Duol nga Pagtan-aw sa Relihiyon

KON suknaon, basin mouyon ka kang Voltaire sa dihang gitawag niya ang relihiyon “ang ginikanan sa pagkapanatiko ug sibil nga kagubot, . . . ang kaaway sa katawhan.” O sa espiritu sa kawalay pagtagad basin moingon ka, sama sa ika-17ng-siglong Anglicanong klerigo si Robert Burton: “Ang usa ka relihiyon matuod sama ra sa laing relihiyon.”

Lagmit moangkon ka nga sama sa tawo si kinsa, sumala sa gibatbat sa ika-18ng-siglong Pranses nga manunulat si Joseph Joubert, “nakakaplag diha niana sa iyang kalipay ug iyang katungdanan.”

Taphaw nga Relihiyon

Karong mga adlawa, ang usa ka tawo nga tinuod “nakakaplag diha sa [relihiyon] sa iyang kalipay ug iyang katungdanan” may mga hinungdan nga matugaw. Bisan sa relihiyosong mga nasod, daghang tawo ang may lubog nga ideya kon unsa gayoy ilang tuohan; ang ilang relihiyon gamay rag impluwensiya sa ilang adlaw-adlaw nga mga kinabuhi. Sa pila ka dapit, ang mga estadistika nagapakita sa pag-us-os sa mga membro sa iglesya. Pananglitan, ang bag-ong mga estadistika sa Alemanya nagpadayag nga 6.8 milyon lamang nga Katoliko ang nagtambong sa Misa sa total nga 26.3 milyon. Mao diay nga ang Katolikong mga pangulo sa simbahan nagaingong sila wala mag-isip sa Pederal nga Republika nga “Kristohanong nasod gawas sa labing taphaw lamang nga hubad nianang pulonga.”

Sumala sa World Christian Encyclopedia, nga gipatik sa 1982, “dili lamang Kristiyanidad ang nagaus-os; ang tibuok nga kahibulongang relihiyon.”

Nganong Sublion ang Kasaysayan sa Relihiyon?

Tungod nianang mga kahimtanga, unsa ba gayod ang umaabot sa relihiyon? Ang among serye sa 24 ka artikulo sa Pagmata! nga mopatim-aw sa 1989 gilaraw sa pagtubag nianang pangutanaha. Pinaagi sa pagsubli sa kagahapon sa relihiyon, sukad sa unang katuigan niini hangtod sa modernong panahon, kining mga artikuloha mopahayag sa pinamubo, apan mabug-oson nga kasaysayan sa relihiyon sa kalibotan. Ang pagtan-aw sa salamin sa luyo sa kasaysayan makapaarang nato sa pagtan-aw sa umaabot sa relihiyon sumala sa iladong prinsipyo: Imong anihon ang imong gipugas.

Ayaw pagdali sa pag-ingon, ‘Ang kasaysayan sa relihiyon dili alang kanako!’ Ang presente gibase sa nangagi ug kon kaha ang usa magtutuo o dili man, ang tanan apektado sa kasaysayan sa relihiyon, sa laktud o dili laktud nga paagi.

Ang mga tawo nga dili motuo sa paglungtad sa Diyos sa pagkatinuod relihiyoso gihapon. Sa unsang paagi matuod kana? Pinaagi sa pagpuli sa Diyos sa laing butang ingong tumong sa ilang debosyon. Si J. M. Barrie, taga-Scotland nga nobelista sa sinugdan sa ika-20ng siglo, nagpahayag niini niining paagiha: “Ang relihiyon sa usa mao ang bisan unsang iyang labing gikaikagan.”

Sumala sa gigamit niining magasina, ang relihiyon gibatbat ingong usa ka matang sa pagsimba, apil ang usa ka sistema sa relihiyosong mga tinamdan, mga tinuohan, ug mga tulomanon, kon kaha gituohan sa personal o gipaluyohan sa usa ka organisasyon. Kasagarang kini naglangkit sa pagtuo sa Diyos o sa ubay-ubayng diyosdiyos, o kini nagaisip sa mga tawo, mga butang, mga pangibog, o mga puwersa ingong mga tumong sa pagsimba.

Hinaot magustohan nimo ang “Umaabot sa Relihiyon Tungod sa Iyang Kagahapon.” Sanglit ang relihiyon dugay nang tinubdan sa panagbangi, labing angay nga mosugod kita uban sa ulohang “Relihiyosong Pagkabahin—Kon Giunsa Pagsugod Niini.”