KAPITULO DOS
Mga Manalagna Kansang mga Mensahe Makaapektar Kanato
1. Nganong maikag ka gayod sa 12 ka manalagna nga misulat sa ulahing mga basahon sa Hebreohanong Kasulatan?
BUOT ba nimong makaila ug 12 ka mensahero sa Diyos? Ang maong 12 ka mensahero nabuhi sa panahong si Jesus wala pa mabuhi sa yuta, busa dili mo sila personal nga mahibalag. Bisan pa niana, imo silang mailhan, nga imong masabtan nga sila naghunahuna kanunay sa “dakong adlaw ni Jehova.” Ug ang imong masayran hinungdanon kaayo alang sa matag Kristohanon nga sa pagkamaalamon naningkamot sa paghunahuna kanunay sa dakong adlaw ni Jehova.—Sofonias 1:14; 2 Pedro 3:12.
2, 3. Sa unsang diwa managsama ang mga kasinatian sa 12 ka manalagna ug ang atong mga kinabuhi?
2 Daghan ang mga lalaki nga gitawag ug manalagna diha sa Kasulatan—daghang basahon sa Bibliya ang gitawag sa ngalan sa mga manalagna. Sama sa ubang mga manalagna, ang 12 ka lalaki nga atong hisgotan maoy mga panig-ingnan sa pagkamatinumanon ug pagkamaisogon. Ang pipila kanila nalipay kaayo kay sila nakakita nga ang ilang mensahe nakapausob sa mga kasingkasing ug hunahuna, nga miresulta pa nga ang mga tawo namalik sa Diyos. Ang uban pang manalagna nahiubos pag-ayo kay sila nakakita nga gilapas sa mga masupilon ang sukdanan ni Jehova ug gisupak ang iyang kabubut-on. Ang pipila sa 12 ka manalagna mibatig kapakyasan tungod sa tagbaw-sa-kaugalingon nga pagbati ug sa pagkamapatuyangon niadtong nag-angkong mga magsisimba ni Jehova alirong nila.
3 Sama kanato, kining 12 ka manalagna nagkinabuhi sa mga panahon nga adunay politikanhong kagubot, kasamok sa katilingban, ug pag-us-os sa relihiyon. Sanglit sila maoy mga tawo nga “may pagbati nga sama kanato,” may mga kabalaka ug mga suliran usab sila. (Santiago 5:17) Bisan pa niana, naghatag silag maayong panig-ingnan kanato, ug ang ilang mga mensahe angayng palandongon, kay kana nasulat diha sa “matagnaong mga kasulatan” alang sa kaayohan kanatong “naabtan sa mga kataposan sa mga sistema sa mga butang.”—Roma 15:4; 16:26; 1 Corinto 10:11.
ANG 12 KA MANALAGNA SA PANAHONG NAGKINABUHI SILA
4. Unsay imong namatikdan bahin sa pagsunodsunod sa pagkinabuhi sa 12 ka manalagna, ug kinsay unang gigamit ni Jehova sa pagpasidaan ug pagdasig sa iyang katawhan?
4 Mahimong maghunahuna ka nga managsama ang pagsunodsunod sa mga basahon ni Oseas hangtod sa basahon ni Malaquias diha sa imong Bibliya ug ang pagsunodsunod sa pagkinabuhi sa maong mga manalagna. Dili kana tinuod. Pananglitan, ang mga manalagna nga si Jonas, Joel, Amos, Oseas, ug Miqueas nagkinabuhi sa ikasiyam ug ikawalong siglo W.K.P.a Sa maong yugto, wala magmatinumanon ang daghang hari sa habagatang gingharian sa Juda ug sa amihanang gingharian sa Israel. Ug gisunod sa ilang mga sakop ang panig-ingnan sa ilang mga hari, nga tungod niana nakaagom sila sa kasuko sa Diyos. Sa maomaong panahon, ang mga Asiryanhon ug sa ulahi ang mga Babilonyanhon nagtinguha nga mahimong magmamando sa kalibotan. Wala makaamgo ang mga Israelinhon nga gamiton ni Jehova kanang duha ka gamhanang mga nasod sa kalibotan ingong iyang mga tiglaglag! Nasayran mo hinuon nga ang Diyos nagpasidaan kanunay sa Israel ug sa Juda pinaagi sa matinumanong mga manalagna.
5. Unsang grupoha sa mga manalagna ang nagmantala sa paghukom ni Jehova sa dihang nagsingabot na ang kalaglagan sa Juda ug Jerusalem?
5 Sa nagsingabot ang iyang panahon sa paghukom sa Juda ug Jerusalem, gigamit ni Jehova ang laing grupo sa maisogong mga tigpamaba. Kinsay nalakip nianang grupoha? Ang mga manalagna nga si Sofonias, Nahum, Habacuc, ug Abdias. Silang tanan nagsilbing mga manalagna sa ikapitong siglo W.K.P. Ang labing makapasubong mga hitabo nga nagtimaan nianang yugtoa mao ang paglaglag sa mga Babilonyanhon sa Jerusalem niadtong 607 W.K.P. ug pagkadestiyero sa mga Hudiyo. Sama gayod sa nahitabo kanhi, kadto maoy sumala sa gipasidaan sa Diyos diha sa mga tagna nga gipahayag sa pipila niining mga tawhana nga iya mismong gipadala ingong mga tigpamaba. Naningkamot sila sa pagpasidaan sa katawhan bahin sa daotang mga buhat, sama sa paghuboghubog ug pagpamintas, apan wala magbag-o ang mga tawo.—Habacuc 1:2, 5-7; 2:15-17; Sofonias 1:12, 13.
6. Sa unsang paagi si Jehova nagdasig sa nahibilin nga nahibalik gikan sa pagkadestiyero?
6 Sa nahibalik ang katawhan sa Diyos gikan sa pagkadestiyero, nagkinahanglan silag mga pangulong may katakos ug paghupay usab ug tambag aron isentro ang ilang hunahuna sa matuod nga pagsimba. Ang laing grupo sa mga manalagna—si Haggeo, Zacarias, ug Malaquias—ang nagtagana sa maong panginahanglan. Nag-alagad sila sa ikaunom ug ikalimang siglo W.K.P. Samtang makabaton kag dugang kahibalo bahin niining 12 ka maisogong mga tigdepensa sa pagkasoberano ni Jehova ug sa ilang buluhaton, imong masabtan ang hinungdanong mga pagtulon-an nga ikapadapat nimo diha sa imong ministeryo sa makuyaw natong panahon karon. Atong hisgotan kining mga manalagnaa sumala sa pagsunodsunod sa mga yugto sa ilang pag-alagad.
PANINGKAMOT SA PAGLUWAS SA GAHIANG MGA NASOD
7, 8. Sa unsang paagi ang mga kasinatian ni Jonas makadasig kanato sa pagsagubang sa kawalay-pagsalig?
7 Mibati ka ba sukad ug kawalay-pagsalig, nga mahimong gibati nimo nga nagkaluya ang imong pagtuo? Kon kanay nahitabo kanimo, ang mga kasinatian ni Jonas mapuslanon kaayo kanimo. Si Jonas nagkinabuhi sa ikasiyam nga siglo W.K.P. Lagmit imong nahibaloan nga si Jonas gisugo sa Diyos nga moadto sa Nineve, ang kaulohan sa nagkalapad nga Imperyo sa Asirya. Si Jonas angay untang magbadlong sa pagkadaotan sa mga taga-Nineve. Apan inay moadto sa gitudlong dapit—nga maoy mga 900 ka kilometro amihanan-silangan sa Jerusalem—si Jonas misakayg barko paingon sa usa ka dunggoanan nga lagmit didto sa Espanya. Oo, mipaingon siyag 3,500 ka kilometro sa atbang nga direksiyon! Unsay imong hunahuna? Milayas ba si Jonas tungod sa kahadlok, temporaryong kawalay-pagtuo, o kayugot batok sa mahimong ipadayag nga paghinulsol sa mga taga-Nineve ug unya pagkahuman niana ang ilang pagkamabatokon sa Israel? Walay tinong gisulti ang Bibliya kanato. Apan atong masabtan kon nganong kinahanglan kitang magbantay aron ang atong hunahuna dili maglatagaw.
8 Nahibalo ka kon unsay reaksiyon ni Jonas sa dihang gibadlong siya sa Diyos. Sa didto si Jonas sa tiyan sa “usa ka dakong isda” nga milamoy kaniya, siya miingon: “Ang kaluwasan iya ni Jehova.” (Jonas 1:17; 2:1, 2, 9) Human sa milagrosong pagkaluwas ni Jonas, iyang gituman ang gisugo kaniya, apan pagkahuman niadto siya nahiubos pag-ayo sa dihang wala idayon ni Jehova ang paglaglag sa mga taga-Nineve tungod kay sila namati sa mensahe ni Jonas ug naghinulsol. Si Jehova nagtul-id na usab sa manalagna sa mahigugmaong paagi, nga nagpasundayag ug pagkamahunahunaon sa kaugalingon. Ug bisan pag ang gihunahuna lang kanunay sa pipila mao ang mga sayop ni Jonas, giisip sa Diyos nga siya bililhon ingong masinugtanon ug matinumanong alagad.—Lucas 11:29.
9. Unsang mga kaayohan ang imong mapahimuslan gikan sa matagnaong mensahe ni Joel?
9 Mibati ka ba sukad ug kapakyasan sa dihang ang mga tawo nagsaway sa imong gibase-sa-Bibliya nga mensahe ingong kana kono maoy panghadlok? Ang mensahe sa manalagna nga si Joel, kansang ngalan nagkahulogang “Si Jehova Mao ang Diyos,” giisip sa iyang katagilungsod sa maong paagi. Maorag gisulat niya ang iyang mga tagna sa Juda sa mga 820 W.K.P., sa panahon ni Haring Uzzias. Daw nagsaylobay ang mga pag-alagad ni Joel ug ni Jonas. Si Joel naghisgot bahin sa hampak sa mga hugpa sa dulon nga magdaot sa yuta. Oo, ang makalilisang nga adlaw sa Diyos haduol na. Hinuon, imong masayran nga dili kabahin sa kalaglagan ang tanang mensahe ni Joel. Makapadasig nga atong mamatikdan nga siya nagpasabot nga ang mga matinumanon ‘mao ang mga makalingkawas.’ (Joel 2:32) Mahimong magmaya ang mga mahinulsolon tungod sa panalangin ug kapasayloan ni Jehova. Makapadasig nga atong ibutang sa hunahuna nga kini bahin usab sa mensahe nga atong ginawali! Gitagna ni Joel nga ang aktibong gahom sa Diyos, ang iyang balaang espiritu, igabubo sa “matag matang sa unod.” Nasabtan mo ba nga ikaw nalangkit sa maong tagna? Ug gipasiugda ni Joel ang bugtong seguradong paagi sa kaluwasan: “Ang matag usa nga magatawag sa ngalan ni Jehova maluwas.”—Joel 2:28, 32.
10. Sa unsang paagi gigamit ni Jehova ang usa lang ka kaswal nga mamumuo?
10 Makasimpatiya ka kang Amos kon ikaw matandog usahay sa kaseryoso sa mensahe nga kinahanglan natong imantala, nga kasagaran ngadto sa mga tawo nga dili matinagdanon. Si Amos dili anak sa usa ka manalagna ni sakop siya sa grupo sa mga manalagna; siya maoy usa lamang ka magbalantay sa karnero ug kaswal nga mamumuo. Nanagna siya sa panahon ni Haring Uzzias sa Juda, sa hapit nang matapos ang ikasiyam nga siglo W.K.P. Bisan pag timawa ug kagikan, si Amos (kansang ngalan nagkahulogang “Pagkahimong Usa ka Luwan; Pagpas-an ug Usa ka Luwan”) nagdalag seryosong mga mensahe nga gitumong sa Juda, Israel, ug sa kasikbit nga mga nasod. Dili ka ba madasig nga mahibalo nga si Jehova makahatag ug katakos sa ordinaryong tawo aron mabuhat ang maong hinungdanon kaayong buluhaton?
11. Diin kutob ang pagkaandam ni Oseas sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos?
11 Nakasukna ka ba sukad sa imong kaugalingon, ‘Unsang mga pagsakripisyo ang kinabubut-on kong himoon aron buhaton ang kabubut-on ni Jehova?’ Hunahunaa si Oseas, kinsa nagkinabuhi sa maomao rang panahon ni Isaias ug Miqueas ug kinsa nag-alagad nga manalagna sulod sa mga 60 ka tuig. Gisugo ni Jehova si Oseas sa pagminyo kang Gomer, “usa ka asawa nga makihilawason.” (Oseas 1:2) Sa tulo ka anak nga gipanganak sa ulahi ni Gomer, lagmit usa lang ang kang Oseas. Nganong mohangyo man si Jehova kang bisan kinsa sa pag-antos sa kaulawan tungod sa pagkamaluibon sa kapikas? Nagtudlo si Jehova ug usa ka pagtulon-an sa pagkamaunongon ug pagkamapinasayloon. Ang amihanang gingharian nagluib sa Diyos sama sa pagluib sa mananapawng asawa sa iyang bana. Bisan pa niana, si Jehova nagpakita sa iyang gugma alang sa iyang katawhan ug naningkamot sa pagtabang kanila nga maghinulsol, nga ang paghisgot niana tinong makapadasig kanato.
12. Sa unsang paagi makapahimulos ka sa paghisgot sa panig-ingnan ni Miqueas ug sa mga epekto sa iyang pagpanagna?
12 Dili ka ba mouyon nga tungod sa makuyawng panahon karon, lisod nimong maugmad ang pagkamaisogon ug bug-os nga pagsalig kang Jehova? Kon imong ipasundayag kining mga hiyasa, ikaw mahisama kang Miqueas. Ingong kontemporaryo ni Oseas ug Isaias, si Miqueas nagpahayag ug mga mensahe batok sa mga nasod sa Juda ug Israel panahon sa paghari sa Judeanhong mga Haring Jotam, Ahaz, ug Ezequias, sa ikawalong siglo W.K.P. Ang grabeng kahiwian sa moralidad ug idolatriya naghugaw sa Israel sa amihanan, nga nakaagom ug kalaglagan sa dihang ang mga Asiryano nagpukan sa Samaria sa 740 W.K.P. Ang Juda nagpalingpaling tali sa pagkamasinugtanon ug pagkadili-matinumanon kang Jehova. Bisan pa sa peligrosong mga panghitabo, si Miqueas nahupayan sa pagkakita nga ang iyang mensahe gikan sa Diyos temporaryong nakapugong sa pagkaunlod sa Juda ngadto sa espirituwal nga kahiwian ug ngadto sa kalaglagan. Pagkamakapahupay nga atong makita nga ang pipila namati sa atong mensahe sa kaluwasan!
PAGTAGNA SA UMAABOT NGA BAGYO
13, 14. (a) Sa unsang paagi ang panig-ingnan ni Sofonias makatabang kanimo sa imong pagsimba? (b) Unsang espirituwal nga reporma ang nahitabo tungod sa mga kalihokan ni Sofonias?
13 Samtang nagkahuyang ang Ehipto ug Asirya ingong mga gahom sa kalibotan, ang Babilonya nagkainila. Ang nag-uswag nga gahom niini sa dili madugay makaapektar pag-ayo sa nasod sa Juda. Dihay mga manalagna sa Diyos sa pagpasidaan ug pagtambag sa mga magsisimba ni Jehova. Tagda ang pipila sa maong mga manalagna, nga ibutang sa hunahuna nga ang mga Kristohanon karon susamang nagwali ug usa ka mapasidan-ong mensahe.
14 Kon ikaw kinahanglang mobulag sa mga tradisyon sa pamilya aron buhaton ang kabubut-on sa Diyos, ikaw makasimpatiya kang Sofonias. Siya tingali apo sa tuhod ni Haring Ezequias ug paryente ni Haring Josias—mao nga usa ka sakop sa harianong panimalay sa Juda. Bisan pa niana, masinugtanong gipahayag ni Sofonias ang mensahe nga nagsaway sa hiwi nga mga pangulo sa Juda. Ang iyang ngalan nagkahulogang “Si Jehova Nagtago.” Iyang gipasiugda nga pinaagi lamang sa kaluoy sa Diyos nga ang usa tingali “pagatagoan sa adlaw sa kasuko ni Jehova.” (Sofonias 2:3) Ikalipay nga epektibo ang maisogong pagmantala ni Sofonias. Ang batan-ong Haring Josias maoy nanguna sa espirituwal nga reporma, nga naglaglag sa mga idolo, nag-ayo sa templo, ug nagpasig-uli sa maputling pagsimba. (2 Hari, mga kapitulo 22-23) Si Sofonias ug ang kauban niyang mga manalagna (Nahum ug Jeremias) gigamit sa pagtabang ug pagtambag sa hari. Ikasubo nga ang paghinulsol sa kadaghanang Hudiyo dili gayod kinasingkasing. Pagkamatay ni Josias sa panggubatan, namalik sila sa pagsimbag diyosdiyos. Sa wala madugay human niadto, gidala sila sa Babilonya ingong mga binihag.
15. (a) Nganong nahiangay sa Nineve ang daotang mensahe nga gipahayag ni Nahum? (b) Unsay imong makat-onan gikan sa nahitabo sa Nineve?
15 Basin mobati ka nga ikaw dili hinungdanon, nga dili inila. Nabatonan sa mga Kristohanon ang kadungganan sa pagkahimong “mga isigkamagbubuhat” sa Diyos, apan ang kadaghanan wala mahimong inila. (1 Corinto 3:9) Sa susamang paagi, ang ato lang nasayran bahin sa manalagnang si Nahum mao nga siya naggikan sa usa ka gamayng lungsod nga gitawag ug Elkos, lagmit sa Juda. Apan ang iyang mensahe maoy seryoso ug hinungdanon. Sa unsang paagi matuod kana? Si Nahum mitagna batok sa kaulohan sa Imperyo sa Asirya, ang Nineve. Ang katawhan niini mituo sa mensahe ni Jonas, apan sa wala madugay sila namalik sa ilang daang mga panggawi. Ang kinulit nga mga bato gikan sa puwesto sa karaang Nineve nagpakita nga kadto, sumala sa giingon ni Nahum, usa ka “siyudad nga nagaula ug dugo.” (Nahum 3:1) Ang maong mga kinulit naghulagway sa grabeng kapintasan nga gihimo ngadto sa mga binilanggo sa gubat. Sa mahubiton ug tatawng mga pulong, gitagna ni Nahum ang bug-os nga kalaglagan sa Nineve. Natuman ang iyang mensahe, sama ra gayod nga ang gipahayag natong mensahe karon matuman.
16, 17. Kon ang atong mga gidahom bahin sa kataposan wala pa bug-os matuman, unsay atong makat-onan gikan sa kahimtang ni Habacuc?
16 Sa nangaging kapanahonan, may gidahom ang pipila ka magbabasa sa Bibliya bahin sa adlaw ni Jehova nga wala matuman. Ang uban tingali mobatig kapakyasan tungod sa daw pagkalangan sa paghukom sa Diyos. Unsay imong pagbati? Si Habacuc nagpahayag sa iyang makataronganong mga kabalaka, nga nangutana: “Hangtod kanus-a, Oh Jehova, nga ako magatuaw alang sa tabang, ug ikaw dili mamati? . . . Nganong ang pagpanglaglag ug kapintasan ania sa akong atubangan?”—Habacuc 1:2, 3.
17 Si Habacuc nanagna panahon sa magubtanong yugto sa kasaysayan sa Judea, human sa paghari sa maayo nga Haring Josias apan una pa sa kalaglagan sa Jerusalem sa 607 W.K.P. Kaylap ang inhustisya ug kapintasan. Si Habacuc nagpasidaan nga ang pagdapig sa Ehipto dili makaluwas sa Juda gikan sa uhaw-sa-dugo nga mga Babilonyanhon. Siya nagsulat sa tin-aw ug makapaukyab nga estilo, nga naghatag ug makahupayng hunahuna nga “kon bahin sa matarong, siya magpadayong buhi tungod sa iyang pagkamatinumanon.” (Habacuc 2:4) Kining mga pulonga hinungdanon gayod kaayo alang kanato, sanglit gikutlo kana ni apostol Pablo diha sa tulo ka basahon sa Kristohanon Gregong Kasulatan. (Roma 1:17; Galacia 3:11; Hebreohanon 10:38) Dugang pa, pinaagi ni Habacuc, gipasaligan kita ni Jehova: “Ang panan-awon alang pa sa tinudlong panahon . . . Kini dili maulahi.”—Habacuc 2:3.
18. Nganong gisugo ni Jehova si Abdias sa pagtagna batok sa Edom?
18 Ang manalagnang si Abdias nailhan ingon nga maoy nagsulat sa labing mubong basahon sa Hebreohanong Kasulatan—21 lamang ka bersikulo. Ang ato lang nasayran bahin kaniya mao nga siya nanagna batok sa Edom. Ang mga Edomhanon maoy kaliwat sa igsoong lalaki ni Jacob, nga tungod niana maoy ‘mga igsoon’ sa mga Israelinhon. (Deuteronomio 23:7) Apan ang pagtagad sa Edom sa katawhan sa Diyos dili gayod inigsoon. Niadtong 607 W.K.P., sa maomaong panahon nga gisulat ni Abdias ang iyang basahon, ilang gibabagan ang mga dalan ug gitugyan ang nangalagiw nga mga Hudiyo ngadto sa kaawayng mga Babilonyanhon. Gitagna ni Jehova ang bug-os nga kalaglagan sa Edom, usa ka tagna nga natuman. Sama kang Nahum, basin gamay ra ang atong nasayran bahin kang Abdias, apan pagkamakapadasig nga masayrang ang Diyos makagamit ug daw way-bili nga mga tawo ingong Iyang mga mensahero!—1 Corinto 1:26-29.
MAKATUKMOD, MAKAHUPAY, UG MAGPASIDAAN
19. Sa unsang paagi si Haggeo mitabang sa pagdasig sa katawhan sa Diyos?
19 Si Haggeo mao ang una sa tulo ka manalagna nga nag-alagad human mahibalik ang matinumanong nahibilin gikan sa pagkadestiyero sa Babilonya sa 537 W.K.P. Si Haggeo mahimong apil sa unang grupo nga namalik. Uban ni Gobernador Zorobabel ug sa Hataas nga Saserdoteng si Josue ug sa tabang sa manalagnang si Zacarias, si Haggeo naningkamot sa pagdasig sa mga Hudiyo nga buntogon ang pagsupak sa gawas sa nasod ug ang ilang kaugalingong pagkadili-matinagdanon tungod sa materyalismo. Kinahanglan nilang buhaton kon unsay ilang gibalikan: ang pagtukod pag-usab sa templo ni Jehova. Ang upat ka prangkang mga mensahe ni Haggeo, nga gipahayag niadtong 520 W.K.P., nagpasiugda sa ngalan ug pagkasoberano ni Jehova. Samtang imo kanang basahon, makita nimog 14 ka beses ang mga pulong “Jehova sa mga panon.” Ang bug-at nga mga mensahe ni Haggeo nagdasig sa katawhan sa pagpadayon sa pagtukod sa ilang templo. Dili ka ba susamang madasig sa pagkahibalo nga si Jehova adunay way-kinutobang gahom ingong Soberanong Magmamando ug siya nagamando sa dagko kaayong mga panon sa espiritung mga linalang?—Isaias 1:24; Jeremias 32:17, 18.
20. Unsang kaylap nga tinamdan ang gipaningkamotan ni Zacarias nga mabuntog?
20 Ikaw mahimong maluya usahay tungod sa kawalay-kadasig nga imong makita sa pipila ka alagad sa Diyos. Nan ikaw makasabot sa mga pagbati sa manalagnang si Zacarias. Sama sa iyang kontemporaryong si Haggeo, siya nagsagubang sa lisod nga buluhaton sa pagdasig sa mga isigkamagsisimba nga ipadayon ang pagbuhat sa templo hangtod mahuman kana. Si Zacarias nagkugi sa pagpalig-on sa katawhan aron buhaton ang maong dako kaayong trabaho. Bisan pa sa pagkamapatuyangon sa katawhan alirong niya, siya naningkamot sa pagdasig nga sila magbaton ug lig-ong pagtuo ug paglihok sumala niana. Ug nagmalamposon siya. Gitala ni Zacarias ang daghang tagna bahin kang Kristo. Kita usab makabaton ug kusog gikan sa mensahe nga “si Jehova sa mga panon” dili mahikalimot sa katawhan nga nagtinguha sa iyang pag-uyon.—Zacarias 1:3.
NAGPAABOT SA MESIYAS
21. (a) Nganong ang mensahe ni Malaquias gikinahanglan gayod? (b) Uban ang unsang pasalig nga gitapos sa basahon ni Malaquias ang Hebreohanong Kasulatan?
21 Ang kataposan sa 12 ka manalagna, si Malaquias, nagtuman sa kahulogan sa iyang ngalan, nga nagpasabot “Akong Mensahero.” Gamay ra ang atong nasayran bahin sa maong manalagna, nga nagkinabuhi sa tungatunga sa ikalimang siglo W.K.P. Hinuon, gikan sa iyang tagna atong nasayran nga siya usa ka dili-mahadlokong tigpamaba nga nagbadlong sa katawhan sa Diyos tungod sa ilang mga sala ug pagkasalingkapaw. Ang mga kahimtang nga gihubit ni Malaquias susama kaayo sa gihulagway ni Nehemias, lagmit kontemporaryo ni Malaquias. Nganong gikinahanglan gayod ang mensahe ni Malaquias? Nagkaawop ang kasibot ug kadasig nga nahaling sa mga manalagna nga si Zacarias ug Haggeo daghang katuigan kanhi. Ang espirituwal nga kahimtang sa mga Hudiyo ngil-ad kaayo. Si Malaquias maisogong nagbadlong sa mapahitas-on ug salingkapawng mga saserdote, ug iyang gisaway ang katawhan tungod sa dili-kinasingkasing nga pagsimba ug ang mga halad nga ilang gitanyag. Bisan pa niana, ingon nga ang Pulong sa Diyos nagpasalig kanato bahin sa masanagong panglantaw sa umaabot, si Malaquias mitagna sa pag-abot sa mag-uuna sa Mesiyas, si Juan Bawtista, ug human niana kang Kristo mismo. Gitapos sa mensahe ni Malaquias ang Hebreohanong Kasulatan sa makapalig-ong paagi, nga nagsaad kanato nga “ang adlaw sa pagkamatarong mosidlak gayod” alang niadtong nahadlok sa ngalan sa Diyos.—Malaquias 4:2, 5, 6.
22. Unsay imong ikasulti bahin sa kinaiya ug mensahe sa 12 ka manalagna?
22 Imong masabtan nga ang mga lalaki nga nagsulat sa kataposang 12 ka basahon sa Hebreohanong Kasulatan may hugot nga pagtuo. (Hebreohanon 11:32; 12:1) Ang ilang panig-ingnan ug mensahe makatudlo kanatog bililhong mga pagtulon-an samtang kita maikagong nagapaabot sa “adlaw ni Jehova.” (2 Pedro 3:10) Tagda karon kon sa unsang paagi kining matagnaong mga mensahe makaapektar sa imong walay-kataposang kaugmaon!
a Itandi kini sa kahikayan sa panahon nga anaa sa mga panid 20 ug 21. Pananglitan, imong makita gikan niana nga si Miqueas ug Oseas nag-alagad sa panahong si Isaias maoy manalagna sa Diyos sa Jerusalem.