EUNUKO
Sa dihang gamiton sa literal nga diwa, ang Hebreohanong pulong nga sa·risʹ ug ang Gregong pulong nga eu·nouʹkhos mapadapat sa usa ka tawong lalaki nga gikapnan. Kining matanga sa mga tawo ang gitudlo diha sa palasyo sa hari ingong mga tig-alagad o tig-atiman sa rayna, sa ubang mga asawa sa hari, ug sa mga babaye. (Est 2:3, 12-15; 4:4-6, 9) Tungod sa ilang kasuod sa panimalay sa hari, ang mga eunuko nga may abilidad sagad gihatagan ug hataas nga posisyon. Sa lapad nga diwa ang termino nagtumong usab kang bisan kinsa nga opisyal nga gitudlo alang sa mga buluhaton diha sa palasyo sa hari, nga wala magpasabot nga kining mga tawhana literal nga mga eunuko.
Ubos sa pakigsaad sa Balaod, ang usa ka eunuko wala tugoti nga mahimong bahin sa kongregasyon sa katawhan sa Diyos. (Deu 23:1) Busa, walay timailhan nga adunay mga Israelinhon o langyawng mga pumoluyo nga gihimong mga eunuko aron mag-alagad sa palasyo sa mga hari sa Israel. Ubos sa Balaod, ang mga ulipon kinahanglang pagatulion, dili kapnan. Bisan pa niana, nahimong kostumbre sa paganong kanasoran sa Sidlakan nga himoong mga eunuko ang pipila ka kabataan nga nabihag sa gubat.
Ang opisyal sa palasyo nga tinugyanan sa mga bahandi sa rayna sa Etiopia ug gisangyawan ni Felipe gitawag ug eunuko. Usa siya ka kinabig sa Hudiyohanong relihiyon nga miadto sa Jerusalem aron sa pagsimba sa Diyos. Apan sanglit ang tawong gikapnan dili man makasulod sa kongregasyon sa Israel sumala sa Balaod, ang terminong eu·nouʹkhos dinhi dili mapadapat sa literal nga diwa kondili sa diwa niini nga “opisyal sa palasyo.” (Buh 8:26-39; Deu 23:1) Si Ebed-melek nga Etiopianhon kinsa nagluwas sa manalagnang si Jeremias nga gibilanggo didto sa atabay, maoy usa ka eunuko sa palasyo ni Haring Zedekias. Mopatim-aw nga ang termino dinhi mapadapat usab sa kasagarang diwa ingong opisyal. Si Ebed-melek daw usa ka tawong may awtoridad. Siya direktang mihangyo kang Haring Zedekias aron sa pagluwas kang Jeremias ug gitugyanan siya sa pagdumala sa 30 ka tawo aron himoon ang pagluwas.—Jer 38:7-13.
Makapahupay, si Jehova nagtagna labot sa panahon sa dihang ang mga eunuko iyang pagadawaton ingong iyang mga alagad ug, kon magmasinugtanon, makabaton ug ngalan nga mas maayo kay sa mga anak nga lalaki ug mga anak nga babaye. Tungod sa paghanaw sa Balaod pinaagi ni Jesu-Kristo, ang tanang magpasundayag ug pagtuo, bisan unsa ang ilang kanhing ranggo o kahimtang, mahimong espirituwal nga mga anak sa Diyos. Ang unodnong mga kalainan gihanaw na.—Isa 56:4, 5; Ju 1:12; 1Co 7:24; 2Co 5:16.
Si Jesu-Kristo naghisgot ug tulo ka matang sa mga eunuko diha sa Mateo 19:12, nga nag-ingon: “Kay adunay mga eunuko nga natawong ingon niana gikan pa sa tagoangkan sa ilang inahan, ug adunay mga eunuko nga gihimong eunuko sa mga tawo, ug adunay mga eunuko nga naghimo sa ilang kaugalingon nga mga eunuko tungod sa gingharian sa mga langit. Siya nga makahatag ug luna alang niini magahatag ug luna niini.” Kadtong giingong “naghimo sa ilang kaugalingon nga mga eunuko” tungod sa gingharian mao kadtong nagpasundayag ug pagpugong-sa-kaugalingon aron magamit ang ilang kaugalingon sa pag-alagad sa Diyos. Si apostol Pablo nagrekomendar niini ingong “mas maayo” nga dalan alang sa mga Kristohanon nga wala “mag-uros-uros sa pangibog.” Siya miingon nga kini sila makaalagad sa Ginoo nga mas mapadayonon nga “walay pagkalinga.” (1Co 7:9, 29-38) Ang maong “mga eunuko” dili mga tawo nga nagpakapon o gikapnan sa pisikal nga diwa; hinunoa, kining mga tawhana kinabubut-ong nagpabilin sa kahimtang nga tagsaanon. Ang Bibliya wala magrekomendar ug panaad sa selibasiya, ug ang ‘pagdili sa pagminyo’ gihukman nga usa sa mga ilhanan sa apostasya. Gani, ang pipila sa mga apostoles maoy mga tawong minyo.—1Ti 4:1-3; 1Co 9:5; Mat 8:14; Mar 1:30; Luc 4:38; tan-awa ang OPISYAL SA PALASYO.