Pagpakitag Gugma ug Pagtahod Ingong Bana
“Pasagdi nga ang matag usa kaninyo magahigugma gayod sa iyang asawa sama sa iyang kaugalingon.”—EFESO 5:33.
1, 2. (a) Sa unsang paagi ang diborsiyo maoy problema sa kalibotan karon? (b) Sa kasukwahi, unsang ubang situwasyon ang naglungtad?
SA MGA tungatunga sa katuigang 1980, ang Psychology Today mitaho: “Kapin sa usa ka milyong mga magtiayon sa usa ka tuig [sa T.B.A.] karon nagtapos sa ilang mga gidahom nga kalipay diha sa diborsiyo o panagbulag; ang aberids nga gidugayon sa paglungtad sa kaminyoon sa Tinipong Bansa maoy 9.4 ka tuig. . . . Sa pagkamatuod, morag walay usa diha sa gawas ang malipayong naminyo.” (Hunyo 1985) Kon isipon ang mga hamtong ug maingon man ang kabataan, kana mokabat ug labing menos 3,000,000 ka tawo sa usa ka tuig ang naapektohan sa usa ka bungkag nga kaminyoon diha sa usa lamang ka nasod. Apan ang panagbulag maoy tibuok-kalibotan nga problema, nga nagpaila nga ang gugma ug pagtahod kulang diha sa milyonmilyong mga kaminyoon.
2 Sa laing bahin, dunay “laing pundok [nga] daw nasipyatan: kadtong mga magtiayon nga sa usa ka paagi nakatigayon sa pag-ipon, kinsa wala magtugot nga may mobungkag niini gawas sa kamatayon.” (Psychology Today) Busa, dunay milyonmilyon usab ka magtiayon nga naningkamot nga dili mabungkag ang ilang kaminyoon.
3. Unsang mga pangutana ang atong isukna sa atong kaugalingon?
3 Komosta ang imong kaminyoon? Duna bay mainit nga pagbati sa gugma ug pagtahod tali sa asawa ug bana? Ang mao bang gugma makita tali sa mga ginikanan ug sa mga anak diha sa imong pamilya? O makita ba hinoon nimo ang imong kaugalingon nga naglakaw sa pisi sa kayugot ug pagkawalay-pagsalig nga maoy peligroso? Sanglit wala may hingpit kanato, ang malisod nga mga kahimtang hayan motungha diha sa tanang panimalay, bisan diha sa panimalay diin ang tanan naningkamot nga mahimong Kristohanon, sanglit “ang tanan nakasala ug nakabsan sa himaya sa Diyos.”—Roma 3:23.
4. Sa unsang paagi gipakita ni Pablo ug Pedro kon kinsa ang nagdula sa pangunang papel sa usa ka malipayong pamilya?
4 Tungod sa kamatuoran nga motungha ang mga problema sa pamilya diha sa tanang panimalay, kinsa ang nagdula sa pangunang papel sa pagtipig sa pamilya diha sa malinawon ug mahusay nga dalan? Si apostol Pablo ug Pedro mitaganag tubag diha sa prangkang tambag nga makita diha sa ilang mga sulat. Si Pablo misulat: “Buot kong masayod kamo nga ang ulo sa matag usa ka lalaki mao si Kristo; ug ang ulo sa babaye mao ang lalaki; ug ang ulo ni Kristo mao ang Diyos.” Siya miingon usab: “Magpinasakopay kamo sa usa ug usa diha sa kahadlok ni Kristo. Pasagding ang mga asawa magpasakop sa ilang mga bana ingon nga sa Ginoo, tungod kay ang bana mao ang ulo sa iyang asawa sama nga si Kristo mao ang ulo sa kongregasyon.” (1 Corinto 11:3; Efeso 5:21-23) Sa sama nga diwa, si Pedro misulat: “Sa samang paagi [pagsunod sa panig-ingnan ni Kristo], kamong mga asawa, magpasakop kamo sa inyong kaugalingong mga bana.”—1 Pedro 2:21–3:1.
Si Kristo—Ang Makapalagsik nga Panig-ingnan
5, 6. Sa unsang paagi panig-ingnan ni Kristo sa pagdumala sa pagkaulo?
5 Sumala sa gihisgotan sa ibabaw nga tambag, ang bana mao ang Kasulatanhong ulo sa pamilya. Apan sa unsang diwa siya mao ang ulo? Sa unsang paagi dumalahon ang pagkaulo? Masayon tingali sa pila ka bana nga mapatahod pinaagi sa pag-insister nga sila mao ang ‘ulo sa balay, ug mao kanay gisulti sa Bibliya.’ Apan sa unsang paagi makatumbas kana sa panig-ingnan ni Kristo? Mapahitas-on bang gipamugos ni Kristo ang pagtahod sa iyang mga sumusunod? May higayon bang nakita nato siya nga mapahitas-ong miingon: “Kinsa ba ang Anak sa Diyos dinhi? Kinahanglan tahoron ninyo ako!” Sa kasukwahi, nakaani si Jesus ug pagtahod. Sa unsang paagi? Pinaagi sa iyang maayong pananglitan sa pamatasan, sa sinultihan, ug sa maluloy-ong pagtratar sa uban.—Marcos 6:30-34.
6 Busa ang yawi sa pagdumala sa pagkaulo sa hustong paagi ingong bana ug amahan mao ang pagsunod sa panig-ingnan ni Jesu-Kristo. Bisag dili minyo si Jesus, ang paagi sa iyang pagtratar sa iyang mga disipulo mao ang panig-ingnan alang sa mga bana. Kana sa pagkamatuod maoy hagit sa tanang bana, kay si Jesus maoy usa ka hingpit nga panig-ingnan. (Hebreohanon 4:15; 12:2-3) Bisan pa, kon mas duol ang bana sa pagsundog sa panig-ingnan ni Kristo, mas lalom ang gugma ug pagtahod ang ikapakita kaniya. Busa, atong tan-awon sa labi pang duol kon unsang matanga sa pagkatawo si Jesus.—Efeso 5:25-29; 1 Pedro 2:21, 22.
7. Unsay gitanyag ni Jesus sa iyang mga sumusunod, ug gikan sa unsang tuboran?
7 Sa usa ka okasyon, si Jesus miingon sa panon sa mga tawo: “Umari kanako, kamong nabudlayan ug nabug-atan, ug palagsikon ko kamo. Isangon ninyo ang akong yugo diha kaninyo ug pagtuon kamo gikan kanako, kay ako maaghop ug mapaubsanon sa kasingkasing, ug makakaplag kamog kalagsik alang sa inyong mga kalag. Kay masayon ang akong yugo ug magaan ang akong luwan.” Karon, unsay gitanyag ni Jesus sa iyang mga tigpatalinghog? Espirituwal nga pagpalagsik! Apan diin gikan moabot ang maong tuboran sa pagpalagsik? Mao pay iyang pag-ingon: “Walay nakaila sa Amahan gawas sa Anak ug kaniya kang kinsa igakahimuot sa Anak ang pagpadayag sa Amahan.” Kini nagpaila nga si Jesus motanyag ug espirituwal nga pagpalagsik pinaagi sa pagpadayag sa iyang Amahan ngadto sa iyang matuod nga mga sumusunod. Apan ang mga pahayag ni Jesus nagpaila usab nga moabot ang pagpalagsik gikan sa pakig-uban kaniya, sanglit siya “maaghop ug mapaubsanon.”—Mateo 11:25-30.
Kon Unsaon sa Pagkahimong Makapalagsik nga mga Bana ug Amahan
8. Sa unsang paagi ang usa ka bana ug amahan makapalagsik?
8 Ang mga pulong ni Jesus makatabang kanato sa pagtan-aw nga ang Kristohanong bana angay makapalagsik sa iyang pamilya sa espirituwal ug sa personal nga mga paagi. Pinaagi sa iyang maaghop nga pananglitan ug pagpanudlo, iyang tabangan ang iyang pamilya nga labi pang makaila sa langitnong Amahan. Ang iyang paggawi angay magpabanaag sa hunahuna ug mga buhat sa Anak sa Diyos. (Juan 15:8-10; 1 Corinto 2:16) Makapalagsik alang sa tanan diha sa pamilya ang pakig-uban sa maong matang sa tawo tungod kay siya maoy usa ka mahigugmaong bana, amahan, ug higala. Kinahanglang dali siyang maduol ug dili okupado kanunay aron kapangayoan ug tambag. Sa pagkamatuod, kinahanglang mahibalo siyang magpatalinghog, dili lang mamati.—Santiago 1:19.
9. Unsang problema ang makaapekto usahay sa mga ansiano sa kongregasyon?
9 Kini makapahinumdom sa problema nga usahay nagaapektar sa mga ansiano sa kongregasyon ug sa ilang mga pamilya. Ang ansiano kasagaran okupado kanunay sa pag-atiman sa espirituwal nga mga panginahanglan sa kongregasyon. Siya magpakitag maayong pananglitan diha sa Kristohanong mga tigom, sa ministeryo ug sa buluhaton sa pagkamagbalantay. (Hebreohanon 13:7, 17) Apan, ang ubang mga ansiano, sa pagkamatuod, sobrang nagpahago sa ilang kaugalingon alang sa kongregasyon. Sa ingon ilang napasagdan ang ilang mga pamilya, usahay uban sa masakit nga mga resulta. Diha sa usa ka kaso walay panahon ang usa ka ansiano sa pagtuon uban sa iyang kaugalingong anak nga lalaki. Naghikay siyag laing tawo sa paghimo niini!
10. Sa unsang paagi timbang ang mga ansiano sa ilang pagdumala sa pagkaulo sa kongregasyon ug sa panimalay?
10 Unsay gipasiugda niini nga panig-ingnan? Ang panginahanglan sa tawo sa pagkahimong timbang tali sa mga kaakohan sa kongregasyon ug sa iyang asawa ug pamilya. Pananglitan, human sa mga tigom ang mga ansiano sagad okupado sa mga problema ug mga pagsultihay. Kon mahimo ug praktikal, dili ba makapalagsik kon ang maong ansiano maghikay nga may mohatod sa iyang asawa ug mga anak sa balay, inay pahulaton sila sa daghang oras diha sa Kingdom Hall? Sumala sa mga kinahanglanon sa Bibliya, ikaingon nga ang ‘pagkamagbalantay magsugod diha sa balay.’ Kon mapasagdan sa ansiano ang iyang pamilya, iyang ginapameligro ang iyang pagkatinudlo. Busa, mga ansiano, magmahunahunaon ug tagda ang emosyonal, espirituwal, ug ubang mga panginahanglan sa imong pamilya.—1 Timoteo 3:4, 5; Tito 1:5, 6.
11, 12. Sa unsang paagi mabatonan sa Kristohanong bana ang pagpaluyo sa iyang pamilya, ug unsang mga pangutana nga tingali isukna sa matag usa ka bana sa iyang kaugalingon?
11 Ang makapalagsik nga Kristohanong bana dili madaogdaogon o mahariharion, mohimog mga desisyon nga dili mokonsulta sa iyang pamilya. Tingali may desisyong himoon bahin sa pagbalhin ug trabaho o lokasyon sa balay o bisan sa yanong butang sama sa kalingawan sa pamilya. Sanglit ang tanang membro sa pamilya maapektohan man, dili ba maalamon ug maluloton ang pagkonsulta kanilang tanan? Ang ilang opinyon tingalig makatabang sa pag-abot ug mas maalamon, ug maangayan sa tanan nga desisyon. Nan sa ingon mas masayon alang sa tanan sa pamilya ang pagsuportar kaniya.—Itandi ang Proverbio 15:22.
12 Sumala sa gipadayag sa ibabaw, matin-aw nga ang Kristohanong bana ug amahan dili lamang tigdisiplina nga tawo diha sa panimalay. Siya kinahanglang makapalagsik usab. Mga bana ug mga amahan, kamo ba sama ni Kristo? Kamo ba makapalagsik sa inyong pamilya?—Efeso 6:4; Colosas 3:21.
Pagpuyo Sumala sa Kahibalo
13. Unsang maayong tambag ang gihatag ni Pedro alang sa mga bana?
13 Sumala sa gipahayag na, si Pedro ug Pablo nagtanyag maayong tambag sa mga managtiayon. Ingong minyo, si Pedro may dobleng bentaha sa iyang tambag—kasinatian ug pagtultol sa balaang espiritu. (Mateo 8:14) Iyang gitumong ang iyang prangkang tambag ngadto sa tanang bana, nga nag-ingon: “Kamong mga bana, padayon sa pagpuyo uban kanila sumala sa kahibalo, sa paghatag kanilag pasidungog ingon nga labaw pang mahuyang nga galamiton, ingong babayen-on.” Ang inusab nga hubad ni J. W. C. Wand mabasa: “Ang mga bana sa samang paagi kinahanglang magpadapat sa Kristohanong mga prinsipyo uban ang kahibalo sa ilang relasyon uban sa ilang mga asawa.”—1 Pedro 3:7.
14. Unsang mga pangutana karon ang mobangon?
14 Karon, unsay kahulogan sa pagpuyo uban sa asawa “sumala sa kahibalo” o sa ‘pagpadapat sa Kristohanong mga prinsipyo sumala sa kahibalo’? Sa unsang paagi makahatag ang bana ug pasidungog sa iyang asawa? Sa pagkamatuod, sa unsang paagi sabton sa Kristohanong bana ang tambag ni Pedro?
15. (a) Nganong napakyas ang ubang mga kaminyoon? (b) Unsa ang tinuod nga hagit sa kaminyoon?
15 Daghang kaminyoon sa yano gipasukad sa pisikal nga mga butang ug sa seksuwal nga pangibog. Apan, ang malungtarong kaminyoon dili molahutay kon ipasukad sa maayong panagway lamang, kay kini dili molungtad. Ang uban sa buhok ug mga kunot sa nawong sa ulahi moapas niadtong naminyo sa daghan nang mga tuig. Apan hinumdomi nga ang kaminyoon maoy paghiusa sa duha ka hunahuna, duha ka personalidad, duha ka kagikan ug mga hugpong sa espirituwal nga mga sukdanan, ug duha ka sinultihan. Kini mohatag dakong hagit! Hinunoa, ang pagsabot niini hinungdanon sa usa ka malipayong kaminyoon.—Proverbio 17:1; 21:9.
16. Unsay nalangkit sa ‘pagpuyo uban kaniya sumala sa kahibalo’?
16 Lakip sa ubang mga butang, aron ang Kristohanong bana magpuyo uban sa iyang asawa “sumala sa kahibalo” nagkahulogan nga siya kinahanglang mahibalo sa iyang mga panginahanglan. Dili lamang sa iyang pisikal nga mga panginahanglan kondili, labing hinungdanon, sa iyang emosyonal, sikolohikal, ug espirituwal nga mga panginahanglan. Kon siya ‘magpuyo uban kaniya sumala sa kahibalo,’ siya nakasabot sa iyang hinatag sa Diyos nga papel. Kini nagkahulogan usab nga tahuron niya ang dignidad sa iyang pagkababaye. Lahi kaayo kini sa tinamdan sa pila ka Gnostiko sa panahon ni Pedro, nga taliwala kanila ang “mga babaye gitamay ingong ubos, yutan-on, ug mahugawng mga linalang.” (The Anchor Bible) Ang modernong hubad sa Kinatsila naghubad sa mga pulong ni Pedro: “Mahitungod sa mga bana: magmataktikahon sa inyong giambitang kinabuhi, magpakitag konsiderasyon sa babaye, tungod sa iyang maluming nga kinaiyahan.” (Nueva Biblia Española) Maayo kaayo kining punto nga makalimtan usahay sa mga bana.
17. (a) Lakip sa ubang mga butang, unsay nalangkit sa “maluming nga kinaiyahan” sa ‘mas mahuyang babayen-ong galamiton’? (b) Unsa ang usa ka paagi makapakitag pagtahod ang bana sa dignidad sa iyang asawa?
17 Nganong ‘maluming ug kinaiyahan’ ang asawa? Lakip sa ubang mga butang, tungod sa iyang gasa sa pagpanganak. Ang iyang mapanganakong kinabuhi mohatag kaniyag binulan nga mga siklo nga molungtad ug daghang adlaw sa dihang bation tingali niya ang kapit-os o kalisod. Kon mapakyas ang bana sa pagtagad niini ug mohimog samag mga hangyo sa iyang asawa kada adlaw sa bulan, siya napakyas sa pagtahod sa iyang dignidad. Sa mao nga kahimtang siya nagpakita nga siya nagpuyo uban kaniya sumala sa iyang hakog nga pagkawalay-hibangkaagan, inay sa kahibalo.—Levitico 18:19; 1 Corinto 7:5.
Paghatag Pasidungog sa Babayen-ong Galamaiton
18. (a) Unsang negatibong batasan nga mahulog usahay ang pila ka magtiayon? (b) Unsa ang angayng buhaton sa bana?
18 Laing paagi diin ang bana makapakitag gugma ug pagtahod sa iyang asawa mao ang pagpasundayag ug pagpahayag ug apresasyon kaniya ug sa iyang mga hiyas. Hayan ang bana mahulog sa batasan sa pagsaway sa iyang asawa o siya himoon niya nga kalataw-anan. Tingali kining matanga sa bana nagtuo nga kini makatabang niya nga makabatog mas paborableng kahimtang. Apan, sa pagkamatuod, lahi ang epekto, kay kanunay niyang himoon nga buang tan-awon ang iyang asawa, ang dayag nga pangutana mao: Nganong nagminyo man siyag buang nga babaye? Sa pagkamatuod, dayag nga ang bana lang nga kulag-kalig-on ang mobuhat niining mga taktikaha. Ang mahigugmaong bana nagatahod sa iyang asawa.—Proverbio 12:18; 1 Corinto 13:4-8.
19. Nganong dili maayong pakamenoson sa bana ang iyang asawa?
19 Diha sa ubang nasod, ang mga lalaki may kustombre pa gani nga pakamenoson ang ilang mga asawa aron tan-awong makasaranganon. Pananglitan, ipailaila sa Hapones nga bana ang ilang asawa uban ang pulong “Gusai,” nga nagkahulogang ‘amaw o buang nga asawa.’ Ang katuyoan niini aron timbangan sa laing tawo ang situwasyon pinaagi sa pagpahayag ug komplementong mga pulong bahin sa babaye. Kon mohimog ingon niining matanga sa presentasyon ang bana, siya ba tinuod nga ‘naghatag pasidungog’ sa iyang asawa sumala sa gitambag ni Pedro? Kon tan-awon ang mga butang gikan sa laing anggulo, siya ba tinuod nga nagsultig kamatuoran sa iyang silingan? Siya nagtuo ba gayod nga buang ang iyang asawa?—Efeso 4:15, 25; 5:28, 29.
20. (a) Unsang nagkasumpaking situwasyon nga tingalig motungha tali sa bana ug asawa? (b) Sa unsang paagi kini malikayan?
20 Usahay ang bana mopakitag kulag gugma ug pagtahod pinaagi sa yanong pagkalimot nga Kristohanon igsoong babaye usab ang iyang asawa, dili lang diha sa Kingdom Hall kondili sa balay ug sa tanang okasyon. Pagkasayon nga mahimong maluluton ug matinahuron diha sa tigomanan ug unya walay batasan ug maharasharason diha sa balay! Busa pagkatukma sa tambag ni Pablo. Siya misulat: “Kab-oton ta ang makaamot sa pagdinaitay ug paglig-onay sa usa ug usa.” “Ang matag usa kanato kinahanglan magpahimuot sa iyang silingan nga maayo sa paglig-on kaniya.” (Roma 14:19; 15:2) Wala nay molabaw pang suod nga silingan kay sa asawa o bana.
21. Unsay mahimo sa mga bana sa pagdasig sa ilang mga asawa?
21 Busa, ang mahigugmaong Kristohanong bana mopakitag apresasyon sa iyang asawa pinaagi sa mga pulong ug sa mga buhat. Sama sa gipahayag niana sa wala-ilhing magbabalak:
“Bisag daghang kabalaka
Bisag hagong nangitag kuwarta
Kon gimahal mo ang pinangga mong asawa—
Ingna siya, Ikaw akong gihigugma! . . .
Ikaw iya ug iya ra gayod;
Siya imo sa imong pagkasayod;
Ayawg hulat sa lapida masulat—
Ikaw akong gihigugma!”
Kining maong mga sentimento sa matin-aw gipaluyohan sa inahan sa karaang Haring Lemuel. May bahin, iyang gibatbat ang maayong asawa niining mga pulonga: “Ang iyang mga anak mag-ambahan sa pagtawag kaniyang malipayon; ug ingon man ang iyang bana, ug siya moawit sa pagdayeg kaniya: ‘Daghang babaye ang nagpakita sa iyang katakos; apan ikaw milabaw kanilang tanan.’” (Proverbio 31:1, 28, 29, The New English Bible) Mga bana, ginadayeg ba nimo kanunay ang inyong mga asawa, o alang ba lamang kadto sa pagpangulitawo?
22, 23. Diha sa unsa ipasukad ang malamposong kaminyoon?
22 Gikan niining lakbit nga paghisgot, matin-aw nga aron ang bana makapakitag gugma ug pagtahod diha sa iyang kaminyoon, dili igo ang paghatag lang sa suweldo. Ang malamposong kaminyoon kinahanglan ipasukad sa mahigugmaon, maunongon, ug mahunahunaong relasyon. (1 Pedro 3:8, 9) Sa molabay ang katuigan, kining relasyona angay molalom samtang ginapabilhan sa bana ug asawa ang mga hiyas ug kusog sa usag usa ug magtuon sa pagpalabay ug pagpasaylo sa mga kahuyangon sa usa ug usa.—Efeso 4:32; Colosas 3:12-14.
23 Kon manguna ang bana sa pagpakitag gugma ug pagtahod, ang tibuok pamilya mapanalanginan. Apan unsang papel ang angay dulaon sa Kristohanong asawa diha sa usa ka malipayong pamilya? Hisgotan sa sunod nga artikulo kana ug ang nalangkit nga mga pangutana.
Nakahinumdom Ka Ba?
◻ Kinsa ang nagdula sa pangunang papel sa malipayong kaminyoon, ug ngano?
◻ Sa unsang paagi masundog sa mga bana ang makapalagsik nga panig-ingnan ni Kristo?
◻ Unsang pagkatimbang ang gikinahanglan tali sa mga kaakohan sa kongregasyon ug sa pamilya?
◻ Sa unsang paagi ang bana ‘magpuyo sa iyang asawa sumala sa kahibalo’?
◻ Unsay kahulogan sa ‘paghatag pasidungog sa iyang asawa ingong mahuyang nga galamiton’?
[Hulagway sa panid 11]
Ang timbang nga ansiano nahibalo nga ang pagkamagbalantay magsugod diha sa panimalay