ESTER
Usa ka ilo nga Hudiyong dalaga sa tribo ni Benjamin kansang Hebreohanong ngalan maoy Hadassa (nga nagkahulogang “Mirto”); usa ka kaliwat taliwala niadtong gipapahawa gikan sa Jerusalem uban ni Haring Jehoiakin (Jeconias) niadtong 617 W.K.P. (Est 2:5-7) Siya maoy anak nga babaye ni Abihail nga uyoan ni Mardokeo. (Est 2:15) Ang iyang magbalantay mao ang iyang magulang nga ig-agaw nga si Mardokeo, usa sa ‘mga alagad sa hari nga diha sa ganghaan sa hari’ sa palasyo sa Susan sa panahon sa paghari sa Persianhong hari nga si Ahasuero (Jerjes I, sa ikalimang siglo W.K.P.). (Est 2:7; 3:2) Human papahawaa ni Ahasuero ang iyang rayna nga si Vasti tungod sa pagkadili-masinugtanon, siya nagsugo nga tigomon ang tanang matahom nga mga ulay alang sa usa ka yugto sa espesyal nga pagmasahe ug pagpatahom, aron ang hari magpili ug ipuli kang Vasti ingong rayna. Si Ester maoy usa sa gidala ngadto sa balay sa hari ug gipaatiman kang Hegai nga magbalantay sa mga babaye. Ubos sa sugo ni Mardokeo, iyang gililong nga siya usa ka Hudiyo. (Est 2:8, 10) Si Ester gipili ingong rayna sa ikapitong tuig sa paghari ni Ahasuero. (Est 2:16, 17) Sa tibuok panahon, siya kanunayng nakigkomunikar kang Mardokeo, nga nagsunod sa iyang tambag. Siya namulong ngadto sa hari sa ngalan ni Mardokeo sa dihang nadiskobrehan ni Mardokeo ang usa ka laraw batok sa hari.—Est 2:20, 22.
Sa ika-12 nga tuig ni Ahasuero, si Haman nga Agagihanon, kinsa mao ang primer ministro, naglaraw sa paglaglag sa tanang Hudiyo sa 127 ka sakop nga mga distrito sa imperyo. Siya nakadawat ug awtorisasyon gikan sa hari sa pagpagula ug mando aron ipatuman kini. (Est 3:7-13) Sa paglihok subay sa impormasyon ug tambag ni Mardokeo, gibutyag ni Ester ngadto sa hari ang daotang katuyoan sa laraw ni Haman. Ang reaksiyon ni Haman nakadugang sa kasuko sa hari, ug si Haman gibitay. (Est 4:7–7:10) Ang hari, tungod sa hangyo ni Ester, nagpagula ug ikaduhang mando nga nag-awtorisar sa mga Hudiyo sa pagpakig-away aron sa pagluwas sa ilang kinabuhi sa adlaw nga gitakda nga sila pamatyon. (Est 8:3-14) Tungod sa sugo sa hari ug tungod sa kahadlok kang Mardokeo, kinsa mipuli kang Haman ingong primer ministro, ang mga gobernador ug mga opisyal sa imperyo mitabang sa mga Hudiyo aron mabatonan ang bug-os nga kadaogan batok sa ilang mga kaaway. (Est 9) Ang mga instruksiyon ni Mardokeo, nga gipamatud-an ni Ester, nagsugo sa mga Hudiyo nga saulogon ang Pista sa Purim matag tuig, usa ka kostumbre nga gisunod hangtod niining adlawa.—Est 9:20, 21, 29.
Bisan tuod ang basahon ni Ester wala maghisgot sa ngalan sa Diyos, dayag nga makita sa mga buhat ni Mardokeo ug Ester nga silang duha maoy matinumanong mga alagad sa matuod nga Diyos nga si Jehova. Si Ester nagpakitag mga hiyas sa usa nga nagasalig sa balaod sa Diyos. Siya “nindot ug lawas ug matahom sa panagway” (Est 2:7), apan labing mahinungdanon mao nga siya nagpasundayag sa dayandayan sa “natago nga pagkatawo sa kasingkasing pinaagi sa dili-madunot nga sapot sa malinawon ug malumong espiritu.” (1Pe 3:4) Busa siya nakabaton sa pabor ni Hegai, ang magbalantay sa mga babaye, ingon man sa hari mismo. Wala niya isipa nga mas mahinungdanon ang maanindot nga dayandayan ug, uyon niana, “wala siyay laing gihangyo gawas sa kon unsay gihisgotan ni Hegai.” (Est 2:15) Siya nagpakitag talagsaong taktika ug pagpugong sa kaugalingon. Siya mapinasakopon sa iyang bana nga si Ahasuero, nga miduol kaniya nga mataktikanhon ug matinahoron sa dihang ang iyang kinabuhi ug ang kinabuhi sa iyang katawhan nameligro. Siya nagpakahilom kon maalamon ang paghimo niini apan namulong nga maisogon ug walay kokahadlok kon kini gikinahanglan ug diha sa hustong panahon. (Est 2:10; 7:3-6) Iyang gidawat ang tambag gikan sa iyang hamtong nga ig-agaw nga si Mardokeo, bisan pag ang pagsunod niana nagpameligro sa iyang kinabuhi. (Est 4:12-16) Ang iyang gugma ug pagkamaunongon alang sa iyang katawhang mga Hudiyo, nga usab maoy katawhang gipakigsaaran sa Diyos, gipasundayag sa dihang siya milihok alang sa ilang kaayohan.—Tan-awa ang MARDOKEO Num. 2.