Gisangyawan ang Praetorianong mga Guwardiya
Tuig kadto sa 59 C.E. Usa ka grupo sa mga piniriso, nga gidala sa gikapoy nga mga sundalo, ang misulod sa siyudad sa Roma agi sa ganghaan sa Porta Capena. Ilang malantaw ang palasyo ni Emperador Nero sa Bungtod sa Palatine. Giguwardiyahan kinig Praetorianong mga sundalo nga nagtakin ug espada ilalom sa ilang gisul-ob nga toga.a Ang senturyon nga si Julio ug ang mga piniriso miagi sa Roman Forum ug mitungas sa Bungtod sa Viminal. Gilabyan nila ang usa ka hardin nga daghag halaran sa mga diyos sa Roma ug ang lapad nga luna nga gigamit alang sa parada ug pagbansayg mga sundalo.
Usa si apostol Pablo sa mga piniriso. Pipila ka bulan una pa niana, samtang nagsakay sa barko nga gikusokuso sa bagyo, usa ka anghel sa Diyos miingon kaniya: “Kinahanglang moatubang ka kang Cesar.” (Buh. 27:24) Mahitabo na kaha kini karon? Samtang nagtan-aw sa kaulohan sa Imperyo sa Roma, seguradong nahinumdom si Pablo sa giingon ni Ginoong Jesus kaniya didto sa Torre sa Antonia sa Jerusalem: “Magmaisogon! Kay ingon nga ikaw naghatag ug bug-os nga pagpamatuod sa mga butang bahin kanako sa Jerusalem, sa ingon usab ikaw kinahanglang magpamatuod sa Roma.”—Buh. 23:10, 11.
Lagmit mihunong kadiyot si Pablo aron tan-awon ang Castra Praetoria—dakong kuta nga may mga torre ug habog nga mga paril nga gama sa pulang tisa. Dinhi nagpuyo ang mga membro sa Praetorianong Guwardiya, nga nagsilbing mga badigard sa emperador, ug ang mga polis sa siyudad. Kay kini man ang hedkuwarter sa 12 ka dibisyonb sa mga Praetoriano ug sa pipila ka dibisyon sa polis sa siyudad, posibleng libolibo ka sundalo ang nagpuyo dinhi lakip sa mga magkakabayo. Ang Castra Praetoria nagpahinumdom sa mga tawo kon unsa ka gamhanan ang emperador. Kay responsabilidad man sa Praetorianong Guwardiya ang mga piniriso nga gikan sa mga probinsiya, gidala ni Julio ang grupo sa mga piniriso agi sa usa sa upat ka pangunang mga ganghaan. Human sa pipila ka bulan nga peligrosong panaw, nahatod na gyod niya sa Roma ang mga piniriso.—Buh. 27:1-3, 43, 44.
ANG APOSTOL NAGSANGYAW NGA “WALAY BABAG”
Panahon sa ilang paglawig, si Pablo nakadawat ug panan-awon nga nag-ingong ang tanang sakay sa barko maluwas sa pagkalunod niini. Wala siya maunsa dihang gipaak sa usa ka malalang bitin. Gipang-ayo niya ang mga masakiton sa isla sa Malta, mao nga ang mga tawo didto nagtuo nga siya usa ka diyos. Kini nga mga balita lagmit nakaabot sa matuotuohong Praetorianong mga guwardiya.
Si Pablo gisugat sa mga igsoon sa Roma didto sa Tiyanggihan sa Apio ug sa Tulo ka Abotanan. (Buh. 28:15) Gusto kaayo ni Pablo nga isangyaw sa Roma ang maayong balita. Apan unsaon niya kana paghimo nga piniriso man siya? (Roma 1:14, 15) Gituohan sa pipila nga ang mga piniriso dad-on ngadto sa kapitan sa mga guwardiya. Kon mao, si Pablo posibleng gidala ngadto sa lider sa mga Praetoriano nga si Afranius Burrus, kansang awtoridad lagmit ikaduha lang sa emperador.c Imbes guwardiyahan ug senturyon, si Pablo gibantayan na lang karon ug usa ka ordinaryong Praetorianong sundalo. Siya gitugotan sa pagpangitag kaugalingong kapuy-an, pagdawat ug mga bisita, ug sa pagsangyaw kanila nga “walay babag.”—Buh. 28:16, 30, 31.
SI PABLO NAGSANGYAW SA MGA GAGMAY UG DAGKO
Ingong bahin sa hudisyal nga responsabilidad ni Burrus, lagmit gisukitsukit niya si Pablo didto sa palasyo o sa kampo sa mga Praetoriano una niya gipresentar kang Nero ang kaso. Wala palabya ni Pablo ang maong kahigayonan sa pagsangyaw “sa mga gagmay ug sa mga dagko.” (Buh. 26:19-23) Wala kita mahibalo kon sa tan-aw ni Burrus sad-an o dili si Pablo, apan nahibalo kita nga wala niya prisoha si Pablo sa kampo sa mga Praetoriano.d
Dako ang giabangang puy-anan ni Pablo maong makahimo siya sa pagdawat sa “mga kadagkoan sa mga Hudiyo” nga moduaw kaniya. Gisangyawan niya sila ug ang daghan pang mibisita kaniya. Nadunggan usab sa Praetorianong mga sundalo ang iyang “bug-os nga pagpamatuod” ngadto sa mga Hudiyo bahin kang Jesus ug sa Gingharian, “sukad sa buntag hangtod sa gabii.”—Buh. 28:17, 23.
Matag adlaw sa ikawalo nga takna (mga 2:00 p.m.), ang grupo sa mga Praetoriano nga nagbantay sa palasyo pulihag laing grupo. Ang guwardiya ni Pablo adlaw-adlaw usab ginapulihan. Sulod sa iyang duha ka tuig nga pagkabilanggo, ang mga sundalo nakadungog kaniya nga nagdiktar ug mga sulat para sa mga Kristohanon sa Efeso, Filipos, Colosas, ug sa Hebreohanong mga Kristohanon. Nakita usab nila siya nga mihimog sulat para kang Filemon nga usa ka Kristohanon. Samtang nabilanggo, gitabangan ni Pablo ang milayas nga ulipong si Onesimo. Giisip niya kining anak ug gipapauli ngadto sa iyang agalon. (Filem. 10) Si Pablo nagpakita usab ug personal nga interes sa iyang mga guwardiya. (1 Cor. 9:22) Atong mahanduraw siya nga nangutana sa usa ka sundalo kon unsay gamit sa lainlaing bahin sa armadura, ug gihimo kining maayong ilustrasyon.—Efe. 6:13-17.
‘ISULTI ANG PULONG SA DIYOS NGA WALAY KAHADLOK’
Ang pagkabilanggo ni Pablo nakatabang sa “pagpauswag sa maayong balita” ngadto sa tanang Praetorianong Guwardiya ug sa uban. (Filip. 1:12, 13) Ang mga nagpuyo sa Castra Praetoria may koneksiyon sa tibuok Imperyo sa Roma, maingon man sa emperador ug sa iyang dakong panimalay. Kini naglangkob sa iyang pamilya, mga sulugoon, ug mga ulipon, nga ang pipila nahimong Kristohanon. (Filip. 4:22) Tungod sa maisogong pagsangyaw ni Pablo, ang mga igsoon sa Roma nadasig sa ‘pagsulti sa pulong sa Diyos nga walay kahadlok.’—Filip. 1:14.
Ang pagsangyaw ni Pablo sa Roma magdasig usab kanato samtang kita ‘nagwali sa pulong sa paborableng panahon ug sa masamok nga panahon.’ (2 Tim. 4:2) Ang pipila kanato dili makagawas sa balay, anaa sa mga nursing home o ospital, o nabilanggo pa gani tungod sa atong pagtuo. Bisan unsa pay atong situwasyon, makasangyaw kita niadtong moduaw o mohatag ug lainlaing serbisyo kanato. Dihang maisogon kitang magsangyaw sa matag higayon, atong makita nga “ang pulong sa Diyos dili ginapos.”—2 Tim. 2:8, 9.
a Tan-awa ang kahong “Ang Praetorianong Guwardiya sa Panahon ni Nero.”
b Ang usa ka Romanong dibisyon moabot ug hangtod 1,000 ka sundalo.
c Tan-awa ang kahong “Sextus Afranius Burrus.”