“Ang mga Patay Pagabangonon”

“Kay ang trompeta motingog, ug ang mga patay pagabangonon nga dili-madunoton, ug kita mangausab.”​—1 CORINTO 15:52.

1, 2. (a) Unsang makapahupay nga saad ang gihatag pinaagi sa propetang si Oseas? (b) Unsaon nato pagkahibalo nga ang Diyos andam sa pagbuhi pag-usab sa mga patay?

NAMATYAN ka na ba sukad ug minahal? Nan nahibalo ka sa kasakit nga idulot sa maong kamatayon. Bisan pa niana, ang mga Kristohanon makabaton ug kahupayan sa saad nga gihatag sa Diyos pinaagi sa propetang si Oseas: “Gikan sa kamot sa Sheol pagalukaton ko sila; gikan sa kamatayon pagakuhaon ko sila. Hain ang imong mga ikot, Oh Kamatayon? Hain ang imong pagkamalaglagon, Oh Sheol?”​—Oseas 13:14.

² Ang ideya nga ang mga patay mabuhi pag-usab morag kataw-anan alang sa mga maduhaduhaon. Apan ang Labing Gamhanang Diyos tinong dunay gahom sa paghimo sa maong milagro! Ang tinuod nga isyu maoy kon si Jehova andam ba sa pagbuhi pag-usab sa mga patay. Ang matarong nga tawong si Job nangutana: “Kon ang kusgan nga tawo mamatay mabuhi ba siya pag-usab?” Unya, mihatag siya niining makapabalik-sa-pagsalig nga tubag: “Ikaw motawag, ug ako mismo motubag kanimo. Kay ang buhat sa imong mga kamot imong pangandoyon.” (Job 14:14, 15) Ang pulong “pangandoyon” nagpasabot ug mainitong paghandom o tinguha. (Itandi ang Salmo 84:2.) Oo, si Jehova nagpaabot pag-ayo sa pagkabanhaw​—siya nangandoy nga makita pag-usab ang mitaliwan nga matinumanong mga tawo, nga buhi sa iyang panumdoman.​—Mateo 22:31, 32.

Si Jesus Naghatag ug Kahayag Bahin sa Pagkabanhaw

3, 4. (a) Unsang kahayag ang gihatag ni Jesus diha sa paglaom sa pagkabanhaw? (b) Nganong si Jesus gibanhaw ingong espiritu, dili sa unod?

³ Ang karaang mga tawo sa pagtuo sama kang Job dunay diyutay lamang nga pagsabot bahin sa pagkabanhaw. Si Jesu-Kristo mao ang naghatag ug bug-os nga kahayag bahin niining kahibulongang paglaom. Gipakita niya ang yawing papel nga gidula niya mismo sa dihang siya miingon: “Siya nga nagapasundayag ug pagtuo sa Anak adunay kinabuhing walay-kataposan.” (Juan 3:36) Asa pahimuslan kanang maong kinabuhi? Alang sa kinabag-an niadtong nagpasundayag ug pagtuo, kana maoy dinhi sa yuta. (Salmo 37:11) Bisan pa niana, giingnan ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Ayawg kahadlok, gamayng panon, tungod kay giuyonan sa inyong Amahan ang paghatag kaninyo sa gingharian.” (Lucas 12:32) Ang Gingharian sa Diyos langitnon. Busa, kining maong saad nagkahulogan nga ang usa ka “gamayng panon” kinahanglang mahiuban kang Jesus sa langit ingong espiritung mga linalang. (Juan 14:2, 3; 1 Pedro 1:3, 4) Pagkamahimayaong palaaboton! Si Jesus nagbutyag pa ngadto kang apostol Juan nga kining “gamayng panon” may gidaghanon nga 144,000 lamang.​—Pinadayag 14:1.

⁴ Apan, sa unsang paagi nga ang 144,000 mosulod sa langitnong himaya? Si Jesus “naghatag ug kahayag nganha sa kinabuhi ug sa pagkadili-madunot pinaagi sa maayong balita.” Pinaagi sa iyang dugo, iyang gisugdan ang “usa ka bag-o ug buhing dalan” ngadto sa mga langit. (2 Timoteo 1:10; Hebreohanon 10:19, 20) Una, siya namatay, sumala sa gitagna sa Bibliya nga mahitabo kaniya. (Isaias 53:12) Unya, ingon sa gimantala ni apostol Pedro sa ulahi, “kining maong Jesus gibanhaw sa Diyos.” (Buhat 2:32) Apan si Jesus wala banhawa ingong tawo. Siya miingon: “Ang tinapay nga akong ihatag mao ang akong unod alang sa kinabuhi sa kalibotan.” (Juan 6:51) Ang pagkuha ug balik sa iyang unod magpaimbalido sa maong halad. Busa si Jesus “gipatay diha sa unod, apan . . . gibuhi diha sa espiritu.” (1 Pedro 3:18) Sa ingon si Jesus “nagbaton ug walay-kataposang kapahigawasan alang kanato,” buot ipasabot ang “gamayng panon.” (Hebreohanon 9:12) Iyang gipresentar ngadto sa Diyos ang bili sa iyang hingpit nga tawhanong kinabuhi ingong lukat alang sa makasasalang katawhan, ug ang 144,000 mao ang unang nakabenepisyo niini.

 5. Unsang paglaom ang gipaabot ngadto sa unang-siglong mga sumusunod ni Jesus?

⁵ Dili lang si Jesus ang banhawon ngadto sa langitnong kinabuhi. Giingnan ni Pablo ang kaubang mga Kristohanon sa Roma nga sila gidihogan sa balaang espiritu aron mahimong mga anak sa Diyos ug kaubang mga manununod ni Kristo kon ilang pamatud-an ang ilang pagkadinihogan pinaagi sa pag-antos hangtod sa kataposan. (Roma 8:16, 17) Misaysay usab si Pablo: “Kon kita nahiusa uban kaniya sa dagway sa iyang kamatayon, kita tino usab nga mahiusa uban kaniya diha sa dagway sa iyang pagkabanhaw.”​—Roma 6:5.

Pagdepensa sa Paglaom sa Pagkabanhaw

 6. Nganong ang pagtuo sa pagkabanhaw gisupak sa Corinto, ug sa unsang paagi mitubag si apostol Pablo?

⁶ Ang pagkabanhaw maoy bahin sa “pang-una nga doktrina” sa Kristiyanidad. (Hebreohanon 6:1, 2) Bisan pa niana, ang doktrina gisupak sa Corinto. Ang uban sa kongregasyon, dayag nga naimpluwensiyahan sa Gregong pilosopiya, nanag-ingon: “Walay pagkabanhaw sa mga patay.” (1 Corinto 15:12) Sa dihang ang mga taho bahin niini nakaabot kang apostol Pablo, gidepensahan niya ang paglaom sa pagkabanhaw, ilabina ang paglaom sa dinihogang mga Kristohanon. Susihon nato ang mga pulong ni Pablo sumala sa girekord sa 1 Corinto kapitulo 15. Makaplagan nimong makatabang nga nabasa ang tibuok kapitulo, sumala sa gisugyot sa nag-unang artikulo.

 7. (a) Unsang yawing isyu ang gitumong ni Pablo? (b) Kinsay nakakita sa binanhawng Jesus?

⁷ Sa unang duha ka bersikulo sa 1 Corinto kapitulo 15, si Pablo nagpahiluna sa tema sa iyang panaghisgot: “Akong ipahibalo kaninyo, mga igsoon, ang maayong balita nga akong gipahayag kaninyo, nga nadawat usab ninyo, nga niini kamo usab nagabarog, nga pinaagi niini kamo usab ginaluwas, . . . gawas kon, sa tinuod, nahimong magtutuo kamo sa walay katuyoan.” Kon ang mga taga-Corinto mapakyas sa pagbarog dapig sa maayong balita, kawang lang ang ilang pagdawat sa maayong balita. Si Pablo nagpadayon: “Akong gipasa kaninyo, apil sa unang mga butang, kanang akong nadawat usab, nga si Kristo namatay alang sa atong mga sala sumala sa mga Kasulatan; ug nga siya gilubong, oo, nga siya gibangon sa ikatulo ka adlaw sumala sa mga Kasulatan; ug nga siya mipakita kang Cefas, unya ngadto sa napulog-duha. Human niana siya mipakita sa kapin sa lima ka gatos ka igsoon sa usa ka panahon, nga ang kadaghanan kanila nagpabilin hangtod sa pagkakaron, apan ang pipila nahikatulog na sa kamatayon. Human niana mipakita siya kang Santiago, unya ngadto sa tanang apostol; apan ulahi sa tanan siya mipakita usab ngari kanako nga daw ngadto sa usang natawong ahat.”​—1 Corinto 15:3-8.

8, 9. (a) Unsa ka hinungdanon ang pagtuo sa pagkabanhaw? (b) Lagmit sa unsang okasyon nga si Jesus nagpakita sa “kapin sa lima ka gatos ka igsoon”?

⁸ Alang niadtong midawat sa maayong balita, ang pagtuo sa pagkabanhaw ni Jesus dili kay gipili lamang. Daghang nakasaksi sa pagpamatuod nga “si Kristo namatay alang sa atong mga sala” ug nga siya gibanhaw. Usa na si Cefas, o Pedro, sumala sa pag-ila sa kadaghanan kaniya. Human sa paglimod ni Pedro kang Jesus sa gabii sa pagbudhi ug pagdakop kang Jesus, lagmit gayod nga nahupayan siya pag-ayo sa pagpakita ni Jesus kaniya. Ang “napulog-duha,” ang mga apostol ingong grupo, giduaw usab sa nabanhawng Jesus​—usa ka kasinatian nga sa walay duhaduha nakatabang kanila sa pagbuntog sa ilang kahadlok ug pagkahimong maisogong mga saksi sa pagkabanhaw ni Jesus.​—Juan 20:19-​23; Buhat 2:32.

⁹ Nagpakita usab si Kristo sa usa ka mas dakong grupo, “kapin sa lima ka gatos ka igsoon.” Sanglit sa Galilea lamang nga nakabaton siyag mga sumusunod nga ingon niana ka daghan, lagmit mao kini ang okasyon nga gihubit sa Mateo 28:16-20, sa dihang si Jesus naghatag ug sugo sa paghimog mga tinun-an. Pagkagamhanang pamatuod nga ikahatag niining mga tawhana! Ang uban buhi pa sa 55 K.P. sa dihang gihan-ay ni Pablo kining unang sulat ngadto sa mga taga-Corinto. Apan, matikdi nga kadtong nangamatay gikaingong “nahikatulog na sa kamatayon.” Wala pa sila mabanhaw aron modawat sa ilang langitnong ganti.

10. (a) Unsay epekto sa kataposang pakigkita ni Jesus sa iyang mga tinun-an? (b) Sa unsang paagi nagpakita si Jesus kang Pablo “nga daw ngadto sa usang natawong ahat”?

¹⁰ Ang laing talagsaong saksi sa pagkabanhaw ni Jesus mao si Santiago, ang anak ni Jose ug sa inahan ni Jesus, si Maria. Una pa sa pagkabanhaw, dayag nga si Santiago dili usa ka magtutuo. (Juan 7:5) Apan human magpakita si Jesus kaniya, si Santiago nahimong magtutuo ug tingali may bahin sa pagdani sa iyang ubang mga igsoong lalaki. (Buhat 1:13, 14) Sa iyang kataposang pakigkita sa iyang mga tinun-an, sa okasyon nga siya mikayab sa langit, gisugo sila ni Jesus nga “mahimong mga saksi . . . ngadto sa kinalay-ang dapit sa yuta.” (Buhat 1:6-11) Sa ulahi, nagpakita siya kang Saulo sa Tarso, usa ka maglulutos sa mga Kristohanon. (Buhat 22:6-8) Si Jesus nagpakita kang Saulo “nga daw ngadto sa usang natawong ahat.” Sama rag si Saulo nabanhaw na ngadto sa espiritung kinabuhi ug nakakita sa hinimayang Ginoo kasiglohan una pa nahitabo ang maong pagkabanhaw. Kining maong kasinatian dihadiha nagpahunong kang Saulo sa iyang dalan sa mabunoong pagsupak sa Kristohanong kongregasyon ug nagpahinabog kahibulongang kausaban. (Buhat 9:3-9, 17-19) Si Saulo nahimong apostol Pablo, usa sa pangunang tigdepensa sa Kristohanong pagtuo.​—1 Corinto 15:9, 10.

Pagtuo sa Pagkabanhaw Kinahanglanon

11. Giunsa pagyagyag ni Pablo ang pagkasayop sa pag-ingong, “Walay pagkabanhaw”?

¹¹ Busa ang pagkabanhaw ni Jesus maoy gipamatud-an pag-ayong kamatuoran. “Karon kon si Kristo ginawali nga siya gibangon gikan sa mga patay,” nangatarongan si Pablo, “naunsa man nga ang pipila taliwala kaninyo nagaingon nga walay pagkabanhaw sa mga patay?” (1 Corinto 15:12) Dili lang kay ang maong mga tawo may kaugalingong mga pagduhaduha o mga pangutana bahin sa pagkabanhaw kondili sila dayag nga nagpahayag ug kawalay-pagtuo niana. Busa giyagyag ni Pablo ang pagkasayop sa ilang pangatarongan. Siya miingon nga kon si Kristo wala pa bangona, bakak ang Kristohanong mensahe, ug kadtong nagpamatuod sa pagkabanhaw ni Kristo maoy “bakak nga mga saksi labot sa Diyos.” Kon si Kristo wala bangona, walay lukat nga nabayran ngadto sa Diyos; ang mga Kristohanon ‘anaa pa sa ilang mga sala.’ (1 Corinto 15:13-​19; Roma 3:23, 24; Hebreohanon 9:11-​14) Ug ang mga Kristohanon nga “nahikatulog na sa kamatayon,” sa pipila ka kaso ingong mga martir, nangamatay nga walay tinuod nga paglaom. Pagkamakaluluoy ang kahimtang sa mga Kristohanon kon kining kinabuhia lang ang ilang madahom! Ang ilang mga pag-antos makawang lamang.

12. (a) Unsay gipasabot sa pagtawag kang Kristo nga “ang unang-bunga kanilang kinsa nahikatulog sa kamatayon?” (b) Sa unsang paagi gihimong posible ni Kristo ang pagkabanhaw?

¹² Apan, dili kana maoy kahimtang. Si Pablo nagpadayon: “Si Kristo gibangon na gikan sa mga patay.” Dugang pa, siya mao “ang unang-bunga kanilang kinsa nahikatulog sa kamatayon.” (1 Corinto 15:20) Sa dihang ang mga Israelinhon matinumanong naghatag kang Jehova sa unang-bunga sa ilang abot, si Jehova nagpanalangin kanila ug daghang ani. (Exodo 22:29, 30; 23:19; Proverbio 3:9, 10) Pinaagi sa pagtawag kang Kristo nga “ang unang-bunga,” gipasabot ni Pablo nga ang dugang ani sa mga tawo bangonon gikan sa kamatayon ngadto sa langitnong kinabuhi. “Sanglit ang kamatayon maoy pinaagi sa usa ka tawo,” matod ni Pablo, “ang pagkabanhaw sa mga patay maoy pinaagi usab sa usa ka tawo. Kay maingon gayod nga diha kang Adan ang tanan nagakamatay, sa ingon usab diha kang Kristo ang tanan himoong buhi.” (1 Corinto 15:21, 22) Gihimong posible ni Jesus ang pagkabanhaw pinaagi sa paghatag sa iyang hingpit tawhanong kinabuhi ingong lukat, nga nag-abli sa dalan alang sa katawhan nga mapahigawas gikan sa pagkaulipon sa sala ug kamatayon.​—Galacia 1:4; 1 Pedro 1:18, 19.a

13. (a) Kanus-a nahitabo ang langitnong pagkabanhaw? (b) Sa unsang paagi ang ubang mga dinihogan dili “mangatulog sa kamatayon”?

¹³ Si Pablo mipadayon: “Apan ang matag usa sa iyang kaugalingong han-ay: Si Kristo ang unang-bunga, pagkahuman kadtong mga iya sa Kristo panahon sa iyang pagkaanaa.” (1 Corinto 15:23) Si Kristo gibanhaw sa 33 K.P. Apan, ang iyang dinihogang mga sumusunod​—“kadtong mga iya sa Kristo”​—kinahanglang maghulat hangtod sa mubong panahon human si Jesus magsugod sa iyang harianong presensiya, nga gipakita sa tagna sa Bibliya nga nahitabo sa 1914. (1 Tesalonica 4:14-​16; Pinadayag 11:18) Komosta kadtong buhi pa panahon sa iyang pagkaanaa? Si Pablo miingon: “Tan-awa! Sultihan ko kamog usa ka sagradong tinago: Dili kitang tanan mangatulog sa kamatayon, apan kitang tanan mangausab, sa daklit, sa pagpamilok sa mata, sa panahon sa kataposan nga trompeta. Kay ang trompeta motingog, ug ang mga patay pagabangonon nga dili-madunoton, ug kita mangausab.” (1 Corinto 15:51, 52) Tin-aw, dili tanang dinihogan ang nangatulog sa lubnganan nga naghulat sa pagkabanhaw. Kadtong mamatay panahon sa pagkaanaa ni Kristo mausab dihadiha.​—Pinadayag 14:13.

14. Sa unsang paagi ang mga dinihogan “ginabawtismohan sa katuyoan sa pagkahimong ingon nga mga patay”?

¹⁴ “Kon dili pa ingon,” nangutana si Pablo, “unsay buhaton nilang kinsa ginabawtismohan sa katuyoan sa pagkahimong ingon nga mga patay? Kon ang mga patay dili man gayod bangonon, ngano man nga sila ginabawtismohan usab sa katuyoan sa pagkahimong ingon niana? Ngano mang kami usab anaa sa kapeligrohan matag takna?” (1 Corinto 15:29, 30) Wala ipasabot ni Pablo nga ang buhing mga indibiduwal gibawtismohan alang sa mga patay, ingon sa morag gipasabot sa ubang mga hubad sa Bibliya. Kon buot hunahunaon, ang bawtismo nalangkit sa Kristohanong pagkatinun-an, ug ang patay nga mga kalag dili mahimong mga tinun-an. (Juan 4:1) Hinunoa, si Pablo naghisgot sa buhing mga Kristohanon, nga daghan kanila, sama kang Pablo mismo, “anaa sa kapeligrohan matag takna.” Ang dinihogang mga Kristohanon ‘gibawtismohan ngadto sa kamatayon ni Kristo.’ (Roma 6:3) Sukad sa pagdihog kanila, sila “ginabawtismohan,” ingnon ta, ngadto sa usa ka dalan nga motultol sa kamatayon nga sama nianang kang Kristo. (Marcos 10:35-40) Sila mamatay uban sa paglaom sa usa ka mahimayaong langitnong pagkabanhaw.​—1 Corinto 6:14; Filipos 3:10, 11.

15. Unsang mga kapeligrohan ang lagmit nasinati ni Pablo, ug sa unsang paagi ang pagtuo sa pagkabanhaw may bahin sa paglahutay niana?

¹⁵ Karon si Pablo nagpatin-aw nga siya mismo nag-atubang ug kapeligrohan sa ingong sukod nga siya makaingon: “Adlaw-adlaw ako nagaatubang sa kamatayon.” Basig may moakusar kaniya nga naghinobra, si Pablo midugang: “Kini akong gipanghimatuoran pinaagi sa kasadya tungod kaninyo, mga igsoon, nga akong nabatonan diha kang Kristo Jesus nga atong Ginoo.” Ang The Jerusalem Bible naghubad niining bersikuloha: “Akong giatubang ang kamatayon adlaw-adlaw, mga igsoon, ug ako makapanumpa niana pinaagi sa garbo nga akong nabatonan tungod kaninyo diha kang Kristo Jesus nga atong Ginoo.” Ingong pananglitan sa mga kapeligrohan nga iyang giatubang, sa bersikulo 32, si Pablo naghisgot bahin sa ‘pagpakigbugnog mapintas nga mga mananap sa Efeso.’ Ang mga taga-Roma kasagarang nagpatay sa ilang mga kriminal pinaagi sa pagtambog kanila ngadto sa mapintas nga mga mananap diha sa mga dulaanan. Kon si Pablo nakalahutay sa sambunot uban sa literal nga mapintas nga mga mananap, nakalabang-buhi lamang siya pinaagi sa tabang ni Jehova. Kon walay paglaom sa pagkabanhaw, ang pagpili sa dalan sa kinabuhi nga nagladlad kaniya sa maong kapeligrohan binuang gayod unta. Kon walay paglaom sa umaabot nga kinabuhi, ang paglahutay sa kalisdanan ug mga sakripisyo nga duyog sa pag-alagad sa Diyos dili unta kaayo makahuloganon. “Kon ang mga patay dili pagabangonon,” matod ni Pablo, “‘mangaon kita ug manginom, kay ugma kita mangamatay.’”​—1 Corinto 15:31, 32; tan-awa ang 2 Corinto 1:8, 9; 11:23-27.

16. (a) Diin lagmit naggikan ang ekspresyong “mangaon kita ug manginom, kay ugma kita mangamatay?” (b) Unsa ang mga kapeligrohan sa pagsagop niining hunahunaa?

¹⁶ Lagmit mikutlo si Pablo sa Isaias 22:13, nga naghubit sa makamatayng tinamdan sa dili-masinugtanong mga molupyo sa Jerusalem. O lagmit diha sa iyang hunahuna ang mga pagtulon-an sa mga Epicureano, nga nagtamay sa bisan unsang paglaom sa kinabuhi human sa kamatayon ug nagtuo nga ang unodnong mga kalingawan mao ang pangunang kaayohan sa kinabuhi. Bisan unsa pay kahimtang, ang ‘mangaon ug manginom’ nga pilosopiya dili-diyosnon. Busa, si Pablo nagpasidaan: “Ayaw pagpahisalaag. Ang daotang pakig-uban nagadaot sa mapuslanong mga batasan.” (1 Corinto 15:33) Ang pagpakig-uban niadtong misalikway sa pagkabanhaw mahimong makadaot. Ang maong pagpakig-uban lagmit dunay bahin sa mga suliran nga kinahanglang atubangon ni Pablo diha sa kongregasyon sa Corinto, sama sa seksuwal nga imoralidad, pagkabahinbahin, mga buroka, ug kawalay-pagtahod sa Panihapon sa Ginoo.​—1 Corinto 1:11; 5:1; 6:1; 11:20-22.

17. (a) Unsang tambag ang gihatag ni Pablo sa mga taga-Corinto? (b) Unsang mga pangutana ang nagpabiling tubagon?

¹⁷ Busa si Pablo naghatag sa mga taga-Corinto niining positibong tambag: “Pagmata kamo ngadto sa pagkamay-pamuot sa matarong nga paagi ug ayaw pagpakasala, kay ang pipila walay kahibalo sa Diyos. Ako nagapamulong aron kamo mobatig kaulaw.” (1 Corinto 15:34) Ang negatibong panglantaw sa pagkabanhaw nagdaldal sa uban ngadto sa espirituwal nga kalipong, nga samag hubog. Kinahanglan silang magmata, magpabiling dunay panimuot. Ang dinihogang mga Kristohanon karong adlawa sa susama kinahanglang magmata sa espirituwal, nga dili maimpluwensiyahan sa maduhaduhaong mga panglantaw sa kalibotan. Kinahanglang mohawid sila pag-ayo sa ilang paglaom sa langitnong pagkabanhaw. Apan nagpabilin gihapon ang mga pangutana​—alang sa mga taga-Corinto kaniadto ug alang kanato karon. Pananglitan, sa unsang dagway nga ang 144,000 pagabanhawon ngadto sa langit? Ug komosta ang uban pang minilyon nga anaa pa sa lubnganan nga walay langitnong paglaom? Unsay kahulogan sa pagkabanhaw alang kanila? Sa among sunod nga artikulo, among susihon ang ubang gihisgotan ni Pablo bahin sa pagkabanhaw.

[Mga footnote]

Nahinumdom Ka Ba?

◻ Unsang kahayag ang gihatag ni Jesus bahin sa pagkabanhaw?

◻ Kinsa ang pipila ka mga saksi sa pagkabanhaw ni Kristo?

◻ Nganong ang doktrina sa pagkabanhaw gisupak, ug unsay tubag ni Pablo?

◻ Nganong ang pagtuo sa pagkabanhaw kinahanglanon alang sa dinihogang mga Kristohanon?

[Hulagway sa panid 15]

Ang anak nga babaye ni Jairo nahimong pamatuod nga ang pagkabanhaw mahitabo

[Hulagway sa panid 16, 17]

Kon walay paglaom sa pagkabanhaw, ang pagkamartir sa matinumanong mga Kristohanon mahimong walay kahulogan