“Suroya ang Yuta”
“Suroya ang yuta latas sa gitas-on niini ug latas sa gilapdon niini.”—GENESIS 13:17.
1. Unsang makaiikag nga sugo ang gihatag sa Diyos kang Abraham?
GANAHAN ka bang mosuroy sa banika, tingali sa usa ka hinapos sa semana nga mag-awto? Ang uban gustong mosuroy nga magbisikleta aron makaehersisyo ug mas malingaw sa talan-awon. Ang uban usab mas gustong magbaktas aron masinati sa maong dapit ug malingaw sa talan-awon nga dili magdalidali. Kana nga pagsuroy kasagarang dili magdugay. Apan handurawa kon unsay gibati ni Abraham human moingon ang Diyos kaniya: “Tindog, suroya ang yuta latas sa gitas-on niini ug latas sa gilapdon niini, tungod kay igahatag ko kini kanimo”!—Genesis 13:17.
2. Human mobiya sa Ehipto, diin mopaingon si Abraham?
2 Tagda ang konteksto nianang mga pulonga. Uban sa iyang asawa ug sa uban pa, si Abraham miadto sa Ehipto. Ang Genesis kapitulo 13 nagtug-an kanato nga sila mibiya sa Ehipto ug nagbalhin sa ilang mga panon sa kahayopan ngadto sa “Negeb.” Dayon si Abraham “mipadayon sa iyang lakaw gikan sa usa ka pagkampo ngadto sa lain gikan sa Negeb ug ngadto sa Bethel.” Sa dihang mitungha ang problema tali sa iyang mga tig-alima sa kahayopan ug nianang sa iyang pag-umangkon nga si Lot ug nadayag nga silang duha kinahanglang mangitag bulag nga mga sibsibanan, sa kamaluloton gipauna pagpili ni Abraham si Lot. Gipili ni Lot ang “Distrito sa Jordan,” usa ka tabunok nga walog “sama sa tanaman ni Jehova,” ug sa ngadtongadto mipuyo siya sa Sodoma. Miingon ang Diyos kang Abraham: “Iyahat ang imong mga mata, palihog, ug lantaw gikan sa dapit nga imong nahimutangan, paamihanan ug pahabagatan ug pasidlakan ug pakasadpan.” Lagmit gikan sa usa ka bungtod duol sa Bethel, nakita ni Abraham ang ubang bahin sa yuta. Apan, dili kay kana ra. Gidapit siya sa Diyos sa ‘pagsuroy sa yuta’ ug sination ang kinaiyahan ug mga dapit niini.
3. Nganong malisod ang paghanduraw sa mga panaw ni Abraham?
3 Kon sa unsang gilapdon gibuhat kana ni Abraham sa wala pa makaabot sa Hebron, dayag nga mas nasinati siya sa Yutang Saad kay sa kadaghanan kanato. Hunahunaa ang mga dapit nga gihisgotan sa maong asoy—Negeb, Bethel, Distrito sa Jordan, Sodoma, ug Hebron. Naglisod ka ba sa paghanduraw kon asa kanang mga dapita? Alang sa daghan malisod kini tungod kay pipila lang sa katawhan ni Jehova ang nakaadto sa mga dapit nga ilang nabasahan diha sa Bibliya, nga nagsuroy sa gitas-on ug sa gilapdon sa maong yuta. Bisan pa niana, kita adunay katarongan nga maikag pag-ayo sa pagkahibalo bahin sa mga dapit nga gihisgotan diha sa Bibliya. Ngano?
4, 5. (a) Sa unsang paagi ang Proverbio 18:15 nalangkit sa kahibalo ug pagsabot sa kayutaan sa Bibliya? (b) Unsay giilustrar sa kapitulo 2 sa Sofonias?
4 Ang Pulong sa Diyos nagkomento: “Ang kasingkasing sa may pagsabot magabaton ug kahibalo, ug ang igdulungog sa mga maalamon magatinguha sa pagkaplag ug kahibalo.” (Proverbio 18:15) Adunay daghang ulohan nga niana ang usa makabaton ug kahibalo, apan ang tukmang kahibalo nga adunay kalabotan kang Jehova nga Diyos ug sa iyang mga pakiglabot maoy labawng hinungdanon. Segurado nga ang atong mabasa diha sa Bibliya hinungdanon nianang maong kahibalo. (2 Timoteo 3:16) Apan, matikdi nga nalangkit ang pagsabot. Kana mao ang katakos sa pagsusi sa usa ka butang, sa pag-ila o pagtugkad sa kalangkitan tali sa mga bahin niini ug sa katibuk-an. Mapadapat kini sa mga impormasyon bahin sa mga dapit nga gihisgotan diha sa Bibliya. Pananglitan, kadaghanan kanato nahibalo kon asa ang Ehipto, apan sa unsang gilapdon nga atong nasabtan ang komento nga si Abraham migula sa Ehipto ug miadto “sa Negeb,” sa ulahi sa Bethel, dayon sa Hebron? Nasabtan ba nimo ang kalambigitan nianang mga dapita?
5 O tingali gisundan nimo ang eskedyul sa pagbasa ug Bibliya nga naglakip sa Sofonias kapitulo 2. Didto mabasa nimo ang mga ngalan sa mga siyudad, mga tawo, ug kayutaan. Ang Gaza, Askelon, Asdod, Ekron, Sodoma, ug Nineve maingon man ang Canaan, Moab, Ammon, ug Asirya gihisgotan tanan nianang usa ka kapitulo. Milampos ka ba sa paghanduraw nianang mga dapita diin nagpuyo ang tinuod nga mga tawo, mga tawo nga nalangkit sa katumanan sa tagna sa Diyos?
6. Nganong ang ubang mga Kristohanon nakaamgo sa kahinungdanon sa mga mapa? (Tan-awa ang kahon.)
6 Daghang estudyante sa Pulong sa Diyos ang nakabenepisyo ug dako sa pagsusi sa mga mapa sa kayutaan sa Bibliya. Gibuhat nila kini, dili lamang tungod kay malingaw sila sa mga mapa, kondili tungod kay pinaagi sa paggamit ug mga mapa, madugangan ang ilang kahibalo sa Pulong sa Diyos. Ang mga mapa makatabang usab kanila sa pagpauswag sa ilang pagsabot, nga makita kon sa unsang paagi ang mga impormasyon nga ila nang nahibaloan nalangkit sa ubang mga impormasyon. Samtang konsiderahon nato ang pipila ka pananglitan, lagmit molalom pa ang imong apresasyon kang Jehova ug mas masabtan nimo ang mga panghitabo nga giingon sa iyang Pulong.—Tan-awa ang kahon sa panid 14.
Hinungdanon ang Pagkahibalo sa Gilay-on
7, 8. (a) Unsang katingalahang butang ang nahimo ni Samson maylabot sa Gaza? (b) Unsang impormasyon ang nakapahimo sa kalamposan ni Samson nga mas makapahingangha? (c) Sa unsang paagi ang kahibalo ug pagsabot niining maong asoy labot kang Samson makatabang kanato?
7 Sa Maghuhukom 16:2, imong mabasa nga si Maghuhukom Samson didto sa Gaza. Ang ngalang Gaza subsob nga gihisgotan sa mga balita karon, busa aduna ka tingaliy katibuk-ang ideya kon diin si Samson, sa teritoryo sa mga Filistehanon duol sa Baybayon sa Mediteranyo. [gl 11] Karon matikdi ang Maghuhukom 16:3: “Si Samson nagpadayon sa paghigda hangtod sa tungang gabii ug dayon mibangon sa tungang gabii ug gikuptan ang mga pultahan sa ganghaan sa siyudad ug ang duha ka poste sa kilid ug gipang-ibot kini apil ang trangka ug iyang gipas-an kini ug gidala ngadto sa tumoy sa bukid nga anaa sa atubangan sa Hebron.”
8 Sa walay duhaduha, ang mga ganghaan ug ang mga poste sa masigkakilid sa ganghaan sa usa ka kuta nga sama sa Gaza maoy dagko ug bug-at. Handurawa nga nagpas-an ka niana! Gipas-an kana ni Samson, apan diin niya dad-a kana, ug unsang matanga sa panaw ang kinahanglan niyang himoon? Aw, ang Gaza anaa sa baybayon nga halos tupong sa lebel sa dagat. [gl 15] Apan, ang Hebron nahimutang sa silangan sa gihabogong 900 metros—subidahon kaayo! Dili nato matino ang eksaktong nahimutangan sa “bukid nga anaa sa atubangan sa Hebron,” apan ang siyudad sa Hebron mga 60 kilometros gikan sa Gaza ug tungason pa! Ang pagkahibalo sa gilay-on niana nakapahimo sa kalamposan ni Samson nga mas makapahingangha, dili ba? Ug hinumdomi kon nganong si Samson nakahimo sa maong mga buhat—“ang espiritu ni Jehova milihok diha kaniya.” (Maghuhukom 14:6, 19; 15:14) Ingong mga Kristohanon karon, dili nato dahomon nga ang espiritu sa Diyos mohatag kanato ug talagsaong pisikal nga kusog. Bisan pa niana, ang mao gihapong gamhanang espiritu makapauswag sa atong pagsabot sa lawom nga espirituwal nga mga butang ug makapahimo kanatong kusganon sumala sa atong pagkatawo sa sulod. (1 Corinto 2:10-16; 13:8; Efeso 3:16; Colosas 1:9, 10) Oo, ang pagsabot sa asoy bahin kang Samson magpasiugda sa kamatuoran nga ang espiritu sa Diyos makatabang kanato.
9, 10. (a) Unsay nalakip sa kadaogan ni Gideon batok sa mga Midianhon? (b) Sa unsang paagi ang atong kahibalo bahin sa kahubitan sa dapit nga nalangkit motabang kanato sa paghimo niining maong asoy nga mas makahuloganon?
9 Ang kadaogan ni Gideon ibabaw sa mga Midianhon maoy laing asoy nga nagpasiugda sa kahinungdanon nga mahibaloan ang gilay-on. Kadaghanang magbabasa sa Bibliya nahibalo nga si Maghuhukom Gideon ug ang iyang 300 ka sundalo nagparot sa panaghiusa sa 135,000 ka manunulong—mga Midianhon, Amalekanhon, ug uban pa nga nagkampo diha sa patag sa Jezreel, duol sa bukid sa More. [gl 18] Ang mga sundalo ni Gideon mihuyop sa mga budyong, nagpusgay sa mga tadyaw aron makita ang ilang mga sulo, ug naninggit: “Ang espada ni Jehova ug ni Gideon!” Kini nakapalibog ug nakapahadlok sa mga kaaway, mao nga sila nagsugod sa pagpinatyanay. (Maghuhukom 6:33; 7:1-22) Mao ra ba kana ang nahitabo, usa ka daklit nga panghitabo sa gabii? Padayona pagbasa ang Maghuhukom mga kapitulo 7 ug 8. Mahibaloan nimo nga si Gideon nagpadayon sa pag-atake. Sa daghang dapit nga gihisgotan, ang uban dili na ikalangkit karon sa nailhang mga lugar, busa wala tingali kini diha sa mga mapa sa Bibliya. Bisan pa niana, dunay igong gidaghanon sa mga lugar nga ikalangkit sa mga dapit karon, aron masundan nato ang gihimo ni Gideon.
10 Gigukod ni Gideon ang nanghibilin sa nagkahiusang mga puwersa agi sa Bet-sita ug dayon paamihanan ngadto sa Abel-mehola, duol sa Jordan. (Maghuhukom 7:22-25) Ang asoy nag-ingon: “Si Gideon nahiabot sa Jordan, nga mitabok niini, siya ug ang tulo ka gatos ka tawo nga kauban niya, nga gikapoy apan nagpadayon sa paggukod.” Sa dihang nakatabok na, ang mga Israelinhon migukod sa mga kaaway paingon sa habagatan ngadto sa Sucot ug Penuel, duol sa Jabok, dayon mitungas paingon sa Jogbeha (duol sa modernong Amman, Jordan.) Kana maoy duolan sa 80 kilometros nga paggukod ug pagpakiggubat. Gidakop ug gipamatay ni Gideon ang duha ka hari sa Midian; dayon mipauli siya sa iyang siyudad, sa Opra, duol sa dapit diin nagsugod ang paggubatay. (Maghuhukom 8:4-12, 21-27) Klaro nga ang gibuhat ni Gideon dili kay pipila ka minuto lamang nga paghuyop sa mga budyong, pagwarawara sa mga sulo, ug pagsinggit. Ug hunahunaa kon sa unsang paagi nahimong mas puwersado ang komento bahin sa mga tawo sa pagtuo: “Kulangon ako sa panahon kon mopadayon ako sa pag-asoy bahin kang Gideon [ug sa uban pa nga] gikan sa maluya nga kahimtang nahimong gamhanan, nahimong maisogon sa gubat.” (Hebreohanon 11:32-34) Ang mga Kristohanon usab kapoyon tingali sa pisikal, apan dili ba hinungdanon nga kita magpadayon sa pagtuman sa kabubut-on sa Diyos?—2 Corinto 4:1, 16; Galacia 6:9.
Unsay Hunahuna ug Reaksiyon sa mga Tawo?
11. Unsang panaw ang gihimo sa wala pa ug human makaabot sa Kades ang mga Israelinhon?
11 Ang uban motan-aw ug mga mapa sa Bibliya aron pangitaon ang mga dapit, apan sa imong hunahuna ang mga mapa makahatag ba ug katin-awan labot sa panghunahuna sa mga tawo? Tagda pananglitan ang mga Israelinhon nga mibalhin gikan sa Bukid sa Sinai paingon sa Yutang Saad. Human mohunong ug pipila ka beses, sa kataposan nakaabot ra sila sa Kades (o Kades-barnea). [gl 99] Ang Deuteronomio 1:2 nagpakita nga kini maoy 11-ka-adlaw nga panaw, may gilay-on nga 270 kilometros. Gikan didto si Moises nagpadala ug 12 ka espiya ngadto sa Yutang Saad. (Numeros 10:12, 33; 11:34, 35; 12:16; 13:1-3, 25, 26) Ang mga espiya mipaingon sa amihanan agi sa Negeb, lagmit milabay sa Beer-seba, dayon sa Hebron, ug nakaabot sa amihanang mga utlanan sa Yutang Saad. (Numeros 13:21-24) Tungod kay mituo sila sa negatibong taho sa napulo ka espiya, ang mga Israelinhon kinahanglang maglaaglaag sa kamingawan sulod sa 40 ka tuig. (Numeros 14:1-34) Unsay gipadayag niini bahin sa ilang pagtuo ug pagkaandam nga mosalig kang Jehova?—Deuteronomio 1:19-33; Salmo 78:22, 32-43; Judas 5.
12. Unsay atong ikahinapos bahin sa pagtuo sa mga Israelinhon, ug nganong angay nato kanang palandongon?
12 Palandonga ang nahimutangan nila. Kon ang mga Israelinhon nagpasundayag pa ug pagtuo ug misunod sa tambag ni Josue ug Caleb, kinahanglan pa ba silang mobiyahe ug layo aron makaabot sa Yutang Saad? Ang Kades mga 16 kilometros gikan sa Beer-lahai-roi, diin nagpuyo kaniadto si Isaac ug Rebeca. [gl 7] Wala makaabot ug 95 kilometros ang panaw paingon sa Beer-seba, nga gihisgotan ingong habagatang utlanan sa Yutang Saad. (Genesis 24:62; 25:11; 2 Samuel 3:10) Kay nakabiyahe na gikan sa Ehipto paingon sa Bukid sa Sinai ug dayon 270 kilometros paingon sa Kades, sama ra nga anaa na sila sa ganghaan sa Yutang Saad. Sa atong kahimtang, kita anaa na sa pultahan sa gisaad nga yutan-ong Paraiso. Unsang leksiyon ang atong makat-onan? Gilangkit ni apostol Pablo ang situwasyon sa mga Israelinhon sa tambag: “Busa buhaton nato ang kutob sa atong maarangan nga makasulod niana nga kapahulayan, kay basin may usa nga mahulog sa samang sumbanan sa pagkadili-masinugtanon.”—Hebreohanon 3:16–4:11.
13, 14. (a) Sa unsang situwasyon nga ang mga Gabaonhon mihimog tinong lakang? (b) Unsay nagpadayag sa tinamdan sa mga Gabaonhon, ug unsang leksiyon ang angay natong makat-onan gikan niini?
13 Ang lahi nga tinamdan—kanang nagasalig sa Diyos sa pagtuman sa iyang kabubut-on—madayag sa hitabo diha sa Bibliya nga naglangkit sa mga Gabaonhon. Human manguna si Josue sa mga Israelinhon sa pagtabok sa Suba sa Jordan ngadto sa yuta nga gisaad sa Diyos sa pamilya ni Abraham, panahon na nga papahawaon ang mga Canaanhon. (Deuteronomio 7:1-3) Naglakip kana sa mga Gabaonhon. Gipukan sa mga Israelinhon ang Jerico ug Ai ug nagkampo sila duol sa Gilgal. Ang mga Gabaonhon dili gustong mamatay ingong tinunglo nga mga Canaanhon, busa nagpadala sila ug mga hawas ngadto kang Josue sa Gilgal. Nagtakoban sila ingong mga molupyo sa gawas sa teritoryo sa Canaan aron makigdait sa mga Hebreohanon.
14 Ang maong mga hawas miingon: “Gikan sa halayo kaayong yuta nga ang imong mga sulugoon nanganhi maylabot sa ngalan ni Jehova nga imong Diyos.” (Josue 9:3-9) Makita sa ilang mga besti ug pagkaon nga morag naggikan sila sa halayong dapit, apan sa pagkatinuod ang Gabaon mga 30 kilometros lamang gikan sa Gilgal. [gl 19] Kay nakombinsir, si Josue ug ang iyang mga pangulo nakigdait sa Gabaon ug sa haduol nga mga siyudad nga nalangkit sa Gabaon. Ang lansis ba sa mga Gabaonhon maoy paagi lamang aron dili sila laglagon? Sa kasukwahi, kini nagbanaag ug tinguha nga maangkon ang pag-uyon sa Diyos sa Israel. Giuyonan ni Jehova nga ang mga Gabaonhon mahimong “mga mangangahoy ug mga magkakalos ug tubig alang sa katigoman ug alang sa halaran ni Jehova,” nga nagtagana ug sugnod alang sa halaran. (Josue 9:11-27) Ang mga Gabaonhon nagpadayon sa pagpakitag pagkaandam sa paghimog ubos nga mga buluhaton diha sa pag-alagad kang Jehova. Lagmit, ang pipila kanila nalakip sa mga Netinim nga namalik gikan sa Babilonya ug nag-alagad diha sa natukod pag-usab nga templo. (Esdras 2:1, 2, 43-54; 8:20) Masundog nato ang ilang tinamdan pinaagi sa pagpaningkamot nga mahuptan ang pakigdait uban sa Diyos ug andam nga motuman bisan sa ubos nga mga buluhaton diha sa pag-alagad kaniya.
Pagsakripisyo sa Kaugalingon
15. Nganong angay kitang maikag sa kahubitan sa mga dapit nga gihisgotan diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan?
15 Ang kahubitan sa kayutaan sa Bibliya nalangkit sa mga asoy sa Kristohanon Gregong Kasulatan, sama sa mga panaw ug ministeryo ni Jesus ug ni apostol Pablo. (Marcos 1:38; 7:24, 31; 10:1; Lucas 8:1; 13:22; 2 Corinto 11:25, 26) Sa mosunod nga mga asoy, sulayi paghanduraw ang mga panaw nga gihimo.
16. Sa unsang paagi ang mga Kristohanon sa Berea nagpakita ug apresasyon kang Pablo?
16 Sa iyang ikaduhang misyonaryong panaw (purpura nga linya diha sa mapa), si Pablo nakaabot sa Filipos, karon sakop sa Gresya. [gl 33] Siya nagsangyaw didto, gibilanggo ug dayon gibuhian, ug miadto sa Tesalonica. (Buhat 16:6–17:1) Sa dihang ang mga Hudiyo nagpasiugda ug kagubot, ang mga igsoon sa Tesalonica nag-awhag kang Pablo sa pag-adto sa Berea, mga 65 kilometros ang gilay-on. Malamposon ang ministeryo ni Pablo sa Berea, apan ang mga Hudiyo nangabot ug gisibahan ang panon. Busa, “ang mga igsoon nagpagikan gilayon kang Pablo sa paglakaw paingon sa dagat,” ug “kadtong naghatod kang Pablo nagdala kaniya hangtod sa Atenas.” (Buhat 17:5-15) Dayag nga ang pipila ka bag-ong mga kinabig andam nga mobaktas ug 40 kilometros paingon sa Dagat Aegean, mobayad sa plete sa barko, ug molawig ug mga 500 kilometros. Peligroso tingali ang maong panaw, apan ang mga igsoon misuong sa maong mga peligro ug busa nakagugol ug dugang panahon uban niining nagapanawng hawas sa Diyos.
17. Unsa may mas masabtan nato sa dihang mahibaloan nato ang gilay-on tali sa Mileto ug Efeso?
17 Sa iyang ikatulong panaw (berdeng linya diha sa mapa), si Pablo nakaabot sa dunggoanan sa Mileto. Iyang gipatawag ang mga tigulang sa kongregasyon sa Efeso, mga 50 kilometros ang gilay-on. Handurawa ra ang maong mga ansiyano nga nanghunong sa ilang ubang mga kalihokan aron moadto kang Pablo. Lagmit mahinamon silang nag-estoryahanay bahin sa nagsingabot nga pagpakigkita nila kang Pablo samtang sila nagbaktas. Human makaestorya si Pablo ug makadungog sa iyang pag-ampo, “silang tanan nanghilak pag-ayo, ug ilang gigakos si Pablo sa liog ug gihalokan siya nga mabination.” Dayon “ilang gihatod siya ngadto sa sakayan” aron molawig paingon sa Jerusalem. (Buhat 20:14-38) Daghan silag hunahunaon ug estoryahan sa ilang pagpauli sa Efeso. Wala ka ba makadayeg sa apresasyon nga ilang gipakita sa pagbaktas nianang gilay-ona aron makauban ang usa ka nagapanawng ministro kinsa makahatag kanila ug impormasyon ug makadasig kanila? Duna ka bay nakita niini nga asoy nga ikapadapat nimo sa imong kinabuhi ug panghunahuna?
Pagtuon Bahin sa Maong Yuta ug Kon Unsay Anaa sa Unahan
18. Unsay determinado natong buhaton maylabot sa mga dapit nga gihisgotan diha sa Bibliya?
18 Ang nahisgotang mga pananglitan nagpakita sa kahinungdanon sa pagkasinati sa yuta nga gihatag sa Diyos sa mga Israelinhon ug kanang yutaa hinungdanon sa daghang asoy sa Bibliya. (Ug mapasangkad nato ang atong panglantaw pinaagi sa pagtuon usab bahin sa palibot nga kayutaan nga gihisgotan diha sa mga asoy sa Bibliya.) Samtang madugangan ang atong kahibalo ug pagsabot ilabina sa Yutang Saad, angay natong hinumdoman ang hinungdanong kinahanglanon aron ang mga Israelinhon makasulod ug makatagamtam sa yuta sa “gatas ug dugos.” Mao kana ang pagkahadlok kang Jehova ug pagtuman sa iyang mga sugo.—Deuteronomio 6:1, 2; 27:3.
19. Unsang duha ka paraiso ang takos sa atong padayong pagtagad?
19 Sa susama karon, kinahanglang buhaton nato ang atong bahin, nga mahadlok kang Jehova ug mosubay kanunay sa iyang mga dalan. Sa pagbuhat niana, makatampo kita sa pagpauswag ug pagpatahom sa espirituwal nga paraiso nga naglungtad na karon sa Kristohanong kongregasyon sa tibuok kalibotan. Mouswag ang atong kahibalo mahitungod sa mga bahin ug mga panalangin niini. Ug kita nahibalo nga daghan pang panalangin ang moabot. Si Josue nanguna sa mga Israelinhon sa pagtabok sa Jordan paingon sa usa ka mabungahon, makapatagbaw nga yuta. Karon kita adunay maayong katarongan nga maghulat nga masaligon sa usa ka pisikal nga Paraiso, ang maayong yuta nga anaa sa atong unahan.
Nahinumdom Ka Ba?
• Nganong magtinguha man kita sa pagpauswag sa atong kahibalo ug pagsabot maylabot sa kayutaan sa Bibliya?
• Unsang detalye bahin sa kahubitan sa yuta nga gihisgotan niining artikuloha ang ilabinang mapuslanon kanimo?
• Unsang leksiyon ang nahimong tin-aw kanimo samtang nakakat-on ka ug dugang bahin sa kahubitan sa yuta nga nalangkit sa usa ka hitabo?
[Kahon/Hulagway sa panid 14]
‘Tan-awa ang Maayong Yuta’
Sa mga kombensiyon sa 2003 ug 2004, ang mga Saksi ni Jehova malipayong nakadawat sa brosyur nga ‘Tan-awa ang Maayong Yuta.’ Kining bag-ong publikasyon, nga mabatonan diha sa mga 80 ka pinulongan, puno sa buloknon nga mga mapa ug mga tsart nga nagpakita sa lainlaing mga dapit nga gihisgotan diha sa Bibliya, ilabina ang Yutang Saad panahon sa lainlaing mga yugto.
Ang nag-uban nga artikulo nagtumong sa espesipikong mga mapa pinaagi sa mga numero sa panid nga gisulat sa tataw nga tipo, sama sa [gl 15]. Kon aduna ka niining bag-ong brosyur, paggahin ug panahon sa pagsinati sa linaing mga bahin nga makatabang kanimo sa pagpauswag sa imong kahibalo ug pagsabot sa Pulong sa Diyos.
(1) Daghang mapa ang naglakip ug kapsiyon o kahon nga nagpatin-aw sa linaing mga simbolo o mga marka diha sa mapa [gl 18]. (2) Ang kadaghanang mapa naglakip ug sukod sa gilay-on sa milya ug kilometro nga makapaarang kanimo sa pagsabot sa gidak-on o gilay-on nga nalangkit [gl 26]. (3) Subsob nga ang samag pana nga marka nagpunting sa amihanan, aron mahibalo ka sa imong nahimutangan [gl 19]. (4) Subsob nga ang mga mapa gikoloran aron ipakita ang mga bungtod sa maong dapit [gl 12]. (5) Sa palibot sa mga daplin niini, ang usa ka mapa aduna tingaliy mga letra/numero aron imong mahanduraw ang usa ka grid (sistema sa nagkurusay nga mga linya), nga imong magamit sa pagpangita sa mga siyudad o mga ngalan [gl 23]. (6) Diha sa duha ka panid nga indise sa mga ngalan sa dapit [gl 34-5], makita nimo ang numero sa panid nga gisulat sa tataw nga tipo, subsob gisundan sa nahimutangan diha sa grid, sama sa E2. Kon magamit na nimo kining mga bahina sa pipila ka beses, matingala ka tingali sa kadako sa ikatabang niini sa pagpauswag sa imong kahibalo ug pagpalalom sa imong pagsabot sa Bibliya.
[Chart/Mapa sa panid 16, 17]
TSART SA KINAIYANHONG MGA REHIYON
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
A. Baybayon sa Dakong Dagat
B. Kapatagan sa Kasadpan sa Jordan
1. Patag sa Aser
2. Daplin-sa-Baybay nga Yuta sa Dor
3. Sibsibanan sa Saron
4. Patag sa Filistia
5. Sentral nga Silangan-Kasadpang Walog
a. Patag sa Megido
b. Ubos nga Patag sa Jezreel
C. Kabukiran sa Kasadpan sa Jordan
1. Kabungtoran sa Galilea
2. Kabungtoran sa Carmelo
3. Kabungtoran sa Samaria
4. Sepela (mugbong kabungtoran)
5. Bungtorong Yuta sa Juda
6. Kamingawan sa Juda
7. Negeb
8. Kamingawan sa Paran
D. Araba (Rift Valley)
1. Dulang sa Hula
2. Luna sa Dagat sa Galilea
3. Walog sa Jordan
4. Dagat sa Asin (Patayng Dagat)
5. Araba (habagatan sa Dagat sa Asin)
E. Kabukiran/Kapatagan sa Bukid sa Silangan sa Jordan
1. Basan
2. Gilead
3. Ammon ug Moab
4. Patag sa Bukid sa Edom
F. Kabukiran sa Lebanon
[Mapa]
Bkd. Hermon
More
Abel-mehola
Sucot
Jogbeha
Bethel
Gilgal
Gabaon
Jerusalem
Hebron
Gaza
Beer-seba
Sodoma?
Kades
[Mapa/Hulagway sa panid 15]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
CANAAN
Megido
GILEAD
Dotan
Sekem
Bethel (Luz)
Ai
Jerusalem (Salem)
Betlehem (Eprat)
Mamre
Hebron (Makpela)
Gerar
Beer-seba
Sodoma?
NEGEB
Rehobot?
[Kabukiran]
Moria
[Kadagatan]
Dagat sa Asin
[Suba]
Jordan
[Hulagway]
Si Abraham misuroy sa yuta
[Mapa sa panid 18]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
Troas
SAMOTRASIA
Neapolis
Filipos
Ampipolis
Tesalonica
Berea
Atenas
Corinto
Efeso
Mileto
RODAS