“Pangitaa si Jehova ug ang Iyang Kusog”
“Mahitungod kang Jehova, ang iyang mga mata naglantaw sa tibuok yuta aron ipakita ang iyang kusog ngadto kanila nga may kasingkasing nga bug-os alang kaniya.”—2 CRONICAS 16:9.
1. Unsa ang gahom, ug sa unsang paagi gigamit kini sa mga tawo?
ANG gahom nagkahulogan ug daghang butang, sama sa pagbatog pagdumala, awtoridad, o impluwensiya ibabaw sa uban; abilidad sa paglihok o pagpatungha ug usa ka resulta; pisikal nga gahom (kusog); o mental o moral nga katakos. Ang tawo walay maayong rekord kon bahin sa paggamit sa gahom. Si Lord Acton, usa ka historyano, nga naghisgot bahin sa gahom diha sa mga kamot sa mga politiko, nag-ingon: “Ang gahom may tendensiya nga makahimo sa tawo nga korap ug ang bug-os nga gahom bug-os nga makapakorap.” Daghag pananglitan sa modernong kasaysayan ang nagpakita sa pagkatinuod sa mga pulong ni Lord Acton. Sa ika-20ng siglo, “ang tawo nagmando sa tawo sa iyang kadaotan” nga wala pa mahimo sukad. (Ecclesiastes 8:9) Giabusohan ug maayo sa korap nga mga diktador ang ilang gahom ug nakakalas ug minilyong kinabuhi. Ang gahom nga dili makontrolar sa gugma, kaalam, ug hustisya makuyaw.
2. Isaysay kon sa unsang paagi ang ubang diyosnong mga hiyas nakaapektar sa paagi sa paggamit ni Jehova sa iyang gahom.
2 Dili sama sa daghang tawo, ang Diyos kanunayng nagagamit sa iyang gahom alang sa maayo. “Mahitungod kang Jehova, ang iyang mga mata naglantaw sa tibuok yuta aron ipakita ang iyang kusog ngadto kanila nga may kasingkasing nga bug-os alang kaniya.” (2 Cronicas 16:9) Si Jehova nagdumala sa iyang gahom sa kontroladong paagi. Ang pailob nagpugong sa Diyos sa paglaglag sa daotan aron hatagan sila ug higayon sa paghinulsol. Ang gugma nagpalihok kaniya sa pagpasidlak sa adlaw diha sa tanang matang sa mga tawo—matarong ug di-matarong. Ang hustisya magpalihok kaniya sa kataposan sa paggamit sa iyang walay-kinutobang gahom sa paglaglag sa usa nga may katakos sa pagpahinabog kamatayon, si Satanas nga Yawa.—Mateo 5:44, 45; Hebreohanon 2:14; 2 Pedro 3:9.
3. Nganong ang labing gamhanang gahom sa Diyos maoy usa ka katarongan sa pagsalig kaniya?
3 Ang talagsaong gahom sa atong langitnong Amahan maoy usa ka katarongan sa pagsalig ug pagpakitag kompiyansa—sa iyang mga saad ug sa iyang panalipod. Ang gamayng bata mobating luwas taliwala sa mga estranyo sa dihang manghawid siya sa kamot sa iyang amahan, kay siya nahibalo nga ang iyang amahan dili motugot nga may modangat kaniya nga daotan. Sa susama, ang atong langitnong Amahan, ang usa nga “dagaya sa gahom aron sa pagluwas,” manalipod kanato gikan sa bisan unsang permanente nga kadaot kon kita molakaw uban kaniya. (Isaias 63:1; Miqueas 6:8) Ug ingong usa ka maayong Amahan, si Jehova kanunayng motuman sa iyang mga saad. Ang iyang walay-kinutobang gahom nagagarantiya nga ang iyang ‘pulong tino nga molampos nga alang niana kini iyang gipadala.’—Isaias 55:11; Tito 1:2.
4, 5. (a) Unsay miresulta sa dihang si Haring Asa bug-os nga misalig kang Jehova? (b) Unsay mahimong mahitabo kon kita mosalig sa tawhanong mga solusyon sa atong mga problema?
4 Nganong hinungdanon kaayo nga magmadeterminado kita nga dili mawad-an sa pagsalig sa panalipod sa atong langitnong Amahan? Tungod kay may posibilidad nga madaog sa mga kahimtang ug malimot kon diin ang atong tinuod nga kasegurohan. Kini makita diha sa pananglitan ni Haring Asa, usa ka tawo nga kanunayng misalig kang Jehova. Sa panahon sa paghari ni Asa, usa ka milyong sundalong mga Etiopianhon ang miatake sa Juda. Nakaamgo nga dakog bentaha sa militar ang iyang mga kaaway, si Asa miampo: “Oh Jehova, kon bahin sa pagtabang, dili hinungdanon kanimo kon daghan man ang gamhanan o walay gahom. Tabangi kami, Oh Jehova nga among Diyos, kay kanimo kami nagsalig, ug sa imong ngalan kami mianhi batok niining panon sa katawhan. Oh Jehova, ikaw mao ang among Diyos. Ayaw itugot nga ang tawong may kamatayon magpabiling kusganon batok kanimo.” (2 Cronicas 14:11) Gisunod ni Jehova ang hangyo ni Asa ug gihatagan siya ug dakong kadaogan.
5 Apan, human sa daghang tuig sa matinumanong pag-alagad, ang pagsalig ni Asa sa makaluwas nga gahom ni Jehova nawala. Aron mapugngan ang pag-atake sa kasundalohan sa amihanang gingharian sa Israel, siya nangayog tabang sa Sirya. (2 Cronicas 16:1-3) Bisan pag ang iyang gihatag nga hiphip kang Haring Ben-hadad sa Sirya misangpot sa pagkawala sa kapeligrohan nga moatake ang Israel sa Juda, ang pakigsaad ni Asa sa Sirya nagpakitag kawalay-pagsalig kang Jehova. Prangkang gipangutana siya ni manalagnang Hanani: “Dili ba ang mga Etiopianhon ug ang mga Libyahanon usa man ka dako kaayong panon sa kasundalohan, sa mga karo ug sa mga mangangabayo; ug tungod kay ikaw misalig kang Jehova dili ba iyang gitugyan sila nganha sa imong mga kamot?” (2 Cronicas 16:7, 8) Bisan pa niana, wala tagda ni Asa kini nga pagbadlong. (2 Cronicas 16:9-12) Sa dihang mag-atubang ug mga problema, dili kita mosalig sa tawhanong mga solusyon. Hinunoa, magpakita kita ug pagsalig sa Diyos, kay ang pagsalig sa gahom sa mga tawo seguradong mapakyas gayod.—Salmo 146:3-5.
Pangitaa ang Gahom nga Ihatag ni Jehova
6. Nganong kita angayng ‘mangita kang Jehova ug sa iyang kusog’?
6 Si Jehova makahatag ug gahom ngadto sa iyang mga alagad maingon man makapanalipod kanila. Ang Bibliya nag-awhag kanato sa ‘pagpangita kang Jehova ug sa iyang kusog.’ (Salmo 105:4) Ngano? Tungod kay kon buhaton nato ang mga butang pinaagi sa kusog sa Diyos, ang atong gahom gamiton alang sa ikaayo, imbes sa ikadaot, sa uban. Kita wala nay makita pang mas maayong panig-ingnan niini kay sa kang Jesu-Kristo, kinsa mihimog daghang milagro pinaagi sa “gahom ni Jehova.” (Lucas 5:17) Mahimo untang igugol ni Jesus ang iyang kinabuhi aron mahimong sapian, inila, o kaha gamhanan kaayo nga hari. (Lucas 4:5-7) Hinunoa, iyang gigamit ang gahom nga gihatag sa Diyos kaniya aron sa pagbansay ug sa pagtudlo, sa pagtabang ug sa pag-ayo. (Marcos 7:37; Juan 7:46) Pagkamaayong panig-ingnan kini alang kanato!
7. Unsang hinungdanong hiyas ang atong maugmad sa dihang mohimo kita ug mga butang pinaagi sa kusog sa Diyos imbes sa atong kaugalingong kusog?
7 Dugang pa, kon atong buhaton ang mga butang diha sa “kusog nga ginahatag sa Diyos,” makatabang kini kanato nga magmapainubsanon. (1 Pedro 4:11) Ang mga tawo nga naningkamot nga makabaton ug gahom mahimong andakan. Ang pananglitan niini mao ang Asiryanhong Haring Esar-haddon, kinsa mapasiatabong miingon: “Gamhanan ako, gamhanan ako sa ngatanan, bayani ako, dako ako, bantogan ako.” Sa kasukwahi, “gipili” ni Jehova ang “huyang nga mga butang sa kalibotan, aron iyang mapakaulawan ang kusganong mga butang.” Busa, kon ang usa ka tinuod nga Kristohanon manghambog, siya nanghambog diha kang Jehova, kay siya nahibalo nga ang iyang nahimo wala mahimo sa iyang kaugalingong kusog. Ang ‘pagpaubos sa atong kaugalingon ilalom sa gamhanang kamot sa Diyos’ moresultag tinuod nga kahimayaan.—1 Corinto 1:26-31; 1 Pedro 5:6.
8. Unsay atong buhaton una aron makadawat sa gahom ni Jehova?
8 Sa unsang paagi kita makakuha ug kusog gikan sa Diyos? Una sa tanan, kinahanglang mangayo kita niana pinaagi sa pag-ampo. Gipasaligan ni Jesus ang iyang mga tinun-an nga ang iyang Amahan mohatag sa iyang balaang espiritu ngadto niadtong nagapangayo niana. (Lucas 11:10-13) Palandonga kon sa unsang paagi kini nakahatag sa mga tinun-an ni Kristo ug gahom sa dihang mipili sila sa pagsugot sa Diyos inay kay sa relihiyosong mga lider nga nagbaod kanila sa paghunong sa pagsangyaw bahin kang Jesus. Sa dihang sila miampo alang sa tabang ni Jehova, ang ilang kinasingkasing nga pag-ampo gitubag, ug gihatagan sila sa balaang espiritu ug gahom aron makapadayon sa pagsangyaw sa maayong balita nga maisogon.—Buhat 4:19, 20, 29-31, 33.
9. Nganli ang ikaduhang tuboran sa espirituwal nga kalig-on, ug paghatag ug panig-ingnan sa Kasulatan sa pagpakita sa pagpaepektibo niini.
9 Ikaduha, kita makakuha ug espirituwal nga kalig-on gikan sa Bibliya. (Hebreohanon 4:12) Ang gahom sa pulong sa Diyos nakita sa panahon sa mga adlaw ni Haring Josias. Bisan pag napapha na niining taga-Juda nga hari ang paganong mga idolo gikan sa yuta, ang wala-damha nga pagkakaplag sa Balaod ni Jehova diha sa templo nakapukaw kaniya sa pagpakusog pa niining programa sa pagpanghinlo.a Human sa pagbasa mismo ni Josias sa Kasugoan ngadto sa mga tawo, ang tibuok nasod nakigsaad kang Jehova, ug ang ikaduha, mas kusog, nga kampanya batok sa idolatriya gisugdan. Ang maayong resulta sa reporma ni Josias mao nga sa “tanan niyang mga adlaw sila wala motipas sa pagsunod kang Jehova.”—2 Cronicas 34:33.
10. Unsa ang ikatulong paagi aron makakuha ug kusog gikan kang Jehova, ug nganong hinungdanon kini?
10 Ikatulo, kita makakuha ug kusog gikan kang Jehova pinaagi sa Kristohanong pag-ubanay. Gidasig ni Pablo ang mga Kristohanon sa pagtambong sa mga tigom nga regular aron sa “pagpasibot sa paghigugma ug sa maayong mga buhat” ug sa pagdasigay sa usag usa. (Hebreohanon 10:24, 25) Sa dihang milagrosong nakagawas si Pedro sa bilanggoan, gusto niyang makauban ang iyang mga igsoon, busa mideretso siya sa balay sa inahan ni Juan Marcos, diin didto “ubay-ubay ang nagkatigom ug nanag-ampo.” (Buhat 12:12) Siyempre, silang tanan mahimong magpabilin sa balay ug mag-ampo. Apan sila mipili nga magtigom aron mag-ampo ug magdinasigay sa usag usa niadtong malisod nga panahon. Sa hapit nang matapos ang dugay ug peligrosong panaw ni Pablo paingon sa Roma, nakigkita siya sa ubang mga igsoon sa Puteoli ug sa ulahi sa uban nga mibiyahe sa pagsugat kaniya. Ang iyang reaksiyon? “Sa nalantawan sila [ang ulahi], si Pablo nagpasalamat sa Diyos ug nakabaton ug kaisog.” (Buhat 28:13-15) Siya napalig-on nga nahiuban pag-usab sa mga isigka-Kristohanon. Kita usab mapalig-on sa pagpakig-uban sa mga isigka-Kristohanon. Basta kita dunay kagawasan ug makahimo sa pagpakig-uban sa usag usa, dili gayod kita mosulay nga maglakaw nga mag-inusara diha sa hiktin nga dalan paingon sa kinabuhi.—Proverbio 18:1; Mateo 7:14.
11. Paghisgot ug pipila ka kahimtang diin ang “gahom nga labaw sa kasarangan” gikinahanglan gayod.
11 Pinaagi sa regular nga pag-ampo, pagtuon sa Pulong sa Diyos, ug pagpakig-uban sa mga isigkamagtutuo, kita ‘padayong makabaton ug gahom diha sa Ginoo ug diha sa pagkagamhanan sa iyang kusog.’ (Efeso 6:10) Sa walay duhaduha gikinahanglan natong tanan ang ‘gahom diha sa Ginoo.’ Ang uban nag-antos sa makapaluya nga mga balatian, ang uban sa mga kadaot sa pagkatigulang o sa kamatayon sa tibuok-kinabuhi nga kauban. (Salmo 41:3) Ang uban nag-antos sa pagsupak sa usa ka dili-magtutuong kapikas. Ang mga ginikanan, ilabina ang nag-inusarang mga ginikanan, tingali nakakaplag nga ang pag-akata sa bug-os-panahong trabaho samtang nagmatuto ug pamilya maoy usa ka makapaluya nga responsibilidad. Gikinahanglan sa batan-ong mga Kristohanon ang kusog aron makabarog sa pagpit-os sa mga higala ug sa pagdumili sa mga droga ug imoralidad. Angay nga walay magpanuko sa pagpangayo kang Jehova ug “gahom nga labaw sa kasarangan” aron makasagubang sa ingon niini nga mga problema.—2 Corinto 4:7.
“Naghatag ug Gahom sa Gikapoy”
12. Sa unsang paagi si Jehova naglig-on kanato diha sa Kristohanong ministeryo?
12 Dugang pa, si Jehova mohatag ug gahom ngadto sa iyang mga alagad sa dihang maghimo sa ilang ministeryo. Atong mabasa diha sa tagna ni Isaias: “Siya naghatag ug gahom sa gikapoy; ug sa walay dinamikong kusog siya nagpadagaya sa bug-os nga gahom. . . . Kadtong naglaom kang Jehova maulian sa kusog. Sila manglupad pinaagig mga pako nga sama sa mga agila. Sila managan ug dili maluya; sila manglakaw ug dili kapoyon.” (Isaias 40:29-31) Si apostol Pablo mismo nakadawat ug gahom aron mahimo ang iyang ministeryo. Tungod niini, ang iyang ministeryo nahimong epektibo. Ngadto sa mga Kristohanon sa Tesalonica, siya nagsulat: “Ang maayong balita nga among giwali wala makaplagi taliwala kaninyo uban ang mga sulti lamang apan usab uban ang gahom ug uban ang balaang espiritu.” (1 Tesalonica 1:5) Ang iyang pagsangyaw ug pagpanudlo may gahom sa pagpatunghag dagkong mga kausaban sa mga kinabuhi niadtong namati kaniya.
13. Unsay nakapalig-on kang Jeremias sa paglahutay bisan pa sa pagsupak?
13 Kon makaatubang ug walay kaikag nga espiritu diha sa atong teritoryo—usa ka teritoryo nga tingali balikbalik na natong gisangyawan sa daghang tuig nga wala kaayoy pagsanong—tingali kita laayan. Si Jeremias sa susama mibati ug kaluya tungod sa pagsupak, pagtamay, ug kawalay-pagtagad nga iyang naatubang. “Dili na ako maghisgot sa [Diyos], ug dili na ako mosulti diha sa iyang ngalan,” gisultihan niya ang iyang kaugalingon. Apan dili siya makapabiling maghilom. Ang iyang mensahe “nahisama sa nagdilaab nga kalayo nga natakpan sulod sa [iyang] kabukogan.” (Jeremias 20:9) Unsay nakapasig-uli sa iyang gahom bisan sa atubangan sa daghan kaayong kalisod? “Si Jehova nag-uban kanako sama sa usa nga makalilisang ang pagkagamhanan,” miingon si Jeremias. (Jeremias 20:11) Ang pagpabili ni Jeremias sa pagkahinungdanon sa iyang mensahe ug sa iyang hinatag-sa-Diyos nga buluhaton naghimo kaniya nga masanongon sa pagdasig ni Jehova.
Ang Gahom sa Pagsakit ug ang Gahom sa Pag-ayo
14. (a) Unsa ka gamhanan nga gamit ang dila? (b) Paghatag ug mga pananglitan sa pagpakita sa kadaot nga mahimo sa dila.
14 Dili tanang gahom nga atong nahuptan direktang nagagikan sa Diyos. Ang dila, pananglitan, dunay gahom sa pagsakit ug maingon man sa pag-ayo. “Ang kamatayon ug kinabuhi anaa sa gahom sa dila,” nagpasidaan si Solomon. (Proverbio 18:21) Ang mga resulta sa dili dugay nga panagsultihay ni Satanas ug Eva nagpakita kon unsa ka dako sa kadaot ang mahatag sa mga pulong. (Genesis 3:1-5; Santiago 3:5) Kita usab makahatag ug dakong kadaot pinaagi sa dila. Ang pagpanaway bahin sa katambokon sa usa ka dalaga mahimong hinungdan unya nga magsakit siya ug anorexia. Ang walay paghunahuna nga pagtabi ngadto sa uban sa usa ka butangbutang mahimong makadaot sa tibuok kinabuhi nga panaghigalaay. Oo, ang dila kinahanglang pugngan.
15. Sa unsang paagi atong magamit ang atong dila aron sa paglig-on ug pag-ayo?
15 Apan, ang dila makalig-on maingon man makapukan. Ang panultihon sa Bibliya nag-ingon: “Adunay nagapamulong nga walay paghunahuna sama sa mga dunggab sa espada, apan ang dila sa mga maalamon makaayo.” (Proverbio 12:18) Ang maalamong mga Kristohanon nagagamit sa gahom sa dila sa paglipay sa nagmagul-anon ug sa namatyan. Ang mga pulong nga nagpakitag simpatiya makapadasig sa mga tin-edyer nga nakigbisog sa makadaot nga pagpamugos sa mga higala. Ang dila nga mahunahunaon makapasalig sa tigulang nga mga igsoong lalaki ug babaye nga sila gikinahanglan gihapon ug gihigugma. Ang malulotong mga pulong makahatag ug kalipay sa mga masakiton. Labaw sa tanan, magamit nato ang atong dila sa pagpaambit sa gamhanang mensahe sa Gingharian ngadto sa tanan nga mamati. Kita makagahom sa pagmantala sa Pulong sa Diyos kon ang atong kasingkasing anaa diha niana. Ang Bibliya nag-ingon: “Ayaw pag-ihikaw ang maayo gikan kanila kang kinsa kini gikinahanglan, sa dihang anaa sa gahom sa imong kamot ang pagbuhat niini.”—Proverbio 3:27.
Ang Hustong Paggamit sa Gahom
16, 17. Sa dihang gamiton ang ilang hinatag-sa-Diyos nga awtoridad, sa unsang paagi ang mga ansiyano, mga ginikanan, mga bana, ug mga asawa makasundog kang Jehova?
16 Bisan tuod siya gamhanan sa ngatanan, si Jehova mahigugmaong nagmando sa kongregasyon. (1 Juan 4:8) Sa pagsundog kaniya, ang Kristohanong mga magtatan-aw mahigugmaong nagaatiman sa panon sa Diyos—nga nagagamit, dili nagaabuso, sa ilang awtoridad. Tinuod, ang mga magtatan-aw usahay kinahanglang ‘magbadlong, magsaway, magtambag,’ apan kini himoon “uban sa tanang hataas-nga-pailob ug arte sa pagpanudlo.” (2 Timoteo 4:2) Busa palandongon kanunay sa mga ansiyano ang mga pulong nga gisulat ni apostol Pedro ngadto niadtong dunay awtoridad sa kongregasyon: “Bantayi ang panon sa Diyos nga anaa sa inyong pag-atiman, dili sa pinugos, apan sa kinabubut-on; ni tungod sa gugma sa limbong nga kinitaan, kundili sa pagkamaikagon; ni ingong nagahinawod ibabaw kanilang kinsa panulundon sa Diyos, kundili mangahimong panig-ingnan nganha sa panon.”—1 Pedro 5:2, 3; 1 Tesalonica 2:7, 8.
17 Ang mga ginikanan ug mga bana usab adunay awtoridad nga gihatag ni Jehova kanila, ug kining gahoma angay gamiton sa pagtabang, pag-amoma, ug pagpangga. (Efeso 5:22, 28-30; 6:4) Ang panag-ingnan ni Jesus nagpakita nga ang awtoridad epektibong magamit sa mahigugmaong paagi. Kon ang disiplina timbang ug dili magbag-obag-o, ang mga anak dili mahiubos. (Colosas 3:21) Ang kaminyoon molig-on kon mahigugmaong dumalahon sa Kristohanong mga bana ang ilang pagkaulo ug tahoron gayod sa mga asawa ang pagkaulo sa ilang bana inay molapas sa ilang tinudlo-sa-Diyos nga sukod sa impluwensiya pinaagi sa pagharihari o pagtuman sa ilang gusto.—Efeso 5:28, 33; 1 Pedro 3:7.
18. (a) Sa unsang paagi atong masundog ang panig-ingnan ni Jehova sa pagpugong sa atong kasuko? (b) Unsay angay ipasilsil niadtong dunay awtoridad ngadto niadtong nailalom sa ilang pag-atiman?
18 Kadtong adunay awtoridad sa pamilya ug sa kongregasyon angayng magbantay gayod sa pagpugong sa ilang kasuko, tungod kay ang kasuko makapasilsil ug kahadlok imbes gugma. Ang manalagnang Nahum miingon: “Si Jehova mahinay sa kasuko ug dako sa gahom.” (Nahum 1:3; Colosas 3:19) Ang pagpugong sa atong kasuko maoy usa ka ilhanan sa kalig-on, samtang ang pagpahungaw sa kasuko maoy ilhanan sa kahuyang. (Proverbio 16:32) Diha sa pamilya ug sa kongregasyon, ang tumong mao ang pagpasilsil sa gugma—gugma kang Jehova, gugma sa usag usa, ug gugma sa hustong mga prinsipyo. Ang gugma mao ang labing malig-ong bugkos sa panaghiusa ug ang labing malig-ong panukmod sa pagbuhat sa kon unsay husto.—1 Corinto 13:8, 13; Colosas 3:14.
19. Unsang makahupayng pasalig ang gihatag ni Jehova, ug sa unsang paagi kita angay mosanong?
19 Ang pagkahibalo kang Jehova mao ang pag-ila sa iyang gahom. Pinaagi kang Isaias, si Jehova miingon: “Wala ba ikaw mahibalo o wala ba ikaw makadungog? Si Jehova, ang Maglalalang sa mga kinatumyan sa yuta, maoy Diyos hangtod sa panahong walay tino. Siya dili kapoyon o maluya.” (Isaias 40:28) Ang gahom ni Jehova walay pagkahurot. Kon kita mosalig kaniya ug dili sa atong kaugalingon, kita dili niya pagabiyaan. Siya nagpasalig kanato: “Ayaw kahadlok, kay ako uban kanimo. Ayaw iliraw ang imong panan-aw, kay ako imong Diyos. Ako magapalig-on kanimo. Ako motabang gayod kanimo. Ako magahawid gayod kanimo sa akong tuong kamot sa pagkamatarong.” (Isaias 41:10) Sa unsang paagi kita mosanong sa iyang mahigugmaong pagtagad? Sama kang Jesus, atong gamiton gayod kanunay ang bisan unsang gahom nga ihatag ni Jehova kanato aron sa pagtabang ug sa pagpalig-on. Hinaot atong kontrolahon ang atong dila aron kini moayo imbes modaot. Ug hinaot nga kita kanunayng magmata sa espirituwal, mobarog nga malig-on sa pagtuo, ug motubong gamhanan pinaagi sa gahom sa atong Dakong Maglalalang, si Jehova nga Diyos.—1 Corinto 16:13.
[Footnote]
a Lagmit, nakit-an sa mga Hudiyo ang orihinal nga kopya sa Kasugoan ni Moises, nga gibutang diha sa templo sa nag-unang mga siglo.
Makapatin-aw Ka Ba?
• Sa unsang paagi gigamit ni Jehova ang iyang gahom?
• Sa unsang mga paagi atong mabatonan ang gahom ni Jehova?
• Sa unsang paagi ang gahom sa dila pagagamiton?
• Sa unsang paagi ang hinatag-sa-Diyos nga awtoridad mahimong usa ka panalangin?
[Hulagway sa panid 15]
Gigamit ni Jesus ang kusog ni Jehova sa pagtabang sa uban
[Mga hulagway sa panid 17]
Kita makagahom sa pagmantala sa Pulong sa Diyos kon ang atong kasingkasing anaa niana