Unsay Imong Panglantaw sa Sala?
“WALA kay sala, wala ka mag-ilaid sa kalisod; ikaw ang tipiganan sa walay-kinutobang gahom.” Ang nabantog nga Hindung pilosopo nga si Vivekananda mipahayag niini sa dihang nagsaysay sa usa ka kinutlo gikan sa sagradong basahon sa Hindu, ang Bhagavad Gita. Nga nagkutlo sa Vedanta, siya miangkon: “Ang kinadak-ang sayop mao ang pag-ingon nga ikaw huyang, nga ikaw usa ka makasasala.”a
Apan, tinuod ba nga walay sala ang tawo? Ug unsa, kon aduna man, ang mapanunod sa usa ka tawo inigkahimugso? “Ang pisikal nga mga taras [lamang ang] matino sa kaliwat,” matod ni Nikhilananda, usa ka Hindu nga relihiyosong magtutudlo. Ang ubang mga kinaiya gitino sa “mga binuhatan sa kanhing mga kinabuhi” sa usa ka tawo. Sumala kang Vivekananda, “ikaw mao ang tigmugna sa imong dulnganan.” Ang Hinduismo walay gitudlo bahin sa napanunod nga sala.
Ang ideya bahin sa napanunod nga sala wala usab sa mga Zoroastrian, sa mga Shintoista, sa mga Confucianista, ug mga Budhista. Bisan sa Hudiyo-Kristohanong mga relihiyon, nga naandang nagtudlo sa doktrina sa napanunod nga sala, ang tinamdan sa sala nagakausab. Dugang ug dugang katawhan karon ang wala maghunahuna sa ilang kaugalingon nga makasasala.
“Ang modernong panghunahuna wala magdasig sa moral nga pagbadlong; ilabina, wala kana magdasig ug pagbadlong sa kaugalingon,” matod sa teologong si Cornelius Plantinga, Jr. Ang mga iglesya sa Kakristiyanohan sa usa ka bahin sad-an usab sa pagpakamenos sa kaseryoso sa sala. “Ayawg simba kon gusto nimong makadungog bahin sa sala,” matod sa tsaplin sa Duke University. Ug sumala kang Plantinga, ang pipila ka iglesya kasagarang naghisgot ug sala may kalabotan lamang sa sosyal nga mga isyu.
Tinuod, daghan ang sosyal nga mga kaalaotan karong adlawa. Ang kapintasan, krimen, mga gubat, etnikong panagbangi, pag-abuso sa droga, pagkadili-matinud-anon, pagdaogdaog, ug kapintasan batok sa kabataan maoy dagsang. Sa pagkatinuod, ang ika-20ng siglo gitawag nga usa sa labing dugoong siglo nga nailhan sa katawhan sukad. Idugang niini ang kasakit ug pag-antos nga mosangpot gumikan sa sakit, pagkatigulang, ug kamatayon. Kinsay dili gustong mahigawas gikan sa dagkong mga suliran nga naglungtad sa kalibotan karong adlawa?
Nan, unsa man ang imong panglantaw sa sala? Napanunod ba ang sala? Makasinati ba gayod kita ug kagawasan gikan sa sala ug pag-antos? Ang mosunod nga artikulo maghisgot niining mga pangutanaha.
[Mga footnote]
a Ang pilosopiya sa Vedanta gipasikad sa mga Upanishad, nga makita diha sa kataposan sa Hindung kasulatan, ang Vedas.