Unsa ang Kaban sa Pakigsaad?

Ang kaban, o arka, sa pakigsaad maoy sagradong sudlanan nga gihimo sa mga Israelitas ingong pagsunod sa sugo sa Diyos. Gisunod sab nila ang instruksiyon sa Diyos bahin sa disenyo niini. Dinhi gisulod ug gitipigan ang ‘Pamatuod,’ ang Napulo ka Sugo nga gisulat diha sa duha ka lapad nga bato.​—Exodo 25:8-10, 16; 31:18.

• Disenyo. Ang Kaban may gitas-on nga 2.5 ka maniko (111 cm), gilapdon nga 1.5 ka maniko (67 cm), ug gihabogon nga 1.5 ka maniko (67 cm). Hinimo kini gikan sa kahoyng akasya ug gihaklapag bulawan sa sulod ug gawas. Nindot sab pagkakulit ang disenyo sa mga border niini. Ang tabon, nga purong bulawan, maoy gitungtongan sa duha ka bulawang kerubin nga naa sa isigkatumoy. Sila nag-atbangay, nagduko, ug nagbukhad sa ilang pako sa pagpandong sa Kaban. Ang ibabaw sa tiilan sa Kaban dunay upat ka bulawang kaw-itanan. Dinhi isuksok ang yayongan nga hinimo sa kahoyng akasya nga hinaklapag bulawan. Sa yayongan mohawid ang modayong sa Kaban.​—Exodo 25:10-21; 37:6-9.

• Kon asa gibutang. Sa primero, ang Kaban gibutang sa Labing Balaang dapit sa tabernakulo, usa ka mabalhinbalhin nga tolda sa pagsimba nga gihimo niadtong panahon nga gihimo sab ang Kaban. Ang Labing Balaang dapit dunay tabil aron dili kini makita sa mga saserdote ug mga tawo. (Exodo 40:3, 21) Ang hataas nga saserdote lang ang puwedeng mosulod dinhi ug makakita sa Kaban, kas-a sa usa ka tuig panahon sa Adlaw sa Pagtabon sa Sala. (Levitico 16:2; Hebreohanon 9:7) Sa ulahi, ang Kaban gibalhin didto sa Labing Balaang dapit sa templo ni Solomon.​—1 Hari 6:14, 19.

  

• Kon nganong gihimo. Ang Kaban maoy sudlanan sa sagradong mga butang nga nagpahinumdom sa mga Israelitas bahin sa pakigsaad, o kasabotan, nga gihimo sa Diyos uban nila didto sa Bukid sa Sinai. Importante sab kaayo ni panahon sa Adlaw sa Pagtabon sa Sala.​—Levitico 16:3, 13-17.

• Kon unsay sulod. Ang lapad nga bato nga gikulitan sa Napulo ka Sugo mao ang unang gisulod sa Kaban. (Exodo 40:20) Sa ulahi, gidugang ang bulawang tibod nga gisudlag mana ug ang namulak nga sungkod ni Aaron. (Hebreohanon 9:4; Exodo 16:33, 34; Numeros 17:10) Pero tingali dunay panahon nga gikuha ang tibod ug ang sungkod kay wala na kini sa sulod dihang gibalhin ang Kaban didto sa templo.​—1 Hari 8:9.

• Kon giunsa pagdayong. Dihang magdayong sa Kaban, ipatong sa mga Levihanon ang yayongan niini sa ilang mga abaga. (Numeros 7:9; 1 Cronicas 15:15) Ang mga yayongan wala sukad tangtanga gikan sa kaw-itanan, maong dili kinahanglang gunitan sa mga Levihanon ang Kaban. (Exodo 25:12-16) Ang ‘tabil nga kortina’ nga nagbahin sa Balaan ug Labing Balaang dapit maoy itabon sa Kaban dihang dayongan kini.​—Numeros 4:5, 6.a

• Kon unsay gisimbolohan. Ang Kaban nagsimbolo sa presensiya sa Diyos. Pananglitan, ang panganod nga naa sa ibabaw sa Kaban dihang tua kini sa Labing Balaang dapit ug dihang nagkampo ang mga Israelitas nagpaila sa presensiya ug panalangin ni Jehova. (Levitico 16:2; Numeros 10:33-36) Ang Bibliya nag-ingon sab nga si Jehova “naglingkod ibabaw sa mga kerubin,” ang duha ka kerubin nga naa sa tabon sa Kaban. (1 Samuel 4:4; Salmo 80:1) Sa ato pa, kini nga mga kerubin nagsimbolo sa “karo” ni Jehova. (1 Cronicas 28:18) Tungod sa gisimbolohan sa Kaban, si Haring David nakaingon nga si Jehova ‘nagpuyo sa Zion’ human kini gibalhin didto.​—Salmo 9:11.

• Uban pang termino. Ang Bibliya naggamit ug lainlaing termino alang niini nga sagradong sudlanan, sama sa “arka sa pagpamatuod,” “arka sa pakigsaad,” “arka ni Jehova,” ug ‘Arka sa kusog’ ni Jehova.​—Numeros 7:89; Josue 3:6, 13; 2 Cronicas 6:41.

  Ang tabon sa Kaban gitawag ug “tabon sa pagpasig-uli,” o “Lingkoranan sa Pasaylo.” (1 Cronicas 28:11; Biblia sa Kristohanong Katilingban) Kini nga termino nagtumong sa espesyal nga kagamitan sa tabon panahon sa Adlaw sa Pagtabon sa Sala, dihang ang hataas nga saserdote sa Israel magwisik sa dugo sa gihalad nga hayop atubangan sa tabon. Kini nga pagwisik sa hataas nga saserdote magatabon sa sala “alang sa iyang kaugalingon ug alang sa iyang balay ug alang sa tibuok kongregasyon sa Israel.”​—Levitico 16:14-17.

Naa pa ba ang kaban sa pakigsaad karon?

Walay ebidensiya nga naglungtad pa kini karon. Gipakita sa Bibliya nga dili na kinahanglan ang Kaban kay ang pakigsaad nga nalangkit niini gipulihan nag “bag-ong pakigsaad,” nga gipasukad sa halad ni Jesus. (Jeremias 31:31-33; Hebreohanon 8:13; 12:24) Busa ang Bibliya nagtagna nga moabot ang panahon nga dili na gamiton ang kaban sa pakigsaad, ug dili na kini pangitaon sa katawhan sa Diyos.​—Jeremias 3:16.

Sa panan-awon nga gipakita kang apostol Juan human maestablisar ang bag-ong pakigsaad, iyang nakita sa langit ang kaban sa pakigsaad. (Pinadayag 11:15, 19) Kining simbolikong Kaban nagrepresentar sa presensiya sa Diyos ug sa iyang panalangin sa bag-ong pakigsaad.

Gigamit bang anting-anting ang Kaban?

Wala. Dili garantiya ang kaban sa pakigsaad aron modaog o magmalamposon. Pananglitan, bisag gibutang sa mga Israelitas ang kaban sa pakigsaad diha sa ilang kampo dihang nakiggubat sila sa siyudad sa Ai, napildi gihapon sila tungod sa pagsupak sa usa sa mga Israelitas. (Josue 7:1-6) Wala madugay, napildi sila sa mga Filistehanon bisag ilang gidala ang kaban sa pakigsaad diha sa dapit nga ilang gigubatan. Napildi sila tungod sa pagkadaotan sa mga saserdote sa Israel nga si Hopni ug Pinehas. (1 Samuel 2:12; 4:1-11) Giilog sa mga Filistehanon ang Kaban, pero gisilotan sila sa Diyos maong ila ning giuli sa Israel.​—1 Samuel 5:11–6:5.