SUR
[Paril].
Giingon nga kini maoy usa ka siyudad, usa ka kutay sa mga kuta diha sa utlanan, usa ka rehiyon, o kabukiran. Gihubit kini nga “didto sa atubangan sa Ehipto,” nga mao, diha sa S nga utlanan sa Ehipto o dapit sa S niini. Ang konteksto naghisgot nga nahimutang ang Sur sa AK nga bahin sa Peninsula sa Sinai. (Gen 25:18) Human makatabok ang Israel sa Pulang Dagat, gidala sila ni Moises gikan sa kabaybayonan sa dagat ngadto sa “kamingawan sa Sur.”—Ex 15:22.
Una pa niana, didto sa usa ka tuboran “nga diha sa dalan paingon sa Sur” nga ang manulonda ni Jehova nakigsulti sa Ehiptohanon nga ulipong babaye ni Abraham nga si Agar (nga lagmit mikalagiw balik sa Ehipto). (Gen 16:7) Sa ulahi, si Abraham mibalhin gikan sa rehiyon sa Hebron (Gen 13:18) ug mipuyo taliwala sa Kades (Kades-barnea, sa H sa Beer-seba diha sa rehiyon sa Negeb) ug Sur, bisan tuod siya mipuyo usab sa makadiyot sa Gerar, usa ka lungsod sa Filistia nga may igong gilay-on dapit sa A sa Kades. (Gen 20:1) Sa ilang paglatagaw, ang nagpuyo-sa-desyerto nga mga Ismaelinhon nakaabot hangtod sa “Havila duol sa Sur.” (Gen 25:18) Si Haring Saul malamposong nakiggubat sa mga Amalekanhon hangtod sa Sur, apan sa panahon ni David ang mga Amalekanhon, uban sa mga Gesurihanon ug sa mga Girzihanon, nagpuyo pa gihapon sa samang dapit.—1Sa 15:7; 27:8.
Mopatim-aw nga gipunting sa pipila niining mga tekstoha nga kini maoy usa ka espesipikong dapit inay nga usa lamang ka katibuk-ang rehiyon. Kon mao, nan ang ekspresyon nga “kamingawan sa Sur,” nga kas-a lamang gigamit, tingali nagtumong sa kamingawan nga duol sa siyudad o dapit nga ginganlan ug Sur.—Ex 15:22; itandi ang paghisgot sa “kamingawan sa Damasco” sa 1Ha 19:15, o nianang sa Zip, 1Sa 23:14.
Tungod sa kahulogan niining maong ngalan (Paril) natukmod ang pipila sa paghunahuna nga ang Sur mao ang karaan nga pangdepensang paril ubay sa Isthmus sa Suez, nga sumala sa Ehiptohanong mga inskripsiyon, natukod na niadtong sayo pa kaayong yugto sa kasaysayan sa nasod. Gihunahuna sa uban nga ang termino nagpunting sa usa ka kutay sa Ehiptohanong mga kuta ubay sa sidlakang utlanan sa Ehipto atbang sa Peninsula sa Sinai. Apan, ang Exodo 15:22 nagtumong sa usa ka lokasyon sa S nga bahin sa Pulang Dagat, busa kini maoy usa ka dapit nga gawas sa Ehipto inay nga diha sa sulod sa mga utlanan niini. Tungod niini, gisugyot usab nga ang ngalang Sur (Paril) mao ang AK nga bahin sa kutay sa kabukiran nga nagkobre sa usa ka dakong bahin sa Peninsula sa Sinai. Kon tan-awon gikan sa Gulpo sa Suez dapit sa Ehipto, ang puting mga pangpang niining taas nga kutay sa kabukiran nahisamag usa ka paril, o ali. Lagmit adunay usa ka dapit o lungsod nga gitawag ug Sur diha o sa tiilan sa kabukiran, tingali ang kataposang lungsod sa Arabia sa dili pa motabok sa utlanan sa Ehipto. Apan, nagkinahanglan pag dugang ebidensiya aron matino ang nahimutangan niini.