salmo 24:1, 10.
5. (a) Sa unsang paagi si Adan ug Eva nawad-an sa ilang mahimayaong kagawasan? (b) Unsay mipuli sa kagawasan nga gitagamtam ni Adan ug Eva, ug sa unsang paagi kita naapektohan?
5 Apan unsay nahitabo? Kay gipalihok sa hakog nga ambisyon, ang usa ka manulonda miabusar sa iyang kagawasan sa pagpili ug nahimong Satanas, nga nagkahulogang “Magsusupak.” Gilimbongan niya si Eva pinaagi sa pagpasalig kaniya ug butang nga supak sa kabubut-on sa Diyos. (Genesis 3:4, 5) Si Adan miduyog kang Eva sa paglapas sa balaod sa Diyos. Pinaagi sa pagkuha sa butang nga dili ila, nawad-an sila sa ilang mahimayaong kagawasan. Ang sala nahimong ilang agalon, ug sama sa gipasidaan sa Diyos, ang kamatayon sa kapulihay mibanos. Ang panulondon nga gipasa nila sa ilang mga anak mao ang sala—nga makita diha sa dala-sa-pagkatawo nga hilig sa pagpakasala. Ang sala nagdala usab ug mga kahuyangan nga mosangpot sa sakit, pagkatigulang, ug kamatayon. Ang hilig sa pagpakasala, nga gisugnoran sa impluwensiya ni Satanas, nagpatunghag katilingban sa mga tawo nga may kasaysayan sa mga pagdumot, mga krimen, pagpanglupig, ug mga gubat nga naghunos sa milyonmilyong kinabuhi. Pagkalahi sa kagawasan nga gihatag sa Diyos ngadto sa tawo sa sinugdanan!—Deuteronomio 32:4, 5; Job 14:1, 2; Roma 5:12; Pinadayag 12:9.
Kon Asa Makaplagan ang Kagawasan
6. (a) Asa makaplagan ang tinuod nga kagawasan? (b) Unsang matanga sa kagawasan ang gihisgotan ni Jesus?
6 Tungod sa daotang mga kahimtang nga naglungtad karon sa tanang dapit, dili ikatingala nga ang mga tawo mangandoy ug mas dakong kagawasan. Apan asa makaplagan ang tinuod nga kagawasan? Si Jesus nag-ingon: “Kon magpabilin kamo sa akong pulong, kamo tinuod gayod nga akong mga tinun-an, ug kamo mahibalo sa kamatuoran, ug ang kamatuoran magpagawas kaninyo.” (Juan 8:31, 32) Kining maong kagawasan dili mao ang gipangandoy sa mga tawo sa dihang isalikway nila ang usa ka magmamando o usa ka pangagamhanan nga pulihan sa laing kagamhanan. Hinunoa, kini nga kagawasan magtagad sa kinauyokan sa tawhanong mga suliran. Ang gihisgotan ni Jesus mao ang kagawasan gikan sa pagkaulipon sa sala. (Juan 8:24, 34-36) Sa ingon, kon ang usa ka tawo mahimong tinuod nga tinun-an ni Jesu-Kristo, masinati niya ang dakong kausaban sa iyang kinabuhi, usa ka matang sa kagawasan!
7. (a) Sa unsang diwa mapagawas kita gikan sa sala karon? (b) Aron mabatonan ang maong kagawasan, unsay angay natong buhaton?
7 Wala kini magpasabot nga sa pagkakaron ang tinuod nga mga Kristohanon dili na mobati sa mga epekto sa dala-sa-pagkatawo nga hilig sa makasasala nga kinaiya. Kay napanunod nila ang sala, makigbisog gihapon sila tungod niana. (Roma 7:21-25) Hinunoa, kon ang usa ka tawo magkinabuhi gayod uyon sa mga pagtulon-an ni Jesus, dili na siya maulipon sa sala. Alang kaniya ang sala dili na mahimong samag diktador nga momando kaniya nga kinahanglan gayod nga iyang tumanon sa walay kusmod. Dili na siya malit-agan sa paagi sa kinabuhi nga walay katuyoan nga maghatag kaniyag sad-an nga tanlag. Matagamtam niya ang hinlong tanlag atubangan sa Diyos kay ang nangaging mga sala gipasaylo na man pinasikad sa iyang pagtuo sa halad ni Kristo. Ang makasasalang mga hilig basin maningkamot sa pagdominar, apan kon modumili siya sa pagbuhat sumala niana kay iyang mahinumdoman ang hinlong mga pagtulon-an ni Kristo, ikapakita niya nga ang sala dili na maoy iyang agalon.—Roma 6:12-17.
8. (a) Unsang mga kagawasan ang gihatag kanato sa tinuod nga Kristiyanidad? (b) Unsay angay natong tinamdan bahin sa sekular nga mga magmamando?
8 Tagda ang mga kagawasan nga atong gitagamtam ingong mga Kristohanon. Nahimo kitang gawasnon gikan sa mga epekto sa bakak nga mga pagtulon-an, ug gikan sa pagkaulipon sa patuotuo ug sa sala. Ang kahibulongang mga kamatuoran bahin sa kahimtang sa mga patay ug sa pagkabanhaw nagpagawas kanato gikan sa binuang nga kahadlok sa kamatayon. Ang kahibalo nga ang dili-hingpit nga tawhanong mga kagamhanan sa dili madugay pulihan sa matarong nga Gingharian sa Diyos nagpagawas kanato gikan sa kawalay-paglaom. (Daniel 2:44; Mateo 6:10) Hinuon, ang maong kagawasan dili magpakamatarong sa dili pagtahod sa mga awtoridad sa kagamhanan ug sa ilang mga balaod.—Tito 3:1, 2; 1 Pedro 2:16, 17.
9. (a) Sa unsang paagi si Jehova sa kamahigugmaon motabang kanato nga matagamtam ang labing dakong sukod sa kagawasan nga karon posible alang sa mga tawo? (b) Sa unsang paagi makahimo kitag maalamong mga desisyon?
9 Wala kita pasagdi ni Jehova nga magtulotimbang kon unsay labing maayong dalan sa kinabuhi. Nahibalo siya kon sa unsang paagi kita gilalang, kon unsay maghatag kanatog lunsay nga katagbawan, ug kon unsay maayo alang sa atong dumalayong kaayohan. Nahibalo siya sa mga kaisipan ug panggawi nga makadaot sa relasyon sa usa ka tawo uban Kaniya ug sa mga isigkatawo, basin gani dili niya pasudlon ang maong tawo sa bag-ong kalibotan. Sa kamahigugmaon, si Jehova nagpahibalo kanato niining tanang butang pinaagi sa Bibliya ug sa iyang makitang organisasyon. (Marcos 13:10; Galacia 5:19-23; 1 Timoteo 1:12, 13) Dayon kita nay mag-igo sa paggamit sa atong hinatag-Diyos nga kagawasan sa pagpili sa pagdesidir kon sa unsang paagi kita mosanong. Dili sama kang Adan, kon atong gituman ang gisulti sa Bibliya kanato, makahimo kitag maalamong mga desisyon. Ikapakita nato nga ang maayong relasyon kang Jehova mao ang atong pangunang interes sa kinabuhi.
Nagatinguhag Laing Matang sa Kagawasan
10. Unsang matanga sa kagawasan ang gipangagpas sa pipila ka Saksi ni Jehova?
10 Usahay ang pipila ka batan-ong mga Saksi ni Jehova—lakip na ang ubang mga hingkod na—tingali mobati nga sila buot ug laing matang sa kagawasan. Ang kalibotan daw makabibihag tan-awon, ug samtang magsige silag hunahuna niana, mahimong mas kusganon unya ang ilang tinguha sa pagbuhat sa dili-Kristohanong mga butang nga popular diha sa kalibotan. Sila tingali walay planong mag-abusar sa paggamit sa mga droga, maghuboghubog, o makighilawas. Apan unya mosugod sila pagpakig-uban sa mga tawo nga dili tinuod nga mga Kristohanon, kay gustong uyonan sa maong mga tawo. Mosugod pa gani sila pagsundog sa ilang sinultihan ug pamatasan.—3 Juan 11.
11. Asa maggikan usahay ang panghaylo sa pagbuhat ug daotan?
11 Usahay ang panghaylo nga malangkit sa dili-Kristohanong panggawi maggikan sa usa nga nag-angkong nag-alagad kang Jehova. Tinuod kana sa pipila sa unang mga Kristohanon, ug ang samang butang mahimong mahitabo sa atong adlaw. Kanang mga tawhana sagad mobuhat sa mga butang nga gibati nilang makapalipay kanila, apan kining mga butanga sukwahi sa mga balaod sa Diyos. Awhagon nila ang uban nga “maglipaylipay.” Sila ‘mosaad ug kagawasan, samtang sila mismo mga ulipon sa pagkadunot.’—2 Pedro 2:19.
12. Unsa ang makasubong mga sangpotanan sa panggawi nga sukwahi sa mga balaod ug mga prinsipyo sa Diyos?
12 Ang sangpotanan nianang gikaingon nga kagawasan kanunayng daotan, kay nagpasabot kana sa paglapas sa mga balaod sa Diyos. Pananglitan, ang gidili nga sekso mahimong mosangpot sa gubot nga pagbati, sakit, kamatayon, wala magustohing pagsabak, ug lagmit ang pagkabungkag sa kaminyoon. (1 Corinto 6:18; 1 Tesalonica 4:3-8) Ang pag-abusar sa droga magpahinabog pagkadaling-masuko, nagkayuring nga sinultihan, hanap nga panan-aw, pagkalipong, punga nga pagginhawa, mga panghanduraw, ug kamatayon. Motultol kini sa pagkaadik, nga mahimong mosangpot sa krimen aron masuportahan ang bisyo. Ingon usab niana ang mga sangpotanan sa pag-abusar sa alkoholikong mga ilimnon. (Proverbio 23:29-35) Kadtong malangkit sa maong mga panggawi basin maghunahuna nga sila gawasnon, apan ulahi na kaayo nga makaplagan nilang nahimo na diay silang mga ulipon sa sala. Ug pagkapintas nga agalon ang sala! Ang pagpangatarongan bahin nianang butanga karon makatabang aron mapanalipdan kita batok sa maong kasinatian.—Galacia 6:7, 8.
Kon Asa Magsugod ang mga Suliran
13. (a) Sa unsang paagi ang mga tinguha nga mosangpot sa mga suliran subsob nga masugnoran? (b) Aron masabtan kon unsa ang ‘daotang panagkauban,’ kansang panglantaw ang atong gikinahanglan? (c) Samtang tubagon mo ang mga pangutana nga gilista sa parapo 13, ipasiugda ang panglantaw ni Jehova.
13 Hunahunaa kon asa sagad magsugod ang mga suliran. Ang Bibliya nagsaysay: “Ang matag usa masulayan pinaagi sa pagkaganoy ug pagkahaylo sa iyang kaugalingong tinguha. Unya ang tinguha, sa dihang kini makapanamkon na, manganak ug sala; unya, ang sala, sa dihang kini mahingpit na, manganak ug kamatayon.” (Santiago 1:14, 15) Sa unsang paagi masugnoran ang tinguha? Pinaagi sa kon unsay mosulod sa hunahuna. Sa kasagaran kini maoy resulta sa pagpakig-uban sa mga tawong wala magpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya. Siyempre, kitang tanan nahibalo nga angay kitang maglikay sa “daotang pakig-uban.” (1 Corinto 15:33) Apan unsang matanga sa pagpakig-uban ang daotan? Unsay panglantaw niini ni Jehova? Ang pagpangatarongan bahin sa mosunod nga mga pangutana ug pagsusi sa gisitar nga mga kasulatan motabang gayod kanato nga mabatonan ang hustong mga konklusyon.
Ang kamatuoran nga ang pipila ka tawo talahoron tan-awon nagpasabot ba nga sila maayong mga kauban? (Genesis 34:1, 2, 18, 19)
Ang ilang panagkabildo, tingali ang ilang mga pasiaw, magbutyag ba kon angay kitang mahimong ilang suod nga mga kauban? (Efeso 5:3, 4)
Unsay bation ni Jehova kon pilion natong makigsuod sa mga tawong wala mahigugma kaniya? (2 Cronicas 19:1, 2)
Bisan tuod kita mahimong nagtrabaho o nag-eskuyla kauban sa mga tawong dili sama natog mga tinuohan, nganong kinahanglan nga kita magmabinantayon? (1 Pedro 4:3, 4)
Ang pagtan-aw sa mga salida sa telebisyon ug sa sine, paggamit sa Internet, ug pagbasag mga libro, magasin, ug mga mantalaan maoy mga paagi sa pagpakig-uban. Batok sa unsang matang sa materyal gikan sa maong mga tinubdan nga kita angayng magbantay? (Proverbio 3:31; Isaias 8:19; Efeso 4:17-19)
Unsay ikasulti kang Jehova sa atong pagpilig mga kauban kon bahin sa matang sa atong pagkatawo? (Salmo 26:1, 4, 5; 97:10)
14. Unsang dakong kagawasan ang anaa sa unahan alang niadtong matinumanong mopadapat sa tambag sa Pulong sa Diyos karon?
14 Haduol na gayod kanato ang bag-ong kalibotan sa Diyos. Pinaagi sa langitnong kagamhanan sa Gingharian sa Diyos, ang katawhan pagawson gikan sa impluwensiya ni Satanas ug sa iyang tibuok daotang sistema sa mga butang. Sa inanay, ang tanang epekto sa sala langkaton gikan sa masinugtanong katawhan, nga mosangpot sa kahingpitan sa hunahuna ug lawas, aron matagamtam nato ang walay kataposang kinabuhi sa Paraiso. Ang kagawasan nga bug-os harmonya sa “espiritu ni Jehova” sa kataposan tagamtamon sa tibuok kalalangan. (2 Corinto 3:17) Makataronganon ba nga ipameligrong mapildihan nianang tanan tungod lamang sa pagsalikway sa tambag sa Pulong sa Diyos karon? Pinaagig maalamong paggamit sa atong Kristohanong kagawasan karon, hinaot nga ipakita natong tanan sa tin-aw nga buot gayod nato ang “mahimayaong kagawasan sa mga anak sa Diyos.”—Roma 8:21.
Repasong Panaghisgot
• Unsang matanga sa kagawasan ang gitagamtam sa unang tawhanong magtiayon? Kon itandi, unsay kalainan niana sa nasinating kagawasan karon sa mga tawo?
• Unsang matanga sa kagawasan ang naangkon sa tinuod nga mga Kristohanon? Sa unsang paagi kini lahi sa kagawasan nga giisip sa kalibotan?
• Nganong hinungdanon kaayo nga maglikay sa daotang pagpakig-uban? Dili sama kang Adan, kansang mga desisyon kon unsay daotan ang atong dawaton?
[Mga hulagway sa panid 46]
Ang Pulong sa Diyos nagpasidaan: “Ayaw pagpahisalaag. Ang daotang pakig-uban makadaot sa mapuslanong pamatasan”