‘Dad-a ang mga Linukot, Ilabina ang mga Pergamino’
SI APOSTOL Pablo misulat sa iyang isigkamisyonaryo nga si Timoteo nga dad-on kaniya ang pipila ka basahon. Unsang matanga sa mga linukot nga basahon ug pergamino ang gitumong ni Pablo? Nganong mihangyo siya niini? Ug unsay atong makat-onan sa iyang hangyo?
Sa tungatunga sa unang siglo K.P., sa dihang gisulat ni Pablo kadtong mga pulonga, ang 39 ka basahon sa Hebreohanong Kasulatan gibahin sa 22 o 24 ka basahon, nga ang kadaghanan niini lagmit gilukot ug tinagsa. Si Propesor Alan Millard misulat nga bisag mahal ang maong mga linukot, ‘makapalit niini ang dili kaayo adunahan.’ Ang uban dunay bisag usa niini. Pananglitan, ang Etiopianhong eunuko adunay usa ka linukot nga basahon sa iyang karo ug ‘nagbasa sa makusog sa basahon ni manalagnang Isaias.’ Siya ‘ilalom sa gahom ni Candace nga rayna sa mga Etiopianhon ug maoy tinugyanan sa tanang bahandi sa rayna.’ Lagmit adunahan kaayo siya kay nakabaton siyag pipila ka bahin sa Kasulatan.—Buh. 8:27, 28.
Sa iyang hangyo kang Timoteo, si Pablo misulat: “Inig-ari nimo, dad-a ang kupo nga akong gibilin sa Troas kang Carpo, ug ang mga linukot nga basahon, ilabina ang mga pergamino.” (2 Tim. 4:13) Kini nagpaila nga si Pablo nakapanag-iya ug daghang basahon. Sa tanang basahon nga nabatonan ni Pablo, ang Pulong sa Diyos mao ang labing hinungdanon kaniya. Bahin sa pulong nga “pergamino,” ang eskolar sa Bibliya nga si A. T. Robertson miingon: “Lagmit kini maoy mga kopya sa mga basahon sa Daang Kasulatan, diin ang pergamino mas mahal pa kay sa papiro.” Sukad sa pagkabatan-on, si Pablo “naedukar . . . sa tiilan ni Gamaliel,” nga nagtudlo sa Moisesnong Balaod ug tinahod sa mga tawo. Busa, dili ikatingala nga si Pablo nakabatog mga kopya sa linukot nga basahon sa Pulong sa Diyos.—Buh. 5:34; 22:3.
Paggamit sa mga Kristohanon sa Linukot nga Basahon
Apan dili tanan ang nakabatog mga linukot nga basahon sa Balaang Kasulatan. Nan, sa unsang paagi ang kadaghanang Kristohanon kaniadto nakakat-on sa Pulong sa Diyos? Ang unang sulat ni Pablo kang Timoteo naghatag kanatog ideya. Siya misulat: “Samtang ako nagsingabot, magmakugihon diha sa publikong pagbasa.” (1 Tim. 4:13) Ang publikong pagbasa maoy bahin sa mga tigom sa Kristohanong kongregasyon, usa ka batasan sa katawhan sa Diyos sukad pa sa panahon ni Moises.—Buh. 13:15; 15:21; 2 Cor. 3:15.
Ingong ansiyano, si Timoteo kinahanglang “magmakugihon” sa pagbasa nga kusog aron makabenepisyo kadtong walay mga kopya sa Kasulatan. Tino nga sa publikong pagbasa sa Pulong sa Diyos, ang tanan namati pag-ayo aron walay masayloan nga pulong, ug lagmit gihisgotan sa mga ginikanan uban sa ilang mga anak sa balay ang ilang nadunggan panahon sa tigom.
Ang iladong Linukot nga Basahon ni Isaias sa Patayng Dagat maoy halos 7.3 metros ang gitas-on. Kay may pudlos sa isigkatumoy ug sagad may tabon alang sa proteksiyon, ang usa ka linukot bug-at dad-on. Busa ang kadaghanang Kristohanon dili makadalag daghan niana sa pagsangyaw. Bisag si Pablo nakabatog mga kopya sa linukot nga basahon sa Kasulatan, lagmit dili niya kana madala tanan sa iyang mga panaw. Dayag nga gibilin niya ang pipila niana sa iyang higala nga si Carpo sa Troas.
Unsay Atong Makat-onan Kang Pablo?
Sa wala pa siya mohangyo, si Pablo, nga nabilanggo sa Roma sa ikaduhang higayon, misulat: “Gibugno ko na ang maayong bugno, natapos ko na ang pagdagan sa lumba . . . Sukad niining panahona adunay gigahin alang kanako nga purongpurong sa pagkamatarong.” (2 Tim. 4:7, 8) Lagmit gisulat niya kini sa mga 65 K.P. panahon sa pagpanglutos ni Nero. Niining higayona lisod kaayo ang iyang kahimtang diha sa bilanggoan. Gani, gibati niya nga hapit na siyang patyon. (2 Tim. 1:16; 4:6) Tungod niana, gitinguha ni Pablo nga ipadala kaniya ang iyang mga linukot nga basahon. Bisag masaligon nga mahuptan ang iyang pagtuo hangtod sa kataposan, buot niya nga padayon siyang mapalig-on pinaagi sa pagtuon sa Pulong sa Diyos.
Si Timoteo lagmit didto pa sa Efeso sa dihang nadawat ang hangyo ni Pablo. (1 Tim. 1:3) Gikan sa Efeso paingon sa Roma agi sa Troas maoy mga 1,600 kilometros. Sa maong sulat, si Pablo mihangyo kang Timoteo: “Paningkamoti nga makaabot ka diri sa dili pa ang tingtugnaw.” (2 Tim. 4:21) Wala hisgoti sa Bibliya kon si Timoteo nakakitag sakayan aron makaabot sa Roma sa panahon nga gihangyo ni Pablo.
Unsay atong makat-onan sa hangyo ni Pablo alang sa “mga linukot nga basahon, ilabina ang mga pergamino”? Siya padayong nangandoy sa Pulong sa Diyos panahon sa kinalisdang bahin sa iyang kinabuhi. Dili ba kini ang iyang sekreto sa pagpabiling lig-on ug aktibo sa espirituwal maingon man ingong tuboran sa pagdasig sa daghan?
Karon, pagkadakong pribilehiyo nga makabatog kopya sa tibuok Bibliya! Ang pipila nato daghan pa ganig kopya ug edisyon niini. Sama ni Pablo, kinahanglan natong ugmaron ang kaikag nga makabatog lalom nga pagsabot sa Kasulatan. Sa 14 ka inspiradong sulat ni Pablo, ang iyang ikaduhang sulat kang Timoteo mao ang kataposan. Ang iyang hangyo makita sa hinapos nga bahin sa maong basahon. Gani, ang hangyo ni Pablo kang Timoteo nga ‘dad-on ang mga linukot, ilabina ang mga pergamino,’ maoy usa sa kataposan niyang mga hangyo nga nasulat.
Gitinguha ba sab nimo nga makigbugno sa maayong bugno sa pagtuo hangtod sa kataposan, sama kang Pablo? Buot ba nimong magpabiling aktibo sa pag-alagad ug maandam sa pagpakigbahin sa buluhatong pagsangyaw samtang gitugotan pa kini sa Diyos? Nan nganong dili nimo buhaton ang gidasig ni Pablo sa mga Kristohanon? “Tagda kanunay ang imong kaugalingon ug ang imong pagpanudlo” pinaagi sa maikagon ug regular nga pagtuon sa Bibliya, nga mabatonan na karon sa labing daghang tawo nga mas kombenyenteng gamiton kay sa mga linukot nga basahon.—1 Tim. 4:16.
[Mapa/Mga hulagway sa panid 18, 19]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
Efeso
Troas
Roma