Unsaon Nimo Paghusay ang mga Kabingkilan?
Usa ka bakikaw nga lihok—ug ang ikatulo sa lumbay sa lima ka porselanang elepante nahulog gikan sa estante. Ang porselanang elepante kinahanglang ayohon. Kon dili, ang harmoniya sa tibuok hugpong sa mga porselanang elepante mahanaw. Ugaling lang, ang proseso makuti, ug imong gibati nga wala kay katakos. Kinahanglang mangita kag tambag o kaha mohangyo pa sa usa ka batid sa pag-ayo niana.
ANG harmoniya tali sa espirituwal nga mga igsoong lalaki ug babaye labi pang bililhon kay sa mga adorno lamang. Ang salmista haom nga miawit: “Tan-awa! Pagkamaayo ug pagkanindot nga ang mga magsoon magapuyo nga nahiusa!” (Salmo 133:1) Ang paghusay sa usa ka kabingkilan batok sa isigka-Kristohanon usahay maoy usa ka talandogong butang. Dugang pa, ang pipila wala masayod kon unsaon paghimo kini sa tukmang paagi. Kasagaran ang “pagpasig-uli” maoy makapaguol o dili gayod maayo, nga magbilin ug ngil-ad nga mga timaan.
Ang pila ka Kristohanon magtinguha nga wala kinahanglana nga ilangkit ang tinudlong mga ansiano sa mga butang nga ilang masulbad sa ilang kaugalingon. Kini tingali mahitabo kay sila dili segurado kon unsay buhaton. “Daghan sa atong mga igsoon ang dili mahibalo kon unsaon pagpadapat sa tambag sa Bibliya sa paghusay sa ilang mga kabingkilan,” mikomento ang usa ka igsoong lalaking sinati nang mohatag ug tambag sa Bibliya. “Sagad kaayo,” siya mipadayon, “sila dili mosunod sa paagi ni Jesus sa pagbuhat sa mga butang.” Busa, unsay aktuwal nga gisulti ni Jesus mahitungod sa kon unsaon paghusay sa Kristohanon ang mga kabingkilan batok sa iyang igsoon? Nganong hinungdanon nga masinati pag-ayo niining tambaga ug masayran kon unsaon pagpadapat kini?
Ginagmayng mga Kabingkilan
“Nan, kon ikaw magdala sa imong gasa sa halaran ug didto mahinumdom ka nga ang imong igsoon may unsa mang butang batok kanimo, biyai ang imong gasa atubangan sa halaran, ug lakaw; pakigdait una sa imong igsoon, ug unya, sa makabalik ka na, itanyag ang imong gasa.”—Mateo 5:23, 24.
Sa dihang gisulti ni Jesus kanang mga pulonga, ang mga Hudiyo sumala sa naandan nagtanyag ug mga halad, o naghatag ug mga gasa, sa halaran sa templo sa Jerusalem. Kon ang usa ka Hudiyo makasala sa isigka-Hudiyo, ang tagsala makatanyag sa tibuok nga halad-nga-sinunog o sa usa ka halad-sa-sala. Ang pananglitan nga giasoy ni Jesus moabot sa labing bililhong punto. Sa dihang ang tawo atua na sa halaran ug motanyagay na sa iyang gasa ngadto sa Diyos, siya nahinumdom nga ang iyang igsoon may reklamo batok kaniya. Oo, ang Israelinhon kinahanglang makasabot nga ang pagpakig-uli sa maayong buot uban sa iyang igsoon kinahanglang magauna kay sa pagtuman nianang relihiyosong katungdanan.
Bisan pag ang maong mga halad usa ka kinahanglanon sa Moisesnong Kasugoan, sa kaugalingon kini dili mao ang labing bililhon sa panan-aw sa Diyos. Ang propetang si Samuel miingon ngadto sa dili-matinumanong si Haring Saul: “Si Jehova ba may dakong kalipay sa mga halad-nga-sinunog ug sa mga halad maingon sa pagsugot sa tingog ni Jehova? Tan-awa! Ang pagsugot labi pang maayo kay sa usa ka halad, ang pagpamati kay sa tambok sa mga laking karnero.”—1 Samuel 15:22.
Sa iyang Wali sa Bukid, si Jesus nagsubli nianang han-ay sa butang pagaunahon ug nagpakita sa iyang mga tinun-an nga kinahanglang ilang husayon ang ilang mga kabingkilan sa dili pa mohimo sa ilang mga halad. Karong adlawa, ang mga halad nga gikinahanglan gikan sa mga Kristohanon maoy espirituwal sa kinaiyahan—“usa ka halad sa pagdayeg, nga mao, ang bunga sa mga ngabil nga naghimog dayag nga pagpahayag sa iyang ngalan.” (Hebreohanon 13:15) Bisan pa niana, ang prinsipyo nagpabiling angay. Si apostol Juan susamang nagpakita nga kawang nga ang usa moangkon nga nahigugma sa Diyos kon siya nagdumot sa iyang igsoon.—1 Juan 4:20, 21.
Makaiikag, ang tawong nahinumdom nga ang iyang igsoon may reklamo batok kaniya mao ang mohimo sa unang tikang. Ang pagpaubos nga sa ingon iyang ipakita lagmit mopatunghag maayong sangpotanan. Kalagmitan, ang usa ka tawong nasilo dili modumili sa pagkooperar sa usang moduol kaniya nga moangkon sa iyang mga sala mismo. Ang Moisesnong Kasugoan nagbaod nga ang bisan unsang gikawat kinahanglang iuli sa bug-os ug idugang niana ang ikalimang bahin. (Levitico 6:5) Ang pagpasig-uli sa malinawon, may-panag-uyong relasyon susamang mahimong mas sayon kon ang tagsala magpakita sa iyang tinguha nga mohimog labaw pa kay sa gibaod, sa labing estriktong diwa sa pulong, sa pag-ayo sa kadaot nga iya tingaling napahinabo.
Ugaling, ang mga paninguha sa pagpasig-uli sa malinawong mga relasyon dili kanunayng molampos. Ang basahong Proverbio nagpahinumdom kanato nga lisod ang paghusay sa kabingkilan batok sa usang malisdan sa pagsanong. Ang Proverbio 18:19 nag-ingon: “Ang usa ka igsoon nga nabuhatan sa kalapasan labaw pa kay sa malig-ong lungsod; ug adunay mga panagbingkil nga sama sa trangka sa puy-anang torre.” Ang laing hubad mabasa: “Ang usa ka igsoon nga nasilo labi pang lisod dag-on kay sa malig-ong siyudad: Ug ang ilang mga panagbingkil maoy sama sa mga trangka sa usa ka kastilyo.” (The Englishman’s Bible) Sa ngadtongadto, hinunoa, ang tim-os ug mapaubsanong paningkamot lagmit molampos sa kaso sa isigkamagtutuo nga buot magpahimuot sa Diyos. Apan kon may sumbong nga dakong sala, ang tambag ni Jesus nga nahitala sa Mateo kapitulo 18 kinahanglang ipadapat.
Paghusay sa Seryosong mga Kabingkilan
“Dugang pa, kon makahimo ug sala ang imong igsoon, adtoa ihikyad ang iyang sayop tali kanimo ug kaniya lamang. Kon siya mamati kanimo, imong nakabig ang imong igsoon. Apan kon dili siya mamati, pagdala uban kanimo ug usa o duha pa, aron nga sa baba sa duha o tulo ka saksi ang matag butang mapamatud-an. Kon dili siya mamati kanila, sultihi ang kongregasyon. Kon dili siya mamati bisan sa kongregasyon, ipakasama siyag tawo sa kanasoran alang kanimo ug ingong maniningil ug buhis.”—Mateo 18:15-17.
Unsa man kon ang usa ka Hudiyo (o sa ulahi, usa ka Kristohanon) makasagubang ug seryosong mga kabingkilan batok sa usa ka isigka-magsisimba ni Jehova? Ang usang naghunahuna nga siya gibuhatag sala mao ang unang mohimo sa unang tikang. Kinahanglang siya pribadong makigsulti niana uban sa tagsala. Pinaagi sa dili pagtinguha nga mangitag mga dumadapig sa iyang kahimtang, lagmit gayod nga makabig niya ang iyang igsoon, ilabina kon diha lamay dipagsinabtanay nga daling mahusay. Ang tanan mas daling mahusay kon kadtong laktud nga nalangkit mao lamay nahibalo bahin sa butang.
Hinunoa, ang unang tikang basin dili pa igo. Sa paghusay sa maong kahimtang, si Jesus miingon: “Pagdala . . . ug usa o duha pa.” Kini sila mahimong direktang mga nakasaksi. Tingali sila nakabati sa usa sa mga indibiduwal nga nagbutangbutang sa lain, o tingali kadtong gidala maoy mga saksi sa sinulat nga kasabotan nga nianang tungora maoy gikabangian sa duha ka partido. Sa laing bahin, kadtong gidala mahimong mga saksi sa dihang ang bisan unsang mga butang labot niana, sama sa sinulat o binabang mga pamatuod, ipahayag aron tinoon ang hinungdan sa suliran. Dinhi na usab, labing diyutay kon mahimo—“usa o duha pa”—ang angay mahibalo sa suliran. Kini makapugong nga mograbe ang suliran kon kana maoy dipagsinabtanay lamang.
Unsang mga motibo ang angay huptan sa tawong nabuhatan ug sala? Angay bang mosulay siya sa pagpakaulaw sa iyang isigka-Kristohanon ug gusto niyang iyang ipaubos ang iyang kaugalingon? Tungod sa tambag ni Jesus, ang mga Kristohanon angay dili magdali sa paghukom sa ilang mga igsoon. Kon ang malapason moila sa iyang sala, mangayog pasaylo, ug maningkamot sa pagtul-id sa mga butang, ang usang gibuhatag sala ‘nakakabig sa iyang igsoon.’—Mateo 18:15.
Kon ang suliran dili mahusay, kana dad-on ngadto sa kongregasyon. Sa sinugdan, kini nagkahulogan sa mga ansiano sa mga Hudiyo apan sa ulahi, sa mga ansiano sa Kristohanong kongregasyon. Ang dili-mahinulsolong mamumuhat ug daotan mahimong ipalagpot gikan sa kongregasyon. Kana ang ipasabot nga pagaisipon siyang “sama sa usa ka tawo sa kanasoran ug maniningil ug buhis,” mga indibiduwal nga gipalay-an sa mga Hudiyo. Kining seryosong tikang dili mahimong himoon ni bisan kinsa lang nga Kristohanon. Ang tinudlong mga ansiano, kinsa naghawas sa kongregasyon, mao lamang ang awtorisado sa paghimo niana.—Itandi ang 1 Corinto 5:13.
Ang posibilidad nga ang usa ka dili-mahinulsolong mamumuhat ug daotan mapalagpot nagpakita nga ang Mateo 18:15-17 wala magtumong sa ginagmayng mga kabingkilan. Si Jesus nagtumong sa seryosong mga sala, apan sa matang nga mahimong mahusay tali sa duha lang ka indibiduwal nga nalangkit. Pananglitan, ang sala basin tingali pagbutangbutang, nga makadaot sa dungog sa biktima. O kini basin bahin sa panalapi, kay ang sunod nga mga bersikulo nasudlan sa ilustrasyon ni Jesus sa way-kaluoy nga ulipon nga gipasaylo sa dakong utang. (Mateo 18:23-35) Ang utang nga salapi nga wala kabayri sa gitagal nga panahon mahimong usa lang ka umalaging suliran nga daling mahusay tali sa duha ka indibiduwal. Apan kini mahimong usa ka seryosong sala, nga mao, pangawat, kon ang nanghulam magmagahi sa pagbayad sa iyang giutang.
Ang ubang mga sala yanong dili mahusay tali sa duha ka Kristohanon. Ubos sa Moisesnong Kasugoan, ang seryosong mga sala kinahanglang isugid. (Levitico 5:1; Proverbio 29:24) Sa susama, ang dagkong mga sala nga naglangkit sa kaputli sa kongregasyon kinahanglang itaho ngadto sa Kristohanong mga ansiano.
Hinuon, ang kadaghanang kaso sa panagbangi tali sa mga Kristohanon wala mailalom sa maong pamaagi.
Mahimo Bang Magpasaylo Ka na Lang?
Human gayod isaysay ni Jesus kon unsaon paghusay ang seryosong mga kabingkilan, gitudlo niya ang laing hinungdanong pagtulon-an. Atong mabasa: “Unya si Pedro miduol ug miingon kaniya: ‘Ginoo, pila ka higayon nga ang akong igsoon makasala batok kanako ug ako magpasaylo kaniya? Kutob ba sa pito ka higayon?’ Si Jesus miingon kaniya: ‘Ako magaingon kanimo, dili, Kutob sa pito ka higayon, apan, Kutob sa kapitoag-pito ka higayon.’” (Mateo 18:21, 22) Sa laing higayon si Jesus miingon sa iyang mga tinun-an nga magpasaylo ug “pito ka higayon sa usa ka adlaw.” (Lucas 17:3, 4) Nan, tin-aw nga ang mga sumusunod ni Kristo giawhag sa paghusay sa mga kabingkilan pinaagi sa way-panaganang pagpinasayloay sa usag usa.
Kini maoy usa ka natad nga nagkinahanglan ug dakong paningkamot. “Ang pila ka igsoon sa yano dili mahibalong mopasaylo,” matud sa indibiduwal nga gikutlo sa sinugdanan. Siya midugang: “Sila maorag natingala sa dihang may nagpatin-aw nga makapili sila sa pagpasaylo, una ug kinalabwan aron nga mahuptan ang kalinaw sulod sa Kristohanong kongregasyon.”
Si apostol Pablo misulat: “Padayon nga mag-inantosay sa usag usa ug bukas nga magpinasayloay sa usag usa kon ang usa may hinungdan sa pagreklamo batok sa lain. Maingon gayod nga si Jehova bukas nga nagpasaylo kaninyo, buhata usab ninyo ang ingon.” (Colosas 3:13) Busa, sa dili pa moadto sa usa ka igsoon nga tingalig nakasala kanato, maayong mamalandong sa mosunod nga mga pangutana: Ang sala angay bang ipakigsulti kaniya? Dili ba gayod mahimong hikalimtan ko ang nangaging mga kabingkilan diha sa tinuod nga espiritu sa Kristiyanidad? Kon ako ang anaa sa iyang dapit, dili ba nako gustong pasayloon? Ug kon mopalabi ako sa dili pagpasaylo, makadahom ba ako nga ang Diyos magtubag sa akong mga pag-ampo ug magpasaylo kanako? (Mateo 6:12, 14, 15) Ang maong mga pangutana makatabang kanato nga mahimong mapinasayloon.
Ingong mga Kristohanon, usa sa atong hinungdanong mga kaakohan mao ang paghupot sa kalinaw sulod sa kongregasyon sa katawhan ni Jehova. Busa, ipadapat nato ang tambag ni Jesus. Kini magatabang kanato sa way-panaganang pagpasaylo. Ang maong mapinasayloong espiritu makapausbaw sa inigsoong gugma nga mao ang ilhanan sa mga tinun-an ni Jesus.—Juan 13:34, 35.
[Hulagway sa panid 23]
Ang mga Kristohanon makahusay sa ilang mga kabingkilan pinaagi sa pagsunod sa tambag ni Jesus