DIYOS

Ang bisan unsa nga ginasimba mahimong tawgong usa ka diyos, sanglit giila sa magsisimba nga kini may gahom nga mas dako kay kaniya ug gisimba kini. Puwede ganing himoon nga diyos sa usa ka tawo ang iyang tiyan. (Rom 16:18; Flp 3:​18, 19) Ang Bibliya naghisgot ug daghang mga diyos (Sal 86:8; 1Co 8:​5, 6), apan kini nagpakita nga ang mga diyos sa kanasoran maoy walay-pulos nga mga diyos.​—Sal 96:5; tan-awa ang DIYOS UG MGA DIYOSA, MGA.

Ang Hebreohanong mga Termino. Lakip sa Hebreohanong mga pulong nga gihubad nga “Diyos” mao ang ʼEl, nga lagmit nagkahulogang “Usa nga Gamhanan; Usa nga Kusgan.” (Gen 14:18) Kini gigamit sa pagtumong kang Jehova, sa ubang mga diyos, ug sa mga tawo. Kanunay usab kining gilakip sa paghimog personal nga mga ngalan, sama sa Eliseo (nagkahulogang “Ang Diyos Maoy Kaluwasan”) ug Miguel (“Kinsa ang Sama sa Diyos?”). Sa pipila ka teksto ang ʼEl makita uban sa tinong artikulo (ha·ʼElʹ, sa literal, “ang Diyos”) nga nagtumong kang Jehova, sa ingon nagpalahi kaniya gikan sa ubang mga diyos.​—Gen 46:3; 2Sa 22:31; tan-awa ang apendise sa Rbi8, p. 1567.

Sa Isaias 9:6 si Jesu-Kristo matagnaong gitawag nga ʼEl Gib·bohrʹ, “Diyos nga Gamhanan” (dili ʼEl Shad·daiʹ [Diyos nga Labing Gamhanan], nga gipadapat kang Jehova sa Genesis 17:1).

Ang plural nga ʼe·limʹ gigamit sa pagtumong sa ubang mga diyos, sama sa Exodo 15:11 (“mga diyos”). Kini gigamit usab diha sa plural nga porma aron ipaila ang pagkahalangdon ug pagkahamili, sama sa Salmo 89:6: “Kinsa man ang makasama kang Jehova taliwala sa mga anak sa Diyos [bi·venehʹ ʼE·limʹ]?” Ang paggamit sa plural nga porma sa pagtumong sa usa ka indibiduwal dinhi ug sa daghang uban pang mga teksto gipaluyohan sa paghubad sa ʼE·limʹ pinaagi sa singular nga porma nga The·osʹ diha sa Gregong Septuagint; ingon man sa Deus diha sa Latin nga Vulgate.

Ang Hebreohanong pulong nga ʼelo·himʹ (mga diyos) mopatim-aw nga naggikan sa lintunganayng pulong nga nagkahulogang “magmakusganon.” Ang ʼelo·himʹ mao ang plural sa ʼelohʹah (diyos). Usahay kini nga plural nagtumong sa daghang diyos (Gen 31:​30, 32; 35:2), apan mas sagad nga kini gigamit ingong plural nga nagpaila sa pagkahalangdon, dignidad, o pagkahamili. Ang ʼelo·himʹ gigamit sa Kasulatan sa pagtumong kang Jehova, sa mga manulonda, sa idolong mga diyos (singular ug plural), ug sa mga tawo.

Sa dihang gipadapat kang Jehova, ang ʼElo·himʹ gigamit diha sa plural nga porma aron ipaila ang pagkahalangdon, dignidad, o pagkahamili. (Gen 1:1) Labot niini, si Aaron Ember misulat: “Ang pinulongan sa D[aang] T[ugon] bug-os nga nagsalikway sa ideya sa pagkaplural sa . . . [ʼElo·himʹ] (nga gipadapat ngadto sa Diyos sa Israel) ug kini gipakita ilabina sa kamatuoran nga kini halos kanunayng gisabot nga usa ka singular verbal predicate, ug nagbaton ug singular adjectival attribute. . . . [Ang ʼElo·himʹ] angayng ipatin-aw ingong usa ka intensive plural, nga nagpasabot sa pagkadako ug pagkahalangdon, nga katumbas sa Dakong Diyos.”​—The American Journal of Semitic Languages and Literatures, Tomo XXI, 1905, p. 208.

Ang titulong ʼElo·himʹ nagpasiugda sa kusog ni Jehova ingong Maglalalang. Kini makita sa 35 ka higayon diha sa asoy sa paglalang, ug sa matag higayon niini, ang berbo nga naghubit sa iyang gisulti ug gibuhat anaa sa singular. (Gen 1:1–​2:4) Anaa kaniya ang kabug-osan ug ang lintunganay sa walay-kinutobang mga puwersa.

Sa Salmo 8:​5, ang mga manulonda gihisgotan usab ingong ʼelo·himʹ, sama sa gipamatud-an sa pagkutlo ni Pablo sa maong teksto diha sa Hebreohanon 2:6-8. Sila gitawag nga benehʹ ha·ʼElo·himʹ, “mga anak sa Diyos” (KJ); “mga anak sa matuod nga Diyos” (NW) diha sa Genesis 6:​2, 4; Job 1:6; 2:1. Ang Lexicon in Veteris Testamenti Libros, ni Koehler ug Baumgartner (1958), panid 134, nag-ingon: “(indibiduwal nga) balaang mga persona, mga diyos.” Ug ang panid 51 nag-ingon: “ang (bugtong) mga diyos,” ug gisitar niini ang Genesis 6:2; Job 1:6; 2:1; 38:7. Busa, sa Salmo 8:5 ang ʼelo·himʹ gihubad nga “mga manulonda” (LXX); “mga samag-diyos” (NW).

Ang pulong nga ʼelo·himʹ gigamit usab sa dihang maghisgot sa idolong mga diyos. Usahay kining plural nga porma nagkahulogan lamang ug “mga diyos.” (Ex 12:12; 20:23) Sa ubang mga higayon kini maoy plural nga nagpaila sa pagkahamili ug usa lamang ka diyos (o diyosa) ang gitumong. Bisan pa niana, kini nga mga diyos tatawng dili mga trinidad.​—1Sa 5:7b (Dagon); 1Ha 11:5 (“diyosa” nga si Astoret); Dan 1:2b (Marduk).

Sa Salmo 82:​1, 6, ang ʼelo·himʹ gigamit labot sa mga tawo, sa tawhanong mga maghuhukom sa Israel. Si Jesus nagkutlo niini nga Salmo diha sa Juan 10:​34, 35. Sila maoy mga diyos tungod sa ilang katungdanan ingong mga hawas ug mga tigpamaba ni Jehova. Sa susama si Moises giingnan nga siya magsilbing “Diyos” ngadto kang Aaron ug kang Paraon.​—Ex 4:​16, ftn sa Rbi8; 7:1.

Sa daghang teksto sa Kasulatan makaplagan usab nga ang ʼElo·himʹ giunhan sa tinong artikulo nga ha. (Gen 5:22) Labot sa paggamit sa ha·ʼElo·himʹ, si F. Zorell miingon: “Sa Balaang Kasulatan ang bugtong matuod nga Diyos, si Jahve, mao gayod ang gipaila niini nga pulong; . . . ‘Si Jahve mao ang [bugtong matuod nga] Diyos’ Deu 4:35; 4:39; Jos 22:34; 2Sa 7:28; 1Ha 8:60 ubp.”​—Lexicon Hebraicum Veteris Testamenti, Roma, 1984, p. 54; mga braket iyaha.

Ang Gregong Termino. Ang sagad nga Gregong katumbas sa ʼEl ug ʼElo·himʹ diha sa hubad nga Septuagint ug ang pulong alang sa “Diyos” o “diyos” diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan mao ang the·osʹ.

Ang Matuod nga Diyos nga si Jehova. Ang matuod nga Diyos dili kay walay ngalan nga Diyos. Ang iyang ngalan maoy Jehova. (Deu 6:4; Sal 83:18) Siya mao ang Diyos tungod sa iyang pagkamaglalalang. (Gen 1:1; Pin 4:11) Ang matuod nga Diyos maoy tinuod (Ju 7:28), usa ka persona (Buh 3:19; Heb 9:24), ug dili kay walay-kinabuhing balaod sa kinaiyahan nga naglihok nga walay buhing maghahatag-balaod, dili kay usa ka puwersa nga naglihok pinaagig sunodsunod nga sulagmang mga panghitabo aron makapatunghag lainlaing mga butang. Ang 1956 nga edisyon sa The Encyclopedia Americana (Tomo XII, p. 743) nagkomento ubos sa ulohang “Diyos”: “Sa Kristohanon, sa Mohamedano, ug sa Hudiyohanong diwa, ang Supremong Persona, ang Unang Nagpahinabo, ug sa katibuk-ang diwa, ingon sa pag-isip karong adlawa sa tibuok sibilisadong kalibotan, usa ka espirituhanong persona, naglungtad sa kaugalingon, walay kataposan ug bug-os nga may kagawasan ug makagagahom-sa-tanan, lahi sa mga butang nga iyang gilalang sa daghang matang, ug nga iyang gipapadayon sa paglungtad ug gikontrolar. Daw walay usa ka yugto sa kasaysayan diin ang katawhan walay gituohan nga usa ka labaw-kinaiyanhong tagmugna ug tagdumala sa uniberso.”

Mga pamatuod sa paglungtad sa “Diyos nga buhi.” Ang paglungtad sa Diyos napamatud-an pinaagi sa kahapsay, gahom, ug pagkakomplikado sa kalalangan, sa mga butang nga makita ug sa gagmay kaayong mga butang nga dili makita sa mga mata, ug pinaagi sa iyang mga pagpakiglabot sa iyang katawhan sa tibuok kasaysayan. Sa pagsusi diha sa gitawag nga Basahon sa Kalalangan sa Diyos, ang mga siyentipiko daghan ug nakat-onan. Ang usa ka tawo makakat-on lamang gikan sa usa ka basahon kon adunay makinaadmanong panghunahuna ug pagpangandam ang awtor niini nga basahon.

Lahi sa walay kinabuhing mga diyos sa kanasoran, si Jehova mao ang “Diyos nga buhi.” (Jer 10:10; 2Co 6:16) Bisan diin adunay pamatuod sa iyang mga buhat ug sa iyang pagkadako. “Ang kalangitan nagapahayag sa himaya sa Diyos; ug ang kawanangan nagasaysay sa buhat sa iyang mga kamot.” (Sal 19:1) Ang mga tawo walay katarongan nga ilimod ang Diyos, tungod kay “ang arang mahibaloan bahin sa Diyos dayag taliwala nila, kay kini gipadayag man sa Diyos kanila. Kay ang iyang dili-makita nga mga hiyas, nga mao ang iyang walay kataposang gahom ug pagka-Diyos, tin-awng makita sukad sa paglalang sa kalibotan padayon, tungod kay kini sila maila pinaagi sa mga butang nga gihimo, mao nga sila walay ikapangatarongan.”​—Rom 1:18-20.

Si Jehova nga Diyos gihubit diha sa Bibliya ingong buhi gikan sa panahong walay tino hangtod sa panahong walay tino, hangtod sa kahangtoran (Sal 90:​2, 4; Pin 10:6), ug ingong Hari nga walay kataposan, dili-madunoton, dili-makita, ang bugtong matuod nga Diyos. (1Ti 1:17) Walay naglungtad nga diyos una kaniya.​—Isa 43:​10, 11.

Walay kataposan, apan daling duolon. Ang matuod nga Diyos maoy walay kataposan ug dili bug-os matukib sa hunahuna sa tawo. Ang linalang dili gayod makalaom nga makatumbas sa iyang Maglalalang o makasabot sa tanan Niyang mga hunahuna. (Rom 11:33-36) Apan Siya mahimong makaplagan ug maduol, ug Siya nagtagana sa iyang magsisimba sa tanan nga gikinahanglan alang sa kaayohan ug sa kalipay sa maong magsisimba. (Buh 17:​26, 27; Sal 145:16) Anaa niya kanunay ang kinalabwang katakos ug ang pagkaandam sa paghatag ug maayong mga gasa ug mga regalo ngadto sa iyang mga linalang, sama sa nahisulat: “Ang matag maayong gasa ug matag hingpit nga regalo naggikan sa itaas, kay kini gikan sa Amahan sa langitnong mga kahayag, ug kaniya walay pagkausab sa pagbalhin sa landong.” (San 1:17) Si Jehova kanunayng molihok sumala sa iyang matarong nga mga kahikayan, nga mobuhat sa tanang butang subay sa balaod. (Rom 3:​4, 23-26) Tungod niini, ang tanan niyang mga linalang bug-os nga makasalig kaniya, kay nahibalo nga siya kanunayng mosunod sa mga prinsipyo nga iyang giestablisar. Siya dili mausab (Mal 3:6), ug walay “pagkausab” sa iyang pagpadapat sa iyang mga prinsipyo. Siya walay pagpihigpihig (Deu 10:​17, 18; Rom 2:11), ug imposible alang kaniya nga mamakak.​—Num 23:​16, 19; Tit 1:​1, 2; Heb 6:​17, 18.

Iyang mga hiyas. Ang matuod nga Diyos dili presente sa tanang dapit, kay siya gihisgotan nga adunay tinong dapit. (1Ha 8:49; Ju 16:28; Heb 9:24) Ang iyang trono atua sa langit. (Isa 66:1) Mahimo niya ang tanang butang, sanglit siya ang Diyos nga Labing Gamhanan. (Gen 17:1; Pin 16:14) “Ang tanang butang hubo ug binuksan sa mga mata niya,” ug siya mao “ang Usa nga nagsulti sa kataposan sukad sa sinugdan.” (Heb 4:13; Isa 46:​10, 11; 1Sa 2:3) Ang iyang gahom ug kahibalo makaabot bisan diin, makaabot sa tanang bahin sa uniberso.​—2Cr 16:9; Sal 139:7-12; Am 9:2-4.

Ang matuod nga Diyos maoy espiritu, dili unodnon (Ju 4:24; 2Co 3:17), bisan tuod usahay iyang gipakasama ang iyang panan-aw, gahom, ug uban pa ngadto sa mga sangkap sa tawo. Busa siya naghisgot nga mahulagwayon sa iyang “bukton” (Ex 6:6), sa iyang “mga mata,” ug sa iyang “mga igdulungog” (Sal 34:15), ug iyang gipasiugda nga, sanglit siya ang Maglalalang sa tawhanong mga mata ug mga igdulungog, siya tinong makakita ug makadungog.​—Sal 94:9.

Ang pipila sa pangunang mga hiyas sa Diyos mao ang gugma (1Ju 4:8), kaalam (Pr 2:6; Rom 11:33), hustisya (Deu 32:4; Luc 18:​7, 8), ug gahom (Job 37:23; Luc 1:35). Siya mao ang Diyos sa kahusay ug kalinaw. (1Co 14:33) Siya bug-os nga balaan, hinlo ug putli (Isa 6:3; Hab 1:13; Pin 4:8); malipayon (1Ti 1:11); ug maluluy-on (Ex 34:6; Luc 6:36). Gihubit sa Kasulatan ang daghang uban pang mga hiyas sa Diyos.

Iyang posisyon. Si Jehova mao ang Supremong Soberano sa uniberso, ang Hari nga walay kataposan. (Sal 68:20; Dan 4:​25, 35; Buh 4:24; 1Ti 1:17) Ang posisyon sa iyang trono mao ang kinatas-an sa tanan. (Eze 1:4-28; Dan 7:9-14; Pin 4:​1-8) Siya mao ang Halangdon (Heb 1:3; 8:1), ang Halangdong Diyos, ang Halangdong Usa. (1Sa 4:8; Isa 33:21) Siya ang Tuboran sa tanang kinabuhi.​—Job 33:4; Sal 36:9; Buh 17:​24, 25.

Iyang pagkamatarong ug himaya. Ang matuod nga Diyos maoy matarong nga Diyos. (Sal 7:9) Siya ang mahimayaon nga Diyos. (Sal 29:3; Buh 7:2) Siya naghupot sa kahalangdon ibabaw sa tanan (Deu 33:26), nga gibestihan sa kahalangdon, kusog, ug dignidad. (Sal 93:1; 68:34; 104:1; 1Cr 16:27; Job 37:22; Sal 8:1) “Ang iyang buhat maoy dignidad ug kahalangdon.” (Sal 111:3) Adunay himaya sa kahalangdon sa iyang Pagkahari.​—Sal 145:​11, 12.

Iyang katuyoan. Ang Diyos adunay katuyoan nga iyang pagatumanon ug dili mahimong pakyason. (Isa 46:10; 55:8-11) Ingon sa gipahayag sa Efeso 1:​9, 10, katuyoan niya nga “tigomon pag-usab ang tanang butang diha kang Kristo, ang mga butang sa mga langit ug ang mga butang sa yuta.” Pinaagi kang Kristo ang tanang intelihenteng mga linalang bug-os nga ipahiuyon sa Diyos. (Itandi ang Mat 6:​9, 10.) Walay naglungtad una pa kang Jehova; busa siya ang kinaunahan nga naglungtad. (Isa 44:6) Ingong Maglalalang, siya naglungtad nga una kay sa tanang ubang mga diyos, ug ‘wala nay mosunod pa kaniya,’ tungod kay ang kanasoran dili makapatungha ug tinuod, buhi nga diyos nga makahimo sa pagpanagna. (Isa 43:10; 46:​9, 10) Ingong ang Alfa ug ang Omega (Pin 22:13), siya ang usa ug ang bugtong Labing Gamhanang Diyos; iyang taposon nga malamposon ang isyu bahin sa pagka-Diyos, aron sa walay kataposan siya mabindikar ingong ang bugtong Labing Gamhanang Diyos. (Pin 1:8; 21:​5, 6) Dili gayod niya kalimtan o talikdan ang iyang mga katuyoan o mga pakigsaad, nga naghimo kaniyang usa ka Diyos nga kasaligan ug maunongon.​—Sal 105:8.

Usa ka Diyos nga nakigkomunikar. Kay nahigugma pag-ayo sa iyang mga linalang, ang Diyos naghatag kanilag dakong kahigayonan nga makaila kaniya ug sa iyang mga katuyoan. Ang iyang kaugalingong tingog nadungog sa mga tawo sa yuta sa tulo ka okasyon. (Mat 3:17; 17:5; Ju 12:28) Siya nakigkomunikar pinaagi sa mga manulonda (Luc 2:9-12; Buh 7:​52, 53) ug pinaagi sa mga tawo nga iyang gihatagan ug mga pagtultol ug mga kapadayagan, sama kang Moises, ug ilabina pinaagi sa iyang Anak, si Jesu-Kristo. (Heb 1:​1, 2; Pin 1:1) Pinaagi sa iyang sinulat nga Pulong siya nakigkomunikar sa iyang katawhan, sa ingon sila bug-os masangkapan ingong iyang mga alagad ug mga ministro, ug matultolan sila diha sa dalan sa kinabuhi.​—2Pe 1:19-21; 2Ti 3:​16, 17; Ju 17:3.

Gipalahi gikan sa mga diyos sa kanasoran. Ang matuod nga Diyos, ang Maglalalang sa mahimayaong langitnong mga butang, adunay himaya ug kasilaw nga dili arang masud-ong sa tawo, kay “walay tawo nga makakita [sa Diyos] ug mabuhi pa.” (Ex 33:20) Ang mga manulonda lamang, ang espirituhanong mga linalang, ang adunay katakos nga makakita sa iyang nawong sa literal nga diwa. (Mat 18:10; Luc 1:19) Apan, wala niya hatagig ingon niana nga katakos ang mga tawo. Tungod sa mahigugmaong-kalulot iyang gipahinabo nga ang mga tawo makakita sa iyang maayong mga hiyas pinaagi sa iyang Pulong, lakip ang kapadayagan bahin sa iyang kaugalingon pinaagi sa iyang Anak, si Kristo Jesus.​—Mat 11:27; Ju 1:18; 14:9.

Diha sa basahon sa Pinadayag, ang Diyos naghatag kanatog ideya kon unsay epekto sa iyang presensiya. Dihay usa ka panan-awon ni apostol Juan nga sama rag aktuwal niyang nakita ang Diyos, tungod kay gibutyag niini ang epekto sa iyang pagkakita kaniya diha sa iyang trono. Ang Diyos dili sama ug dagway sa tawo, kay wala niya ibutyag ang iyang dagway ngadto sa tawo, sama sa giingon sa ulahi ni Juan: “Walay tawo nga nakakita sa Diyos sa bisan unsang panahon.” (Ju 1:18) Hinunoa, ang Diyos gipakita nga sama sa pinasinaw kaayong mga mutya, bililhon, naggilakgilak, maanindot, nga makadani sa mata ug makabibihag kaayo. Siya “may panagway nga sama sa usa ka batong haspe ug sa usa ka bililhong pulag-bulok nga bato, ug ang trono gilibotan sa usa ka balangaw nga sama ug esmeralda tan-awon.” (Pin 4:3) Busa, siya matahom ug maanindot tan-awon, nga tungod niana ang usa mahingangha pag-ayo. Libot sa iyang trono adunay dugang nga himaya ug dihay kalinaw ug kahilom; ang usa ka maanindot nga balangaw nga esmeralda nga iyang nakita nagpaila niana nga matang sa kalinaw nga magpahinumdom sa usa ka tawo sa makapahimuot nga kalinaw nga mobanos human sa usa ka bagyo.​—Itandi ang Gen 9:12-16.

Busa, pagkalahi sa matuod nga Diyos gikan sa mga diyos sa kanasoran, kinsa sagad nga gihulagway ingong ngil-ad ug dagway, masuk-anon, mabangis, dili malukmay, walay kaluoy, dili-masabtan kon unsay ilang mga gusto ug mga dili gusto, makahahadlok ug tuman ka daotan, ug andam sa pagsakit sa yutan-ong mga linalang diha sa usa ka dapit sa nagdilaab nga kalayo.

Usa ka “Diyos nga nagapangayo ug bug-os nga pagkamahinalaron.” “Bisan tuod adunay gipanagtawag nga mga ‘diyos,’ sa langit man o sa yuta, ingon nga adunay daghang ‘diyos’ ug daghang ‘ginoo,’ alang kanato sa pagkatinuod adunay usa lamang ka Diyos nga Amahan.” (1Co 8:​5, 6) Si Jehova mao ang Labing Gamhanan nga Diyos, ang bugtong matuod nga Diyos, ug siya makataronganong mangayo ug bug-os nga pagkamahinalaron. (Ex 20:5) Kinahanglan nga dili tugotan sa iyang mga alagad nga adunay mag-agaw sa hustong dapit sa Diyos diha sa ilang mga kasingkasing ug mga buhat. Iyang gipangayo sa iyang mga magsisimba nga simbahon siya uban sa espiritu ug sa kamatuoran. (Ju 4:24) Sila angayng mobarog uban ang matinahorong kataha diha kaniya lamang.​—Isa 8:13; Heb 12:​28, 29.

Lakip sa ubang mga gamhanan nga gitawag ug “mga diyos” diha sa Bibliya mao si Jesu-Kristo, nga mao “ang bugtong-gipanganak nga diyos.” Apan siya tin-aw nga nag-ingon: “Si Jehova nga imong Diyos ang imong pagasimbahon, ug siya lamang ang imong pagahatagan ug sagradong pag-alagad.” (Ju 1:18; Luc 4:8; Deu 10:20) Ang mga manulonda maoy mga linalang nga “samag-diyos,” apan ang usa kanila nagsanta kang Juan sa pagsimba kaniya, nga nag-ingon: “Pagbantay! Ayaw kanag buhata! . . . Simbaha ang Diyos.” (Sal 8:5; Heb 2:7; Pin 19:10) Ang gamhanang mga tawo taliwala sa mga Hebreohanon gitawag ug “mga diyos” (Sal 82:1-7); apan dili katuyoan sa Diyos nga simbahon ang bisan kinsang tawo. Sa dihang si Cornelio miyukbo kang Pedro, ang maong apostol nagsanta kaniya pinaagi sa pag-ingon, “Tindog; ako usa usab ka tawo.” (Buh 10:​25, 26) Tinong ang bakak nga mga diyos nga giimbento ug gimugna sa mga tawo sulod sa kasiglohan sukad sa rebelyon didto sa Eden dili pagasimbahon. Ang Moisesnong Balaod hugot nga nagpasidaan batok sa pagliso gikan kang Jehova ngadto kanila. (Ex 20:3-5) Si Jehova nga matuod nga Diyos dili motugot nga ang bakak, walay-pulos nga mga diyos makig-indig kaniya hangtod sa hangtod.​—Jer 10:​10, 11.

Human sa Milenyong Paghari ni Kristo, sa dihang mawagtang na niya ang tanang awtoridad ug gahom nga supak sa Diyos, iyang itugyan ang Gingharian ngadto sa iyang Diyos ug Amahan, kinsa nianang panahona mahimo nang “tanang butang ngadto sa tanan.” (Rom 8:33; 1Co 15:23-28) Sa kataposan, ang tanang buhi moila sa pagkasoberano sa Diyos ug magadayeg sa iyang ngalan hangtod sa kahangtoran.​—Sal 150; Flp 2:9-11; Pin 21:22-27; tan-awa ang JEHOVA.